Bài giảng Môi trường và con người - Chương 2: Khoa học môi trường

Chia sẻ: Cung Nguyệt Phỉ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:71

Thêm vào BST

Báo xấu

54
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Môi trường và con người - Chương 2: Khoa học môi trường được biên soạn nhằm cung cấp cho sinh viên những khái niệm cơ bản về môi trường, mối quan hệ và tương tác qua lại giữa con người và môi trường; nhận biết những yếu tố ảnh hưởng chính đến sự an toàn và phát triển của môi trường và cách xử lý chúng để bảo vệ chất lượng môi trường sống của con người,... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Môi trường và con người - Chương 2: Khoa học môi trường

Chương 2 KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG Môn học: MÔI TRƯỜNG VÀ CON NGƯỜI Biên soạn: BỘ MÔN CHẾ TẠO MÁY
CHƯƠNG 2 KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG Mục ñích - Cung caáp cho SV nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà moâi tröôøng, mối quan hệ vaø töông taùc qua laïi giữa con người vaø MT - Nhaän bieát nhöõng yeáu toá aûnh höôûng chính ñeán söï an toaøn vaø phaùt trieån cuûa MT vaø caùch xöû lyù chuùng ñeå baûo veä chaát löôïng MT soáng cuûa con ngöôøi - Naâng cao nhaän thöùc baûo veä MT, goùp phần vaøo sự phaùt triển bền vững cuûa nhaân loaïi 2
Nội dung 2.1 Khaùi niệm về KH moâi tröôøng 2.2 Caùc khaùi nieäm cô baûn lieân quan ñeán moâi tröôøng 2.3 Moâi trường khoâng khí 2.4 Moâi trường nước 2.5 Moâi trường đất 3
2.1. KHÁI NIỆM VỀ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG 2.1.1. Tổng quan về moâi tröôøng (1) Khaùi nieäm: bao goàm caùc yeáu toá töï nhieân vaø vaät chaát nhaân taïo bao quanh con ngöôøi, coù aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng, saûn xuaát, söï toàn taïi, phaùt trieån cuûa con ngöôøi vaø sinh vaät (ñieàu 3, Luaät BVMT, 2005) 4
2.1.1. Toång quan veà moâi tröôøng (2) Phaân loaïi: - Moâi tröôøng töï nhieân: khoâng khí, aùnh saùng maët trôøi, ñoäng, thöïc vaät, ñaát, nöôùc... - Moâi tröôøng xaõ hoäi: toång theå caùc quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi (nhöõng luaät leä, theå cheá...) ñònh höôùng hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi. - Moâi tröôøng nhaân taïo: bao goàm taát caû caùc nhaân toá do con ngöôøi taïo neân, laøm thaønh nhöõng tieän nghi trong cuoäc soáng: oâtoâ, maùy bay, nhaø ôû, coâng vieân... 5
Chöùc naêng cơ bản cuûa MT - Ngoài ra môi trường là nơi giảm nhẹ các tác động có hại của thiên nhiên tới con người và sinh vật trên trái đất
CÁC THÀNH PHẦN CỦA MÔI TRƯỜNG ( CÁC QUYỂN TRÊN TRÁI ĐẤT) Khí quyển (Atmosphere) Sinh quyển (Biosphere) Thạch quyển (Lithosphere) Thủy quyển (Hydrosphere)
2.1.2. KHAÙI NIEÄM VEÀ KHOA HOÏC MOÂI TRÖÔØNG Khaùi nieäm: Khoa hoïc moâi tröôøng laø ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu moái quan heä vaø töông taùc qua laïi giöõa con ngöôøi vaø moâi tröôøng xung quanh nhaèm muïc ñích baûo veä moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi treân traùi ñaát.
2.1.2. KHAÙI NIEÄM VEÀ KHOA HOÏC MOÂI TRÖÔØNG Ñoái töôïng cuûa khoa hoïc moâi tröôøng: 1. Ñaëc ñieåm, caùc thaønh phaàn của moâi tröôøng, moái quan heä vaø taùc ñoäng qua laïi giöõa con ngöôøi vôùi moâi tröôøng. 2.•Coâng ngheä, kyõ thuaät xöû lyù oâ nhieãm, baûo veä chaát löôïng moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi. 3. Caùc biện phaùp toång hôïp nhaèm baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng 4. Caùc phöông phaùp cho nghieân cöùu ba noäi dung treân: moâ hình hoùa, phaân tích hoùa hoïc, vaät lyù, sinh vaät …ï
2.2 CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN MÔI TRƯỜNG 1. Khả năng chịu đựng của môi trường (1) • Khả năng chịu đựng của môi trường hay sức chịu tải của môi trường là giới hạn cho phép mà môi trường có thể tiếp nhận và hấp thụ các chất gây ô nhiễm.
