Hệ thống thông tin là tập hợp các phần tử dùng thu nhận, quản lý, phổ biến thông tin và cung cấp cơ chế phản hồi nhằm đáp ứng một mục tiêu nào đó. Cùng tham khảo bài giảng dưới đây để nắm rõ hơn về hệ thống thông tin, cũng như vì sao phải nắm được kiến thức về hệ thống thông tin.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Giới thiệu hệ thống thông tin
- Bài 1 : Giới thiệu hệ thống thông tin
1
- 1- Hệ thống thông tin (Information System)
• Hệ thống thông tin là tập hợp các phần tử dùng thu nhận,
quản lý, phổ biến thông tin và cung cấp cơ chế phản
hồi nhằm đáp ứng một mục tiêu nào đó.
Hằng ngày chúng ta tiếp xúc và làm việc với các hệ thống
thông tin cá nhân hoặc chuyên nghiệp. Chúng ta sử dụng
hệ thống chi đổi tiền tự động ATM ở các ngân hàng, quầy
tính tiền ở siêu thị sử dụng hệ thống mã vạch và máy quét,
chúng ta truy cập thông tin trên Internet hay nhận thông
tin từ các trạm thông qua các màn hình cảm ứng (touch
screen) Trên 500 công ty công nghệ thông tin vượt qua
mức 1 tỉ USD/ năm.
2
- 1- Hệ thống thông tin (Information System)
• Trong tương lai, chúng ta còn lệ thuộc vào hệ thống
thông tin nhiều hơn nửa. Một ví dụ là hãng General
Motors đã hợp sức với hãng Fidelity Investments để
tạo ra hệ thống cho phép người dùng nhận được thông
tin về đầu tư và mua bán chứng khoán ngay trên xe hơi
bằng cách dùng giọng nói.
• Biết được vị thế của hệ thống thông tin và vận dụng được
kiến thức nầy vào công việc làm sẽ tạo cho người dùng cơ
hội thành công trong nghề nghiệp. Cơ quan, tổ chức đạt
được mục tiêu, và xã hội có chất lượng cuộc sống cao
hơn.
3
- 1- Hệ thống thông tin - Vai trò của máy tính
• Máy tính và hệ thống thông tin liên tục thay đổi
cách thức tổ chức điều khiển kinh doanh.
• Máy tính giúp rút ngắn thời gian xử lý, đạt được kết
quả cao, lợi nhuận cao.
• Ngày nay, chúng ta đang sống trong nền kinh tế
thông tin. Thông tin tự bản thân nó cũng có giá trị,
và các thương vụ thường trao đổi thông tin nhiều
hơn là trao đổi hàng hoá cụ thể
4
- 1- Hệ thống thông tin - Vai trò của máy tính
• Hệ thống đặt nền tảng trên máy tính, càng ngày máy tính
càng được dùng nhiều hơn để tạo ra, lưu trữ, và truyền
thông tin.
• Các nhà đầu tư sử dụng hệ thống thông tin để ra các quyết
định đáng giá nhiều triệu USD, các cơ quan tài chính dùng
hệ thống thông tin và phương tiện điện tử để chuyển hàng tỉ
USD đi khắp thế giới, các hãng sản xuất dùng hệ thống
thông tin để đặt nguyên liệu và phân phối hàng hoá mà
trước đây chưa bao giờ nhanh đến như vậy. Máy tính và hệ
thống thông tin sẽ còn tiếp tục thay đổi xã hội , công cuộc
kinh doanh, và cuộc sống của chúng ta
5
- 1- Hệ thống thông tin - Vai trò của máy tính
• Chương nầy phác hoạ các nét để hiểu được máy tính, hệ
thống thông tin, cũng như mức độ quan trọng của việc học
hệ thống thông tin. Các hiểu biết nầy giúp ta áp dụng đúng
các khái niệm về hệ thống thông tin.
• Thông tin là khái niệm trung tâm của giáo trình nầy. Để là
nhà quản lý hiệu quả trong mọi lĩnh vực kinh doanh , bạn
cần biết rằng thông tin là một trong những nguồn có giá trị
và quan trọng của tổ chức.
• Nhưng coi chừng, thông tin thường hay bị nhầm với dữ
liệu.
