T R (cid:1) (cid:2) N G (cid:3) (cid:4) I H (cid:5) C B Á C H K H O A KHOA (cid:1)I(cid:2)N B(cid:1) MÔN T(cid:2) (cid:3)(cid:1)NG HÓA

(cid:1)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:3)(cid:6)(cid:6)(cid:5)(cid:4)(cid:7)(cid:8)(cid:6)(cid:4)(cid:9)(cid:7)(cid:10)

(cid:9)(cid:3)(cid:10)(cid:4)(cid:8)(cid:5)(cid:6)(cid:6)(cid:6)(cid:6)(cid:3)(cid:3)(cid:3)(cid:3) (cid:1)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:6)(cid:4)(cid:3)(cid:7)(cid:8)(cid:7)(cid:8)(cid:7)(cid:8)(cid:7)(cid:8)(cid:4)(cid:9)(cid:3)(cid:10)(cid:4)(cid:8) (cid:1)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:6)(cid:4)(cid:3) (cid:9)(cid:3)(cid:10)(cid:4)(cid:8) (cid:9)(cid:3)(cid:10)(cid:4)(cid:8) (cid:1)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:6)(cid:4)(cid:3) (cid:1)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:6)(cid:4)(cid:3)

Tr(cid:8)n (cid:3)ình Khôi Qu(cid:9)c Email : tdkquoc@dng.vnn.vn

M(cid:3)C L(cid:3)C

2.1 2.2

3

3.1 3.2 3.3 3.4

Ph(cid:8)n m(cid:10) (cid:11)(cid:8)u 1 Khái ni(cid:12)m ........................................................................................................................... 4 2 Các nguyên t(cid:13)c (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng .................................................................................... 5 Nguyên t(cid:13)c gi(cid:18) (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh .............................................................................................. 5 Nguyên t(cid:13)c (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n theo ch(cid:21)(cid:22)ng trình .................................................................. 5 Phân lo(cid:23)i h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:3)KT(cid:3).................................................................................................. 5 Phân lo(cid:23)i theo (cid:11)(cid:24)c (cid:11)i(cid:15)m c(cid:25)a tín hi(cid:12)u ra...................................................................... 5 Phân lo(cid:23)i theo s(cid:9) vòng kín ......................................................................................... 5 Phân lo(cid:23)i theo kh(cid:6) n(cid:26)ng quan sát tín hi(cid:12)u .................................................................. 6 Phân lo(cid:23)i theo mô t(cid:6) toán h(cid:7)c .................................................................................... 6 4 Biêu (cid:11)(cid:27) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng trong m(cid:17)t nhà máy................................................................. 7 Phép bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i Laplace ........................................................................................................ 7 5

4

4.1 4.2 4.3

Ch(cid:21)(cid:22)ng 1: MÔ T(cid:29) TOÁN H(cid:5)C C(cid:30)A CÁC PH(cid:31)N T VÀ C(cid:30)A H! TH"NG (cid:3)I#U KHI$N T% (cid:3)&NG 1 Khái ni(cid:12)m chung ................................................................................................................ 9 2 Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t ................................................................................................................... 9 (cid:3)(cid:20)nh ngh’a : ................................................................................................................ 9 2.1 Ph(cid:21)(cid:22)ng pháp tìm hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t ............................................................................... 9 2.2 2.3 M(cid:17)t s(cid:9) ví d( v(cid:14) cách tìm hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t ................................................................. 10 Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a m(cid:17)t s(cid:9) thi(cid:28)t b(cid:20) (cid:11)i(cid:15)n hình .......................................................... 12 2.4 3 (cid:3)(cid:23)i s(cid:9) s(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i.............................................................................................................. 12 3.1 M(cid:13)c n(cid:9)i ti(cid:28)p.............................................................................................................. 12 3.2 M(cid:13)c song song.......................................................................................................... 12 3.3 M(cid:13)c ph(cid:6)n h(cid:27)i ............................................................................................................ 12 Chuy(cid:15)n tín hi(cid:12)u vào t) tr(cid:21)*c ra sau m(cid:17)t kh(cid:9)i .......................................................... 13 3.4 Chuy(cid:15)n tín hi(cid:12)u ra t) sau ra tr(cid:21)*c m(cid:17)t kh(cid:9)i............................................................. 13 3.5 Ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái..................................................................................................... 15 *Ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái t(cid:19)ng quát........................................................................... 15 Xây d(cid:16)ng ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái t) hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t............................................... 17 Chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i t) ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái sang hàm truy(cid:14)n.......................................... 19

2.1 2.2

3.1 3.2

Ch(cid:21)(cid:22)ng 2: (cid:3)+C TÍNH (cid:3)&NG H(cid:5)C C(cid:30)A CÁC KHÂU VÀ C(cid:30)A H! TH"NG TRONG MI#N T(cid:31)N S" 1 Khái ni(cid:12)m chung .............................................................................................................. 23 Ph(cid:6)n ,ng c(cid:25)a m(cid:17)t khâu .................................................................................................... 23 2 Tín hi(cid:12)u tác (cid:11)(cid:17)ng vào m(cid:17)t khâu (các tín hi(cid:12)u ti(cid:14)n (cid:11)(cid:20)nh).......................................... 23 Ph(cid:6)n ,ng c(cid:25)a m(cid:17)t khâu ............................................................................................ 23 3 (cid:3)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) c(cid:25)a m(cid:17)t khâu ........................................................................................... 24 Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t t(cid:8)n s(cid:9)............................................................................................... 24 (cid:3)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9).......................................................................................................... 25 4 (cid:3)(cid:24)c tính (cid:11)(cid:17)ng h(cid:7)c c(cid:25)a m(cid:17)t s(cid:9) khâu c(cid:22) b(cid:6)n...................................................................... 26 Khâu t- l(cid:12) .................................................................................................................. 26 Khâu quán tính b.c 1................................................................................................ 26 Khâu dao (cid:11)(cid:17)ng b.c 2................................................................................................ 28 Khâu không (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh b.c 1........................................................................................ 30 Khâu vi phân lý t(cid:21)(cid:10)ng.............................................................................................. 31 Khâu vi phân b.c 1................................................................................................... 31 Khâu tích phân lý t(cid:21)(cid:10)ng........................................................................................... 32 Khâu ch.m tr/ .......................................................................................................... 32

