Bài giảng Hôn mê

HO´N ME´

I. (cid:209)AˇI C(cid:214)(cid:212)NG: Ho(cid:226)n me(cid:226) lał s(cid:246)(cid:239) suy giaßm yø th(cid:246)øc do to(cid:229)n th(cid:246)(cid:244)ng baøn ca(cid:224)u æa(cid:239)i naıo hoaºc he(cid:228) thoÆng l(cid:246)(cid:244)øi. Nguye(cid:226)n nha(cid:226)n  ChaÆn th(cid:246)(cid:244)ng: xuaÆt huyeÆt naıo, da(cid:228)p naıo.  Tai bieÆn ma(cid:239)ch maøu naıo: nhuın naıo, xuaÆt huyeÆt naıo kho(cid:226)ng do chaÆn th(cid:246)(cid:244)ng.  Nhieªm trułng: vie(cid:226)m naıo małng naıo, soÆt reøt the(cid:229) naıo.  Chuye(cid:229)n hoøa: roÆi loa(cid:239)n æie(cid:228)n giaßi, ha(cid:239) æ(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt, tie(cid:229)u æ(cid:246)(cid:244)łng, suy gan, suy tha(cid:228)n.

 Ngo(cid:228) æo(cid:228)c: thuoÆc nguß, Morphin vał daªn xuaÆt, phospho h(cid:246)ıu c(cid:244).  ThieÆu maøu naıo (soÆc), thieÆu oxy naıo (suy ho(cid:226) haÆp).  (cid:209)o(cid:228)ng kinh II. CHA¯N (cid:209)OA(cid:217)N: 1. Co(cid:226)ng vie(cid:228)c cha(cid:229)n æoaøn: a) Hoßi be(cid:228)nh:  ChaÆn th(cid:246)(cid:244)ng.  SoÆt, nh(cid:246)øc æa(cid:224)u, no(cid:226)n oøi.  Tie(cid:226)u chaßy.  Co gia(cid:228)t.  TieÆp xuøc thuoÆc, æo(cid:228)c chaÆt, r(cid:246)(cid:244)(cid:239)u.  Tie(cid:224)n caŒn: tie(cid:229)u æ(cid:246)(cid:244)łng, æo(cid:228)ng kinh, be(cid:228)nh gan tha(cid:228)n. b) Khaøm la(cid:226)m sałng: Mu(cid:239)c tie(cid:226)u: æaønh giaø m(cid:246)øc æo(cid:228) ho(cid:226)n me(cid:226) vał t(cid:236)m nguye(cid:226)n nha(cid:226)n:  DaÆu hie(cid:228)u sinh to(cid:224)n: Ma(cid:239)ch, huyeÆt aøp, nh(cid:242)p th(cid:244)ß, kie(cid:229)u th(cid:244)ı, nhie(cid:228)t æo(cid:228). HuyeÆt aøp cao: be(cid:228)nh lyø tha(cid:228)n; huyeÆt aøp cao kełm ma(cid:239)ch cha(cid:228)m: taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239).

Th(cid:244)ß nhanh sa(cid:226)u: toan chuye(cid:229)n hoøa, tie(cid:229)u æ(cid:246)(cid:244)łng. Th(cid:244)ß cha(cid:228)m no(cid:226)ng, kho(cid:226)ng æe(cid:224)u: to(cid:229)n th(cid:246)(cid:244)ng tha(cid:224)n kinh trung (cid:246)(cid:244)ng.  Khaøm tha(cid:224)n kinh: M(cid:246)øc æo(cid:228) tri giaøc:

D(cid:246)(cid:239)a vało thang æie(cid:229)m Glasgow cho treß em. RoÆi loa(cid:239)n tri giaøc æo(cid:228)t ngo(cid:228)t th(cid:246)(cid:244)łng gaºp trong tu(cid:239)t naıo.

