Bài giảng Đa dạng sinh học (ĐH Hồng Bàng) - Chương 1

Chia sẻ: Dalat Ngaymua | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

679
lượt xem 191
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 1. Những vấn đề chung về tài nguyên sinh vật và đa dạng sinh học - Tài nguyên sinh vật là gì? Giới hạn của tài nguyên sinh vật Đa dạng sinh học là gì? Nội dung của đa dạng sinh học Vì sao phải nghiên cứu tài nguyên sinh vật và đa dạng sinh học • Vai trò của đa dạng sinh học

Chủ đề:

Bình luận(1) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Đa dạng sinh học (ĐH Hồng Bàng) - Chương 1

TÀI NGUYÊN SINH VẬT VÀ ĐA DẠNG SINH HỌC CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TÀI NGUYÊNDẠNG SINH HỌC TÀI NGUYÊN SINH VẬT VÀ ĐA SINH VẬT VÀ ĐA DẠNG SINH HỌC NỘI DUNG • Tài nguyên sinh vật là gì? • Giới hạn của tài nguyên sinh vật • Đa dạng sinh học là gì? • Nội dung của đa dạng sinh học • Vì sao phải nghiên cứu tài nguyên sinh vật và đa dạng sinh học • Vai trò của đa dạng sinh học 1
TẠI SAO PHẢI NGHIÊN CỨU VỀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT VÀ ĐA DẠNG SINH HỌC? - Thế nào là tài nguyên sinh vật ? • Đa dạng sinh học là gì? • Tài nguyên và đa dạng sinh học có vai trò như thế nào? •Những khủng hoảng về tài nguyên và đa dạng sinh học? • Làm thế nào để bảo vệ tài nguyên và đa dạng sinh học? CÁC KHÁI NIỆM TÀI NGUYÊN SINH VẬT LÀ GÌ? Tài nguyên (Resources)? Tài nguyên là tất cả mọi dạng vât chất hữu dụng phục vụ cho sự tồn tại và phát triển của con người Tài nguyên không có khả năng tái tạo Tài nguyên tái tạo được Tài nguyên sinh vật (Biological resources) 2
Tài nguyên hóa thạch Tài nguyên sinh vật TÀI NGUYÊN SINH VẬT LÀ GÌ? Bộ phận của đa dạng sinh học có giá trị sử dụng cho con người - đã từng được khai thác tự do cho quá trình phát triển của loài người . 3
TÀI NGUYÊN SINH VẬT LÀ VÔ HẠN? Trung bình một Mỗi ngày thế Năm thế giới giới mất tăng khoảng đi 150 loài 60 đến 70 triệu động, thực vật người Tài nguyên sinh vật là có giới hạn là vì… Các hoạt động của con người Những tác động có tính huỷ diệt Nhu cầu sử dụng nhiều tài nguyên Khí hậu đang thay đổi ngày càng nhanh 4
ĐA DẠNG SINH HỌC THẾ NÀO LÀ ĐA DẠNG SINH HỌC ? ĐA DẠNG SINH HỌC LÀ GÌ? Là mức độ phong phú của tất cả những gì sống trên trái đất, từ lớn nhất cho đến nhỏ nhất, là toàn bộ tài nguyên thiên nhiên tạo nên do tất cả các dạng sống trên trái đất. 5
ĐA DẠNG SINH HỌC LÀ GÌ? • Là sự phồn thịnh của cuộc sống trên trái đất, là hàng triệu loài động vật, thực vật và vi sinh vật • Là những nguồn gen của chúng • Là các hệ sinh thái phức tạp cùng tồn tại trong môi trường sống”. Đa dạng sinh học là gì? Đa dạng sinh học là mức độ phong phú của tất cả những gì sống trên trái đất, từ lớn nhất cho đến nhỏ nhất, là toàn bộ tài nguyên thiên nhiên tạo nên do tất cả các dạng sống trên trái đất Nơi nào có đa dạng sinh học cao hơn ? A B 6