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8

2

2.1 2.2 2.3

3

Ch(cid:21)(cid:22)ng 3: TÍNH 0N (cid:3)1NH C(cid:30)A H! TH"NG (cid:3)I#U KHI$N T2 (cid:3)&NG 1 Khái ni(cid:12)m chung .............................................................................................................. 34 Tiêu chu3n (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:23)i s(cid:9) ................................................................................................ 35 2 (cid:3)i(cid:14)u ki(cid:12)n c(cid:8)n (cid:11)(cid:15) h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh........................................................................... 35 Tiêu chu3n Routh ..................................................................................................... 35 Tiêu chu3n (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh Hurwitz..................................................................................... 36 Tiêu chu3n (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh t(cid:8)n s(cid:9) ................................................................................................ 36 Tiêu chu3n Nyquist theo (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) biên pha.................................................... 36 Tiêu chu3n Nyquist theo (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) logarit....................................................... 36 Tiêu chu3n (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh Mikhailov ................................................................................. 37

3.1 3.2 3.3

1.1 1.2

2.1 2.2

3.1 3.2 3.3 3.4

Ch(cid:21)(cid:22)ng 4: CH4T L(cid:1)5NG C(cid:30)A QUÁ TRÌNH (cid:3)I#U KHI$N 1 Khái ni(cid:12)m chung .............................................................................................................. 38 Ch(cid:28) (cid:11)(cid:17) xác l.p .......................................................................................................... 38 Quá trình quá (cid:11)(cid:17)....................................................................................................... 38 2 (cid:3)ánh giá ch6t l(cid:21)7ng (cid:10) ch(cid:28) (cid:11)(cid:17) xác l.p .............................................................................. 38 Khi u(t) = U0.1(t)...................................................................................................... 39 Khi u(t) = U0.t........................................................................................................... 39 3 (cid:3)ánh giá ch6t l(cid:21)7ng (cid:10) quá trình quá (cid:11)(cid:17) ........................................................................... 39 Phân tích thành các bi(cid:15)u th,c (cid:11)(cid:22)n gi(cid:6)n.................................................................... 39 Ph(cid:21)(cid:22)ng pháp s(cid:9) Tustin............................................................................................. 39 Gi(cid:6)i ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái ..................................................................................... 39 S8 d(ng các hàm c(cid:25)a MATAB ................................................................................ 39 4 (cid:3)ánh giá thông qua (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh.............................................................................. 40 (cid:3)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) biên (cid:11)(cid:17) ..................................................................................................... 40 4.1 (cid:3)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) v(cid:14) pha....................................................................................................... 40 4.2 4.3 M(cid:9)i liên h(cid:12) gi(cid:18)a các (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) và ch6t l(cid:21)7ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n......................................... 40

41

Khái ni(cid:12)m chung

Ch(cid:21)(cid:22)ng 5: NÂNG CAO CH4T L(cid:1)5NG VÀ T0NG H5P H! TH"NG 1 2 Các b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n – Hi(cid:12)u ch-nh h(cid:12) th(cid:9)ng ........................................................................ 41 Khái ni(cid:12)m ................................................................................................................. 41 B(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t- l(cid:12) P ................................................................................................. 41 B(cid:17) bù s*m pha Lead................................................................................................. 41 B(cid:17) bù tr/ pha Leg ..................................................................................................... 42 B(cid:17) bù tr/-s*m pha Leg -Lead................................................................................... 43 B(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n PI (Proportional Integral Controller) ................................................ 44 B(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n PD (Proportional Derivative Controller) .......................................... 44 B(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n PID (Proportional Integral Derivative Controller)............................ 45

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

1.1 1.2 1.3 1.4

2

Ch(cid:21)(cid:22)ng 6: CONTROL SYSTEM TOOLBOX & SIMULINK TRONG MATLAB 1 Control System Toolbox .................................................................................................. 47 (cid:3)(cid:20)nh ngh’a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng tuy(cid:28)n tính......................................................................... 47 Bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i s(cid:22) (cid:11)(cid:27) t(cid:21)(cid:22)ng (cid:11)(cid:21)(cid:22)ng..................................................................................... 49 Phân tích h(cid:12) th(cid:9)ng .................................................................................................... 50 Ví d( t(cid:19)ng h7p.......................................................................................................... 52 SIMULINK ...................................................................................................................... 54 Kh(cid:10)i (cid:11)(cid:17)ng Simulink ................................................................................................. 54 2.1 T(cid:23)o m(cid:17)t s(cid:22) (cid:11)(cid:27) (cid:11)(cid:22)n gi(cid:6)n............................................................................................ 55 2.2 2.3 M(cid:17)t s(cid:9) kh(cid:9)i th(cid:21)9ng dùng ......................................................................................... 56 Ví d(......................................................................................................................... 57 2.4 LTI Viewer............................................................................................................... 58 2.5

3

Ph(cid:8)n m(cid:10) (cid:11)(cid:8)u

(cid:4)(cid:4)(cid:4)(cid:4) (cid:11)(cid:9)(cid:11)(cid:9)(cid:11)(cid:9)(cid:11)(cid:9)(cid:4)(cid:6)(cid:4)(cid:7)(cid:6)(cid:4)(cid:7)(cid:6)(cid:4)(cid:7)(cid:6)(cid:4)(cid:7)(cid:5)(cid:4)(cid:12)(cid:4)(cid:12)(cid:4)(cid:12)(cid:4)(cid:12)(cid:4)(cid:13)(cid:13)(cid:13)(cid:13)(cid:4)(cid:4)(cid:4)(cid:4)

(cid:1)i(cid:2)u khi(cid:3)n h(cid:4)c là khoa h(cid:4)c nghiên c(cid:5)u nh(cid:6)ng quá trình (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n và thông tin trong các máy móc sinh v(cid:8)t. Trong (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n h(cid:4)c, (cid:7)(cid:9)i t(cid:10)(cid:11)ng (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n là các thi(cid:12)t b(cid:13), các h(cid:14) th(cid:9)ng k(cid:15) thu(cid:8)t, các c(cid:16) c(cid:12) sinh v(cid:8)t…

(cid:1)i(cid:2)u khi(cid:3)n h(cid:4)c nghiên c(cid:5)u quá trình (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n các (cid:7)(cid:9)i t(cid:10)(cid:11)ng k(cid:15) thu(cid:8)t (cid:7)(cid:10)(cid:11)c g(cid:4)i là (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n h(cid:4)c k(cid:15) thu(cid:8)t. Trong (cid:7)ó « (cid:1)i(cid:2)u khi(cid:3)n t(cid:17) (cid:7)(cid:18)ng » là c(cid:16) s(cid:19) lý thuy(cid:12)t c(cid:20)a (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n h(cid:4)c k(cid:15) thuât.