6
- 2. Dữ liệu và thông tin
Dữ liệu
Bao gồm các sự việc thô như là tên công nhân viên, hay số giờ làm
việc trong tuần, mã vật tư tồn kho, hay là đơn đặt hàng.
Bảng liệt kê một số kiểu dữ liệu thường được dùng
Döõ u
lieä Theå n döôùhình thöù
hieä i c
Kieå chöõ
u soá Con soá chöõ i, caù kyù
, caù c töï
Alphanumeric data
Kieå aû h
u n Hình aû h, ñoà
n hoaï
Image data
Kieå aâ thanh
u m AÂ thanh, tieá g oà , tín hieä soá
m n n u
Audio data
Kieå nhìn
u AÛh tæ hoaë ñoä g
n nh c n
Video data
7
- 2. Dữ liệu và thông tin
Thông tin
• Khi các sự việc được tổ chức, sắp xếp lại theo một cách đặc biệt
nào đó để có nghĩa, các sự việc nầy trở thành thông tin.
• Thông tin là tập hợp các sự việc được tổ chức theo cách sao cho
có giá trị tăng thêm ngoài giá trị bản thân của sự việc.
• Ví dụ như một nhà quản lý có thể có thông tin về số lượng hàng
bán ra theo một cách sắp xếp riêng để phục vụ cho việc quản lý
của mình, khác với thông tin bán hàng từ bộ phận kinh doanh.
• Cung cấp thông tin cho khách hàng cũng giúp cho công ty tăng
tổng thu nhập và lợi nhuận
8
- 2. Dữ liệu và thông tin
Kiểu của thông tin được tạo ra tuỳ thuộc vào mối quan hệ
giữa các dữ liệu sẵn có. Thêm dữ liệu mới vào, hoặc thay
đổi dữ liệu khác có nghĩa là phải xác định lại các mối quan
hệ và tạo ra thông tin mới.
Biến đổi dữ liệu thành ra thông tin là một tiến trình, hoặc là
một tập hợp các công tác luận lý có liên quan nhau để đạt
được kết quả nào đó
9
- 2. Dữ liệu và thông tin
Trong moät soá tröôøng hôïp, döõ lieäu ñöôïc toå chöùc, xöû lyù
baèng thuû coâng hoaëc tính nhaãm. Trong moät soá tröôøng hôïp khaùc
caàn söû duïng maùy tính. Ñieàu quan troïng khoâng naèm ôû xuaát xöù
cuûa döõ lieäu, hay döõ lieäu ñöôïc xöû lyù theo caùch naøo, maø
naèm ôû choã keát quaû coù giaù trò vaø coù höõu duïng hay khoâng.
Tieán trình xöû lyù döõ lieäu
Xöû lyù (aùp duïng caùc
Döõ lieäu kieán thöùc baèng caùch Thoâng tin
choïn löïa,toå chöùc, vaø
vaän duïng)
10
- 3- Đặc trưng của thông tin có giá trị
Ñaëc tính Ñònh nghóa
Chính xaùc Thoâng tin chính xaùc laø thoâng tin khoâng chöùa caùc nhaàm laãn, thoâng tin
(Accurate) khoâng chính xaùc ñöôïc taïo ra do quaù trình xöû lyù (thöôøng goïi laø GIGO ,
garbage in, garbage out).
Hoaøn chænh Thoâng tin hoaøn chænh coù chöùa taát caû caùc söï vieäc quan troïng, ví duï moät
(Complete) baùo caùo ñaàu tö khoâng hoaøn chænh khi baùo caùo naày khoâng chöùa taát caû
caùc chi phí quan troïng.
Kinh teá Thoâng tin phaûi xeùt ñeán lieân heä giöõa kinh teá vaø giaù thaønh. Caùc nhaø
(Economical) quaûn lyù luoân luoân phaûi caân ñoái giöõa giaù thaønh ñeå taïo ra thoâng tin vaø
giaù trò do thoâng tin cung caáp.
Meàm deûo Thoâng tin meàm deûo laø thoâng tin coù theå ñöôïc duøng cho nhieàu muïc ñích
(Flexible) khaùc nhau.
