CH NG 4. DAO ĐNG XO N H TR C KHU UƯƠ Ộ Ắ Ệ Ụ Ỷ
4.1. Các khái ni m c b nệ ơ ả
4.2. Quy d n kh i l ng và đ c ng ch ng xo nẫ ố ượ ộ ứ ố ắ
4.3. Dao đng xo n t do c a h 2 kh i l ngộ ắ ự ủ ệ ố ượ
4.4. Dao đng xo n t do c a h 3 kh i l ngộ ắ ự ủ ệ ố ượ
4.5. Dao đng xo n t do c a h nhi u kh i l ngộ ắ ự ủ ệ ề ố ượ
4.6. Dao đng xo n c ng b c c a h nhi u kh i l ngộ ắ ưỡ ứ ủ ệ ề ố ượ
4.7. Phân tích đi u hòa mô men xo n, ph ng pháp th c tề ắ ươ ự ế
4.8. C ng h ng, ng su t do c ng h ng và bi n pháp gi m dao đngộ ưở ứ ấ ộ ưở ệ ả ộ
4.1. Các khái ni m c b nệ ơ ả
- M t c h t ng quát đu có kh năng dao đng t do v i các d ng: u n, ộ ơ ệ ổ ề ả ộ ự ớ ạ ố
xo n, d c tr c. Khi có ngo i l c thay đi tác d ng, dao đng là c ng b c.ắ ọ ụ ạ ự ổ ụ ộ ưỡ ứ
- Dao đng u n và d c tr c gây ra bi n d ng u n và kéo nén tr c khu u. Tác ộ ố ọ ụ ế ạ ố ụ ỷ
đng c a nó truy n lên b đ đng c . T n s dao đng c a 2 d ng này cao ộ ủ ề ệ ỡ ộ ơ ầ ố ộ ủ ạ
h n nhi u so v i t c đ th ng dùng c a đng c nên ít đc xét đn.ơ ề ớ ố ộ ườ ủ ộ ơ ượ ế
- Dao đng xo n gây bi n d ng xo n trong h tr c khu u, dao đng xo n ộ ắ ế ạ ắ ệ ụ ỷ ộ ắ
ch nh h ng trong h , không truy n ra ngoài. Dao đng xo n th ng xu t ỉ ả ưở ệ ề ộ ắ ườ ấ
hi n trong ph m vi t c đ s d ng c a đng c , gây ra tác h i l n.ệ ạ ố ộ ử ụ ủ ộ ơ ạ ớ
- Khi đng c làm vi c, các ngo i l c Pộ ơ ệ ạ ự r , T, Z tác d ng lên tr c khu u. Pụ ụ ỷ r , Z
gây ra dao đng u n c ng b c. L c T v a gây ra dao đng u n v a gây ra ộ ố ưỡ ứ ự ừ ộ ố ừ
dao đng xo n c ng b c.ộ ắ ưỡ ứ
- T n s dao đng t do là s l n dao đng trong m t phút khi không có ầ ố ộ ự ố ầ ộ ộ
ngo i l c tác d ng.ạ ự ụ
- Khi t n s dao đng t do có quan h phù h p v i quy lu t thay đi c a l c ầ ố ộ ự ệ ợ ớ ậ ổ ủ ự
khí th và l c quán tính, h tr c khu u phát sinh c ng h ng. T c đ đng ể ự ệ ụ ỷ ộ ưở ố ộ ộ
c khi xu t hi n c ng h ng là t c đ t i h n. Biên đ, ng su t khi đó tăng ơ ấ ệ ộ ưở ố ộ ớ ạ ộ ứ ấ
cao.
- Do luôn luôn t n t i l c c n, dao đng t do s t t d n. Biên đ và ng ồ ạ ự ả ộ ự ẽ ắ ầ ộ ứ
su t khi c ng h ng ch đt t i giá tr h u h n nh t đnh.ấ ộ ưở ỉ ạ ớ ị ữ ạ ấ ị
- Các thi t b tiêu th công su t nh h ng l n đn t n s dao đng riêng, ế ị ụ ấ ả ưở ớ ế ầ ố ộ
l c c n. Khi tính toán c n xét đn các y u t này, các h tr c không hoàn ự ả ầ ế ế ố ệ ụ
toàn gi ng nhau thì ph i tính toán riêng bi t.ố ả ệ
- K t c u TK và các c m chi ti t do TK d n đng là r t ph c t p, ph i quy ế ấ ụ ế ẫ ộ ấ ứ ạ ả
d n t ng đng toàn b h v m t h th ng đn gi n g m: m t tr c hình ẫ ươ ươ ộ ệ ề ộ ệ ố ơ ả ồ ộ ụ
tr tr n và nhi u đĩa kh i l ng g n trên đó.ụ ơ ề ố ượ ắ
- V n đ dao đng xo n và cân b ng đng c là đc l p. H TK dao đng ấ ề ộ ắ ằ ộ ơ ộ ậ ệ ộ
và có th x y ra c ng h ng ngay c khi đng c hoàn toàn cân b ng (L6, ể ả ộ ưở ả ộ ơ ằ
L8, V12).
- D ng dao đng là đ th biên đ góc dao đng c a các kh i l ng phân b ạ ộ ồ ị ộ ộ ủ ố ượ ố
theo chi u dài h tr c t ng đng.ề ệ ụ ươ ươ
- V trí c a h tr c th i đi m kh o sát đc xác đnh b ng các thông s t a ị ủ ệ ụ ở ờ ể ả ượ ị ằ ố ọ
đ, là góc quay c a các kh i l ng so v i v trí cân b ng ho c m t ph ng b t ộ ủ ố ượ ớ ị ằ ặ ặ ẳ ấ
k đi qua đng tâm TK.ỳ ườ
- D ng dao đng có 1 ho c 2 đi m nút là nguy hi m nh t vì có t n s nh ạ ộ ặ ể ể ấ ầ ố ỏ
nên có kh năng n m trong vùng t c đ làm vi c c a đng c .ả ằ ố ộ ệ ủ ộ ơ
- Mô men xo n trên TK thay đi theo chu k , có th phân tích thành t ng vô ắ ổ ỳ ể ổ
s các mô men đi u hòa.ố ề
- Tính toán dao đng xo n nh m xác đnh t c đ c ng h ng, ng su t do ộ ắ ằ ị ố ộ ộ ưở ứ ấ
c ng h ng đ xác đnh đ b n c a h TK và các bi n pháp gi m dao ộ ưở ể ị ộ ề ủ ệ ệ ả
đng thích h p.ộ ợ
- Trình t tính toán:ự
+ Quy d n h th ngẫ ệ ố
+ G i bài toán dao đng t doả ộ ự
+ Phân tích đi u hòa mô men kích thích: khí th , quán tính, c n …ề ể ả
+ Gi i bài toán dao đng c ng b cả ộ ưỡ ứ
+ Xác đnh biên đ và ng su t h tr c khi c ng h ngị ộ ứ ấ ệ ụ ộ ưở
+ Gi i pháp gi m dao đngả ả ộ