Khi nghiên c(cid:5)u các qui lu(cid:8)t (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n c(cid:20)a các h(cid:14) th(cid:9)ng k(cid:15) thu(cid:8)t khác nhau, ng(cid:10)(cid:21)i ta s(cid:22) d(cid:23)ng các mô hình toán thay th(cid:12) cho các (cid:7)(cid:9)i t(cid:10)(cid:11)ng kh(cid:24)o sát. Cách làm này cho phép chúng ta m(cid:19) r(cid:18)ng ph(cid:25)m vi nghiên c(cid:5)u và t(cid:26)ng quát bài toán (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n trên nhi(cid:2)u (cid:7)(cid:9)i t(cid:10)(cid:11)ng có mô t(cid:24) toán h(cid:4)c gi(cid:9)ng nhau.

Tài li(cid:14)u này nh(cid:27)m gi(cid:28)i thi(cid:14)u m(cid:18)t s(cid:9) ki(cid:12)n th(cid:5)c c(cid:16) b(cid:24)n v(cid:2) (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n t(cid:17) (cid:7)(cid:18)ng h(cid:14) tuy(cid:12)n tính liên t(cid:23)c. Nó có th(cid:3) dùng làm tài li(cid:14)u h(cid:4)c t(cid:8)p cho sinh viên k(cid:15) thu(cid:8)t các ngành không chuyên v(cid:2) (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n c(cid:29)ng nh(cid:10) làm tài li(cid:14)u tham kh(cid:24)o cho sinh viên ngành (cid:7)i(cid:14)n.

1 Khái ni(cid:6)m

M(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:3)KT(cid:3) (cid:11)(cid:21)7c xây d(cid:16)ng t) 3 b(cid:17) ph.n ch(cid:25) y(cid:28)u theo s(cid:22) (cid:11)(cid:27) sau :

f

u

y

e

C

O

z

M

Trong (cid:11)ó :

- O : (cid:11)(cid:9)i t(cid:21)7ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n - C : b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n, hi(cid:12)u ch-nh - M : c(cid:22) c6u (cid:11)o l(cid:21)9ng

Các lo(cid:23)i tín hi(cid:12)u có trong h(cid:12) th(cid:9)ng g(cid:27)m :

- u : tín hi(cid:12)u ch(cid:25) (cid:11)(cid:23)o (còn g(cid:7)i là tín hi(cid:12)u vào, tín hi(cid:12)u (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n) - y : tín hi(cid:12)u ra - - -

f : các tác (cid:11)(cid:17)ng t) bên ngoài z : tín hi(cid:12)u ph(cid:6)n h(cid:27)i e : sai l(cid:12)ch (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n

l

Qi

h

Q0

Ví d(cid:1) v(cid:2) m(cid:3)t h(cid:4) th(cid:5)ng (cid:6)i(cid:2)u khi(cid:7)n (cid:6)(cid:8)n gi(cid:9)n

4

Ph(cid:8)n m(cid:10) (cid:11)(cid:8)u

2 Các nguyên t(cid:7)c (cid:8)i(cid:9)u khi(cid:10)n t(cid:11) (cid:8)(cid:12)ng

2.1 Nguyên t(cid:1)c gi(cid:2) (cid:3)n (cid:4)(cid:5)nh Nguyên t(cid:13)c này gi(cid:18) tín hi(cid:12)u ra b:ng m(cid:17)t h:ng s(cid:9) trong quá trình (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n, y = const. Có 3 ph(cid:21)(cid:22)ng pháp (cid:11)(cid:15) th(cid:16)c hi(cid:12)n nguyên t(cid:13)c gi(cid:18) (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh g(cid:27)m : - Ph(cid:21)(cid:22)ng pháp bù tác (cid:11)(cid:17)ng bên ngoài (a) - Ph(cid:21)(cid:22)ng pháp (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n theo sai l(cid:12)ch - Ph(cid:21)(cid:22)ng pháp h;n h7p

f

f

M

y

y

u

u

e

e

O

O

C

C

a)

M

b)

f

M1

y

u

e

O

C

M2

c)

2.2 Nguyên t(cid:1)c (cid:4)i(cid:6)u khi(cid:7)n theo ch(cid:8)(cid:9)ng trình

Là gi(cid:18) cho tín hi(cid:12)u ra y = y(t) theo m(cid:17)t ch(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)ã (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:20)nh s

3 Phân lo(cid:13)i h(cid:6) th(cid:14)ng (cid:3)KT(cid:3)

3.1 Phân lo(cid:10)i theo (cid:4)(cid:11)c (cid:4)i(cid:7)m c(cid:12)a tín hi(cid:13)u ra

- Tín hi(cid:12)u ra (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh - Tín hi(cid:12)u ra theo ch(cid:21)(cid:22)ng trình

3.2 Phân lo(cid:10)i theo s(cid:14) vòng kín

- H(cid:12) h(cid:10): là h(cid:12) không có vòg kín nào. - H(cid:12) kín: có nhi(cid:14)u lo(cid:23)i nh(cid:21) h(cid:12) 1 vòng kín, h(cid:12) nhi(cid:14)u vòng kín,…

5

Ph(cid:8)n m(cid:10) (cid:11)(cid:8)u

3.3 Phân lo(cid:10)i theo kh(cid:15) n(cid:16)ng quan sát tín hi(cid:13)u

3.3.1 H(cid:1) th(cid:2)ng liên t(cid:3)c Quan sát (cid:11)(cid:21)7c t6t c(cid:6) các tr(cid:23)ng thái c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng theo th9i gian. Mô t(cid:6) toán h(cid:7)c : ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)(cid:23)i s(cid:9), ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân, hàm truy(cid:14)n

3.3.2 H(cid:1) th(cid:2)ng không liên t(cid:3)c Quan sát (cid:11)(cid:21)7c m(cid:17)t ph(cid:8)n các tr(cid:23)ng thái c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng. Nguyên nhân: - Do không th(cid:15) (cid:11)(cid:24)t (cid:11)(cid:21)7c t6t c(cid:6) các c(cid:6)m bi(cid:28)n. - Do không c(cid:8)n thi(cid:28)t ph(cid:6)i (cid:11)(cid:24)t (cid:11)(cid:25) các c(cid:6)m bi(cid:28)n. Trong h(cid:12) th(cid:9)ng không liên t(c, ng(cid:21)9i ta chia làm 2 lo(cid:23)i:

a) H(cid:14) th(cid:9)ng gián (cid:7)o(cid:25)n (S. discret)