BA(cid:219)NG (cid:209)A(cid:217)NH G˝A BE˜NH NHA´N HO´N ME´ D(cid:214)ˇA THEO THANG (cid:209)IE¯M GLASGOW CA(cid:219)I TIE`N (cid:212)(cid:219) TRE(cid:219) EM

Treß tre(cid:226)n 2 tuo(cid:229)i Treß d(cid:246)(cid:244)øi 2 tuo(cid:229)i (cid:209)ie(cid:229)m Tra(cid:239)ng thaøi maØt

M(cid:244)ß t(cid:246)(cid:239) nhie(cid:226)n M(cid:244)ß khi go(cid:239)i M(cid:244)ß khi æau Kho(cid:226)ng æaøp (cid:246)øng M(cid:244)ß t(cid:246)(cid:239) nhie(cid:226)n Phaßn (cid:246)øng v(cid:244)øi l(cid:244)łi noøi Phaßn (cid:246)øng v(cid:244)øi k(cid:237)ch th(cid:237)ch æau Kho(cid:226)ng æaøp (cid:246)øng 4 3 2 1 (cid:209)aøp (cid:246)øng va(cid:228)n æo(cid:228)ng toÆt nhaÆt

Lałm theo ye(cid:226)u ca(cid:224)u K(cid:237)ch th(cid:237)ch æau: (cid:209)(cid:242)nh v(cid:242) n(cid:244)i æau T(cid:246) theÆ co khi k(cid:237)ch th(cid:237)ch æau T(cid:246) theÆ co baÆt th(cid:246)(cid:244)łng T(cid:246) theÆ duoªi baÆt th(cid:246)(cid:244)łng Kho(cid:226)ng æaøp (cid:246)øng Theo nhu ca(cid:224)u K(cid:237)ch th(cid:237)ch æau: (cid:209)(cid:242)nh v(cid:242) æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c n(cid:244)i æau Co tay æaøp (cid:246)øng k(cid:237)ch th(cid:237)ch æau T(cid:246) theÆ maÆt voß naıo khi æau T(cid:246) theÆ maÆt naıo khi æau Kho(cid:226)ng æaøp (cid:246)øng 6 5 4 3 2 1 (cid:209)aøp (cid:246)øng ngo(cid:226)n ng(cid:246)ı toÆt nhaÆt

(cid:209)(cid:242)nh h(cid:246)(cid:244)øng vał traß l(cid:244)łi æuøng MaÆt æ(cid:242)nh h(cid:246)(cid:244)øng vał traß l(cid:244)łi sai Dułng t(cid:246)ł kho(cid:226)ng th(cid:237)ch h(cid:244)(cid:239)p A(cid:226)m thanh vo(cid:226) ngh(cid:243)a Kho(cid:226)ng æaøp (cid:246)øng M(cid:230)m c(cid:246)(cid:244)łi, noøi ba(cid:228)p be(cid:239) QuaÆy khoøc QuaÆy khoøc khi æau Re(cid:226)n r(cid:230) khi æau Kho(cid:226)ng æaøp (cid:246)øng 5 4 3 2 1

Treß ho(cid:226)n me(cid:226) khi æie(cid:229)m to(cid:229)ng co(cid:228)ng theo thang æie(cid:229)m Glasgow  10 æie(cid:229)m Glasgow < 8 æie(cid:229)m th(cid:246)(cid:244)łng naºng, t(cid:246)ß vong cao.

THANG (cid:209)IE¯M BLANTYRE (cid:209)A(cid:217)NH GIA(cid:217) HO´N ME´ (cid:212)(cid:219) TRE(cid:219) EM

(cid:209)aøp (cid:246)øng va(cid:228)n æo(cid:228)ng toÆt nhaÆt

(cid:209)ie(cid:229)m 2 1 0

(cid:209)aøp (cid:246)øng ngo(cid:226)n ng(cid:246)ı toÆt nhaÆt

C(cid:246)ß æo(cid:228)ng maØt

2 1 0 1 0 0-5 (cid:209)aøp (cid:246)øng ch(cid:237)ch xaøc k(cid:237)ch th(cid:237)ch æau Co chi khi k(cid:237)ch th(cid:237)ch æau Kho(cid:226)ng æaøp (cid:246)øng Khoøc to b(cid:236)nh th(cid:246)(cid:244)łng Re(cid:226)n r(cid:230), khoøc yeÆu Kho(cid:226)ng æaøp (cid:246)øng Nh(cid:236)n theo va(cid:228)t la(cid:239) Kho(cid:226)ng nh(cid:236)n theo va(cid:228)t la(cid:239) To(cid:229)ng co(cid:228)ng

Treß ho(cid:226)n me(cid:226) neÆu æie(cid:229)m to(cid:229)ng co(cid:228)ng theo thang æie(cid:229)m Blantyre < 3 æie(cid:229)m.

