BÀI 4<br />
XÁC ĐỊNH CÁC THÔNG SỐ TRONG<br />
PHƯƠNG TRÌNH ĐỘNG HỌC<br />
TS. Vũ Ngọc Duy<br />
Bộ môn Hóa lý – Khoa Hóa Học – ĐH KHTN<br />
<br />
Nhiệm vụ cơ bản<br />
của nghiên cứu động học<br />
aA + bB = cC + dD<br />
• Xác định bậc phản ứng, hằng số tốc độ phản ứng trong<br />
phương trình tốc độ:<br />
dC A<br />
(pt. 1)<br />
r<br />
k [ A]n1[ B ]n 2<br />
dt<br />
• Xác định năng lượng hoạt hóa trong phương trình<br />
Arrhenius:<br />
E * / RT<br />
(pt. 2)<br />
k k0e<br />
(k phụ thuộc vào nhiệt độ)<br />
<br />
k0: thừa số trước hàm mũ<br />
E*: năng lượng hoạt hóa, kcal/mol<br />
<br />
Để xác định được k, n và E, ta cần theo dõi biến thiên nồng<br />
độ chất phản ứng (hay sp) theo thời gian.<br />
• Phương pháp cô lập: [B] >> [A] khoảng 10 lần, [B] được<br />
coi như không đổi trong quá trình phản ứng<br />
dC A<br />
(pt. 1)<br />
<br />
k '[ A]n1 với k ' k [ B ]n 2<br />
dt<br />
Giả thiết n1 = 1<br />
C A, 0<br />
dC A<br />
ln<br />
k't<br />
<br />
k '[ A]<br />
CA<br />
dt<br />
ln(CA,0/CA) phụ thuộc tuyến tính vào t<br />
C<br />
<br />
Ln(CA,0/CA)<br />
<br />
CA,0<br />
Kết quả thực<br />
nghiệm<br />
<br />
- Giả thiết đúng<br />
(Phản ứng bậc 1)<br />
<br />
k’<br />
<br />
- k’ là độ dốc<br />
đường thẳng<br />
t<br />
<br />
t<br />
<br />
Xác định k, n2:<br />
n2<br />
<br />
k ' k[ B]<br />
Mỗi một nồng độ B (rất dư) cho một giá trị k’<br />
ln( k ' ) ln( k ) n 2 ln([ B ])<br />
Thực nghiệm:<br />
[B]1<br />
k’1<br />
[B]2<br />
k’2<br />
….<br />
[B]n<br />
k’n<br />
<br />
ln(k’)<br />
n2<br />
ln(k)<br />
[B]<br />
<br />
- n2 là độ dốc của đường thẳng biểu diễn sự phụ thuộc ln(k’) theo [B]<br />
- Giao điểm với trục tung cho giá trị ln(k) → k<br />
<br />
Xác định E*:<br />
E* / RT<br />
<br />
E*<br />
ln( k ) ln( k 0 ) <br />
RT<br />
<br />
k k0e<br />
<br />
Thực nghiệm xác định k ở các nhiệt độ khác nhau:<br />
T1<br />
T2<br />
….<br />
Tn<br />
<br />
k1<br />
k2<br />
kn<br />
<br />
1/T1<br />
1/T2<br />
….<br />
1/Tn<br />
<br />
ln(k1)<br />
ln(k2)<br />
<br />
ln(k)<br />
ln(k0)<br />
<br />
tg(α)= -E*/R<br />
<br />
ln(kn)<br />
1/T<br />
<br />
Lưu ý: đơn vị nhiệt độ K<br />
Thông thường k đo ở khoảng cách nhiệt độ 10 K<br />
<br />