Tin caäy Möùc ñoä tin caäy maø nguoàn thoâng tin tuyø thuoäc vaøo. Ñoâi khi ñoä tin caäy
(Reliable) cuûa thoâng tin tuyø thuoäc vaøo phöông phaùp thu thaäp thoâng tin, hay tuyø
thuoäc vaøo nguoàn cung caáp thoâng tin. Lôøi ñoàn khoâng phaûi laø nguoàn
thoâng tin ñaùng tin caäy.
11
- 3- Đặc trưng của thông tin có giá trị
Thích ñaùng Thoâng tin thích ñaùng raát quan troïng ñoái vôùi ngöôøi coù thaåm quyeàn ra quyeát ñònh.
(Relevant) Ví duï thoâng tin goã xeû saép leân giaù khoâng coù lieân quan ñeán haõng saûn xuaát vi
maïch maùy tính.
Ñôn giaûn Thoâng tin phaûi ñôn giaûn, khoâng ñöôïc phöùc taïp thaùi quaù. Thoâng tin ñöa ñeán quaù
(Simple) nhieàu vaø phöùc taïp laøm cho ngöôøi ra quyeát ñònh bò roái trí vì khoâng theå xaùc
ñònh nguoàn tin naøo thaät söï quan troïng.
Ñuùng luùc Thoâng tin phaûi ñöôïïc cung caáp ñuùng thôøi ñieåm caàn thieát. Ví duï thoâng tin döï
(Timely) baùo thôøi tieát trong tuaàn roài khoâng giuùp ích cho ngöôøi noâng daân quyeát ñònh
ngaøy mai coù phôi luùa hay khoâng.
Kieåm chöùng ñöôïc Thoâng tin phaûi kieåm chöùng ñöôïc. Nghóa laø ta phaûi kieåm tra ñöôïc ñeå chaéc chaén
(Verifiable) raèng thoâng tin ñuùng, ta coù theå kieåm chöùng baèng nhieàu nguoàn khaùc nhau cuûa
cuøng moät thoâng tin.
Deã truy caäp Nhöõng ngöôøi duøng coù thaåm quyeàn phaûi deã daøng truy caäp ñöôïc thoâng tin caàn
(Accessible) thieát theo ñuùng ñònh daïng vaø thôøi ñieåm söû duïng.
An toaøn Thoâng tin phaûi ñöôïc an toaøn, baûo maät, khoâng cho nhöõng ngöôøi khoâng coù thaåm
(Secure) quyeàn truy caäp thoâng tin.
12
- 3- Đặc trưng của thông tin có giá trị
• Nếu thông tin của cơ quan không chính xác hoặc không đầy đủ,
người quản lý có thể đưa ra các quyết định không thích hợp, gây
thiệt hại cá nhân và tổ chức hàng nghìn, thậm chí hàng triệu
đồng.
• Sự sụp đổ của công ty kinh doanh năng lượng Enron vào năm
2001 là hậu quả của việc báo cáo thông tin sai và kế toán không
chính xác, khiến cho các chủ đầu tư phán đoán sai tình trạng tài
chính thực sự của công ty và công ty phải chịu tổn thất lớn về
nhân sự
• Các thông tin cung cấp không thích hợp với tình huống, hoặc
không đúng thời điểm, hay quá phức tạp, khó hiểu sẽ không có
giá trị đối với tổ chức. 13
- 3- Đặc trưng của thông tin có giá trị
• Thông tin hữu dụng có thể rất khác nhau về giá trị đối với
mỗi thuộc tính kể trên.
• Ví dụ đối với dữ liệu về thị trường tri thức, người ta có thể
chấp nhận một mức độ kém chính xác, và không đầy đủ,
nhưng chủ yếu là phải kịp lúc. Thị trường tri thức có thể báo
động cho ta là đối thủ của ta sắp có một đợt giảm giá lớn.
Chi tiết chính xác và thời điểm giảm giá có thể không quan
trọng bằng vạch ra kế hoạch để đối phó. Độ chính xác, tính
kiểm chứng được và mức độ hoàn chỉnh là các đặc tính phải
có của dữ liệu được dùng trong kế toán của một công ty như
là quỉ tiền mặt, hàng tồn kho, và thiết bị.
