Bài giảng Cơ sở dữ liệu: Chương 3 - ThS. Trịnh Thị Xuân

I. Giới thiệu mô hình quan hệ?<br /> <br /> II. Các thành phần của mô hình quan hệ<br /> <br /> pDo<br /> <br /> tiến sĩ E. F. Codd đưa ra đầu năm 1970<br /> hình dữ liệu quan hệ:<br /> nCung cấp một cấu trúc dữ liệu đơn giản, đồng bộ<br /> nCó nền tảng lý thuyết vững chắc là Lý thuyết tập<br /> hợp<br /> nLà cơ sở của các HQT CSDL thương mại hiện nay:<br /> pOracle, MySQL, SQL Server…<br /> <br /> CHƯƠNG III:<br /> <br /> pMô<br /> <br /> MÔ HÌNH CSDL QUAN<br /> HỆ<br /> <br /> pMô<br /> <br /> hình dữ liệu quan hệ và mô hình thực thể liên<br /> kết được sử dụng rộng rãi trong việc phân tích và<br /> thiết kế CSDL hiện nay.<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 1<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 3<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 1. Quan hệ<br /> p<br /> <br /> 4<br /> <br /> *Lược đồ quan hệ<br /> <br /> Là tập hợp các thông tin lưu trữ trong CSDL được tổ<br /> chức dưới dạng bảng 2 chiều<br /> n Mỗi bảng 2 chiều gồm các cột – hàng chứa các<br /> thông tin liên quan nhau là một quan hệ<br /> TENNV<br /> <br /> HONV<br /> <br /> NS<br /> <br /> DIACHI<br /> <br /> GT<br /> <br /> LUONG<br /> <br /> PHG<br /> <br /> Tung<br /> <br /> Nguyen<br /> <br /> 12/08/1955<br /> <br /> 638 NVC Q5<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 40000<br /> <br /> 5<br /> <br /> Hang<br /> <br /> Bui<br /> <br /> 07/19/1968<br /> <br /> 332 NTH Q1<br /> <br /> Nu<br /> <br /> 25000<br /> <br /> 4<br /> <br /> Nhu<br /> <br /> Le<br /> <br /> 06/20/1951<br /> <br /> 291 HVH QPN<br /> <br /> Nu<br /> <br /> 43000<br /> <br /> 4<br /> <br /> Hung<br /> <br /> Nguyen<br /> <br /> 09/15/1962<br /> <br /> Ba Ria VT<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 38000<br /> <br /> 5<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> p<br /> <br /> Mỗi một Quan hệ xác định:<br /> n Tên quan hệ ó phân biệt với các quan hệ khác<br /> n Tập hợp các cột ó các thuộc tính của quan hệ<br /> p Cố định,<br /> p Được đặt tên,<br /> p Có kiểu dữ liệu xác định, các giá trị trong một cột<br /> phải cùng kiểu,<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> n<br /> <br /> 5<br /> <br /> Tập hợp các dòng ó các bản ghi của quan hệ<br /> p Thay đổi theo thời gian<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> p<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 6<br /> <br /> Lược đồ quan hệ: nhằm mục đích mô tả ngắn gọn cấu trúc<br /> của một quan hệ và mối liên hệ giữa các thuộc tính trong<br /> quan hệ đó<br /> Lược đồ quan hệ được xác định gồm:<br /> n Tên của quan hệ và tên của các thuộc tính<br /> n Bậc: là số thuộc tính của lược đồ<br /> n Các mô tả để xác định ý nghĩa và mối quan hệ giữa thuộc<br /> tính (nếu có)<br /> Ký hiệu lược đồ quan hệ:<br /> Tên Quan hệ (Ds các thuộc tính)<br /> VD:<br /> n NHANVIEN( MNV, Hoten, NS, QueQuan, HSL)<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 