3/29/2021
Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM
CƠ LÝ THUYẾT – TĨNH HỌC (Engineering Mechanics - Statics)
Đường Công Truyền
Chương 4:
Liên kết và phản lực liên kết
2
1
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Liên kết và phản lực liên kết
• Vật tự do: là vật có thể thực hiện được mọi
chuyển động trong không gian
➢Vật trong không gian có 6 bậc tự do ➢Vật trong mặt phẳng có 3 bậc tự do
3
Liên kết và phản lực liên kết
• Vật chịu liên kết: là vật có một hoặc một số
phương chuyển động bị hạn chế
4
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
2
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Liên kết và phản lực liên kết
• Liên kết: là các điều kiện cản trở di
chuyển của vật khảo sát
• Phản lực liên kết: tác dụng cản trở di
chuyển của vật tương ứng với một lực, lực đó được gọi là phản lực liên kết
5
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết tựa:
6
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết tựa:
7
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết tựa:
8
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
4
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết tựa (trên mặt nhẵn): phản lực vuông
góc với mặt tựa
9
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết gối di động: phản lực liên kết vuông
góc với mặt tựa
10
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
5
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết dây mềm: Lực căng trong dây hướng
dọc theo dây
11
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết bản lề (khớp xoay)
12
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
6
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết bản lề (khớp xoay)
13
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết bản lề (khớp xoay)
14
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
7
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết bản lề (khớp xoay): phản lực liên kết nằm trong mặt phẳng vuông góc với trục bản lề và có phương đi qua tâm quay.
15
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết gối cố định:
16
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
8
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết gối cố định: phản lực liên kết nằm
trong mặt phẳng vuông góc với trục quay và có phương đi qua tâm quay
17
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ổ trục và ổ chặn:
18
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
9
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ổ trục và ổ chặn: phản lực liên kết
nằm trong mặt phẳng vuông góc với trục quay
19
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết gối cầu: phản lực liên kết đi qua tâm
quay
20
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
10
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ngàm (phẳng):
21
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ngàm (phẳng):
22
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
11
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết ngàm (không gian):
23
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết thanh cứng:
24
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
12
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết thanh cứng:
25
Các dạng liên kết và phản lực liên kết tương ứng
• Liên kết thanh cứng: – Hai đầu là khớp quay – Không có lực tác dụng vào thanh
26
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
13
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Nguyên lý giải phóng liên kết
• Một vật rắn chịu liên kết cân bằng được xem là một vật rắn tự do cân bằng nếu ta thay các liên kết bằng các phản lực liên kết tương ứng (sơ đồ vật thể tự do).
27
Ví dụ giải phóng liên kết
• Thang AB tựa trên các mặt nhẵn tại A, B và chịu lực
như hình vẽ. Giải phóng liên kết cho thang AB.
28
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
14
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Ví dụ giải phóng liên kết
• Thanh AB chịu liên kết gối cố định tại A và liên kết tựa tại B. Thanh chịu lực và có kích thước như hình vẽ. Giải phóng liên kết cho thanh AB
29
Ví dụ giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục chịu liên kết gối cố định tại A và liên kết tựa tại B. Dầm chịu lực và có kích thước như hình vẽ. Giải phóng liên kết cho dầm AB.
30
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
15
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Ví dụ giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục chịu liên kết gối cố định tại A và liên kết tựa tại B. Dầm chịu lực và có kích thước như hình vẽ. Giải phóng liên kết cho dầm AB.
31
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục AB liên kết, chịu lực và có kích thước như
hình vẽ. Giải phóng liên kết cho dầm AB.
32
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
16
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục AB liên kết, chịu lực và có kích thước như
hình vẽ. Giải phóng liên kết cho dầm AB.
33
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho thanh AB có liên kết, chịu lực như hình vẽ. Giải phóng
liên kết cho thanh AB.
34
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
17
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho thanh AB có liên kết, chịu lực như hình vẽ. Giải phóng
liên kết cho thanh AB.
35
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục có liên kết và chịu lực như hình vẽ. Giải
phóng liên kết cho dầm AB.
36
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
18
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục có liên kết và chịu lực như hình vẽ. Giải
phóng liên kết cho dầm AB.
37
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm AB liên kết, chịu lực và có kích thước như hình vẽ. • Giải phóng liên kết cho dầm AB.
38
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
19
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho sàn AB tuyệt đối cứng chịu liên kết gối cố định tại B và được giữ bởi thanh CD. Hệ chịu lực và có kích thước như hình vẽ. Giải phóng liên kết cho sàn AB.
39
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho dầm cần trục AB tuyệt đối cứng chịu liên kết gối cố định tại A và được giữ bởi thanh CD như hình vẽ. Giải phóng liên kết cho dầm AB.
40
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
20
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
• Dầm AB liên kết, chịu lực và có kích thước như hình vẽ. Giải phóng liên kết cho dầm AB.
41
Bài tập giải phóng liên kết
• Dầm cần trục AB chịu liên kết gối cố định tại A và được giữ bởi thanh BC như hình vẽ. Thanh BC liên kết bằng khớp xoay với dầm AB tại B và với cột tại C. Giải phóng liên kết cho dầm AB.
42
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
21
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
• Cho đèn tín hiệu giao thông như hình vẽ. Mỗi hộp đèn A và B có khối lượng 36 kg, thanh AC có khối lượng 55 kg với khối tâm G, cột đèn OC có khối lượng 50 kg. Giải phóng liên kết cho cột đèn.
43
Bài tập giải phóng liên kết
44
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
22
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
45
Bài tập giải phóng liên kết
46
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
23
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
47
Bài tập giải phóng liên kết
48
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
24
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
3/29/2021
Bài tập giải phóng liên kết
49
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
Thank you!
50
25
Bài giảng môn học: Cơ lý thuyết – Tĩnh học TS. Đường Công Truyền