14
- 3- Trị giá của thông tin
• Trị giá thông tin = Lợi nhuận tăng thêm - chi phí tt
• Ví dụ : Lắp mới hệ thống đặt hàng qua máy tính
• Tiêu tốn : 30.000 $
• Tăng doanh số : 50.000 $
• Giá trị gia tăng do hệ thống mới làm ra :
50.000 – 30.000 = 20.000 $
15
- 4- Hệ thống và khái niệm mô hình
Hệ thống là tập hợp các phần tử tương tác với nhau để đạt
được mục tiêu của tổ chức. Chính các phần tử nầy và mối
quan hệ giữa các phần tử xác định cách thức làm việc của hệ
thống.
Hệ thống phải gồm đầu vào (input), cơ chế xử lý
(processing mechanisms), đầu ra (output), và phản hồi
(feedback).
Ví dụ: Hệ thống rửa xe tự động
Đầu vào : Xe dơ, nước, chất tẩy rửa,năng lượng, tay
nghề, kiến thức, thời gian.
Đầu ra : Xe sạch, bóng.
Hồi tiếp : Giá cả, sự hài lòng của khách hàng 16
- 4- Hệ thống và khái niệm mô hình
Cách tổ chức, sắp xếp các phần tử trong hệ thống
được gọi là cấu hình (configuration).
Rất giống với dữ liệu, mối liên hệ giữa các phần tử
trong hệ thống được xác định thông qua tri thức.
Trong hầu hết các trường hợp, nắm được mục tiêu
hay đầu ra của hệ thống là bước đầu để xác định
cấu hình của các phần tử
17
- 4- Hệ thống và khái niệm mô hình - Kiểu hệ thống
Kiểu hệ thống (system types)
Có rất nhiều kích cỡ hệ thống như : đơn giản (simple), hay
phức tạp (complex), mở (open), hay đóng (close), bền
(stable), hay động (dynamic), có khả năng thích ứng
(adaptive) không khả năng thích ứng (nonadaptive), thường
trực (permanent) hay tạm thời (temporary)
18
- Bảng đặc trưng của hệ thống
Heäthoá g
n Ñaë tröng
c
Ñôn giaû
n Coù phaà töû moálieâ heä
ít n , i n hoaë töông taù giöõ caù
c c a c
phaà töû
n khoâ g phöù taï vaø hieå .
n c p deã u
Phöù taï
c p Coù nhieà phaà töû caù phaà töû y coù c ñoä n
u n , c n naà möù lieâ
heä lieâ keá cao.
, n t
Môû Töông taù vôù moâtröôøg.
c i i n
Ñoù g
n Khoâ g töông taù vôùmoâtröôøg.
n c i i n
Beà
n Chò raá ít thay ñoåtheo thôøgian
u t i i
Ñoä g
n Chò söï thay ñoånhanh vaø u ñaë theo thôøgian
u i ñeà n i
Thích öù g
n Coùtheå p öù g vôùsöï thay ñoåcuû moâtröôøg.
ñaù n i i a i n
Khoâ g thích öù g
n n Khoâ g theå p öù g vôùsöï thay ñoåcuû moâtröôøg.
n ñaù n i i a i n
Thöôø g tröï
n c Hieä höõ trong khoaû g thôøgian töông ñoálaâ .
n u n i i u
Taï thôø
m i Chæ n höõ trong khoaû g thôøgian töông ñoángaé
hieä u n i i n
19
- 4. Xếp loại tổ chức theo kiểu hệ thống
Hầu hết các công ty đều có thể định rõ nhờ vào bảng đặc trưng
Ví dụ
Công ty giúp việc nhà lau chùi công sở sau giờ làm việc là một hệ
thống bền, vì đây là công việc tương đối đều đặn.
Công ty sản xuất máy tính thành đạt là một kiểu mẫu phức tạp,
và động bởi vì công ty vận hành trong môi trường thay đổi.
Công ty thuộc loại không thích ứng thì công ty nầy khó mà tồn
tại lâu.
Một số các công ty máy tính trước đây như Osborne Computer là
một trong những công ty đầu tiên sản xuất máy tính xách tay, hay
VisiCorp là công ty đầu tiên sáng tạo ra chương trình bảng tính
(spreadsheet) đã không nhanh chóng thích ứng kịp với thị trường
máy tính và phần mềm. Kết quả là các công ty nầy không còn tồn
tại. Công ty IBM ngược lại, phát minh ra các máy tính lớn, và sản
xuất đủ các hạng loại máy tính, các phần mềm và cung cấp các
dịch vụ nên đã tồn tại được. 20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
