Bài giảng Hành vi tổ chức: Chương 6 - Huỳnh Thị Minh Châu

Tài liệu này trình bày về hành vi tổ chức, bao gồm các loại hành vi trong nhóm (hợp tác, cạnh tranh), xung đột (nguồn gốc, các dạng, xung đột chức năng và phi chức năng), quản lý xung đột, và giao tiếp (khái niệm, các kênh, các loại hình, tầm quan trọng, quá trình, tác dụng, các yếu tố ảnh hưởng, các chiều giao tiếp trong tổ chức, tin đồn, và mô hình Johari Window).

Tài liệu này phù hợp cho sinh viên, nhà quản lý và bất kỳ ai quan tâm đến việc hiểu rõ hơn về hành vi tổ chức, quản lý xung đột và giao tiếp hiệu quả trong môi trường làm việc.

Tài liệu thảo luận về các hành vi trong tổ chức, tập trung vào hợp tác, cạnh tranh, xung đột và giao tiếp.

1. **Hợp tác và Cạnh tranh:**
* **Hợp tác:** Làm việc cùng nhau vì mục tiêu chung, mang lại lợi ích chung.
* **Cạnh tranh:** Các thành viên theo đuổi mục tiêu mà chỉ một hoặc một số cá nhân có thể đạt được.
* Ảnh hưởng đến năng suất: Hợp tác có thể làm tăng năng suất, trong khi cạnh tranh có thể gây giảm năng suất.

2. **Xung đột:**
* Định nghĩa: Xảy ra khi các bên có mục đích loại trừ lẫn nhau, dẫn đến hành vi nhằm đánh bại hoặc gây hại cho bên kia.
* Nguồn gốc: Sự thay đổi, khác biệt về hệ giá trị, đe dọa về vị thế, thiếu lòng tin, mục tiêu không tương đồng, v.v.
* Các dạng xung đột: Nội tại, giữa các cá nhân, trong nhóm, giữa các nhóm, xung đột nhiệm vụ, xung đột quan hệ, xung đột quy trình, xung đột công khai, xung đột ngấm ngầm, xung đột chức năng và phi chức năng.
* Xung đột chức năng: Mang lại lợi ích cho việc thực hiện nhiệm vụ của tổ chức, thúc đẩy tìm kiếm giải pháp và tăng sự sáng tạo.
* Xung đột phi chức năng: Cản trở việc đạt tới mục tiêu chung của tổ chức, gây tổn hại và không hoàn thành nhiệm vụ.
* Quản lý xung đột: Sử dụng giải pháp và các kỹ thuật để đạt được mức độ xung đột mong muốn.

3. **Giao tiếp:**
* Định nghĩa: Hoạt động xác lập và vận hành các mối quan hệ giữa người với người, quá trình trao đổi thông tin giữa các cá nhân.
* Các kênh giao tiếp: Mặt đối mặt, điện thoại, email, bản ghi nhớ, v.v.
* Các loại hình giao tiếp: Giao tiếp ngôn ngữ (sử dụng từ ngữ) và giao tiếp phi ngôn ngữ (ngôn ngữ hình thể, vẻ bề ngoài).
* Tầm quan trọng: Giúp đạt được mục tiêu trong công việc thông qua giao tiếp với người khác.
* Quá trình giao tiếp: Trước giao tiếp (mục đích, tâm lý, ngoại hình), trong giao tiếp (lần đầu gặp gỡ, hội thoại tìm hiểu), kết thúc giao tiếp (chốt lại vấn đề, đảm bảo quan hệ dài lâu).
* Các yếu tố ảnh hưởng đến giao tiếp: Nhiễu, hoàn cảnh giao tiếp (yếu tố tự nhiên, xã hội, thời gian, văn hóa).
* Các chiều giao tiếp trong tổ chức: Giao tiếp từ trên xuống, từ dưới lên, ngang hàng, chéo góc.
* Tin đồn trong tổ chức: Cách giảm tác hại của tin đồn.

4. **Mô hình Johari Window:**
* Mô tả bốn vùng giao tiếp: vùng giao tiếp mở, vùng mù, vùng che đậy, và vùng ẩn.
* Sử dụng phản hồi và biểu lộ để mở rộng vùng giao tiếp mở.