2. Bộ<br /> <br /> *Lược đồ CSDL<br /> Gồm nhiều lược đồ quan hệ cùng nằm trong một hệ<br /> thống quản lý ó tập hợp các bảng được quản lý<br /> trong một file CSDL<br /> p Ví dụ:<br /> p<br /> <br /> Lược đồ CSDL<br /> <br /> NHANVIEN (MANV, TENNV, HONV, NS, DIACHI, GT, LUONG, PHG)<br /> PHONGBAN (MAPHG, TENPHG, TRPHG, NG_NHANCHUC)<br /> DIADIEM_PHG (MAPHG, DIADIEM)<br /> THANNHAN (MA_NVIEN, TENTN, GT, NS, QUANHE)<br /> DEAN (TENDA, MADA, DDIEM_DA, PHONG)<br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 11<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 8<br /> <br /> 3. Miền giá trị<br /> <br /> p Bộ:<br /> <br /> Miền giá trị của thuộc tính A,<br /> Ký hiệu: Dom(A) hoặc D(A),<br /> n là tập tất cả các giá trị mà thuộc tính A có thể nhận<br /> được<br /> p Miền giá trị có các kiểu: Liệt kê hoặc Khoảng con<br /> p Ví dụ<br /> n Dom(Gioitinh) = { nam, nữ }<br /> n Dom(Mauda) = {da trắng, da vàng, da đen, da đỏ}<br /> n Dom(Diemthi) = { 0 -> 10 }<br /> n Dom(Luong) = { float }<br /> n …<br /> p<br /> <br /> Là các dòng biểu diễn của quan hệ (trừ dòng tiêu đề tên của các thuộc tính) ó Bộ là tập hợp thông tin<br /> của một thực thể cụ thể<br /> n Là tập mỗi giá trị liên quan của tất cả các thuộc tính<br /> của một lược đồ quan hệ<br /> p Bộ là thể hiện dữ liệu cụ thể của các thuộc tính trong<br /> quan hệ<br /> n<br /> <br /> TENNV<br /> <br /> HONV<br /> <br /> NS<br /> <br /> DIACHI<br /> <br /> GT<br /> <br /> LUONG<br /> <br /> PHG<br /> <br /> Tung<br /> <br /> Nguyen<br /> <br /> 12/08/1955<br /> <br /> 638 NVC Q5<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 40000<br /> <br /> 5<br /> <br /> Hang<br /> <br /> Bui<br /> <br /> 07/19/1968<br /> <br /> 332 NTH Q1<br /> <br /> Nu<br /> <br /> 25000<br /> <br /> 4<br /> <br /> Nhu<br /> <br /> Le<br /> <br /> 06/20/1951<br /> <br /> 291 HVH QPN<br /> <br /> Nu<br /> <br /> 43000<br /> <br /> 4<br /> <br /> Hung<br /> <br /> Nguyen<br /> <br /> 09/15/1962<br /> <br /> Ba Ria VT<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 38000<br /> <br /> 5<br /> <br /> bộ<br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 12<br /> <br /> n<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 13<br /> <br /> III.Các đặc trưng của quan hệ<br /> <br /> 4. Liên kết<br /> pLiên<br /> <br /> kết là thể hiện mối quan hệ ràng buộc giữa các<br /> bảng (quan hệ)<br /> ploại liên kết:<br /> nLiên kết một – một<br /> nLiên kết một – nhiều<br /> <br /> p<br /> <br /> IV. Ràng buộc lược đồ quan hệ<br /> <br /> Thứ tự các bộ trong quan hệ là không quan trọng<br /> <br /> p<br /> <br /> HONV<br /> <br /> TENNV<br /> <br /> NGSINH<br /> <br /> DCHI<br /> <br /> PHAI<br /> <br /> LUONG<br /> <br /> PHG<br /> <br /> Nguyen<br /> Bui<br /> Le<br /> Nguyen<br /> <br /> Tung<br /> Hang<br /> Nhu<br /> Hung<br /> <br /> 12/08/1955<br /> 07/19/1968<br /> 06/20/1951<br /> 09/15/1962<br /> <br /> 638 NVC Q5<br /> 332 NTH Q1<br /> 