B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Ạ Ộ NG Đ I H C NGO I TH
TR
NG
Ụ Ạ Ọ
Ạ
ƯƠ
ƯỜ
KINH T H C CÔNG C NG
Ế Ọ
Ộ
THS. HOÀNG TRUNG DŨNG
Khoa Kinh t
ế
và Kinh doanh qu c ố tế
Hà N i, 2008 ộ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
Trong t
ườ
ủ
t c s c m nh c a con ng ấ ả ứ ạ ộ
ạ ủ
ạ
i th hi n ể ệ qua các ho t đ ng c a mình thì c nh tranh là s c ứ m nh ghê g m nh t. ấ ớ ạ Henry Clay, 1832
ể
ộ
ị
ụ ụ ợ
ộ ộ
ả
Không ai có th cho r ng m t nhà đ c quy n ề ằ i ích b “bàn tay vô hình” bu c ph i ph c v l công c ngộ R.H. Tawney, 1921
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
1. Đ C QUY N 1.1. Đ c quy n th ng Ộ ộ Ề ề ườ
ng ề
ấ ộ
• Đ c quy n th nh t m t ng ườ lo i hàng hóa nào thay th g n gũi. ng ch có duy ườ là tr ng thái th tr ạ ỉ ị ườ i bán và s n xu t ra s n ph m không có ẩ ả ả ế ầ ộ ấ ạ
• Trên th c t ộ ề ự ế ầ
ề ẩ
không có đ c quy n thu n túy, vì các hàng ả ề ự ầ ư tính phi hi u qu c a nó và s c n thi ả ủ ệ
hóa nói chung đ u có ít nhi u có s n ph m thay th , ế ề nh ng phân tích mô hình đ c quy n này s giúp làm sáng ẽ ộ t t c a các bi n ệ ế ủ ỏ pháp can thi p c a Chính ph . ủ ệ ủ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
Ộ ộ Ề ề
1. Đ C QUY N 1.1. Đ c quy n th ườ 1.1.1. Nguyên nhân xu t hi n đ c quy n ng ấ ệ ộ ề
• Đ c quy n xu t hi n là k t qu c a quá trình c nh ạ ấ ế ệ ề ả ủ
c chính ph nh ủ ượ ề
ộ tranh. • Do đ ng. • Do ch đ b n quy n đ i v i phát minh, sáng ch và s ở ố ớ ng quy n khai thác th tr ị ườ ế ề
ồ ự ặ
t. ệ ở ộ ả ấ
ượ ế ộ ả h u trí tu . ệ ữ • Do s h u đ c m t ngu n l c đ c bi ở ữ ượ • Do có kh năng gi m giá thành khi m r ng s n xu t ả => đ c quy n t ộ ả nhiên ề ự ộ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
Ộ
ộ
i do đ c quy n th ng gây ra 1.Đ C QUY N 1.1. Đ c quy n th ườ 1.1.2. T n th t phúc l ổ Ề ề ấ ng ợ ộ ề ườ
ề ợ
ng c nh tranh. Nguyên t c t ắ ố s s n xu t t ấ ạ ẽ ả trong th tr ị ườ i nhu n trong đ c quy n là hãng i đa hóa l ộ ậ i đi m i P = MC nh ể MR = MC thay vì t ư ạ ạ
ề
ượ ớ ị ườ c v i m c giá ứ ng c nh tranh ạ
Đi u đó đã giúp đ c quy n có th bán đ cao h n và m c s n l ơ l đ thu ợ ể ộ ể ề ng th p h n th tr ứ ả ượ ơ ấ ạ . i nhu n siêu ng ch ậ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
Ộ
ộ
i do đ c quy n th ng gây ra 1.Đ C QUY N 1.1. Đ c quy n th ườ 1.1.2. T n th t phúc l ổ Ề ề ấ ng ợ ộ ề ườ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
Ộ
ng ườ
ủ
ề
ướ ố ớ ộ
ở ữ ể ụ ị
ề
i nhu n siêu ậ
i c a c i trong ả ố ớ ấ c s d ng đ giám b t l ế ượ ử ụ ể ầ ề ộ ố ạ ủ ả
