Tổng quan về thị trường ngoại hối, những vấn đề cơ bản trong kinh doanh ngoại hối là những nội dung chính của chương 1 và chương 2 trong bài giảng "Kinh doanh ngoại hối". Mời các bạn cùng tham khảo để có thêm tài liệu phục vụ nhu cầu học tập và nghiên cứu.
Ạ Ố KINH DOANH NGO I H I
1
MỤC TIÊU MÔN HỌC
• Nắm vững kiến thức cơ bản về thị trường ngoại hối và những vấn đề liên quan đến tỷ giá • Hiểu và thực hiện tốt các nghiệp vụ trên thị trường ngoại hối nhằm mục tiêu phòng ngừa rủi ro hối đoái và kinh doanh ngoại hối
• Hiểu những vấn đề cơ bản về quản lý ngoại
hối
• Hiểu và đánh giá được hoạt động của thị
trường ngoại hối Việt Nam.
2
Tài liệu tham khảo
3
§ GS.TS Lê
§ Trường ĐH
Kết cấu môn học
§ Chương 1: Tổng quan về thị trường ngoại hối (NH)
§ Chương 2: Những vấn đề cơ bản trong
kinh doanh ngoại
hối
§ Chương 3: Nghiệp
vụ ngoại hối giao
ngay
§ Chương 4: Nghiệp
vụ ngoại hối kì hạn
§ Chương 5: Nghiệp
vụ hoán đổi ngoại
hối
§ Chương 6: Nghiệp
vụ tiền tệ tương lai
§ Chương 7: Nghiệp
vụ quyền chọn tiền
tệ
§ Chương
9:
Thị
trường ngoại hối
Việt Nam
4
CH
NG 1: T NG
Ổ Ị ƯỜ
NG
ƯƠ Ề QUAN V TH TR Ạ Ố NGO I H I
5
NỘI DUNG
1. Khái niệm và đặc điểm thị trường ngoại
hối (TTNH)
2. Chức năng của TTNH
3. Thành viên tham gia
4. Các nghiệp vụ trên TTNH
6
7
•Đồng tiền của
•Phương tiện
•Các loại giấy tờ
•Vàng thuộc dự
•Đồng tiền của
Đặc điểm thị trường ngoại hối
1.
Thị trường ngoại hối là nơi mua bán một loại hàng hóa đặc biệt – hàng hóa tiền tệ, hàng hóa duy nhất trên thi trường có thể trao đổi trực tiếp với các hàng hóa khác.
2.
Là thị trường phi tập trung: thị trường ngoại hối không giới hạn ở một vị trí địa lý cụ thể mà là một thị trường quốc tế, bao gồm một mạng lưới người mua và người bán rộng khắp, hoạt động 24h/ngày, trừ các ngày cuối tuần và ngày lễ. Sở dĩ có đặc điểm này vì các trung tâm ngoại hối chính thường nằm ở các múi giờ khác nhau.
8
Đặc điểm thị trường ngoại hối
3. Là thị trường khổng lồ: doanh số giao dịch lên tới 4000
tỷ USD một ngày (năm 2010)
4. Là một thị trường cạnh tranh hoàn hảo: số lượng người mua và người bán lớn, các sản phẩm đồng nhất, thông tin lưu chuyển tự do và không có các rào cản đối với việc tham gia thị trường.
5. Khối lượng giao dịch tập trung chủ yếu ở thị trường liên ngân hàng. Doanh số giao dịch liên ngân hàng chiếm khoảng 80% tổng doanh số giao dịch ngoại hối toàn cầu: gồm các ngân hàng thương mại và ngân hàng trung ương.
9
Đặc điểm thị trường ngoại hối
6. Đây là thị trường nhạy cảm với các sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội, tâm lý…nhất là với chính sách tiền tệ của các quốc gia
7. Thị trường ngoại hối có tốc độ phát triển nhanh trong mấy thập kỷ qua. Điều đó là do những nguyên nhân sau:
- Hệ thống tiền tệ Breton Woods sụp đổ vào năm 1973, tỷ giá các đồng tiền được thả nổi và biến động mạnh buộc các nhà kinh doanh tiền tệ, xuất nhập khẩu tìm kiếm các biện pháp phòng chống rủi ro và tranh thủ thời cơ tỷ giá biến động để kiếm lời.