BA THÀNH PHẦN CỦA ĐA DẠNG SINH HỌC Đa dạng loài Đa dạng di truyền Đa dạng sinh thái Biodiversity • How much biodiversity ü 1.7—2.0 million species ü Estimates to 100 million 24 March 2009 Biodiversity.ppt 20 Ba thành phần của đa dạng sinh học Đa dạng loài VD: Khỉ, chuồn chuồn và hoa cánh bướm là những loài khác nhau. 7
Ba nội dung của đa dạng sinh học 1. Đa dạng di truyền (gen) Chihuahuas, beagles, và rottweilers đều cùng là loài chó nhưng chúng khác nhau vì có cấu trúc di truyền (gene) khác nhau. Chihuahua Beagle Rottweilers Ba thành phần của đa dạng sinh học Đa dạng sinh thái Biodiversity • Variety of living things, number of kinds • Ecological diversity – different habitats, niches, species interactions • Species diversity – different kinds of organisms, relationships among species • Genetic diversity – different genes & combinations of genes 24 March 2009 Biodiversity.ppt 24 8
Đa dạng di truyền là gì? Có thể hiểu đa dạng di truyền là sự đa dạng trong nội bộ loài Ví dụ: Lúa nước có hàng ngàn giống Hinh 2: Đa dạng di truyền của loài Keo má trắng Platycercus eximius (ở Úc) thể hiện qua màu sắc và đốm thân. Sơ đồ trên chỉ ra các vùng phân bố của chúng (Nguồn: Richard B Primack). 9
VAI TRÒ CỦA ĐA DẠNG DI TRUYỀN Đa dạng di truyền là rất cần thiết để duy trì sự đa dạng trong loài và ngược lại VAI TRÒ CỦA ĐA DẠNG DI TRUYỀN • Đa dạng di truyền đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì sự sống sót và thích nghi của loài. Bò Sindhy Bò Holstein 10
Vai trò của đa dạng di truyền Tạo ra sự thay đổi tiến hoá tự nhiên cũng như chọn lọc nhân tạo . Vai trò của đa dạng di truyền Các loài quí hiếm phân bố hẹp ít có sự đa dạng di truyền hơn các loài có phân bố rộng nên dễ bị tuyệt chủng hơn khi điều kiện môi trường thay đổi. Những ví dụ về sự đa dạng di truyền • The Indonesian Javan Rhinoceros (Rhinoceros sondaicus sondaicus) is the most common of all Javan Rhino subspecies. It once roamed throughout Java and Sumatra but is now confined to the small peninsula of Ujung Kulon on Western Java. Only 50 to 60 remain. • The Vietnamese Javan) Rhinoceros (Rhinoceros sondaicus annamiticus) or Vietnamese Rhinoceros was once common throughout Vietnam, Cambodia, Laos and parts of Thailand and Malaysia, but now the species has about 5 individuals left in Cat Tien National Park. • The Indian Javan Rhinoceros (Rhinoceros sondaicus inermis) has been declared extinct. It once roamed in Bengal, Bangladesh and Burma but has probably gone extinct during the first decades of the 20th century. The females of this subspecies had no horn. 11
Hình 1. Đa dạng di truyền cây lúa cạn ở tây nguyên ĐA DẠNG SINH THÁI HỆ SINH THÁI LÀ GÌ? Hệ sinh thái là một hệ thống tổng hợp có cấu trúc chặc chẽ các thành phần hữu cơ và vô cơ, chứa đựng các đa dạng về các loài động vật, thực vật, vi sinh vật… có mối tương tác gắn bó giữa các thành phần trong cùng một hệ vật chất và năng lượng. 12
HỆ SINH THÁI (ECOSYSTEM) LÀ GÌ ? Quần xã sinh vật + Môi trường vô sinh VSV, thực vật, động vật + Nước, ánh sáng, đất…. Thế nào là quần xã sinh vật? Các loài sinh vật Sống trong một môi trường nhất định Trong một thời gian nhất định Hệ sinh thái gồm những cấu trúc nào? • Sinh vật sản xuất • Sinh vật tiêu thụ • Sinh vật phân hủy • Các chất vô cơ • Các chất hữu cơ • Các yếu tố khí hậu 13