Là h(cid:12) th(cid:9)ng mà ta có th(cid:15) quan sát các tr(cid:23)ng thái c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng theo chu k= (T). V(cid:14) b(cid:6)n

ch6t, h(cid:12) th(cid:9)ng này là m(cid:17)t d(cid:23)ng c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng liên t(c.

b) H(cid:14) th(cid:9)ng v(cid:28)i các s(cid:17) ki(cid:14)n gián (cid:7)o(cid:25)n (S à événement discret) - (cid:3)(cid:24)c tr(cid:21)ng b(cid:10)i các s(cid:16) ki(cid:12)n không chu k= - Quan tâm (cid:11)(cid:28)n các s(cid:16) ki(cid:12)n/ tác (cid:11)(cid:17)ng Ví d(cid:1) v(cid:2) h(cid:4) th(cid:5)ng liên t(cid:1)c, gián (cid:6)o(cid:10)n, h(cid:4) th(cid:5)ng v(cid:11)i các s(cid:12) ki(cid:4)n gián (cid:6)o(cid:10)n

B(cid:26)ng chuy(cid:14)n 1

Piston

3 2

Piston 1

B(cid:26)ng chuy(cid:14)n 3

B(cid:26)ng chuy(cid:14)n 2

3.4 Phân lo(cid:10)i theo mô t(cid:15) toán h(cid:17)c

- H(cid:12) tuy(cid:28)n tính: (cid:11)(cid:24)c tính t’nh c(cid:25)a t6t c(cid:6) các phân t8 có trong h(cid:12) th(cid:9)ng là tuy(cid:28)n tính. (cid:3)(cid:24)c

(cid:11)i(cid:15)m c(cid:22) b(cid:6)n: x(cid:28)p ch(cid:27)ng.

- H(cid:12) phi tuy(cid:28)n: có ít nh6t m(cid:17)t (cid:11)(cid:24)c tính t’nh c(cid:25)a m(cid:17)t ph(cid:8)n t8 là m(cid:17)t hàm phi tuy(cid:28)n. - H(cid:12) th(cid:9)ng tuy(cid:28)n tính hóa: tuy(cid:28)n tính hóa t)ng ph(cid:8)n c(cid:25)a h(cid:12) phi tuy(cid:28)n v*i m(cid:17)t s(cid:9) (cid:11)i(cid:14)u

ki(cid:12)n cho tr(cid:21)*c (cid:11)(cid:15) (cid:11)(cid:21)7c h(cid:12) tuy(cid:28)n tính g(cid:8)n (cid:11)úng.

6

Ph(cid:8)n m(cid:10) (cid:11)(cid:8)u

4 Biêu (cid:8)(cid:15) (cid:8)i(cid:9)u khi(cid:10)n t(cid:11) (cid:8)(cid:12)ng trong m(cid:12)t nhà máy

Niv 4

Qu(cid:4)n lý nhà máy

Niv 3

Qu(cid:4)n lý s(cid:4)n xu(cid:7)t, l(cid:8)p k(cid:5) ho(cid:9)ch sx.

Niv 2

(cid:3)i(cid:14)u khi(cid:15)n, giám sát, b(cid:6)o d(cid:21)>ng

Niv 1

B(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n, (cid:11)i(cid:14)u ch-nh, PLC

C(cid:4)m bi(cid:5)n, c(cid:6) c(cid:7)u ch(cid:7)p hành

Niv 0

5 Phép bi(cid:16)n (cid:8)(cid:17)i Laplace

Gi(cid:6) s8 có hàm f(t) liên t(c, kh(cid:6) tích. (cid:29)nh Laplace c(cid:25)a f(t) qua phép bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i laplace, ký

hi(cid:12)u là F(p) (cid:11)(cid:21)7c tính theo (cid:11)(cid:20)nh ngh’a:

¥

pt

-

0 - p: bi(cid:28)n laplace - f(t): hàm g(cid:9)c - F(p): hàm (cid:6)nh

t ( )

)

)

+

=

bF p ( 2

aF p ( 1

2

F p ( ) f t e ( ) dt = (cid:1)

M(cid:6)t s(cid:7) tính ch(cid:8)t c(cid:9)a phép bi(cid:10)n (cid:11)(cid:12)i laplace 1. Tính tuy(cid:28)n tính { L af + 1

} t ( )

bf 2. (cid:29)nh laplace c(cid:25)a (cid:11)(cid:23)o hàm hàm g(cid:9)c

f

)

(0)

pF p (

-

{ L f

n

p F p

)

(

=

{ L f

} '( ) t = N(cid:28)u các (cid:11)i(cid:14)u ki(cid:12)n (cid:11)(cid:8)u b:ng 0 thì: } n ( ) ( ) t 3. (cid:29)nh laplace c(cid:25)a tích phân hàm g(cid:9)c

7

Ph(cid:8)n m(cid:10) (cid:11)(cid:8)u

t

)

L

f

=

(cid:1)

( F p p

(cid:2) (cid:4) (cid:5) (cid:4) (cid:7)

(cid:3) (cid:4) ( ) d (cid:6) t t (cid:4) (cid:8)

0

)

(

t (

p - t e F p

=

-

at

-

F p a

)

(

f

=

4. (cid:29)nh laplace c(cid:25)a hàm g(cid:9)c có tr/ { } L f ) t 5. Hàm (cid:6)nh có tr/ }( ) { t L e

pF p

(0)

)

f

+ 6. Giá tr(cid:20) (cid:11)(cid:8)u c(cid:25)a hàm g(cid:9)c =

lim ( p ޴

pF p

)

(

f

7. Giá tr(cid:20) cu(cid:9)i c(cid:25)a hàm g(cid:9)c ) ¥ =

lim ( p 0 fi

(cid:13)NH LAPLACE VÀ (cid:13)NH Z C(cid:14)A M(cid:15)T S(cid:16) HÀM THÔNG D(cid:3)NG

f(t) d(t) 1

t

F(p) 1 1 p 1 2 p

1 2 2t

1 3 p

2

F(z) 1 z z - 1 Tz )21 ) 1 + 3 ) 1

( z - 2 ( T z z ( z

e-at

aT

z

1-e-at

aT

-

1 p a+ a ( a p a+

)

z

z z

) e

-

( 1 -

(

)

aT

2

2

2

- z e-- aT - e - )( 1 z sin z 2 cos

z

aT

1

sinat

p

2

2

2

cosat

- 2 z -

+ aT aT +

8

p a a+ p a+ z cos - 2 cos z z 1

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

(cid:14)(cid:9)(cid:21)(cid:22)(cid:6)(cid:5)(cid:4)(cid:15)(cid:4) MÔ T(cid:13) TOÁN H(cid:17)C C(cid:14)A CÁC PH(cid:18)N T(cid:19) VÀ C(cid:14)A H(cid:2) TH(cid:16)NG (cid:1)I(cid:20)U KHI(cid:21)N T(cid:22) (cid:1)(cid:15)NG