291 HVH QPN<br /> null<br /> <br /> Nam<br /> Nu<br /> Nu<br /> Nam<br /> <br /> 40000<br /> 25000<br /> 43000<br /> 38000<br /> <br /> 5<br /> 4<br /> 4<br /> 5<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> Thứ tự giữa các giá trị trong một bộ là quan trọng<br /> Bộ: <br /> <br /> p<br /> <br /> khác<br /> Bộ: <br /> p<br /> <br /> p<br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 15<br /> <br /> Mỗi giá trị trong một bộ<br /> n Hoặc là một giá trị nguyên tố<br /> n Hoặc là một giá trị rỗng (null)<br /> Không có bộ nào trùng nhau: giống nhau về giá trị trên<br /> thuộc tính khóa<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 1.Ràng buộc Khóa<br /> p<br /> <br /> p<br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 18<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> <br /> p Yêu<br /> <br /> 21<br /> <br /> 17<br /> <br /> cầu: Bộ được tham chiếu đến phải tồn tại<br /> <br /> trước<br /> S<br /> <br /> R<br /> <br /> PHONGBAN (TENPHG, MAPHG)<br /> Quan hệ bị tham chiếu<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> Là thuộc tính của một quan hệ này lấy giá trị trong<br /> một thuộc tính của quan hệ khác.<br /> <br /> NHANVIEN (MANV, TENNV, HONV, NS, DCHI, GT, LUONG, PHG)<br /> Khóa ngoại<br /> <br /> TENPHG<br /> <br /> MAPHG<br /> <br /> Nghien cuu<br /> <br /> 5<br /> <br /> Dieu hanh<br /> <br /> 4<br /> <br /> Quan ly<br /> <br /> 1<br /> <br /> TENNV<br /> <br /> HONV<br /> <br /> NS<br /> <br /> DCHI<br /> <br /> GT<br /> <br /> LUONG<br /> <br /> PHG<br /> <br /> Tung<br /> <br /> Nguyen<br /> <br /> 12/08/1955<br /> <br /> 638 NVC Q5<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 40000<br /> <br /> 5<br /> <br /> Hang<br /> <br /> Bui<br /> <br /> 07/19/1968<br /> <br /> 332 NTH Q1<br /> <br /> Nu<br /> <br /> 25000<br /> <br /> 4<br /> <br /> Nhu<br /> <br /> Le<br /> <br /> 06/20/1951<br /> <br /> 291 HVH QPN<br /> <br /> Nu<br /> <br /> 43000<br /> <br /> 4<br /> <br /> Hung<br /> <br /> Nguyen<br /> <br /> 09/15/1962<br /> <br /> Ba Ria VT<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 38000<br /> <br /> 5<br /> <br /> Khóa chính<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 19<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 20<br /> <br /> Bảng tầm ảnh hưởng<br /> <br /> pRBTV<br /> <br /> của CSDL được xác định bởi 3 thành phần:<br /> • Nội dung: phát biểu của RBTV<br /> • Bối cảnh: là tên các quan hệ có liên quan khi xảy ra RBTV<br /> • Bảng tầm ảnh hưởng:<br /> ü<br /> Xác định thao tác cập nhật nào cần phải kiểm tra RBTV khi<br /> được thực hiện trên quan hệ bối cảnh<br /> ü<br /> Xác định thời điểm cần thiết phải tiến hành kiểm tra RBTV<br /> (thêm/sửa/xóa)<br /> <br /> Tên_RB<br /> Quan hệ 1<br /> Quan hệ 2<br /> <br /> Thêm<br /> +<br /> <br /> Xóa<br /> <br /> Sửa<br /> <br /> -(*)<br /> <br /> + (Thuộc tính)<br /> <br /> -<br /> <br /> +<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> +<br /> <br /> -<br /> <br /> …<br /> <br /> Quan hệ n<br /> <br /> (+) Xảy ra Vi phạm RBTV<br /> (-) Không xảy ra vi phạm RBTV<br /> +(Thuộc tính): xảy ra RBTV khi thao tác trên thuộc tính<br /> -(*): không thể gây ra vi phạm RBTV do thao tác không thực hiện được<br /> <br /> Name: Text(30)<br /> Tuổi: >=1 and now( )<br /> 11/15/18<br /> <br /> p<br /> <br /> 4. Biểu diễn Ràng buộc<br /> <br /> Mỗi thuộc tính khi nhập dữ liệu thì giá trị phải đảm bảo<br /> phù hợp với miền giá trị của thuộc tính đã quy định<br /> Ràng buộc miền giá trị thỏa mãn:<br /> p giá trị của mỗi thuộc tính phải là một giá trị nguyên tử, Gồm:<br /> p Kiểu số nguyên: short integer, integer, long integer<br /> p Kiểu số thực: float, double, float.<br /> p Kiểu dữ liệu ký tự (text): dãy ký tự với độ dài cố định,<br /> thay đổi<br /> p Kiểu ngày, thời gian (date/time) và tiền tệ (currency)<br /> n giá trị chỉ được nhập trong các giá trị cho phép (dom(A))<br /> Ví dụ:<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 2. Ràng buộc tham chiếu<br /> <br /> Khóa ngoại là Khóa chính của một quan hệ được đưa sang<br /> làm một thuộc tính của một quan hệ khác.<br /> Dùng để thể hiện mối quan hệ giữa các bảng, giúp tham chiếu<br /> dữ liệu hay kết nối các quan hệ trong một cơ sở dữ liệu với<br /> nhau.<br /> Các yêu cầu ràng buộc khóa ngoại:<br /> n không cần cùng tên với khóa chính<br /> n bắt buộc cùng kiểu với khóa chính của bảng kia<br /> n Chỉ nhận giá trị đã có tương ứng của khóa chính<br /> VD:<br /> Quan hệ tham chiếu<br /> <br /> 3. Ràng buộc miền giá trị<br /> p<br /> <br /> 16<br /> <br /> *. Khóa ngoại<br /> <br /> Khi cài đặt một quan hệ phải xác định thuộc tính làm khóa<br /> ó Thuộc tính được chọn gọi là khóa chính (PK - primary<br /> key)<br /> Ý nghĩa: Khóa chính dùng để xác định duy nhất một bộ<br /> trong quan hệ.<br /> Ràng buộc thuộc tính khóa – khóa chính:<br /> n Các giá trị trong thuộc tính khóa không được trùng nhau,<br /> n Các thuộc tính khóa chính phải có giá trị khác null,<br /> n Các thuộc tính khóa chính thường được ký hiệu gạch<br /> dưới<br /> Ví dụ:<br /> NHANVIEN (MANV, TENNV, HONV, NS, DCHI, GT,<br /> LUONG, PHG)<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> Ràng buộc là những quy tắc bắt buộc dữ liệu phải<br /> tuân theo nhằm đảm bảo tính tin cậy và độ chính xác<br /> của dữ liệu.<br /> Ràng buộc toàn vẹn (RBTV) là các điều kiện bất<br /> biến không được vi phạm trong một CSDL ó phải<br /> đảm bảo khi nhập dữ liệu cho quan hệ<br /> Các loại ràng buộc cơ bản:<br /> n Ràng buộc khóa (Key Constraints)<br /> n Ràng buộc miền giá trị (Domain Constraints)<br /> n Ràng buộc toàn vẹn tham chiếu (Referential<br /> Integrity Constraints).