1.Đ C QUY N Ề 1.1. Đ c quy n th ề ộ i pháp can thi p c a Chính ph 1.1.3. Các gi ệ ủ ả • Ban hành lu t pháp và chính sách ch ng đ c quy n. ố ộ ậ • S h u Nhà n c đ i v i đ c quy n. ề • Ki m soát giá c đ i v i các hàng hóa và d ch v do hãng đ c quy n cung c p. ộ • Đánh thu đ ớ ợ ng ch do đ c quy n, góp ph n phân ph i l ạ xã h i. ộ
ể ắ
ả , có th kh c ng mà không gây i pháp nào là hoàn h o ệ ụ ế ị ườ
=> Không có m t gi ộ ả ph c h t m i s phi hi u qu c a th tr ọ ự méo mó đ i v i n n kinh t ố ớ ề ả ủ . ế
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
Ộ
1. Đ C QUY N 1.2. Đ c quy n t nhiên – tr ng h p c a d ch v công Ề ề ự ộ ườ ợ ủ ị ụ
nhiên ạ ề ự
ộ ứ là tình tr ng trong đó các y u t ả ế ố ể ấ
ả ả ả ấ
ở ộ ấ ẫ ấ ả
Đ c quy n t hàm ch a trong quá trình s n xu t đã cho phép hãng có th liên t c gi m chi phí s n xu t khi quy mô s n xu t m r ng, do ấ ụ ch c s n xu t hi u qu nh t là ch đó đã d n đ n cách t ỉ ệ ổ ứ ả thông qua m t hãng duy nh t. ế ộ ấ
Hình th c t ngành d ch v công nh đi n, n ườ c, đ ch c s n xu t này th ứ ổ ứ ả ướ ụ ị ấ ư ệ ng th y trong các ấ ng s t … ắ ườ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ế
Ệ
Ộ
1. Đ C QUY N 1.2. Đ c quy n t nhiên – tr ng h p c a d ch v công Ề ề ự ộ ườ ợ ủ ị ụ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ế
Ệ
Ộ
nhiên – tr ợ ủ ị ụ
1. Đ C QUY N 1.2. Đ c quy n t ộ 1.2.1. Các gi Ề ề ự ườ i pháp can thi p c a Chính ph ệ ủ ả ng h p c a d ch v công ủ
ị ằ
ổ
ị ộ ằ ớ
ặ ộ ầ ắ
ộ
ộ ị
c quy n s ề ử ằ ứ ề ộ ị
ể ượ ớ ộ ườ ụ ủ ớ ụ ị
• Đ nh giá b ng chi phí trung bình => chi phí bình quân đã phân b hoàn toàn. • Đ nh giá b ng chi phí biên c ng v i m t kho n thu ế ả khoán => đ t giá P = MC, r i bù đ p ph n thi u h t b ng ế ụ ằ ồ m t kho n thu . ế ả • Đ nh giá hai ph n: m t kho n phí đ đ ả ầ d ng d ch v c a hãng đ c quy n, c ng v i m c giá b ng ụ chi phí biên v i m i đ n v d ch v mà ng i tiêu dùng s ử ị ỗ ơ d ng. . ụ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
2. NGO I NG 2.1. Khái ni m và đ c đi m Ạ Ứ ệ ể ặ
ộ
ả
ủ ưở ư
ể ặ i c a m t đ i ng tr c ti p đ n phúc l ộ ố ợ ủ c i không đ ng đó l ượ ạ ng thì nh h c ng đó đ ượ ưở ả
Khi hành đ ng c a m t đ i t ng (có th là cá nhân ho c ộ ố ượ hãng) có nh h ế ự ế ng khác, nh ng nh ng nh h t ưở ữ ả ượ ph n ánh trong giá c th tr ả ị ườ ả g i là các ọ ngo i ng. ạ ứ
c g i là nh h ng ngo i sinh ho c ượ ọ ả ưở ặ ạ
Ngo i ng còn đ ạ ứ ngo i lai ạ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ế
Ệ
2. NGO I NG 2.1. Khái ni m và đ c đi m Ạ Ứ ệ ể ặ
ặ
ạ ứ ứ
ộ ố i bán trên th ị c ph n ánh trong ự là nh ng chi phí áp đ t lên m t đ i ườ ượ ữ i mua và ng i không đ ạ ả