1 Khái ni(cid:6)m chung

(cid:11)(cid:27), b(cid:6)n ch6t v.t lý, các quan h(cid:12) v.t lý, …

- (cid:3)(cid:15) phân tích m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng, ta ph(cid:6)i bi(cid:28)t nguyên t(cid:13)c làm vi(cid:12)c c(cid:25)a các ph(cid:8)n t8 trong s(cid:22)

- Các tính ch6t c(cid:25)a các ph(cid:8)n t8/h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)(cid:21)7c bi(cid:15)u di/n qua các ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)(cid:17)ng h(cid:7)c, th(cid:21)9ng là ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân. - (cid:3)(cid:15) thu.n l7i h(cid:22)n trong vi(cid:12)c phân tích, gi(cid:6)i quy(cid:28)t các bào toán, ng(cid:21)9i ta mô t(cid:6) toán h(cid:7)c b:ng hàm truy(cid:23)n (cid:11)(cid:24)t (transfer fuction), ph(cid:25)(cid:26)ng trình tr(cid:24)ng thái, v.v

2 Hàm truy(cid:9)n (cid:8)(cid:13)t

2.1 (cid:18)(cid:5)nh ngh(cid:19)a :

Hàm truy(cid:2)n (cid:6)(cid:10)t c(cid:13)a m(cid:3)t khâu (hay h(cid:4) th(cid:5)ng) là t(cid:14) s(cid:5) gi(cid:15)a tín hi(cid:4)u ra v(cid:11)i tín hi(cid:4)u

vào bi(cid:7)u di(cid:16)n theo toán t(cid:17) laplace, ký hi(cid:4)u là W(p), v(cid:11)i các (cid:6)i(cid:2)u ki(cid:4)n ban (cid:6)(cid:18)u tri(cid:4)t tiêu.

U(p) Y(p)

W(p)

trong (cid:11)ó W p ( ) ( Y p ) = U p ) (

v*i y(0) = y’(0) = … = y(n-1)(0) = 0 u(0) = u’(0) = … = u(m-1)(0) = 0

2.2 Ph(cid:8)(cid:9)ng pháp tìm hàm truy(cid:6)n (cid:4)(cid:10)t

T) ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân t(cid:19)ng quát c(cid:25)a m(cid:17)t khâu (h(cid:12) th(cid:9)ng) có d(cid:23)ng

n d y t ( ) n dt

m d u t ( ) m dt

... + + + = ... + + + a 1 a y t ( ) 0 b 1 b u t ( ) 0 a n b m ( ) dy t dt ( ) du t dt

m

bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i laplace v*i các (cid:11)i(cid:14)u ki(cid:12)n ban (cid:11)(cid:8)u b:ng 0 và theo (cid:11)(cid:20)nh ngh’a, ta có d(cid:23)ng t(cid:19)ng quát c(cid:25)a hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t

n

W p ( ) = = ... + + ... + + b p b M p ) ( + 1 0 a p a N p ( ) + 1 0 b p m a p n

N(p) : (cid:11)a th,c d(cid:24)c tính Ví d(cid:1) cách tìm hàm truy(cid:2)n (cid:6)(cid:10)t t(cid:19) ph(cid:20)(cid:8)ng trình vi phân Ý ngh(cid:27)a

- Quan sát hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t, nh.n bi(cid:28)t c6u trúc h(cid:12) th(cid:9)ng - Xác (cid:11)(cid:20)nh tín hi(cid:12)u ra theo th9i gian (bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i laplace ng(cid:21)7c) - Xác (cid:11)(cid:20)nh các giá tr(cid:20) (cid:11)(cid:8)u, giá tr(cid:20) xác l.p c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng - Xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:21)7c h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i t’nh c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng - …

Ví d(cid:28)

9

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

2.3 M(cid:20)t s(cid:14) ví d(cid:21) v(cid:6) cách tìm hàm truy(cid:6)n (cid:4)(cid:10)t Nguyên t(cid:13)c chung :

- Thành l.p ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân - S8 d(ng phép bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i laplace Ví d(cid:28) 1 : Khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i l(cid:16)c b:ng cánh tay (cid:11)òn

F1

F2

a b

(cid:9)

W(p)=

=

p ) ) p

Xét ph(cid:21)(cid:22)ng trình cân b:ng v(cid:14) mômen : F1(p)*a = F2(p)*b

F1(t)*a = F2(t)*b a F ( 2 F ( b 1

Ví d(cid:28) 2 : (cid:3)(cid:17)ng c(cid:22) (cid:11)i(cid:12)n m(cid:17)t chi(cid:14)u kich t) (cid:11)(cid:17)c l.p

i

J

u

B

Gi(cid:6) s8 t) thông F = const, J là mômen quán tính qui v(cid:14) tr(c (cid:11)(cid:17)ng c(cid:22), B là h(cid:12) s(cid:9) ma sát (cid:10) tr(c. Thành l.p hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a (cid:11)(cid:17)ng c(cid:22) v*i: u: tín hi(cid:12)u vào là (cid:11)i(cid:12)n áp ph(cid:8)n ,ng w: tín hi(cid:12)u ra là góc quay c(cid:25)a tr(c (cid:11)(cid:17)ng c(cid:22).

u Ri L

=

+

+

e u

di dt K w = F e

e u

Gi(cid:6)i: Ph(cid:21)(cid:22)ng trình quan h(cid:12) v(cid:14) (cid:11)i(cid:12)n áp ph(cid:8)n ,ng:

u Ri L

K

Suy ra

+

=

+ F w e

di dt

(1.1)

J

Ph(cid:21)(cid:22)ng trình quan h(cid:12) v(cid:14) momen trên tr(c (cid:11)(cid:17)ng c(cid:22):

F =

+

K i i

d w dt

(1.2) B w

2 w 2

i

i

u J J B + = + + w K + F e d w dt d dt d w dt (cid:10) (cid:12) (cid:14) Thay (1.2) vào (1.1), ta (cid:11)(cid:21)7c: (cid:11) R B w (cid:13) K (cid:15) F L K F (cid:10) (cid:12) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:15)

10

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

2 w 2

i

i

2

( U p

)

)

u (cid:9) = + + K + F e LJ d dt K F RJ LB d w + dt K F (cid:11) w (cid:13) (cid:15) (cid:10) RB (cid:12) K F(cid:14) i

=

+

a p 2

a p a + 0

2

) ( pw

V.y

( LJ K F

i

i

v*i ; ; = = = a 2 a 1 a 0 K + F e RJ LB + K F (cid:11) (cid:13) (cid:15) (cid:10) RB (cid:12) K F(cid:14) i

( W p

)

=

=

2

( p w ( U p

) )

+

1 a p a + 2 0

a p 2

Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a (cid:11)(cid:17)ng c(cid:22) (cid:11)i(cid:12)n m(cid:17)t chi(cid:14)u là:

Ví d(cid:28) 3: Tìm hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a m(cid:23)ch (cid:11)i(cid:12)n t8 dùng K(cid:3)TT, gi(cid:6) thi(cid:28)t khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i thu.t toán là lý t(cid:21)(cid:10)ng.