 Khaøm maØt: - (cid:209)o(cid:224)ng t(cid:246)ß:

(cid:209)e(cid:224)u hay kho(cid:226)ng, k(cid:237)ch th(cid:246)(cid:244)øc æo(cid:224)ng t(cid:246)ß, phaßn xa(cid:239) aønh saøng Daın, coÆ æ(cid:242)nh mo(cid:228)t be(cid:226)n: xuaÆt huyeÆt naıo, tu(cid:239)t naıo. Ca(cid:224)n loa(cid:239)i tr(cid:246)ł daın æo(cid:224)ng t(cid:246)ß do tr(cid:246)(cid:244)øc æoø coø dułng thuoÆc daın æo(cid:224)ng t(cid:246)ß æe(cid:229) soi æaøy maØt. Co nhoß: ngo(cid:228) æo(cid:228)c phospho h(cid:246)ıu c(cid:244), thuoÆc nguß, Morphin, to(cid:229)n th(cid:246)(cid:244)ng ca(cid:224)u naıo.

Phaßn xa(cid:239) maØt buøp be(cid:226)(+)(cid:226): to(cid:229)n th(cid:246)(cid:244)ng ca(cid:224)u naıo.

- (cid:209)aøy maØt: phuł gai (taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239)) hoaºc xuaÆt huyeÆt. -  DaÆu małng naıo: thoøp pho(cid:224)ng, co(cid:229) c(cid:246)øng, Kernig, Brudzinsky.  DaÆu tha(cid:224)n kinh khu truø:

DaÆu hie(cid:228)u yeÆu lie(cid:228)t chi, lie(cid:228)t da(cid:226)y so(cid:239) ch(cid:230) æie(cid:229)m to(cid:229)n th(cid:246)(cid:244)ng khu truø nh(cid:246) tu(cid:239) maøu trong so(cid:239), u naıo.

 DaÆu hie(cid:228)u taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239): 1. Phaßn xa(cid:239) maØt buøp be(cid:226): Khi xoay æa(cid:224)u qua phaßi hay traøi maØt kho(cid:226)ng di chuye(cid:229)n theo. 2. DaÆu hie(cid:228)u maÆt voß (tay co cha(cid:226)n duoªi) hoaºc maÆt naıo (duoªi t(cid:246)ø chi). 3. (cid:209)o(cid:224)ng t(cid:246)ß daın mo(cid:228)t hay hai be(cid:226)n, phuł gai th(cid:242). 4. Nh(cid:242)p th(cid:244)ß Cheynes Stokes hoaºc c(cid:244)n ng(cid:246)ng th(cid:244)ß. 5. Tam ch(cid:246)øng Cushing: ma(cid:239)ch cha(cid:228)m, huyeÆt aøp cao, nh(cid:242)p th(cid:244)ß baÆt th(cid:246)(cid:244)łng lał daÆu hie(cid:228)u treª cußa taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239).  Phaßn xa(cid:239) ga(cid:226)n x(cid:246)(cid:244)ng, daÆu Babinsky: taŒng phaßn xa(cid:239) ga(cid:226)n x(cid:246)(cid:244)ng kełm Babinsky (+): to(cid:229)n th(cid:246)(cid:244)ng trung (cid:246)(cid:244)ng.  Khaøm toałn die(cid:228)n:

Tim ba(cid:229)m sinh t(cid:237)m, me(cid:226) kełm daÆu tha(cid:224)n kinh khu truø: thuye(cid:226)n taØc ma(cid:239)ch naıo. Bu(cid:239)ng: k(cid:237)ch th(cid:246)(cid:244)øc gan, laøch, tua(cid:224)n hoałn bałng he(cid:228). Gan laøch to kełm soÆt: soÆt reøt. Gan laøch to kełm baøng bu(cid:239)ng, tua(cid:224)n hoałn bałng he(cid:228): ho(cid:226)n me(cid:226) gan. Da: ba(cid:224)m maøu, vałng da. DaÆu hie(cid:228)u thieÆu maøu. c) (cid:209)e(cid:224) ngh(cid:242) ca(cid:228)n la(cid:226)m sałng: Xeøt nghie(cid:228)m th(cid:246)(cid:244)łng qui:

 Co(cid:226)ng th(cid:246)øc maøu, kyø sinh trułng soÆt reøt  Dextrostix, æ(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt, ion æo(cid:224), TPTNT, æ(cid:246)(cid:244)łng nie(cid:228)u, keton nie(cid:228)u  Kh(cid:237) maøu khi suy ho(cid:226) haÆp coø ch(cid:230) æ(cid:242)nh th(cid:244)ß maøy  Cho(cid:239)c doł tußy soÆng sau khi loa(cid:239)i tr(cid:246)ł taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239). ChoÆng ch(cid:230) æ(cid:242)nh cho(cid:239)c doł tußy soÆng: suy ho(cid:226) haÆp, soÆc, roÆi loa(cid:239)n æo(cid:226)ng maøu, nghi ng(cid:244)ł taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239). Xeøt nghie(cid:228)m khi æaı æ(cid:242)nh h(cid:246)(cid:244)øng cha(cid:229)n æoaøn:

 Sie(cid:226)u a(cid:226)m naıo xuye(cid:226)n thoøp (u naıo, xuaÆt huyeÆt naıo).  Ch(cid:246)øc naŒng æo(cid:226)ng maøu (xuaÆt huyeÆt naıo małng naıo, roÆi loa(cid:239)n æo(cid:226)ng maøu).

 Ch(cid:246)øc naŒng gan, tha(cid:228)n (be(cid:228)nh lyø gan, tha(cid:228)n).  Xquang tim pho(cid:229)i (be(cid:228)nh lyø tim, pho(cid:229)i).  T(cid:236)m æo(cid:228)c chaÆt trong d(cid:242)ch da(cid:239) dały, maøu, n(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:229)u (ngo(cid:228) æo(cid:228)c).  CT scanner naıo neÆu nghi ng(cid:244)ł tu(cid:239) maøu, u naıo, aøp xe naıo mał kho(cid:226)ng lałm æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c sie(cid:226)u a(cid:226)m xuye(cid:226)n thoøp hoaºc sie(cid:226)u a(cid:226)m coø le(cid:228)ch M-echo.

 EEG (æo(cid:228)ng kinh, vie(cid:226)m naıo Herpes). III. (cid:209)IE(cid:192)U TR(cid:210): 1. Nguye(cid:226)n taØc æie(cid:224)u tr(cid:242):

 Baßo æaßm tho(cid:226)ng kh(cid:237) vał tua(cid:224)n hoałn.  Phaøt hie(cid:228)n caøc be(cid:228)nh lyø ngoa(cid:239)i tha(cid:224)n kinh.  (cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) na(cid:226)ng æ(cid:244)ı vał phołng ng(cid:246)ła bieÆn ch(cid:246)øng.  (cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) nguye(cid:226)n nha(cid:226)n.

