Bài giảng Hóa sinh gan

Chia sẻ: Dương Trương Phú | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

93
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng nhằm cung cấp các kiến thức sơ lược về giải phẫu và sinh lý chức năng gan. Chức năng hóa sinh của gan; một số xét nghiệm chức năng gan. Để nắm chắc các nội dung của bài học mời các bạn cùng tham khảo bài giảng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hóa sinh gan

HÓA SINH GAN
NỘI DUNG • Sơ lược về giải phẫu và sinh lý chức năng gan. • Chức năng hóa sinh của gan. • Một số xét nghiệm chức năng gan
NỘI DUNG • Sơ lược về giải phẫu và sinh lý chức năng gan. Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất, nặng khoảng 1,2 1,5 kg (2% thân trọng).
1. SƠ LƯỢC VỀ HỆ GAN • Hình thái giải phẩu • Gồm 4 thùy (Lobe): Thùy trái, thùy phải, thùy vuông (quadrate) và thùy đuôi (caudate) • Thành phần hóa học: Protide, Lipid, Enzym, Vitamin
2. CHỨC NĂNG GAN • Chức năng Glucid • Chức năng Lipid • Chức năng Protid: • Chức năng tạo mật: • Chức năng đông máu: • Chức năng khử độc: • Chức năng Enzym: • Chức năng vận chuyển nước:
2.1. CN GLUCID • Gan là trung tâm điều hòa đường huyết : tân tạo – phân ly glycogen • Ứng dụng : NP Galactose niệu – NP tăng đường huyết
NP Galactose niệu • Ý nghĩa : đánh giá khả năng tổng hợp glucid của gan • Cách thực hiện : cho BN uống 40g galactose → ĐL galactose/nước tiểu sau 2g, 4g, 10g và 24g • Đánh giá KQ : • Gan bình thường : gan hấp thu galactose lại → lượng thải ra nước tiểu thấp. Sau 4g, galactose niệu ≤ 3 – 4g • Gan suy : lượng galactose niệu thải ra nhiều hơn và kéo dài
NP gây tăng đường huyết • Ý nghĩa : đánh giá khả năng dự trữ glucid của gan • Cách thực hiện : BN nhịn đói, lấy máu đo ĐH lúc đói. Cho uống 75g Glucose → 2g sau lấy máu đo ĐH • Đánh giá KQ :  CN gan còn tốt : ĐH sau 2g tăng cao và giảm từ từ  Gan ↓ CN dự trữ glucid : ĐH sau 2g tăng cao nhưng giảm rất nhanh
2.2. CN LIPID • Về tổng hợp :  Các loại lipid của cơ thể : TG, cholesterol  Ester hóa cholesterol nhờ ACAT (*)  Các loại lipoprotein : VLDL, LDL, HDL  Sản xuất acid mật từ cholesterol  Tổng hợp thể keton • Về thoái hóa : βoxy hóa acid béo (*) ACAT : Acyl CoA cholesteryl acyl transferase
2.3. CN PROTID KHẢ NĂNG XN ĐÁNH GIÁ Chuyển và khử amin trong chuyển hóa protid ĐL ALT, AST/máu Tạo thành Urê từ NH3 ĐL NH3/máu Tổng hợp toàn bộ albumin và phần lớn globulin ĐL protid total / máu ĐL albumin / máu Điện di protein / máu
2.4. CN TẠO VÀ BÀI TIẾT MẬT  Sản xuất mật : 1. Tổng hợp acid mật từ cholesterol 2. Tổng hợp muối mật từ acid mật 3. Tạo sắc tố mật (BilTT) từ BilGT 4. Tái tạo BilTT từ urobilinogen  Tác dụng của mật : nhũ tương hóa chất béo thức ăn  Bài tiết mật : liên tục từ tb gan, gián đoạn trong các bữa ăn.
2.5 CN ĐÔNG MÁU • Tổng hợp nhiều yếu tố đông máu • Tổng hợp plasminogen • XN đánh giá : TP (INR), ĐL fibrinogen/máu
2.6. CN KHỬ ĐỘC Cơ chế Giữ lại chất độc rồi thải qua BSP test cố định thải trừ đường mật Cơ chế Chất độc (nội sinh, ngoại sinh ) Quick test khử độc hóa học bị thay đổi cấu tạo hóa học thành chất không độc rồi thải ra ngoài qua đường mật hoặc đường tiểu
NP BSP ( bromosulphophtalein)  Mục đích : thăm dò cơ chế cố định thải trừ của gan  Tiến hành : dd BSP 5% IV chậm (5mg/kg) → lấy máu sau từng khoảng thời gian và định lượng BSP  Đánh giá KQ :  CN gan bình thường : gan giữ BSP lại và thải qua mật → lượng BSP/máu ↓ nhanh sau tiêm : 15 phút BSP còn 25% 30 phút 15% 45 phút 5% 60 phút 0%  Nếu gan suy, các tỷ lệ trên cao hơn nhiều
NP Quick (NP gây acid hippuric niệu ) • Mục đích : thăm dò cơ chế khử độc hóa học của gan • Tiến hành : cho uống 6g Na benzoat, sau 4g lấy nước tiểu định lượng acid hippuric • Đánh giá KQ :  CN gan bình thường : acid hippuric bài tiết > 3g  Gan suy : lượng acid hippuric giảm đi nhiều
2.7. CN VẬN CHUYỂN NƯỚC • Hằng ngày gan tiếp nhận một lượng máu lớn, do đó có vai trò trong vận chuyển nước. • Các bệnh về gan có rối loạn về vận chuyển nước. Có nghiệm pháp thăm dò chức năng vận chuyển nước của gan nhưng thực tế ít dùng.
2.8 CN ENZYM • Hệ Enzym của gan rất phong phú do gan tham gia nhiều quá trình chuyển hóa. Để đánh giá trạng thái gan mật, chúng ta có thể xét nghiệm nhiều enzym: • GGT (Gamma glutamyl transferrase / • GOT (AST), GPT (ALT) • LDH (lactat dehydrogenaz, aldolaz, arginaz, guanaz) • Trong đó Transaminaz (GOT, GPT) có giá trị nhất.
3. XN THƯỜNG DÙNG CHẨN ĐOÁN BỆNH GAN MẬT ALT ( alanine aminotransferase – GPT glutamate pyruvate transaminase ) AST ( aspartate aminotransferase – GOT glutamate oxaloacetate transaminase ) ALP ( alkaline phosphatase) GGT ( gamma glutamyltransferase) Bilirubin Albumin/ huyết thanh. Lipid máu. Cholesterol.
Câu hỏi thảo luận • Một bệnh nhân xơ gan thì nồng độ NH3 và Ure trong máu như thế nào ? Tại sao?
CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ 1. Trình bày được cơ thể học, thành phần hóa học của gan . 2. Trình bày được chức năng hóa sinh gan. 3. Trình bày một số xét nghiệm cơ bản đánh giá chức năng gan.