ạ ứ ự là nh ng l
ợ ữ i mua và ng i ích mang l ườ
c ph n ánh trong giá c th tr • Ngo i ng tiêu c c ng th ba (ngoài ng t ườ ượ ng), nh ng chi phí đó l tr ư ườ ng. giá c th tr ả ị ườ • Ngo i ng tích c c ba (không ph i là ng ả cũng không đ ượ ườ ả i cho bên th ứ ạ i ích đó i bán) và l ợ ng. ả ị ườ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
2. NGO I NG 2.1. Khái ni m và đ c đi m Ạ Ứ ệ ể ặ
ề ự ự ữ
ặ
i ích) cho ai nhi u khi ệ ấ ẫ ợ ề
ỉ
ự ủ ự
i ạ ộ i gây tác h i (hay l ng đ i. ố ữ ươ ạ ứ ả ế ướ ệ
Ngo i ng, dù tích c c hay tiêu c c, đ u có chung nh ng ạ ứ ể sau: đ c đi m • Có th do c ho t đ ng s n xu t l n tiêu dùng gây ra. ả ả ể • Vi c ai là ng ạ ườ ch mang tính t ươ • S phân bi t gi a tính ch t tích c c và tiêu c c c a ấ ệ ự ng đ i. ngo i ng ch là t ố ỉ ạ ứ • T t c các ngo i ng đ u phi hi u qu , n u xét d ấ ả ề quan đi m xã h i. ể ộ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ế
Ệ
2. NGO I NG 2.2. Ngo i ng tiêu c c ự 2.2.1. S phi hi u qu c a ngo i ng tiêu c c ự ả ủ Ạ Ứ ạ ứ ự ạ ứ ệ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ệ
Ế
ạ ứ ụ ự
ắ nhân đ i v i ngo i ng 2. NGO I NG Ạ Ứ 2.2. Ngo i ng tiêu c c ạ ứ ự 2.2.2. Gi i pháp kh c ph c ngo i ng tiêu c c ả i pháp t a. Các gi ố ớ ả ạ ứ ư
• Quy đ nh quy n s h u tài s n ị ề ở ữ
ị ể
c m t gi ộ ả ố ớ ạ ứ
ế ộ
ế ố
c trao quy n s h u. ả - Đ nh lý Coase: N u chi phí đàm phán là không đang k thì có th đ a ra ể ư ế i pháp hi u qu đ i v i ngo i ng b ng đ ằ ệ ượ ả c s cách trao quy n s h u đ i v i các ngu n l c đ ồ ự ượ ử ề ở ữ ố ớ d ng chung cho m t bên nào đó. K t qu này không ph ụ ả ụ thu c vào vi c bên nào trong s các bên liên quan đ n ộ ngo i ng đ ạ ứ ề ở ữ ệ ượ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
ạ ứ ụ ự
ắ nhân đ i v i ngo i ng 2. NGO I NG Ạ Ứ 2.2. Ngo i ng tiêu c c ạ ứ ự 2.2.2. Gi i pháp kh c ph c ngo i ng tiêu c c ả i pháp t a. Các gi ố ớ ả ạ ứ ư
ằ ậ ộ
• Sáp nh p:ậ “n i hóa” ngo i ng b ng cách sáp nh p các ạ ứ i v i nhau. bên có liên quan l ạ ớ
ộ khi ngo i ng có nh h ạ ứ ng đ n ế
ả ể ử ụ ộ
• Dùng d lu n xã h i: ưở ư ậ i ta có th s d ng d lu n r t đông đ i t ng, ng ư ậ ườ ấ ho c t p t c, l thói xã h i làm m t công c đ bu c cá ụ ể ộ ộ nhân ph i l u tâm đ n ngo i ng mà mình gây ra. ố ượ ặ ậ ụ ề ả ư ạ ứ ế
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
ụ ạ ứ ự
Ạ Ứ ạ ứ ả ả ủ
2. NGO I NG 2.2. Ngo i ng tiêu c c ự 2.2.2. Gi b. Các gi • Đánh thu - Thu Pigou:
ế ấ ầ ế ạ ứ
ằ
ạ ế ấ ố ư ộ ị