Những loài và nguồn tài nguyên chủ yếu trong hê sinh thái Loài có vai trò quyết định sự tồn tại và phát triển của những loài khác VD: Chó sói (Canis lupus) Hươu Odocoileus sp Những loài và nguồn tài nguyên chủ yếu trong hê sinh thái Cáo bay và rừng nguyên sinh trong vùng Thái Bình Dương Ví dụ: Cáo bay Scotomanes osnatus 14
CÁC HỆ SINH THÁI HỆ SINH THÁI CẠN HỆ SINH THÁI NƯỚC CÁC BIOME (ĐẠI QUẦN XÃ) CỦA HỆ SINH THÁI TRÊN CẠN ĐẠI QUẦN XÃ (KHU SINH HỌC: BIOME) LÀ GÌ? Trên lục địa có nhiều vùng do điều kiện khí hậu rất khác nhau (nhiệt độ, lượng mưa) đã hình thành các khu sinh học. 15
Rừng nhiệt đới Rừng ôn đới Trảng cỏ Trảng bụi Rừng thông Sa mạc Thảo nguyên ôn đới Đài nguyên CÁC KHU SINH HỌC (BIOME) CHÍNH TẠI SAO PHẢI TIẾP CẬN VỚI ĐA DẠNG SINH HỌC 16
Tại sao đa dạng sinh học lại rất quan trọng? • Giá trị của đa dạng sinh học + Dịch vụ sinh thái - Nguồn nước - Bảo vệ đất - Duy Vì…… Đa dạng sinh học (ĐDSH) và nguồn tài nguyên sinh vật (TNSV) là một tài sản vô giá đối với cộng đồng, là nền tảng quan trọng cho phát triển KT-XH Tại sao phải tiếp cận đa dạng sinh học Chúng ta sinh ra, tồn tại được cho đến ngày nay là nhờ vào thiên nhiên Tài nguyên nuôi sống nhân loại Thoát ly với thiên nhiên, con người chắc chắn không thể tồn tại. 17
Đa dạng sinh học là nền tảng làm nên sự sống của con người. Vai trò của vi sinh vật - Trong năng lượng - Trong thực phẩm - Trong y tế - Trong nông nghiệp -Trong bảo vệ môi trường Vi sinh vật có vai trò gì trong đời sống con người? VSV Chất hữu cơ K, P. S, Ca…CO2, Vi sinh vật cố định đạm N2 NH3, NH4+ 18
Lượng nitơ tổng hợp từ VSV > 3 lần nitơ hóa học Vi sinh vật tạo ra các vòng tuần hoàn trong tự nhiên Vai trò của thực vật Ăn, mặc, đồ dùng, nguyên vật liệu, không khí, thuốc chữa bệnh, cảnh quan môi trường 19
Vai trò của động vật • Nguồn cung cấp thực phẩm • Dược phẩm • Nguyên liệu chế biến các ngành tiểu thủ công nghệ, mỹ nghệ • Trong nghiên cứu khoa học • Điều chỉnh cân bằng sinh thái Việc kinh doanh buôn bán các sản phẩm từ các nguồn thực vật, quĩ gen có trong tự nhiên không kể các loài gỗ cũng đạt được khoảng 5 tỷ đô la Mỹ trong năm 1997. Riêng việc khai thác các sản phẩm dược liệu từ các loài thực vật, vi sinh vật hoang dã cũng đã mang lại lợi nhuận khoảng 6 tỷ đô la Mỹ hàng năm. Các nhà dược học đã ước tính rằng từ mỗi loài cây, con quí có giá trị dược liệu là những thành phần hóa học cơ bản để chế thành những biệt dược quí thì cũng có thể thu lợi được khoảng 290 triệu đô la Mỹ hàng năm. Ngành du lịch sinh thái cũng đã thu được khoảng hàng chục tỷ đô la Mỹ hàng năm Vì…..Bảo tồn đa dạng sinh học là nhiệm vụ cấp bách của toàn cầu và của cả nhân loại Mỗi ngày thế giới mất đi 150 loài động, thực vật Nếu chiều hướng này tiếp tục gia tăng, thì tới giữa thế kỷ sau sẽ có tới 25% số loài trên thế giới bị tuyệt chủng hoặc bị suy giảm nghiêm trọng. Đó là một nguy cơ đối với nhân loại. 20