<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 22<br /> <br /> Cơ sở<br /> dữ liệu Khoa<br /> CNTH<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 23<br /> <br /> Cơ sở<br /> dữ liệu Khoa<br /> CNTH<br /> <br /> Ví dụ 2<br /> <br /> Ví dụ 1<br /> pXét<br /> <br /> pXét<br /> <br /> lược đồ quan hệ<br /> (MANV, HT, NS, GT, DC, LUONG)<br /> Giới tính của nhân viên là Nam hoặc Nữ<br /> <br /> hiện:<br /> dung: Thời gian tham gia dự án của nhân viên không quá 60 giờ<br /> nBối cảnh: LAMVIEC<br /> nBảng tầm ảnh hưởng:<br /> <br /> hiện:<br /> dung: GT của nhân viên chỉ có thể là Nam hoặc Nữ<br /> nBối cảnh: NHANVIEN<br /> nBảng tầm ảnh hưởng:<br /> <br /> NHANVIEN<br /> <br /> Sửa<br /> <br /> +<br /> <br /> -<br /> <br /> +(GT)<br /> <br /> LAMVIEC<br /> <br /> 24<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> các lược đồ quan hệ<br /> DATHANG(MADH, MAKH, NGAYDH)<br /> GIAOHANG(MAGH, MADH, NGAYGH)<br /> pRBTV: Với mỗi một đơn hàng, phải có ngày đặt hàng trước ngày giao hàng<br /> <br /> nNội<br /> <br /> nNội<br /> <br /> Xóa<br /> <br /> pXét<br /> <br /> pThực<br /> <br /> pThực<br /> <br /> Thêm<br /> <br /> lược đồ quan hệ: PHANCONG( MNV, MDA, SoGio)<br /> Thời gian tham gia đề án của một nhân viên không quá 15 giờ<br /> <br /> pRBTV:<br /> <br /> nNHANVIEN<br /> pRBTV:<br /> <br /> Ví dụ 3<br /> <br /> Cơ sở<br /> dữ liệu Khoa<br /> CNTH<br /> <br /> Thêm<br /> <br /> Xóa<br /> <br /> Sửa<br /> <br /> +(SoGio)<br /> <br /> -<br /> <br /> +(SoGio)<br /> <br /> 25<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> pThực<br /> <br /> hiện:<br /> dung: Với mỗi một đơn hàng, phải có ngày đặt hàng trước ngày giao<br /> hàng<br /> pBối cảnh: DATHANG, GIAOHANG<br /> pBảng tầm ảnh hưởng:<br /> pNội<br /> <br /> Cơ sở<br /> dữ liệu Khoa<br /> CNTH<br /> <br /> Sửa<br /> <br /> +<br /> <br /> + (MGAYDH)<br /> <br /> GIAOHANG<br /> <br /> +<br /> <br /> -<br /> <br /> + (NGAYGH)<br /> 26<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> Cơ sở<br /> dữ liệu Khoa<br /> CNTH<br /> <br /> * Ví dụ:<br /> <br /> pQui<br /> <br /> tắc 1: Chuyển kiểu thực thể mạnh<br /> nChuyển đổi mỗi kiểu thực thể mạnh thành một lược đồ<br /> quan hệ (tên trùng hoặc đặt mới)<br /> nQuan hệ mới gồm:<br /> üCác thuộc tính đơn giản của kiểu thực thể ban đầu<br /> üQuan hệ mới không chứa thuộc tính đa trị và suy dẫn<br /> üThuộc tính khóa giữ nguyên<br /> <br /> quy tắc chuyển đổi<br /> pVí dụ cụ thể<br /> <br /> Xóa<br /> <br /> -<br /> <br /> 1. Các quy tắc chuyển đổi<br /> <br /> III. Chuyển đổi mô hình ER sang quan hệ<br /> pCác<br /> <br /> Thêm<br /> DATHANG<br /> <br /> Dem<br /> <br /> Ho<br /> <br /> Ten<br /> GT<br /> <br /> Name<br /> MaNV<br /> <br /> DChi<br /> <br /> DThoai<br /> <br /> He SL<br /> EMPLOYEE<br /> <br /> NS<br /> <br /> Luong<br /> <br /> Number<br /> <br /> Locations<br /> <br /> Name<br /> DEPARTMENT<br /> <br /> Lưu ý: Thuộc tính Locations không có trong quan hệ vì nó là thuộc tính đa trị.