i pháp kh c ph c ngo i ng tiêu c c ắ i pháp c a chính ph : ủ là thu đánh vào m i đ n v ỗ ơ ị ế s n xu t đ u ra c a hãng gây ngo i ng tiêu c c, sao ự ủ ả i m c s n cho nó đúng b ng chi phí ngo i ng biên t ứ ả ạ ứ l i u xã h i => Khó xác đ nh thu su t, khi đó ượ chuy n sang đánh thu gián ti p. ng t ể ế ế
• Tr c p: ng ng ệ ố ượ ườ ạ
ự ớ
i gây ngo i ể ọ ả ạ ế
ể ợ ấ đ h gi m b t ứ m c đ gây ngo i ng tiêu c c => Áp d ng h n ch ự (đ nh canh đ nh c ). ợ ấ Trong đi u ki n s l ng tiêu c c là c đ nh thì có th tr c p ứ ộ ụ ị ề ố ị ạ ứ ị ư
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
ạ ứ ụ ự
2. NGO I NG 2.2. Ngo i ng tiêu c c ự 2.2.2. Gi b. Các gi Ạ Ứ ạ ứ ả ả i pháp kh c ph c ngo i ng tiêu c c ắ i pháp c a chính ph : ủ ủ
• Hình thành th tr ng v ô nhi m: ễ bán gi y phép gây ấ
ô nhi m, hay còn g i là gi y phép x th i. ả ả ễ ị ườ ọ ề ấ
• Ki m soát tr c ti p b ng m c chu n th i: ể ẩ
ễ ấ ị
ả m i hãng ỗ ứ ự ế ằ gây ô nhi m s b yêu c u ch đ m t c gây ô nhi m ễ ở ộ ỉ ượ ầ ẽ ị m c nh t đ nh, g i là m c chu n th i, n u không s b ẽ ị ế ả ẩ ứ ọ bu c đóng c a. ứ ộ ử
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ệ
Ế
2. NGO I NG 2.3. Ngo i ng tích c c Ạ Ứ ạ ứ ự
ng luôn t o ra ự ị ườ ạ
i u xã h i. Khi xu t hi n ngo i ng tích c c thì th tr ấ ạ ứ ệ ng th p h n m c t m t m c s n l ơ ứ ả ượ ứ ố ư ấ ộ ộ
ế ng c a th ị ủ
V y làm th nào đ có th đ y m c s n l i u xã h i? tr ể ẩ ng lên ngang b ng m c t ứ ố ư ứ ả ượ ộ ậ ườ ể ằ
là m c tr trên m i đ n v s n ph m đ u ứ ỗ ơ ị ả ẩ ầ
ợ ạ ứ ạ
i u xã ng t ự i m c s n l ạ ứ ả ượ i ích ngo i ng biên t ạ ứ ố ư ợ
Tr c p Pigou: ợ ấ ra c a hãng t o ra ngo i ng tích c c, sao cho nó đúng ủ b ng l ằ h i. ộ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
2. NGO I NG 2.3. Ngo i ng tích c c Ạ Ứ ạ ứ ự
ự ạ ứ ầ ư
ợ ấ ằ
ườ ả ả ề ặ ằ ắ ộ
Khi tr c p cho ngo i ng tích c c, c n l u ý: • Dù b ng cách này hay b ng cách khác, tr c p cũng s ẽ ợ ấ ằ t o thêm gánh n ng cho nh ng ng i tr thu . Do đó, c n ế ầ ữ ặ ạ cân nh c tác đ ng v m t hi u qu cũng nh công b ng xã ư ệ h i.ộ
ng không cho phép ị ườ
i ích này đ i ượ ợ
ữ i ích thì c thù lao đ y đ cho nh ng l ầ ủ ậ ủ ợ ọ
• Tr c p ch có ý nghĩa khi th tr ng ích mà h t o nên, ch ng nào h đã nh n đ l ừ c tr c p n a. không đ ợ ấ ữ ỉ ợ ấ i t o ra l ợ ườ ạ ọ ạ ượ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.1. Khái ni m ệ
ộ
ẩ ầ
ể ố ử ụ ữ ể ử ụ ầ
ữ
ơ ị ừ ể
ườ ọ ử ụ ộ ổ ể ồ ả
ử ụ ợ
ộ ị
