ươ
Ch
ng 4.
ố ứ
ể ọ
ủ
ậ Tinh th h c. Đ i x ng bên ngoài c a khoáng v t
ố ứ ế ố ố ứ 4.1. Đ i x ng và các y u t đ i x ng
ố ứ 4.1.1. Đ i x ng
Ø Hai v t là đ i x ng v i nhau n u chúng b ng nhau và
ố ứ ế ậ ằ ớ
ộ ậ ự ấ ị ế ể ộ ị ắ s p x p theo m t tr t t nh t đ nh đ sau m t phép d ch
ể ặ ệ chuy n đ c bi t thì chúng trùng nhau.
Ø M t hình đ
ộ ượ ọ ố ứ ả ồ c g i là đ i x ng thì nó ph i bao g m
ố ứ ữ ầ nh ng ph n đ i x ng.
ế ố ố ứ 4.1.2. Các y u t đ i x ng
ế ố ố ứ ộ ạ ượ ể Y u t đ i x ng là m t đ i l ọ ng hình h c (đi m,
ườ ệ ặ ẳ ẳ ả đ ng th ng, m t ph ng) cho phép phát hi n (kh o sát)
ố ứ ủ tính đ i x ng c a hình.
ố ứ ặ ẳ ẳ ặ đó là m t ph ng phân đôi hình ra M t ph ng đ i x ng (M):
ủ ử ỗ ử ử ươ ả làm hai n a, m i n a là nh c a n a kia trong g ng M.
ụ ố ứ ặ Tr c đ i x ng Ln ho c (An): n = 1, 2, 3, 4, 6.
ố ứ Tâm đ i x ng:
ố ứ ệ ặ ộ ứ Trong m t đa di n TT có ch a tâm đ i x ng thì các m t
ẽ ượ ừ ề ớ ộ ủ c a nó s song song (ng c chi u) v i nhau t ng đôi m t.
ậ ổ ợ ế ố ố ứ ị 4.1.3. Đ nh lu t t h p các y u t đ i x ng
ự ồ ạ ồ ệ ờ Nguyên lý: Trong đa di n TT, s t n t i đ ng th i hai
ế ố ứ ế ố ố ứ y u t ả đ i x ng ph i sinh ra y u t th 3.
ĐL 1:
L2n + Mvuong goc >C; A2n + C > Mvuong goc
ế ố ố ứ ể ậ ị Phát bi u đ nh lu t: ba y u t đ i x ng sau đây:
ụ ậ ẳ ẵ ặ ươ ố tr c b c ch n A2n, m t ph ng g ng M, tâm đ i
ổ ợ ứ ắ ớ ứ x ng C t h p v i nhau theo nguyên t c sau: c có
ế ố ố ứ ế ố ứ ả 2 trong 3 y u t đ i x ng thì ph i có y u t th ba.
VD: L2MC, L4MC, L6MC
ĐL2:
ụ ụ ớ ụ Tr c L2 vuông góc v i tr c Ln thì có n tr c L2
ắ ộ cùng vuông góc và cùng c t nhau m t góc b = p /n
(L66L2; L44L2; L33L2; 3L2)
ĐL3:
b ố ứ ặ ạ ẳ ớ ộ Hai m t ph ng đ i x ng t o v i nhau m t góc = p /n
ộ ụ ố ứ ậ ớ
thì sinh ra m t tr c đ i x ng b c n (Ln) v i góc quay ơ ở a = 2b c s
b = 90o a = 180o = 360/2 Ln = L2
b = 60o a = 120o = 360/3 Ln = L3
b = 45o a = 90o = 360/4 Ln = L4
b = 30o a = 60o = 360/6 Ln = L6
ĐL4:
ế ắ ờ ụ ụ ố ứ N u đã có hai tr c đ i x ng c t nhau bao gi cũng có tr c
ứ ủ ụ ể ố ứ đ i x ng th ba qua giao đi m c a hai tr c trên
ĐL5:
ộ ụ ố ứ ặ ố ứ ứ ậ ộ Khi đã có m t m t đ i x ng ch a m t tr c đ i x ng b c n
ấ ả ặ ố ứ ụ ế ả thì ph i có t ậ t c n m t đ i x ng nh n tr c làm giao tuy n
chung.
ệ ể 4.2. Các h tinh th
ả ệ ể B y h tinh th
ườ ố ứ ươ ệ ả ớ Ng i ta phân ba m i hai l p đ i x ng thành b y h tinh
ể ả ệ ạ ượ ế ố ứ ạ th . B y h này l c x p thành ba h ng đ i x ng. i đ
ạ ự ệ ộ ấ : (có h ba nghiêng, m t nghiêng và tr c thoi) các H ng th p
ụ ậ ố ứ ư ể ấ ặ tinh th có đ i x ng th p đ c tr ng là các tr c b c hai
ệ ặ ố ứ ụ ỉ : không có tr c và m t đ i x ng, ch có C. H 3 nghiêng
(cid:0) ệ ụ ấ ấ : tr c L2 duy nh t, M duy nh t (L2 M). H 1 nghiêng
ệ ự ộ ụ ậ ề ơ : có nhi u h n m t tr c b c hai. H tr c thoi
ạ ệ ươ ươ ươ : (h ba ph ố ng, b n ph ng và sáu ph ng) H ng trung
ụ ấ các tr c duy nh t L3, L4, L4, L6, L6
ệ ụ ố ứ ậ ấ ươ : Có tr c đ i x ng b c cao duy nh t L3. H ba ph ng
ệ ụ ố ứ ậ ấ ươ : Có tr c đ i x ng b c cao duy nh t L6. H sáu ph ng
ệ ố ụ ố ứ ậ ấ ươ : Có tr c đ i x ng b c cao duy nh t L4. H b n ph ng
ạ ộ ụ ố ề ơ ươ ) có nhi u h n m t tr c đ i ệ ậ : (h l p ph ng H ng cao
ậ ơ ứ x ng b c cao h n 2.