2.2 CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN MÔI TRƯỜNG • Khả năng chịu đựng của môi trường (2) Sức chứa của môi trường gồm sức chứa sinh học và sức chứa văn hóa: - Sức chứa sinh học là khả năng mà hành tinh có thể chứa đựng số người nếu các nguồn tài nguyên đều được dành cho cuộc sống của con người; - Sức chứa văn hóa là số người mà hành tinh có thể chứa đựng theo các tiêu chuẩn của cuộc sống. Sức chứa văn hóa sẽ thay đổi theo từng vùng phụ thuộc vào tiêu chuẩn cuộc sống.
2.2 CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN MÔI TRƯỜNG 2. Ô nhiễm môi trường Theo Luật Bảo vệ Môi trường của Việt Nam: “Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của các thành phần môi trường không phù hợp với tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người, sinh vật.” - Chất gây ô nhiễm: là những nhân tố làm cho môi trường trở thành độc hại. - Tiêu chuẩn môi trường: Tiêu chuẩn môi trường là giới hạn cho phép của các thông số về chất lượng môi trường xung quanh, về hàm lượng của chất gây ô nhiễm trong chất thải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định làm căn cứ để quản lý và bảo vệ môi trường.
Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG Ô nhiễm môi trường được hiểu là việc chuyển các chất thải hoặc năng lượng vào môi trường đến mức có khả năng gây hại đến sức khoẻ con người, đến sự phát triển sinh vật hoặc làm suy giảm chất lượng môi trường.
Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG • Tác nhân ô nhiễm bao gồm: các chất thải ở dạng khí (khí thải), lỏng (nước thải), rắn (chất thải rắn) chứa hoá chất hoặc tác nhân vật lý, sinh học và các dạng năng lượng như nhiệt độ, bức xạ.
3. SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG • Định nghĩa: "Suy thoái môi trường là sự suy giảm về chất lượng và số lượng của thành phần môi trường, gây ảnh hưởng xấu đối với con người và sinh vật. " • Thành phần môi trường được hiểu là các yếu tố tạo thành môi trường: không khí, nước, đất, âm thanh, ánh sáng, lòng đất, núi, rừng, sông, hồ biển, sinh vật, các hệ sinh thái, các khu dân cư, khu sản xuất, khu bảo tồn thiên nhiên, cảnh quan thiên nhiên, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử và các hình thái vật chất khác.
4. SỰ CỐ MÔI TRƯỜNG • Theo Luật Bảo vệ Môi trường của Việt Nam: "Sự cố môi trường là tai biến hoặc rủi ro xảy ra trong quá trình hoạt động của con người hoặc biến đổi thất thường của tự nhiên, gây ô nhiễm, suy thoái hoặc biến đổi môi trường nghiêm trọng".
SỰ CỐ MÔI TRƯỜNG CÓ THỂ XẢY RA DO: • Bão, lũ lụt, hạn hán, nứt đất, động đất, trượt đất, sụt lở đất, núi lửa phun, mưa axit, mưa đá, biến động khí hậu và thiên tai khác; • Hoả hoạn, cháy rừng, sự cố kỹ thuật gây nguy hại về môi trường của cơ sở sản xuất, kinh doanh, công trình kinh tế, khoa học, kỹ thuật, văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng; • Sự cố trong tìm kiếm, thăm đò, khai thác và vận chuyển khoáng sản, dầu khí, sập hầm lò, phụt dầu, tràn dầu, vỡ đường ống dẫn dầu, dẫn khí, đắm tàu, sự cố tại cơ sở lọc hoá dầu và các cơ sở công nghiệp khác; • Sự cố trong lò phản ứng hạt nhân, nhà máy điện nguyên tử, nhà máy sản xuất, tái chế nhiên liệu hạt nhân, kho chứa chất phóng xạ.
5. KHỦNG HOẢNG MÔI TRƯỜNG • Định nghĩa: "Khủng hoảng môi trường là các suy thoái về chất lượng môi trường sống trên quy mô toàn cầu, đe dọa cuộc sống của loài người trên trái đất".
KHỦNG HOẢNG MÔI TRƯỜNG Biểu hiện của khủng hoảng môi trường: • Ô nhiễm không khí (bụi, SO2, CO2 v.v...) vượt tiêu chuẩn cho phép tại các đô thị, khu công nghiệp. • Hiệu ứng nhà kính đang gia tăng làm biến đổi khí hậu toàn cầu. • Tầng ozon bị phá huỷ. • Sa mạc hoá đất đai do nhiều nguyên nhân như bạc màu, mặn hoá, phèn hoá, khô hạn.
KHỦNG HOẢNG MÔI TRƯỜNG • Sa mạc hoá đất đai do nhiều nguyên nhân như bạc màu, mặn hoá, phèn hoá, khô hạn. • Nguồn nước bị ô nhiễm. • Ô nhiễm biển xảy ra với mức độ ngày càng tăng. • Rừng đang suy giảm về số lượng và suy thoái về chất lượng • Số chủng loài động thực vật bị tiêu diệt đang gia tăng. • Rác thải, chất thải đang gia tăng về số lượng và mức độ độc hại.