• Joseph E. Stiglitz: Hàng hoá công c ng là nh ng hàng hoá không th phân b theo kh u ph n đ s d ng và ổ không ai mu n s d ng nó theo kh u ph n. ẩ • Bryan Caplan: Hàng hoá công c ng là nh ng hàng hoá ộ i không th thanh toán cho t ng đ n v hàng mà con ng hóa mà h s d ng mà ph i mua m t t ng th r i chia đ u ề i ích s d ng m t cách bình quân. chi phí và l ộ • Wikipedia: Hàng hóa công c ng là hàng hoá và d ch v ụ có 2 tính ch t: không th c nh tranh và không th bài tr . ừ ể ạ ể ấ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ế
Ệ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.1. Khái ni m ệ
t Nam, ng s d ng th ng nh t đ nh nghĩa sau: ố ệ ườ ấ ị
ệ ộ
i khác cùng đ ng th i h ạ ờ ưở ồ
th T i Vi ử ụ ạ Hàng hóa công c ng là nh ng lo i hàng hóa mà vi c m t ạ ữ ộ ng th l i ích do hàng hóa đó t o ra cá nhân này đang h ụ ợ ưở ng không ngăn c n nh ng ng ườ ữ ả i ích c a nó. th l ủ ụ ợ
ề ế ộ
Ví d :ụ Đèn chi u sáng công c ng, các ch hình, qu c phòng, pháo hoa, giáo d c ti u h c... ụ ể ng trình truy n ươ ọ ố
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ệ
Ế
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.2. Đ c đi m c a HHCC ủ ể ặ
ạ
ệ ị
ữ ề
i s d ng HHCC là b ng 0. • HHCC không có tính c nh tranh trong tiêu dùng. H qu : Vi c đ nh giá đ i v i nh ng hàng hóa không có ố ớ ệ ả tính c nh tranh trong tiêu dùng là đi u vô nghĩa. Chi phí biên ạ đ ph c v thêm m t ng ườ ử ụ ể ụ ụ ằ ộ
• HHCC không có tính lo i tr trong tiêu dùng. ạ ừ
• Không d b lo i tr kh i đ i s ng xã h i. ộ ễ ị ạ ừ ỏ ờ ố
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ệ
Ế
t c b n gi a HHCC thu n túy và ệ ơ ả ự ầ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.3. S khác bi ữ HHCN thu n túy ầ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
ạ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.4. Phân lo i HHCC 3.4.1. HHCC có th t c ngh n ể ắ ẽ
ữ ườ ề
i
i cùng s Là nh ng hàng hóa mà khi có thêm nhi u ng ử d ng chúng thì có th gây ra ùn t c hay t c ngh n khi n l ể ế ợ ẽ ụ i tiêu dùng tr ích c a nh ng ng ắ c đó b gi m sút. ị ả ắ ướ ườ ủ ữ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
ạ
t là HHCC có ể ạ ừ ằ ọ ắ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.4. Phân lo i HHCC 3.4.2. HHCC có th lo i tr b ng giá (g i t th lo i tr ) ể ạ ừ
ữ ứ ợ i ích do chúng t o ra có th ể ạ
Là nh ng th hàng hóa mà l đ nh giá. ị
i qua c u có th lo i tr b ng giá, b ng cách ạ ằ
ể ạ ừ ằ hai đ u c u. ầ ầ ng ch cung c p các d ch v cho m t ấ ỉ ụ ộ ị
Ví d :ụ • Vi c đi l ầ ệ đ t các tr m thu phí ạ ặ • Các câu l c b th nhóm nh các h i viên. ỏ ở ạ ộ ườ ộ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ệ
Ế
ầ
ng c u cá nhân v hàng hoá công c ng ấ ườ ự ầ ộ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.5. Cung c p HHCC ấ 3.5.1. Cung c p HHCC thu n tuý Xây d ng đ ề