<br /> Number<br /> Name<br /> PROJECT<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 27<br /> <br /> tắc 2: Chuyển thuộc tính đa trị<br /> thuộc tính đa trị sinh ra một quan hệ mới<br /> pTên đặt mới phù hợp<br /> nQuan hệ mới gồm:<br /> üthuộc tính khóa của quan hệ ban đầu<br /> üthuộc tính gây ra sự đa trị<br /> üKhóa của quan hệ mới là cả 2 thuộc tính<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 28<br /> <br /> pQui<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 30<br /> <br /> pQui<br /> <br /> tắc 3: Chuyển Thực thể yếu (Weak Entity)<br /> thực thể yếu trong mô hình ER, tạo thành một<br /> quan hệ mới (tên cùng tên hoặc đổi mới)<br /> nQuan hệ mới gồm:<br /> üTất cả thuộc tính của thực thể yếu<br /> üThêm thuộc tính khóa của quan hệ chủ<br /> üKhóa của quan hệ mới gồm thuộc tính khóa của<br /> quan hệ chủ và thuộc tính khóa của thực thể yếu<br /> <br /> nMỗi<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> Location<br /> <br /> Number<br /> <br /> nMỗi<br /> <br /> Locations<br /> <br /> Name<br /> DEPARTMENT<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 31<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 33<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 34<br /> <br /> Ví dụ<br /> pNHÂN<br /> <br /> VIÊN( Mã NV, Họ tên, Ngày sinh, HSL)<br /> pTHÂN NHÂN( TEN, Giới tính, Ngày sinh, Quan hệ, Mã NV)<br /> <br /> Ngày sinh<br /> <br /> Ho Tên<br /> <br /> Mã NV<br /> <br /> p<br /> <br /> Qui tắc 4: Chuyển liên kết quan hệ nhiều - nhiều<br /> liên kết quan hệ sẽ được chuyển thành một lược đồ quan hệ mới<br /> (tên của mối kết hợp sẽ là tên của lược đồ quan hệ hoặc tùy ý)<br /> nQuan hệ mới gồm:<br /> pHai khóa của kiểu thực thể tham gia vào mối liên kết.<br /> pThuộc tính của mối liên kết (nếu có)<br /> pKhóa của quan hệ mới là 2 thuộc tính khóa của thực thể ban đầu<br /> Ví dụ:<br /> nMột<br /> <br /> HSL<br /> p<br /> <br /> NHÂN VIÊN<br /> <br /> p<br /> <br /> Qui tắc 5: Chuyển quan hệ một - nhiều<br /> Đặt khóa của thực thể bên phía một và các thuộc tính của<br /> mối liên kết vào quan hệ của thực thể bên phía nhiều.<br /> Ví dụ:<br /> <br /> n<br /> p<br /> <br /> MANV<br /> <br /> NS<br /> <br /> LUONG<br /> <br /> DCHI<br /> <br /> TENPHG<br /> <br /> MAPHG<br /> <br /> HONV<br /> <br /> 1<br /> <br /> NHANVIEN<br /> <br /> TENNV<br /> <br /> Có<br /> <br /> (1,n)<br /> <br /> (1,1)<br /> <br /> Lam_viec<br /> <br /> PHONGBAN<br /> <br /> GT<br /> <br /> n<br /> <br /> THÂN NHÂN<br /> <br /> Tên<br /> <br /> Giới tính<br /> <br /> Ngày sinh<br /> <br /> Quan hệ<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 35<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 36<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 39<br /> <br /> 2. Ví dụ áp dụng<br /> pQui<br /> <br /> Qui tắc 6: Chuyển quan hệ một – một<br /> Đặt khóa của thực thể bên phía tùy chọn vào làm thuộc tính<br /> ở bên phía bắt buộc<br /> n Nếu liên kết có thuộc tính thì thuộc tính đặt trong quan hệ<br /> bên phía bắt buộc<br /> p Ví dụ:<br /> p<br /> <br /> n<br /> <br /> MANV<br /> <br /> NS<br /> <br /> LUONG<br /> <br /> DCHI<br /> <br /> TENPHG<br /> <br /> 1<br /> <br /> NHANVIEN<br /> <br /> quản