20/08/2020
1
ĐẦU TƯ QUỐC TẾ VÀ THỂ CHẾ
QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP QUỐC TẾ
NỘI DUNG CHƯƠNG
Chủ sở hữu các doanh nghiệp quốc tế
Sở hữu và quản lý
Mục tiêu hoạt động của các doanh nghiệp quốc tế
Quản trị công ty
Cấu trúc quản trị công ty
CHỦ SỞ HỮU CÁC DOANH NGHIỆP QUỐC TẾ
Sự khác biệt về chủ sở hữu của các công ty sở hữu nhà nước và các
công ty sở hữu tư nhân.
Các công ty sở hữu nhà nước (State Owned Enterprises - SOEs) có thể
được sở hữu hoàn toàn bởi nhà nước hoặc được bán một phần cho đại
chúng. SOEs được thiết lập vì mục đích phi lợi nhuận hoặc đáp ứng
các hoạt động dân sự.
Các công ty sở hữu tư nhân sẽ giao dịch cổ phần ra công chúng hoặc
được sở hữu bởi một nhóm cổ đông hoặc sở hữu gia đình.
20/08/2020
2
CHỦ SỞ HỮU CÁC DOANH NGHIỆP QUỐC TẾ
CỔ PHẦN GIAO DỊCH ĐẠI CHÚNG
Các thị trường vốn toàn cầu giao dịch cả cổ phần của công ty tư nhân và
công ty thuộc sở hữu cả nhà nước
Các công ty thường trở thành công ty đại chúng thông qua việc chào bán lần
đầu (Initial Public Offering –IPO) một phần công ty ra công chúng. Trong
khi, vẫn giữ lại tỷ lệ cổ phần đủ để chi phối và kiểm soát công ty.
Ngược lại, một số công ty đại chúng lại trở thành các công ty thuộc sở hữu tư
nhân khi một nhà đầu tư hoặc nhóm nhà đâu tư thâu tóm toàn bộ cổ phiếu và
không còn giao dịch.
Các công ty thuộc sở hữu gia đình khi được kiểm soát thường đem lại lợi
nhuận cao hơn.
SỞ HỮU VÀ QUẢN LÝ
SOEs và các công ty đại chúng thường tách bạch vấn đề sở hữu và
quản lý, điều hành doanh nghiệp.
Sự tách bạch giữa sở hữu và quản lý, điều hành doanh nghiệp làm
không thống nhất các mục tiêu hoạt động kinh doanh và các mục tiêu
tài chính (agency problem – vấn đề quan hệ đại diện)
20/08/2020
3
MỤC TIÊU CỦA DOANH NGHIỆP
Tối đa hóa giá trị của cổ đông là mục tiêu chủ đạo của quản lý (in the Anglo-
American world)
Quan điểm này cũng đúng trong tư duy quản trị ở phần còn lại của thế giới
(mặc dù mức độ ít hơn ở một số quốc gia).
Ởcác thị trường Anh - Mỹ, mục tiêu tối đa hóa giá trị cổ đông là thực tế;ở
nhiều nước khác, mục tiêu tối đa hóa giá trị cổ đông thường đi kèm với nhiều
mục tiêu khác.
Có sự khác biệt cơ bản về mục tiêu trong hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp và nhà đầu tư trong triết lý đầu tư trên toàn cầu.
TỐI ĐA HÓA GIÁ TRỊ CỔ ĐÔNG
Trong mô hình tối đa hóa giá trị của cổ đông (Shareholder Wealth
Maximization model SWM) các doanh nghiệp cố gắng để tối đa hóa lợi
nhuận cho các cổ đông, được đo bằng tổng của lợi nhuận từ vốn và cổ tức,
với một mức độ rủi ro nhất định.
Ngoài ra, các doanh nghiệp phải giảm thiểu mức độ rủi ro cho các cổ đông
đối với một tỷ lệ sinh lời cố định.
Mô hình SWM giả định như một chân lý phổ quát là thị trường chứng khoán
thì hiệu quả. Giá cổ phiếu/ tài sản tài chính luôn là chính xác bởi vì đã phản
ánh tất cả những kỳ vọng lợi nhuận,rủi ro,cảm nhận của nhà đầu tư và nhanh
chóng tích hợp những thông tin mới vào giá cổ phiếu.
Rủi ro của việc đầu tư vào các doanh nghiệp được chia thành:
Rủi ro cá biệt của từng doanh nghiệp có thể đa dạng hóa bằng việc
lựa chọn, xây dựng các danh mục đầu tư phân bổ rủi ro tối ưu
Rủi ro hệ thống là loại rủi ro không thể loại trừ bằng việc đa dạng
hóa danh mục đầu tư.