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ệ
Ế
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.5. Cung c p HHCC ấ 3.5.1. Cung c p HHCC thu n tuý ầ ấ
ng c u cá nhân v hàng hoá công c ng ộ ọ ườ ề ầ ộ
• C ng d c đ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.5. Cung c p HHCC ấ 3.5.1. Cung c p HHCC thu n tuý ầ ấ
ấ
ng th l ụ ợ ưở
i tìm cách h ộ ồ
• V n đ “k ăn không” (“free rider”) ề ẻ K ăn không là nh ng ng i ích ườ ữ ẻ c a HHCC mà không đóng góp m t đ ng nào cho chi phí ủ s n xu t và cung c p HHCC đó. ả ấ ấ
ấ
ả ả ề ử ụ
ưỡ ể ắ ể ế ụ ượ ấ ề
c v n đ này thông qua vi c c ợ ệ ưỡ ấ ệ ả ế ồ ấ
KVTN không th cung c p hàng hóa này vì không có kh ả ng ch cá nhân ph i tr ti n s d ng. Chính ph năng c ủ ng có th kh c ph c đ chế đóng thu , r i tài tr cho vi c s n xu t và cung c p HHCC
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
ấ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.5. Cung c p HHCC ấ 3.5.2. Cung c p HHCC không thu n túy ầ • Đ i v i HHCC có th lo i tr b ng giá nh ng ch a b ể ạ ừ ằ ư ị ư
t c ngh n ố ớ ắ ẽ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.5. Cung c p HHCC ấ 3.5.2. Cung c p HHCC không thu n túy • Đ i v i nh ng hàng hóa có th b t c ngh n nh ng vi c ầ ể ị ắ ấ ữ ư ẽ ệ
lo i tr r t t n kém ố ớ ạ ừ ấ ố
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.6. Cung c p công c ng HHCN ộ ấ
ộ , t c là cung c p ấ
c ượ cung c p công c ng HHCN cũng đ ứ ấ mi n phí ho c không gi đ nh giá ngang b ng chi phí biên ằ ả ị ặ th trong cung c p cá nhân. ễ ư ấ
c cung c p ộ ể ượ ấ
ự
ạ ộ ố ế ố
nhiên, nhân đ o. ấ ấ ệ ớ ể
ứ ễ ặ
Có hai lý do chính khi n m t HHCN có th đ ế công c ng:ộ • Do m c đích t ụ • N u vi c cung c p cá nhân m t s hàng hóa t ra quá t n ỏ kém so v i cung c p công c ng thì có th chuy n sang ể ộ cung c p hàng hóa đó theo ki u mi n phí ho c khoán m c ể ấ tiêu th . ụ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
3. HÀNG HÓA CÔNG C NGỘ 3.6. Cung c p công c ng HHCN ộ ấ
ệ
ấ
ề ượ ọ ấ ố
ấ c n a. T t c các bi n pháp dùng đ h n ch vi c tiêu dùng hàng ể ạ ế ệ hóa c a cá nhân đ u đ c ch đ nh su t. c g i là ơ ế ị Giá c là c ch đ nh su t t t nh t. Nh ng khi cung c p ư ấ ơ ế ị công c ng, P = 0, nên không th s d ng giá đ ể ử ụ ấ ả ủ ả ộ ượ ữ
ng ị ấ ứ
t c m i ng i, không căn c vào ề hình th c cung c p m t l ườ ấ ả ọ ộ ượ ứ
th c hi n nguyên t c ai d n tr c đ ướ ượ ệ ế
c hay bu c cá nhân ph i tr giá cho hàng hóa đ ắ ả ả ự ộ c ph c ụ c ượ