- Xu thế tự do hóa thương mại và đầu tư quốc tế diễn ra mạnh mẽ
10
Đặc điểm thị trường ngoại hối
7. Thị trường ngoại hối có tốc độ phát triển nhanh trong mấy thập kỷ qua. Điều đó là do những nguyên nhân sau:
- Tiến bộ khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ thông tin đã góp phần làm giảm chi phí giao dịch, tăng tốc độ thanh toán, góp phần thúc đẩy thị trường ngoại hối phát triển
11
Chức năng của thị trường ngoại hối
• Thỏa mãn nhu cầu thanh toán phát sinh từ các
hoạt động thương mại và đầu tư quốc tế
• Cung cấp các công cụ bảo hiểm rủi ro tỷ giá như giao dịch kỳ hạn, hoán đổi, quyền chọn, tương lai
• Tạo điều kiện để NHTƯ thực hiện can thiệp lên thị trường nhằm điều chỉnh tỷ giá hối đoái, thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia
12
Chức năng của thị trường ngoại hối
13
Các chủ thể tham gia thị trường ngoại hối Nhóm khách hàng mua bán lẻ: gồm các công
ty, cá nhân có nhu cầu mua bán ngoại tệ nhằm mục đích chuyển đổi tiền tệ, phòng ngừa rủi ro tỷ giá và đầu cơ.
Ngân hàng thương mại: các nhà tạo thị trường, họ tham gia trên thị trường bán lẻ và bán sỷ. Trên thị trường bán lẻ thường là cung cấp dịch vụ cho khách hàng: mua hộ, bán hộ nên không chịu rủi ro tỷ giá. Thị trường bán sỷ (thị trường liên ngân hàng): đầu cơ, kinh doanh chênh lệch giá hoặc phòng ngừa rủi ro tỷ giá
14
Các chủ thể tham gia thị trường ngoại hối (tiếp) Các nhà môi giới ngoại hối: làm khớp các giao dịch của người mua và người bán, kiếm lợi nhuận thông qua thu phí môi giới
Ngân hàng trung ương:
•
•
Mua bán hộ ngoại tệ cho chính phủ Điều chỉnh tỷ giá. Phạm vi và phương thức thực hiện tùy thuộc vào cơ chế tỷ giá của mỗi nước: thả nổi, cố định hay thả nổi có điều tiết
15
4. Các nghiệp vụ trên thị trường ngoại hối
16
FOREX
Primary market (TT cơ sở) Derivative market (TT phái sinh)
SPOT
fFORWARD SWAP OPTION FUTURE
OTC EXCHANGE
ƯƠ
Ữ
NG 2: NH NG
CH Ấ
Ề Ơ Ả
V N Đ C B N TRONG Ạ Ố KINH DOANH NGO I H I
17
1. Khái niệm tỷ giá
Tỷ giá (Exchange rate): là giá cả của
một đồng tiền được biểu thị thông qua một
đồng tiền khác.
Ví dụ: 1 USD = 22.000 VND
18
Đồng tiền yết giá và đồng tiền định giá:
Đồng tiền yết giá (Commodity Currency – C): là đồng tiền có số đơn vị cố định và bằng 1 đơn vị.
Đồng tiền định giá (Terms Currency – T):
là đồng tiền có số đơn vị thay đổi.
Ví dụ: 1 GBP = 2,002 USD
19
2. Phân loại tỷ giá
20
yết giá
•Tỷ giá bán ra – Ask or
Offer rate: là tỷ giá mà tại
đó ngân hàng yết giá sẵn
sang bán ra đồng tiền yết
giá
•Tỷ giá giao ngay: tỷ giá
hình thành trên thị trường
giao ngay
•Tỷ giá phái sinh: tỷ giá
áp dụng trong các hợp
đồng phái sinh, được tính
toán từ tỷ giá giao ngay
2. Phân loại tỷ giá
21
•Tỷ giá chợ đen: quan hệ
cung cầu trên thị trường
chợ đen quyết định
•Tỷ giá cố định
•Tỷ giá thả nổi hoàn toàn
•Tỷ giá thả nổi có điều
tiết
Ngân hàng yết giá và ngân hàng hỏi giá:
- Ngân hàng yết giá (Quoting Bank): là ngân hàng thực hiện niêm yết tỷ giá mua vào và bán ra
- Ngân hàng hỏi giá
(Asking Bank): là ngân
hàng liên hệ với ngân
hàng yết giá để hỏi giá
- Một ngân hàng có thể
đồng thời là ngân hàng
yết giá và hỏi giá trên
Interbank
22
3. Phương pháp yết tỷ giá
23
Yết trực tiếp: 1 Ngoại tệ = ? Nội tệ
Ví dụ: 1 USD = 22. 000 VND
Yết gián tiếp: 1 nội tệ = ? Ngoại tệ
1 VND = ? USD
Yết tỷ giá kiểu châu Âu và kiểu Mỹ
§ Phương pháp yết tỷ giá kiểu Châu Âu:
USD đóng vai trò đồng tiền yết giá
Ví dụ: 1 USD = 2,0152 SGD
§ Phương pháp yết tỷ giá kiểu Mỹ:
USD đóng vai trò đồng tiền định giá
Ví dụ: 1GBP = 1,5016 USD
24
Yết tỷ giá trong thực tế
- USD là đồng tiền định giá đối với 5 đồng
tiền là GBP, AUD, NZD, EUR và SDR.
