Bài giảng môn học Chi tiết máy: Chương 5 - ĐH Bách Khoa Hà Nội

12/17/2017<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> 1. Khái niệm chung<br /> <br /> Phân loại<br /> <br /> 2. Tải trọng tác dụng trong truyền<br /> <br /> - Theo vị trí tương đối giữa các trục<br /> <br /> động bánh răng<br /> 3. Tính toán độ bền bánh răng trụ<br /> 4. Tính toán độ bền bánh răng côn<br /> 5. Vật liệu và ứng suất cho phép<br /> 1<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> 2<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> Phân loại<br /> <br /> Phân loại<br /> <br /> - Theo vị trí tương đối giữa các trục<br /> <br /> - Theo tính chất di động của tâm bộ truyền<br /> <br /> + Trục song song : bánh răng trụ<br /> <br /> + Truyền động thường: tâm BR cố định<br /> <br /> + Trục cắt nhau: bánh răng côn<br /> <br /> + Truyền động hành tinh:<br /> <br /> + Trục chéo: bánh răng trụ chéo, nón<br /> chéo<br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1<br /> <br /> 12/17/2017<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> Phân loại<br /> <br /> + Bánh răng thân khai: dùng phổ biến<br /> <br /> - Theo dạng răng<br /> <br /> • Khả năng tải lớn<br /> <br /> + Bánh răng cycloid<br /> <br /> • Ma sát trên răng nhỏ<br /> <br /> + Bánh răng Novikov<br /> <br /> • Phương pháp gia công hoàn thiện,<br /> đạt độ chính xác cao, năng suất cao<br /> <br /> + Bánh răng thân khai<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> Các thông số ăn khớp<br /> Modun<br /> <br /> p<br /> BRT răng thẳng m <br /> <br /> BRT răng nghiêng<br /> modun pháp<br /> modun ngang<br /> <br /> mn <br /> <br /> Các thông số ăn khớp<br /> - Góc profin răng :  (20o, 25o, .. )<br /> p: bước răng<br /> <br /> Thường dùng  = 20o<br /> - Số răng: Z1 > 17<br /> <br /> pn<br /> <br /> <br /> <br /> mt <br /> <br /> pt<br /> <br /> <br /> <br /> 6<br /> <br /> Z2 = uZ1<br /> - Góc nghiêng <br /> <br /> pt = pncos<br /> <br />  : góc nghiêng răng<br /> m, mn được tiêu chuẩn hóa<br /> <br />  = 8o  20o<br /> 7<br /> <br /> bánh răng nghiêng<br /> <br />  = 20o  40o bánh răng chữ V<br /> <br /> 8<br /> <br /> 2<br /> <br /> 12/17/2017<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> Các thông số hình học<br /> <br /> Các thông số hình học<br /> - Đường kính vòng chia<br /> m.Z i<br /> d i  mt Z i <br /> cos <br /> - Đường kính vòng đỉnh và chân răng<br /> d ai  d i  2(a  xi  y )m<br /> d fi  d i  (2,5  2.xi )m<br /> <br /> - Khoảng cách trục chia<br /> a<br /> 9<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> d1  d 2<br /> m.( Z 2  Z1 )<br />  0,5.<br /> 2<br /> cos <br /> <br /> 10<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> Các thông số hình học<br /> - Khoảng cách trục aw<br /> <br /> Dịch chỉnh bánh răng<br /> <br /> cos  t<br /> cos  t<br /> a  a  y.m  a  ( x1  x2  y )m<br /> a  a<br /> <br /> - Đường kính vòng lăn<br /> 2.a<br /> u 1<br />  d 1u<br /> <br /> d 1 <br /> d 2<br /> <br /> 11<br /> <br /> 12<br /> <br /> 3<br /> <br /> 12/17/2017<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> Dịch chỉnh bánh răng<br /> • x = 0: Bánh răng tiêu chuẩn.<br /> • x  0: Bánh răng dịch chỉnh.<br /> Khi có dịch chỉnh thì:<br /> Chiều dày răng thay đổi.<br /> Chiều cao làm việc của răng thay đổi.<br /> Góc ăn khớp thay đổi.<br /> <br /> Dịch chỉnh bánh răng<br /> Mục đích của việc dịch chỉnh<br /> • Cải thiện chất lượng ăn khớp.<br /> • Đảm bảo khoảng cách trục cho trước.<br /> • Tránh cắt lẹm chân răng.<br /> <br /> 13<br /> <br /> 14<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> Hệ số trùng khớp<br /> là hệ số xét đến trong cùng một thời điểm<br /> có mấy răng đồng thời ăn khớp<br /> <br /> Cấp chính xác và kiểm tra bánh răng<br /> • Chỉ tiêu về chính xác động học: Xét tới<br /> sai số giữa góc quay thực và góc quay<br /> danh nghĩa của BR bị động.<br /> • Chỉ tiêu về làm việc êm: Xét tới sai số<br /> bước răng và sai số prôfin răng.<br /> <br /> 15<br /> <br /> • Chỉ tiêu về vết tiếp xúc: Xét tới kích<br /> thước của vết tiếp xúc trên các răng khi<br /> các răng ăn khớp<br /> 16<br /> <br /> 4<br /> <br /> 12/17/2017<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> 5.1 KHÁI NIỆM CHUNG<br /> <br /> Cấp chính xác và kiểm tra bánh răng<br /> • Sau khi kiểm tra, dựa vào mức độ đạt<br /> được đối với các chỉ tiêu, người ta sẽ<br /> xác định cấp chính xác của BR.<br /> • TCVN quy định BTBR có 12 cấp: 1-12<br /> Trong đó 1 là CCX cao nhất, 12 là CCX<br /> thấp nhất<br /> + Ngành CK: 7, 8, 9<br /> + Nghành CK CX: 5, 6<br /> + Các dụng cụ đo: 2, 3<br /> 17<br /> <br /> 5.2 TẢI TRỌNG TRONG TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG<br /> <br /> Cấu tạo bánh răng<br /> BR liền trục khi:<br /> • BRTrụ: x  2,5.m<br /> • BRCôn: x  1,6.m, với m mô đun pháp<br /> tính trên mặt trung bình của BRCôn.<br /> <br /> 18<br /> <br /> 5.2 TẢI TRỌNG TRONG TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG<br /> <br /> 5.2.1 Lực tác dụng lên các răng khi ăn khớp<br /> <br /> 5.2.1 Lực tác dụng lên các răng khi ăn khớp<br /> <br /> Trong quá trình ăn khớp, lực tác dụng lên<br /> <br />  Vùng gần tâm ăn khớp là vùng nguy hiểm<br /> <br /> răng:<br /> <br />  Tại tâm ăn khớp, bánh răng chịu tải trọng<br /> riêng lớn nhất<br /> <br /> • Lực ma sát.<br /> <br />  Các răng ăn khớp theo chiều dài tiếp xúc<br /> <br /> • Áp lực pháp tuyến.<br /> <br /> 19<br /> <br /> 20<br /> <br /> 5<br /> <br />