2. (cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) ban æa(cid:224)u: 2.1 Baßo æaßm toÆt s(cid:246)(cid:239) tho(cid:226)ng kh(cid:237) vał tua(cid:224)n hoałn: a. Tho(cid:226)ng æ(cid:246)(cid:244)łng th(cid:244)ß vał æaßm baßo tho(cid:226)ng kh(cid:237) toÆt  T(cid:246) theÆ ng(cid:246)ßa æa(cid:224)u na(cid:226)ng caŁm. Phaßi coÆ æ(cid:242)nh co(cid:229) tr(cid:246)(cid:244)øc neÆu nghi ng(cid:244)ł chaÆn th(cid:246)(cid:244)ng

co(cid:228)t soÆng co(cid:229)  Huøt æałm nh(cid:244)øt  (cid:209)aºt oÆng tho(cid:226)ng mie(cid:228)ng ha(cid:224)u khi thaÆt ba(cid:239)i v(cid:244)øi ng(cid:246)ßa æa(cid:224)u na(cid:226)ng caŁm vał huøt æałm nh(cid:244)øt

 Th(cid:244)ß oxy duy tr(cid:236) SaO2 92-96%  (cid:209)aºt no(cid:228)i kh(cid:237) quaßn giuøp th(cid:244)ß: c(cid:244)n ng(cid:246)łng th(cid:244)ß, taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239) b. ChoÆng soÆc:  Truye(cid:224)n d(cid:242)ch Lactate Ringer hay Normal saline 20 ml/kg/gi(cid:244)ł vał caøc thuoÆc taŒng s(cid:246)øc co boøp c(cid:244) tim (Dopamine, Dobutamine) æe(cid:229) duy tr(cid:236) huyeÆt aøp o(cid:229)n æ(cid:242)nh.

 Traønh truye(cid:224)n quaø nhie(cid:224)u d(cid:242)ch coø the(cid:229) ga(cid:226)y phuł naıo vał taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239). 2.2 Khi coø daÆu hie(cid:228)u la(cid:226)m sałng g(cid:244)(cid:239)i yø tu(cid:239) maøu, u naıo hay aøp xe naıo ca(cid:224)n ho(cid:228)i cha(cid:229)n ngoa(cid:239)i tha(cid:224)n kinh. 2.3 ThieÆt la(cid:228)p æ(cid:246)(cid:244)łng truye(cid:224)n t(cid:243)nh ma(cid:239)ch laÆy maøu xeøt nghie(cid:228)m. 2.4 NeÆu Dextrostix < 40 mg%, æie(cid:224)u tr(cid:242) ha(cid:239) æ(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt:

Treß s(cid:244) sinh: Dextrose 10% 2 ml/kg TMC. Treß l(cid:244)øn: Dextrose 30% 2 ml/kg TMC.

2.5 Cao huyeÆt aøp kho(cid:226)ng do suy ho(cid:226) haÆp vał taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239): thuoÆc ha(cid:239) aøp (xem phaøc æo(cid:224) x(cid:246)ß tr(cid:237) cao huyeÆt aøp). 2.6 ChoÆng phuł naıo neÆu coø: xem phaøc æo(cid:224) vie(cid:226)m naıo. 2.7 (cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) mo(cid:228)t soÆ nguye(cid:226)n nha(cid:226)n khi ch(cid:246)a coø keÆt quaß xeøt nghie(cid:228)m:  Nghi ng(cid:244)ł ha(cid:239) æ(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt: dung d(cid:242)ch æ(cid:246)(cid:244)łng (cid:246)u tr(cid:246)(cid:244)ng.  Nghi ng(cid:244)ł ngo(cid:228) æo(cid:228)c Morphin: Naloxone 0,1 mg/kg toÆi æa 2g TM  Nghi soÆt reøt: Artesunate TM.

 Nghi vie(cid:226)m małng naıo (coø choÆng ch(cid:230) æ(cid:242)nh cho(cid:239)c doł tußy soÆng): khaøng sinh t(cid:243)nh ma(cid:239)ch sau khi caÆy maøu.

 Nghi vie(cid:226)m naıo do Herpes: Acyclovir TM. 2.8 (cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) nguye(cid:226)n nha(cid:226)n æaı æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c xaøc æ(cid:242)nh (xem phaøc æo(cid:224) x(cid:246)ß tr(cid:237) theo nguye(cid:226)n nha(cid:226)n). 2.9 Truye(cid:224)n d(cid:242)ch vał dinh d(cid:246)(cid:244)ıng. Truye(cid:224)n d(cid:242)ch:  2/3 nhu ca(cid:224)u æe(cid:229) traønh phuł naıo do tieÆt ADH kho(cid:226)ng th(cid:237)ch h(cid:244)(cid:239)p.  NeÆu coø taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239): truye(cid:224)n 1/2 nhu ca(cid:224)u.  Natri: 3mEq/100 ml d(cid:242)ch, Kali 1-2 mEq/100 ml d(cid:242)ch. Dung d(cid:242)ch th(cid:246)(cid:244)łng cho(cid:239)n lał Dextrose 5-10% trong 0,2-0,45% saline.