- USD là đồng tiền yết giá đối với tất cả
các đồng tiền còn lại.
25
Cách viết tỷ giá
Theo tập quán kinh doanh ngân
hàng:
Ví dụ: 1 USD = 22.000 VND
=> USD/VND = 22.000
E (yết giá /định giá)
26
27
Tỷ giá mua: là tỷ giá mà tại đó ngân
hàng yết giá sẵn sàng mua vào đồng tiền
yết giá
Tỷ giá bán: là tỷ giá mà tại đó ngân hàng
yết giá sẵn sàng bán ra đồng tiền yết giá
28
• Nếu tính spread theo phương pháp số tuyệt
đối:
Spread = Tỷ giá bán – Tỷ giá mua • Nếu tính theo phương pháp số tương đối: Spread = (Tỷ giá bán – Tỷ giá mua)/ Tỷ giá
mua
29
càng nhỏ
Tính thanh khoản của đồng tiền giao dịch:
đồng tiền thanh khoản cao thì spread nhỏ
Đồng tiền được giao dịch nhiều thì spread
nhỏ
Đồng tiền thường có rủi ro cao ( biến động mạnh) vì các điều kiện kinh tế, chính trị thì có spread cao
Lãi lỗ trong kinh doanh ngoại hối
1. Ngân hàng yết giá đồng thời mua vào và bán ra 1 triệu USD tại tỷ giá E (USD/VND): 20.420 – 20.440. Tính kết quả kinh doanh của ngân hàng này
2. Ngân hàng yết giá đồng thời mua vào và bán ra 100 tỷ VND tại tỷ giá E (USD/VND): 20.420 – 20.440. Tính kết quả kinh doanh của ngân hàng
này
30
Lãi lỗ trong kinh doanh ngoại hối
3. Ngân hàng hỏi giá (Khách hàng) đồng thời mua vào và bán ra 1 triệu USD tại tỷ giá USD/VND: 20.420 – 20.440. Tính kết quả kinh doanh của ngân hàng này
tỷ VND
tại
4. Khách hàng đồng thời mua vào và tỷ giá bán ra 100 USD/VND: 20.420 – 20.440. Tính kết quả kinh doanh của ngân hàng này
31
Tỷ giá chéo
Khái niệm: Tỷ giá chéo là tỷ giá giữa hai đồng tiền bất kỳ được xác định thông qua đồng tiền thứ ba E(USD/VND) = 14.513 E (USD/SGD) = 5,1324. Tính E(SGD/VND)
32
Phương pháp tính tỷ giá chéo
33
tỷ giá mua vào và bán ra.
mua vào và bán ra
. Trường hợp 1:
Đồng tiền trung gian đóng vai trò là
đồng tiền yết giá trong cả hai tỷ giá
VD: E(USD/VND) = (a,b)
E(USD/SGD) = (c,d)
Tính tỷ giá: E(SGD/VND) = (x,y)
34
. Trường hợp 1 (tiếp):
ü
Tính tỷ giá x:
ü Tính tỷ giá y:
35
Ví d 2:ụ
36
bằng phương pháp kẻ bảng
b) Cơ hội kinh doanh chênh lệch giá như thế
nào
c) Những gì xảy ra khi kinh doanh chênh lệch
giá vào cuộc
37
Đồng tiền trung gian vừa đóng vai trò là
đồng tiền yết giá vừa là đồng tiền định giá
VD: E(USD/VND) = (a,b)
E(GBP/USD) = (c,d)
Tính tỷ giá: E(GBP/VND) = (x,y)
. Trường hợp 2 (tiếp):
ü
Tính tỷ giá x:
ü Tính tỷ giá y:
38
39
Đồng tiền trung gian đóng vai trò là đồng
tiền định giá trong cả hai tỷ giá
VD: E(AUD/USD) = (a,b)
E(GBP/USD) = (c,d)
Tính tỷ giá: E(GBP/AUD) = (x,y)
. Trường hợp 3 (tiếp):
ü
Tính tỷ giá x:
ü Tính tỷ giá y:
40
Ví d 3:ụ
E (GBP/USD): 2,2344 – 2,2355 E (NZD/USD): 0,2475 – 0,2483 NHTM X: E(GBP/NZD) = 8,9974 – 8,9979 a) Tính E (GBP/NZD) theo thông số thị trường
bằng phương pháp kẻ bảng
b) Cơ hội kinh doanh chênh lệch giá như thế nào c) Những gì xảy ra khi kinh doanh chênh lệch giá
vào cuộc
41
Ví d 4:ụ
E (USD/VND): 18.010 – 18.020 E (EUR/USD): 2,9185 – 2,9188 NHTM X: E(EUR/VND) = 52.554 – 52.558 a) Tính E (EUR/VND) theo thông số thị trường
bằng phương pháp kẻ bảng
b) Cơ hội kinh doanh chênh lệch giá như thế nào c) Biểu diễn kết quả kinh doanh bằng bảng luồng
tiền
d) Những gì xảy ra khi kinh doanh chênh lệch giá
vào cuộc
42
Trạng thái luồng tiền
• Luồng tiền dương – PCF: là khoản thu nhận tiền từ người khác, không kể nguyên nhân phát sinh
• Luồng tiền âm – NCF: là khoản chi trả tiền cho
người khác, không kể nguyên nhân phát sinh
• Trạng thái luồng tiền ròng: là chênh lệch giữa luồng tiền
dương và luồng tiền âm tại một thời điểm.