R1

R1 +Vcc V0 Vi

-Vcc R2

C

-

-

-

-

Ta có:

i

+

+

C V V (1) = (cid:9) = + R C 2 dV dt

+

V V 0 V 2 (2) = + (cid:9) = V i V 0 V V dV - i dt R 2 Xét dòng (cid:11)i(cid:12)n qua V+ V V - - i R R 1 1

( W p

)

M(cid:24)t khác, do gi(cid:6) thi(cid:28)t K(cid:3)TT là lý t(cid:21)(cid:10)ng nên V- = V+. T) (1) và (2)

+

=

=

=

R C 2

V 0

R C 2

- V i

dV 0 dt

dV i dt

1 1

- +

R Cp 2 R Cp 2

( ) V p 0 ) ( V p i

(cid:9)

Ví d(cid:28) 4:

u(t)

gggg h r

y(t)

Trong (cid:11)ó:

11

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1

( ) y t

Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c u(t): l(cid:21)u l(cid:21)7ng ch6t l?ng vào; y(t) là l(cid:21)u l(cid:21)7ng ch6t l?ng ra; A là di(cid:12)n tích (cid:11)áy c(cid:25)a b(cid:15) ch6t l?ng G(cid:7)i p(t) là áp su6t c(cid:25)a ch6t l?ng t(cid:23)i (cid:11)áy b(cid:15), bi(cid:28)t các quan h(cid:12) sau:

=

p t ( )

( ) p t r h tg= ( ) Tìm hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a b(cid:15) ch6t l?ng. Gi(cid:24)i Theo các quan h(cid:12) trong gi(cid:6) thi(cid:28)t, ta có:

y t ( )

h

(r là h(cid:12) s(cid:9))

=

=

( ) p t r

g r

u t ( )

y t ( )

(1.3)

=

(cid:3)(cid:17) gia t(cid:26)ng chi(cid:14)u cao c(cid:17)t ch6t l?ng là: - A

dh dt

u t ( )

(1.4)

y t ( )

u t ( )

rA

+

=

g

=

dy dt

g r

dy dt

T) (1.3) và (1.4), suy ra: y t ( ) (cid:9)

- A Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a b(cid:15) ch6t l?ng trên là: Y p ) ( U p ) (

g rAp

W p ( ) = = = 1 1 K Tp + +

2.4 Hàm truy(cid:6)n (cid:4)(cid:10)t c(cid:12)a m(cid:20)t s(cid:14) thi(cid:22)t b(cid:5) (cid:4)i(cid:7)n hình - Các thi(cid:28)t b(cid:20) (cid:11)o l(cid:21)9ng và bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i tín hi(cid:12)u: W(p) = K

W(p)=

2

p

1

+

T T 1 2

- (cid:3)(cid:17)ng c(cid:22) (cid:11)i(cid:12)n m(cid:17)t chi(cid:14)u:

K T p+ 2 K 1p +

W(p)= - (cid:3)(cid:17)ng c(cid:22) không (cid:11)(cid:27)ng b(cid:17) 3 pha T

- Lò nhi(cid:12)t W(p)=

- B(cid:26)ng t(cid:6)i W(p)= K T 1p + pKe t -

3 (cid:3)(cid:13)i s(cid:14) s(cid:18) (cid:8)(cid:15) kh(cid:14)i

(cid:3)(cid:23)i s(cid:9) s(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i là bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i m(cid:17)t s(cid:22) (cid:11)(cid:27) ph,c t(cid:23)p v(cid:14) d(cid:23)ng (cid:11)(cid:22)n gi(cid:6)n nh6t (cid:11)(cid:15) thu.n ti(cid:12)n cho

vi(cid:12)c tính toán.

3.1 M(cid:1)c n(cid:14)i ti(cid:22)p W W W ... W(p)= . n 1 2

W(p)=

3.2 M(cid:1)c song song ... – –

W W – 1 2 W n

3.3 M(cid:1)c ph(cid:15)n h(cid:23)i

W(p)=

1

W 1 WW– 1 2

W1 U(p) Y(p)

- +

W2

12

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

3.4 Chuy(cid:7)n tín hi(cid:13)u vào t(cid:24) tr(cid:8)(cid:25)c ra sau m(cid:20)t kh(cid:14)i

Y(p) Y(p) U1(p) U1(p) W W

(cid:219)

– –

W U2(p)

U2(p)

3.5 Chuy(cid:7)n tín hi(cid:13)u ra t(cid:24) sau ra tr(cid:8)(cid:25)c m(cid:20)t kh(cid:14)i

(cid:219)

U(p) Y(p) U(p) Y(p) W W

Y(p) W

Y(p)

Cho m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng m(cid:16)c ch6t l?ng trong b(cid:15) ch,a nh(cid:21) hình vB, bi(cid:28)t Ví d(cid:1) 1: (cid:3)I#U KHI$N M2C CH4T L@NG TRONG B$ CHAA r:ng:

LI

LIC

X P

LV

Qi Qa

M h H0 LT : chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i m,c ch6t l?ng LIC : B(cid:17) hi(cid:12)u ch-nh LY : chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i dòng (cid:11)i(cid:12)n/áp su6t LV : van di(cid:14)u ch-nh t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng VT : van (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n b:ng tay

LT

VT

Qo

)

- Hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i m(cid:16)c ch6t l?ng/dòng (cid:11)i(cid:12)n

=

pG ( LT

1

+

1 pT c

v*i Tc=1

)(

q

+

+

=

- Ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân bi(cid:15)u di/n qaun h(cid:12) gi(cid:18)a l(cid:21)u l(cid:21)7ng và (cid:11)(cid:17) cao c(cid:17)t ch6t l?ng là:

tQtQth )( )( i

a

tdh )( dt

v*i q=25

- Hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a c(cid:6) b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i dòng (cid:11)i(cid:12)n sang áp su6t và van t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng là:

13

)

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

=

=

=

pG ( V

pQ ( ) e ) pN (

1

+

1 pT V

W p W (

),

(

(

p )

HU

HQ a

v*i Tv=4

Yêu c(cid:8)u : 1. Thành l.p s(cid:22) (cid:11)(cid:27) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng. 2. Tìm các hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t p W ), HQ 0 3. Gi(cid:6) s8 ch(cid:21)a có b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n C(p) = 1. Tìm giá tr(cid:20) xác l.p c(cid:25)a c(cid:17)t n(cid:21)*c (cid:10) ngõ ra n(cid:28)u u(t)= 5.1(t) và Qa = 2.1(t). (cid:1)S

Qa U X H e Y Qi GLT(p) C(p) G(p) GV(p)

Qo

Ví d( 2 : Cho mô hình c(cid:25)a m(cid:17)t b(cid:15) (cid:11)i(cid:14)u hòa nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) ch6t l?ng nh(cid:21) hình vB

T

Qe

T Ta

Ti

Trong (cid:11)ó : - Ti : nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) ch6t l?ng vào b(cid:15) - T : nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) ch6t l?ng trong b(cid:15) - Ta : nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) môi tr(cid:21)9ng

Qi = VHTi

Bi(cid:28)t r:ng : - Nhi(cid:12)t l(cid:21)7ng ch6t l?ng mang vào b(cid:15) : v*i H là h(cid:12) s(cid:9) nhi(cid:12)t ; V là l(cid:21)u l(cid:21)7ng ch6t l?ng vào b(cid:15). - Nhi(cid:12)t l(cid:21)7ng (cid:11)i(cid:12)n tr(cid:10) cung c6p cho b(cid:15) Qe(t) - Nhi(cid:12)t l(cid:21)7ng ch6t l?ng mang ra kh?i b(cid:15) Q0 = VHT

=

Q s

T T - a

(

)

1 R

- Nhi(cid:12)t l(cid:21)7ng t(cid:19)n th6t qua thành b(cid:15) do chênh l(cid:12)ch v*i môi tr(cid:21)9ng

Q C =

l

dT dt

Bi(cid:28)t nhi(cid:12)t l(cid:21)7ng ch6t l?ng nh.n (cid:11)(cid:21)7c sB làm t(cid:26)ng nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) ch6t l?ng theo bi(cid:15)u th,c

l

i

0

- - + = Q Q Q Q Q e a Hãy thành l.p mô hình (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n c(cid:25)a b(cid:15) trao (cid:11)(cid:19)i nhi(cid:12)t (cid:10) trên. Gi(cid:24)i Ph(cid:21)(cid:22)ng trình cân b:ng nhi(cid:12)t c(cid:25)a b(cid:15) ch6t l?ng Hay

14

C

=

-

+

-

VHT Q VHT e

i

T T - a R

C

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

+

+

+

+

VH T VHT Q = e

i

T a

dT dt dT dt

(cid:219)

e

i

(cid:10) (cid:12) (cid:14) a p a T p 1 0

(cid:11) (cid:13) (cid:15) b T p Q p ) + 0

1 R c T p ( 0 a

1 R )

(

(

(

)

)

)

T p (

+

=

( ( ( ) ) ) (cid:219) = + +

e

i

b T p Q p ) + 0

c T p ( 0 a

]

[

1 a p a + 0 1 Mô hình (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n là :

(cid:219)

Qe

Ti T

1 a p a+ 1 0

b0

c0

Ta

4 Ph(cid:19)(cid:18)ng trình tr(cid:13)ng thái

4.1 *Ph(cid:8)(cid:9)ng trình tr(cid:10)ng thái t(cid:3)ng quát

4.1.1 Khái ni(cid:1)m - (cid:3)(cid:9)i v*i m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng, ngoài tín hi(cid:12)u vào và tín hi(cid:12)u ra c(cid:8)n ph(cid:6)i xác (cid:11)(cid:20)nh, (cid:11)ôi khi ta c(cid:8)n quan sát các tr(cid:23)ng thái khác. Ví d( (cid:11)(cid:9)i v*i (cid:11)(cid:17)ng c(cid:22) (cid:11)i(cid:12)n là dòng (cid:11)i(cid:12)n, gia t(cid:9)c (cid:11)(cid:17)ng c(cid:22), t(cid:19)n hao, v.v… - Các tr(cid:23)ng thái này có gì khác v*i tín hi(cid:12)u ra ? N(cid:28)u là tín hi(cid:12)u ra thì ph(cid:6)i (cid:11)o l(cid:21)9ng (cid:11)(cid:21)7c b:ng các b(cid:17) c(cid:6)m bi(cid:28)n, còn bi(cid:28)n tr(cid:23)ng thái thì ho(cid:24)c (cid:11)o (cid:11)(cid:21)7c, ho(cid:24)c xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:21)7c thông qua các (cid:11)(cid:23)i l(cid:21)7ng khác. - T) (cid:11)ó ng(cid:21)9i ta xây d(cid:16)ng m(cid:17)t mô hình toán cho phép ta có th(cid:15) xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:21)7c các bi(cid:28)n tr(cid:23)ng thái.

4.1.2 D(cid:9)ng t(cid:10)ng quát c(cid:11)a ph(cid:12)(cid:6)ng trình tr(cid:9)ng thái

Xét h(cid:12) th(cid:9)ng có m tín hi(cid:12)u vào và r tín hi(cid:12)u ra.

u1(t) y1(t)

H(cid:29) th(cid:7)ng um(t) yr(t)

m

H(cid:12) th(cid:9)ng có :

U ˛ (cid:1)

U , - m tín hi(cid:12)u vào: u1(t), u2(t), …, um(t), vi(cid:28)t

m

u 1 ... u (cid:10) (cid:12) = (cid:12) (cid:12) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:13) (cid:13) (cid:15)

15

r

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

- Y , r tín hi(cid:12)u ra: y1(t), y2(t), …, yr(t), vi(cid:28)t Y ˛ (cid:1)

n

y 1 ... y

r x 1 ... x n

X , - n bi(cid:28)n tr(cid:23)ng thái : x1(t), x2(t), …, xn(t), vi(cid:28)t X ˛ (cid:1)