lý<br /> <br /> 1<br /> <br /> pVí<br /> <br /> ra mối quan hệ (R) mới (đặt tên tùy ý)<br /> hệ mới gồm:<br /> pThuộc tính khóa của các thực thể tham gia liên kết<br /> pThuộc tính của mỗi liên kết(nếu có)<br /> pKhóa là tất cả các thuộc tính khóa<br /> <br /> dụ : Xây dựng các lược đồ quan hệ từ mô hình ER<br /> <br /> nTạo<br /> <br /> nQuan<br /> <br /> pVí<br /> <br /> MAPHG<br /> <br /> Số tầng<br /> <br /> NHÀ<br /> <br /> 1<br /> <br /> Mã phòng<br /> <br /> Có<br /> <br /> n<br /> <br /> Tên phòng<br /> <br /> PHÒNG<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> Người quản ly<br /> <br /> SUPPLIER<br /> <br /> PHONGBAN<br /> <br /> Số nhà<br /> <br /> dụ:<br /> SuppID<br /> <br /> HONV<br /> TENNV<br /> <br /> tắc 7: Chuyển cho mối liên kết có bậc >2,<br /> <br /> QUANTITY<br /> <br /> ProjectID<br /> <br /> SUPPLY<br /> <br /> Chứa<br /> <br /> Làm trưởng<br /> phòng<br /> <br /> PROJECT<br /> 1<br /> <br /> GT<br /> <br /> PART<br /> <br /> n<br /> <br /> SINH VIÊN<br /> <br /> PartID<br /> <br /> StartDate<br /> Mã SV<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 42<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> Họ tên<br /> <br /> p Qua<br /> <br /> Tên<br /> <br /> Ngày sinh Giới tính<br /> <br /> HSL<br /> <br /> Địa chỉ<br /> <br /> Lương<br /> <br /> Tên<br /> <br /> Làm việc cho<br /> <br /> Mã số<br /> Ngoại ngữ<br /> <br /> 45<br /> <br /> NHÂN VIÊN<br /> 1<br /> <br /> Mã số<br /> <br /> Địa điểm<br /> <br /> 1<br /> <br /> ĐƠN VỊ<br /> <br /> n<br /> m<br /> <br /> 1<br /> <br /> Kiểm soát<br /> <br /> Làm việc<br /> <br /> n<br /> <br /> n<br /> Số giờ<br /> <br /> DỰ ÁN<br /> T/g bắt đầu<br /> Tên<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> Mã số<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> Tên SV<br /> <br /> Giới tính<br /> <br /> Đối tượng<br /> 11/15/18<br /> <br /> Tên lớp<br /> 47<br /> <br /> Ví dụ 3<br /> <br /> Ví dụ : Xây dựng các lược đồ quan hệ từ mô hình ER<br /> Họ đệm<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> Địa điểm<br /> <br /> 48<br /> <br /> quá trình khảo sát, điều tra hoạt động của một trường đại học ta rút ra các quy<br /> tắc quản lý sau:<br /> nMột trường chia làm nhiều khoa, mỗi khoa gồm các thông tin: mã khoa, tên khoa<br /> và địa điểm. Mỗi khoa có thể đặt ở nhiều nơi khác nhau<br /> nMỗi khoa cung cấp nhiều môn học. Mỗi môn học thuộc về 1 khoa (thuộc quyền<br /> quản lý của 1 khoa). Mỗi môn học gồm các thông tin: Mã môn học, tên môn học,<br /> học kỳ, số trình, số tiết (mỗt trình có 15 tiết)<br /> nMỗi khoa thuê nhiều giáo viên giảng dạy. Nhưng mỗi giáo viên chỉ làm việc cho 1<br /> khoa. Mỗi khoa có 1 chủ nhiệm khoa, đó là một giáo viên. Mỗi giáo viên có thể dạy<br /> nhiều nhất 4 môn học và có thể không dạy môn học nào. Mỗi giáo viên gồm: mã<br /> GV, họ tên, ngày sinh, giới tính, trình độ, chuyên môn.