• Trạng thái luồng tiền ròng dương phản ánh luồng tiền
vào lớn hơn luồng tiền ra.
• Trạng thái luồng tiền ròng âm phản ánh luồng tiền ra lớn
hơn luồng tiền vào.
43
Trạng thái luồng tiền xảy ra khi nào
Luồng tiền vào:
+ Nhận tiền gửi của khách hàng
+ Thu hồi các khoản cho vay và lãi vay
+ Đi vay trên thị trường tiền tệ hoặc thị trường vốn
+ Mua vào một đồng tiền
- Luồng tiền ra:
+ Khách hàng rút tiền gửi
+ Cấp tín dụng cho khách hàng
+ Gửi tiền tại các ngân hàng thương mại khác
+ Bán ra một đồng tiền
44
Trạng thái luồng tiền ròng
Trạng thái luồng tiền ròng (Net cash flow position – NCFP) :Là chênh lệch giữa tổng luồng tiền vào (Positive cash flow – PCF) và tổng luồng tiền ra (Negative cash flow – NCF) trong 1 kỳ nhất định
NCFP = PCF NCF
45
Trạng thái luồng tiền và rủi ro lãi suất
ü Trạng thái luồng tiền ròng dương (Positive Net Cash Flow Position) - NCFP > 0 : Lượng tiền dôi dư có thể sử dụng để đầu tư. Nếu lãi suất thị trường tăng, lợi nhuận sẽ tăng và ngược lại.
ü Trạng thái luồng tiền ròng âm (Negative Net Cash Flow Position) - NCFP < 0 : Lượng tiền bị thiếu hụt cần phải bù đắp bằng cách huy động vốn bổ sung. Nếu lãi suất thị trường tăng, chi phí huy động vốn sẽ tăng, làm phát sinh lỗ và ngược lại.
ü Trạng thái luồng tiền ròng cân bằng
(Square Net Cash Flow Position) - NCFP = 0 :
Biến động của lãi suất không làm phát sinh lãi
hay lỗ.
46
Trạng thái ngoại tệ
• Trạng thái ngoại tệ xuất hiện khi có các
47
• Trạng thái ngoại tệ dương (trạng thái
QSH về ngoại tệ
• Trạng thái ngoại tệ âm (trạng thái ngoại tệ
ngoại tệ
• Thời điểm phát sinh trạng thái ngoại tệ: là
ngay tại thời điểm ký kết hợp đồng chứ không
phải tại thời điểm thanh toán
Các giao dịch làm phát sinh trạng thái ngoại tệ
48
ngoại tệ
bằng ngoại tệ
3. Thu phí dịch vụ bằng
3. Trả phí dịch vụ bằng
ngoại tệ
ngoại tệ
4. Nhận quà biếu, viện trợ bằng ngoại tệ 5. Nhận tiền lương,
4. Cho, tặng, biếu, viện trợ bằng ngoại tệ 5. Ngoại tệ bị mất, rách
thưởng bằng ngoại tệ
nát, hư hỏng
Trạng thái ngoại tệ
• Trạng thái ngoại tệ ròng: chênh lệch giữa
doanh số phát sinh trường và doanh số phát
sinh đoản trong một thời kỳ nhất định.
+ Doanh số trường > Doanh số đoản: trạng
thái trường ròng
+ Doanh số trường < Doanh số đoản: trạng
thái đoản ròng
49
Trạng thái ngoại tệ - Exchange Position
50