• Đ nh su t đ ng đ u: ấ ồ HHCN nh nhau cho t ư c u c th c a h . ầ ụ ể ủ ọ • X p hàng: ế v tr ụ ướ cung c p mi n phí b ng th i gian ch đ i. ằ ấ ờ ợ ễ ờ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ệ
Ế
4. THÔNG TIN KHÔNG Đ I X NG Ố Ứ
ố ứ xu t hi n trên th tr ệ
ị ườ ng có đ c thông ị ườ ộ
Thông tin không đ i x ng m t bên nào đó tham gia giao d ch th tr tin đ y đ h n bên kia v các đ c tính c a s n ph m. ng khi ượ ẩ ầ ủ ơ ấ ị ặ ủ ả ề
ượ
c xem xét nh m t hàng hóa, mà là i mua và ư ộ ẻ ữ ườ ượ
i t o ra ngo i ng v i các bên ữ c chia s gi a ng ạ ứ ườ ạ ớ
Thông tin không đ thông tin v hàng hóa đ ề i bán, ho c gi a ng ng ặ ườ ch u tác đ ng c a ngo i ng. ủ ị ạ ứ ộ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ệ
Ế
ng do thông tin ả ủ
4. THÔNG TIN KHÔNG Đ I X NG Ố Ứ 4.1. Tính phi hi u qu c a th tr ị ườ ệ không đ i x ng ố ứ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
ng thông tin không
4. THÔNG TIN KHÔNG Đ I X NG Ố Ứ 4.2. Nguyên nhân gây ra hi n t ệ ượ đ i x ng ố ứ
ị
ẩ ứ ộ ồ ệ ữ ấ ả
• Chi phí th m đ nh hàng hóa • M c đ đ ng nh t trong quan h gi a giá c và ch t ấ ngượ l • M c đ th ng xuyên mua s m ứ ộ ườ ắ
ớ ỏ ẩ ế
ấ ặ
ấ ượ ươ ặ ắ
ự ế ủ ng là đ ng nh t, ồ ng đ i l n thì s ự ố ớ ậ ẽ
N u chi phí th m đ nh nh so v i giá mua d ki n c a ị hàng hóa, ho c các c p giá c và ch t l ặ ả ng xuyên mua s m t ho c m c đ th ứ ộ ườ không đ i x ng v thông tin s không gây ra h u qu ố ứ ả ề i. nghiêm tr ng và ng ọ c l ượ ạ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ằ
Ả
Ế
Ệ
4. THÔNG TIN KHÔNG Đ I X NG Ố Ứ i pháp kh c ph c thông tin không đ i x ng 4.3. Các gi ụ ố ứ ả ắ
ả ư
ng hi u và qu ng cáo. ả
• Các gi nhân i pháp t - Xây d ng th ệ ươ ự - B o hành s n ph m. ả - D a vào “bên th ba”. ẩ ứ ả ự
i pháp c a chính ph ả ủ ủ
ứ
i tiêu dùng. ậ ch c đóng vai trò “bên th ba”. ổ ứ ườ
ng. • Các gi - Ban hành các đi u lu t. - H tr các ỗ ợ - B o v quy n l ả ệ - Tr c ti p cung c p thêm thông tin đ h tr th tr ự ế ề c quan, t ơ i ng ề ợ ấ ể ỗ ợ ị ườ
CH
ƯƠ
Ồ Ự
NG II Ổ
CHÍNH PH V I VAI TRÒ PHÂN B NGU N L C Ủ Ớ NH M NÂNG CAO HI U QU KINH T
Ả
Ằ
Ế
Ệ
4. THÔNG TIN KHÔNG Đ I X NG Ố Ứ i pháp kh c ph c thông tin không đ i x ng 4.3. Các gi ụ ố ứ ắ ả
ả ư
ng hi u và qu ng cáo. ả
• Các gi nhân i pháp t - Xây d ng th ệ ươ ự - B o hành s n ph m. ả - D a vào “bên th ba”. ẩ ứ ả ự
i pháp c a chính ph ả ủ ủ
ứ
i tiêu dùng. ậ ch c đóng vai trò “bên th ba”. ổ ứ ườ
ng. • Các gi - Ban hành các đi u lu t. - H tr các ỗ ợ - B o v quy n l ả ệ - Tr c ti p cung c p thêm thông tin đ h tr th tr ự ế ề c quan, t ơ i ng ề ợ ấ ể ỗ ợ ị ườ