TỐI ĐA HÓA GIÁ TRỊ CỔ ĐÔNG
20/08/2020
4
Thuyết quan hệ đại diện (Agency theory ) nghiên cứu về cách các cổ
đông – chủ sở hữu doanh nghiệp có thể thúc đẩy các nhà quản lý để
chấp nhận các quy định của mô hình SWM.
Chia các cổ phần bị hạn chế chuyển nhượng cho các nhà quản lý doanh
nghiệp để khuyến khích các nhà quản lý tập trung nhiều hơn về mục
tiêu tối đa hóa giá trị cổ đông.
Nếu các nhà quản lý xa rời mục tiêu tối đa hóa giá trị cổ đông thì hội
đồng quản trị cần điều chỉnh lại mục tiêu hoặc thay thế các nhà quản
lý.
TỐI ĐA HÓA GIÁ TRỊ CỔ ĐÔNG
Mục tiêu tối đa hóa giá trị cổ đông trong dài hạn có thể xung đột với mục
tiêu tối đa hóa giá trị cổ đông trong ngắn hạn.
Các nhà quản lý,điều hành doanh nghiệp thường tập trung vào các mục tiêu
ngắn hạn và thường đánh đổi các mục tiêu dài hạn. Các mục tiêu tối đa hóa
giá trị cổ đông trong dài hạn thường khó đạt được, khó nhìn thấy và đòi hỏi
sự kiên trì trong thời gian dài.
Quan điểm về thời gian thường xảy ra các cuộc tranh luận trong điều quản trị,
điều hành và đầu tư vào các doanh nghiệp.Phải mất bao lâu cho những hoạt
động sản xuất kinh doanh, đầu tư của một doanh nghiệp để mang lại lợi
nhuận /đạt được mục tiêu tối đa hóa gia trị cho cổ đông?
TỐI ĐA HÓA GIÁ TRỊ CỔ ĐÔNG
Các nhà đầu tư theo chủ nghĩa tối đa hóa giá trị cổ đông trong dài hạn
thường là những nhà đầu tư chú trọng vào các doanh nghiệp có tốc độ
tăng trưởng đều đặn chú không phải là các doanh nghiệp tăng trưởng
cao nhưng mạo hiểm.
Mục tiêu tối đa hóa giá trị cổ đông bị hạn chế bởi các bên liên quan
khác như:các công đoàn lao động; chính phủ can thiệp nhiều hơn trên
thị trường để bảo vệ các nhóm liên quan quan trọng chẳng hạn như các
cộng đồng địa phương, môi trường và việc làm…
TỐI ĐA HÓA GIÁ TRỊ CỔ ĐÔNG
20/08/2020
5
Mô hình SCM không cho rằng thị trường chứng khoán là hiệu quả
hoặc không hiệu quả.
Độ kém hiệu quả không quan trọng, bởi vì mục tiêu tài chính của công
ty không phải là mục tiêu độc quyền của các cổ đông theo định hướng,
bởi vì thường bị hạn chế bởi các cổ đông khác.
Các mô hình giả định rằng SCM các cổ đông “trung thành”dài hạn -
những người có lợi ích chi phối liên quan - nên ảnh hưởng đến chiến
lược công ty dài hãn, chứ không nên chỉ là những nhà đầu tư danh mục
đầu tư ngắn hạn.
MÔ HÌNH TỐI ĐA HÓA LỢI ÍCH CỦA DOANH NGHIỆP
STAKEHOLDER CAPITALISM MODEL
Mục tiêu của công ty tư nhân là tối đa hóa thu nhập hiện tại và duy trì
sự phát triển bền vững.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng các công ty tư nhân sử dụng
đòn bẩy tài chính ít hơn và có chi phí cho các khoản nợ thấp hơn các
doanh nghiệp thương mại đại chúng.
MÔ HÌNH TỐI ĐA HÓA LỢI ÍCH CỦA DOANH NGHIỆP
STAKEHOLDER CAPITALISM MODEL
Mô hình SCM giả định rằng tổng mức rủi ro bao gồm rủi ro vận hành
và các rủi ro tài chính.
Đó là một mục tiêu cụ thể của công ty để tạo ra thu nhập và cổ tức
ngày càng tăng trong dài hạn với mức độ càng chắc chắn càng tốt.
Trong trường hợp này, rủi ro được đo bằng sự biến động của thị trường
sản phẩm hơn bởi sự thay đổi ngắn hạn trong thu nhập và giá cổ phiếu.
MÔ HÌNH TỐI ĐA HÓA LỢI ÍCH CỦA DOANH NGHIỆP
STAKEHOLDER CAPITALISM MODEL