Dinh d(cid:246)(cid:244)ıng:  Trong giai æoa(cid:239)n caÆp khi coø choÆng ch(cid:230) æ(cid:242)nh nuo(cid:226)i aŒn qua sonde da(cid:239) dały th(cid:236) trong 3 ngały æa(cid:224)u ch(cid:230) ca(cid:224)n cung caÆp glucose vał æie(cid:228)n giaßi.

 Ca(cid:224)n nhanh choøng nuo(cid:226)i aŒn qua sonde da(cid:239) dały neÆu kho(cid:226)ng coø choÆng ch(cid:230) æ(cid:242)nh, chia lałm nhie(cid:224)u b(cid:246)ıa aŒn nhoß gio(cid:239)t cha(cid:228)m, neÆu ca(cid:224)n nuo(cid:226)i aŒn t(cid:243)nh ma(cid:239)ch mo(cid:228)t pha(cid:224)n.

2.10 Phołng ng(cid:246)ła nhieªm trułng be(cid:228)nh vie(cid:228)n:  Va(cid:228)t lyø tr(cid:242) lie(cid:228)u ho(cid:226) haÆp.  ChaŒm soøc be(cid:228)nh nha(cid:226)n ho(cid:226)n me(cid:226). 3. Theo doıi  Ma(cid:239)ch, HA, nh(cid:242)p th(cid:244)ß, tri giaøc (ch(cid:230) soÆ ho(cid:226)n me(cid:226)), co gia(cid:228)t vał caøc daÆu hie(cid:228)u cußa

taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so(cid:239). Ion æo(cid:224), æ(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt. 

L(cid:214)U (cid:209)O(cid:192) X(cid:214)(cid:219) TR˝ HO´N ME´

Tho(cid:226)ng æ(cid:246)(cid:244)łng th(cid:244)ß Oxy, huøt æałm, æaºt NKQ giuøp th(cid:244)ß ThieÆt la(cid:228)p æ(cid:246)(cid:244)łng t(cid:243)nh ma(cid:239)ch LaÆy maøu xeøt nghie(cid:228)m, Dextrostix

ChaÆn th(cid:246)(cid:244)ng æa(cid:224)u DaÆu TK khu truø Coø Kho(cid:226)ng

Ha(cid:239) æ(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt Ho(cid:228)i cha(cid:229)n ngoa(cid:239)i tha(cid:224)n kinh

Kho(cid:226)ng Coø

(cid:209)ie(cid:224)u tr(cid:242) ha(cid:239) æ(cid:246)(cid:244)łng huyeÆt: Dextrose 30% 2 mL/kg TMC S(cid:244) sinh: Dextrose 10% 2 mL/kg TMC T(cid:236)m nguye(cid:226)n nha(cid:226)n th(cid:246)(cid:244)łng gaºp coø æie(cid:224)u tr(cid:242) æaºc hie(cid:228)u: Ngo(cid:228) æo(cid:228)c SoÆt reøt: KST soÆt reøt / maøu Vie(cid:226)m małng naıo: CDTS (kho(cid:226)ng phuł gai, kho(cid:226)ng TALNS) RoÆi loa(cid:239)n æie(cid:228)n giaßi: Ion æo(cid:226) Be(cid:228)nh ne(cid:224)n: tie(cid:229)u æ(cid:246)(cid:244)łng, tim, tha(cid:228)n

T(cid:236)m daÆu phuł naıo, taŒng aøp l(cid:246)(cid:239)c no(cid:228)i so NeÆu coø, æie(cid:224)u tr(cid:242) choÆng phuł naıo