<br /> nMột khoa quản lý nhiều lớp, mỗi lớp có nhiều sinh viên, một sinh viên chỉ thuộc<br /> một lớp. Mỗi lớp gồm: mã lớp, tên lớp, sĩ số, năm bắt đâu, năm kết thúc. Mỗi sinh<br /> viên học 4 năm ra trường.<br /> nMỗi sinh viên có thể học nhiều môn học, nhưng ít nhất là 1 môn. Khi SV học phải<br /> lưu lại điểm của SV đó. Mỗi môn học có thể có nhiều sinh viên học, có thể không<br /> có sinh viên nào. Mỗi sinh viên gồm các thông tin: mã sinh viên, họ tên, giới tính,<br /> quê quán, địa chỉ mail.<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 49<br /> <br /> pYêu<br /> <br /> cầu:<br /> định thực thể và các thuộc tính<br /> nXác định các mối quan hệ giữa các thực thể<br /> nVẽ mô hình ER của bài toán<br /> nÁp dụng nguyên tắc để xây dựng mô hình CSDL<br /> quan hệ<br /> nCài đặt bằng hệ quản trị CSDL cụ thể<br /> nXác<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 50<br /> <br /> Bài tập Áp dụng<br /> pVí<br /> <br /> dụ 3: Cho mô hình quan niệm dữ liệu của hệ thống quản lý bán hàng của công ty ABC. Mô tả về hệ thống<br /> như sau:<br /> pCông ty kinh doanh nhiều loại mặt hàng gia dụng theo phƣơng thức bán sỉ và giao hàng tận nơi, thông qua<br /> điện thoại, mạng Internet, hoặc trực tiếp đặt hàng từ khách mua.<br /> pThông qua nhu cầu, khách hàng yêu cầu đặt hàng, nhân viên phụ trách của công ty sẽ lập phiếu đặt hàng cho<br /> khách với các sản phẩm yêu cầu. Thông tin đơn đặt hàng bao gồm số đơn đặt hàng, ngày, giờ, mã sản phẩm,<br /> số lượng, đơn giá cùng với thông tin của khách hàng nhƣ họ tên khách hàng, địa chỉ, điện thoại, email. Mỗi<br /> sản phẩm có một mã số, một mô tả sản phẩm, công dụng, giá bán thống nhất.<br /> pBộ phận phụ trách các đơn đặt hàng gồm 5 nhân viên, mỗi nhân viên có mã số, tên nhân viên, điện tthoại,<br /> chức vụ đƣợc ghi nhận trên đơn đặt hàng. Khi đơn đặt hàng đƣợc giải quyết, chính nhân viên đó sẽ ghi hoá<br /> đơn cho khách và hoá đơn sẽ đƣợc chuyển xuống bộ phận kho để đóng gói và giao hàng cho khách. Khi có<br /> vài sản phẩm bị thiếu, cùng với hoá đơn của sản phẩm đƣợc gởi, nhân viên sẽ có thêm ghi chú cho khách rõ.<br /> Đối với đơn đặt hàng chƣa giải quyết đƣợc hết thì phải xếp chờ. Ngay khi bộ phận kho nhập vào sản phẩm<br /> mới thì đơn hàng sẽ đƣợc giải quyết ngay theo thứ tự.<br /> <br /> pThiết<br /> <br /> kế cơ sở dữ liệu từ tài liệu nguồn theo dõi bán<br /> <br /> hàng<br /> <br /> BUỔI SAU<br /> -CÁC NHÓM NỘP PHÁT BIỂU BÀI<br /> TOÁN VÀ MÔ HÌNH THỰC THỂ<br /> -LÀM BÀI TẬP “QLY ĐIỂM SINH VIÊN”<br /> <br /> CSDL<br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 51<br /> <br /> Yêu cầu buổi sau<br /> pThực<br /> <br /> hiện trên Bài tập lớn<br /> pYêu cầu:<br /> nPhát biểu bài toán<br /> nXác định thực thể và các thuộc tính<br /> nXác định các mối quan hệ giữa các thực<br /> thể<br /> nVẽ mô hình ER của bài toán<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 56<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 54<br /> <br /> Chủ động – Tích cực Học tập<br /> <br /> 11/15/18<br /> <br /> 55<br /> <br />