(cid:10) (cid:12) = (cid:12) (cid:12) (cid:14) (cid:10) (cid:12) = (cid:12) (cid:12) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:13) (cid:13) (cid:15) (cid:11) (cid:13) (cid:13) (cid:13) (cid:15)

nxm

rxn

rxm

Ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái d(cid:23)ng t(cid:19)ng quát c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)(cid:21)7c bi(cid:15)u di/n d(cid:21)*i d(cid:23)ng :

(cid:2) X AX BU + Y CX DU + (cid:1) nxn = = (cid:1) (cid:1) (cid:2) (cid:5) (cid:7) A (cid:1) , , , B C D ˛ ˛ ˛ ˛

V*i A, B, C, D g(cid:7)i là các ma tr.n tr(cid:23)ng thái, n(cid:28)u không ph( thu(cid:17)c vào th9i gian g(cid:7)i là h(cid:12) th(cid:9)ng d)ng. Nh(cid:30)n xét : - Ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái mô t(cid:6) toán h(cid:7)c c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng v(cid:14) m(cid:24)t th9i gian d(cid:21)*i d(cid:23)ng các ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân. - H(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)(cid:21)7c bi(cid:15)u di/n d(cid:21)*i d(cid:23)ng các ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân b.c nh6t.

4.1.3 Ví d(cid:3) thành l(cid:8)p ph(cid:12)(cid:6)ng trình tr(cid:9)ng thái Ví d(cid:1) 1 Xây d(cid:16)ng ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng cho d(cid:21)*i d(cid:23)ng ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân nh(cid:21) sau :

2 d y 2 dt

2 5 y + + = u dy dt

y

=

x 1

(cid:3)(cid:24)t

=

= (cid:2) y

x 2

2

5

u

=

+

+

x 1

dy dt T) ph(cid:21)(cid:22)ng trình trên, ta có : (cid:2) x x 2 2 Nh(cid:21) v.y : (cid:2) x 1

x 2

u

= -

-

+

(cid:2) x 2

x 1

x 2

(cid:2) (cid:4) (cid:5) (cid:4)(cid:7)

1 2

u

=

+

-

-

Gi(cid:24)i H(cid:12) có m(cid:17)t tín hi(cid:12)u vào và m(cid:17)t tín hi(cid:12)u ra.

(cid:2) x 1 (cid:2) x 2

x 1 x 2

1 2 1 1 2

(cid:219)

y

=

] 0 1

[

(cid:2) y = = 5 2 (cid:16) 0 (cid:18) 5 (cid:18) (cid:18) (cid:20) 2 (cid:16) (cid:18) (cid:20)

(cid:16) (cid:18) (cid:20) (cid:17) (cid:19) (cid:21) (cid:16) (cid:18) (cid:20) (cid:17) (cid:19) (cid:21) (cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:21) (cid:16) (cid:17) 0 (cid:18) (cid:19) 1 (cid:18) (cid:19) (cid:18) (cid:19) (cid:20) (cid:21) 2

x 1 x 2

(cid:3)(cid:24)t A, B, C, D là các ma tr.n t(cid:21)(cid:22)ng ,ng, suy ra

(cid:2) X AX BU + Y CX DU +

= =

(cid:17) (cid:19) (cid:21)

(cid:2) (cid:5) (cid:7)

16

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1

Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

Ví d(cid:1) 2

Cho m(cid:23)ch (cid:11)i(cid:12)n có s(cid:22) (cid:11)(cid:27) nh(cid:21) hình vB sau, hãy thành l.p ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái cho

m(cid:23)ch (cid:11)i(cid:12)n này v*i u1 là tín hi(cid:12)u vào, u2 là tín hi(cid:12)u ra.

R

L

ui

u0

C

Gi(cid:24)i Gi(cid:6) s8 m(cid:23)ch h(cid:10) t(cid:6)i và các (cid:11)i(cid:14)u ki(cid:12)n (cid:11)(cid:8)u b:ng 0. G(cid:7)i i là dòng (cid:11)i(cid:12)n ch(cid:23)y trong m(cid:23)ch, ta có :

t

idt

=

Ri L +

(cid:1)

di 1 + dt C

0

t

idt

=

(cid:1)

1 C

0

u

, ta có :

=

=

x 1

i x , 2

0

(cid:3)(cid:24)t các bi(cid:28)n tr(cid:23)ng thái là :

-

+

= -

u i

x 1

x 2

(cid:2) x 1

+

+

(cid:2) Lx 1

x 2

1 L

1 L

R L

hay

x 2

u= 0

=

(cid:2) u (cid:4) i (cid:4) (cid:5) (cid:4) u (cid:4) 0 (cid:7)

Rx 1 x 1

=

(cid:2) x 2

x 1

1 C

V.y :

-

-

1 L

+

=

i

(cid:16) (cid:18) (cid:20)

(cid:17) (cid:19) (cid:21)

(cid:16) (cid:18) (cid:20)

(cid:17) (cid:19) (cid:21)

x 1 x 2

(cid:2) x 1 (cid:2) x 2

0

(cid:16) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:20)

(cid:17) 1 (cid:19) uL (cid:19) (cid:19) 0 (cid:21)

(cid:16) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:20)

(cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:21)

R L 1 C

u

=

0

[

] 0 1

(cid:16) (cid:18) (cid:20)

(cid:17) (cid:19) (cid:21)

x 1 x 2

i

= , ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái c(cid:25)a m(cid:23)ch (cid:11)i(cid:12)n sB có d(cid:23)ng nh(cid:21)

=

x 1

, u x 0 2

(cid:2) iu = (cid:5) (cid:2) Cx (cid:7) 2 (cid:2) (cid:4)(cid:4) (cid:5) (cid:4) (cid:4)(cid:7)

H?i : Tr(cid:21)9ng h7p (cid:11)(cid:24)t th(cid:28) nào ? Nh(cid:21)n xét - V*i cùng h(cid:12) th(cid:9)ng sB có nhi(cid:14)u ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái khác nhau. - Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng là duy nh6t.

4.2 Xây d(cid:26)ng ph(cid:8)(cid:9)ng trình tr(cid:10)ng thái t(cid:24) hàm truy(cid:6)n (cid:4)(cid:10)t

4.2.1 Khai tri(cid:13)n thành các th(cid:14)a s(cid:2) (cid:15)(cid:6)n gi(cid:4)n

N(cid:28)u hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t (cid:11)(cid:21)7c bi(cid:15)u di/n d(cid:21)*i d(cid:23)ng tích các th)a s(cid:9) nh(cid:21) sau :

n

)

( W p

K

=

=

) ( Y p U p ) (

i

1 =

p i

1 -(cid:213) ( p

)

17

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1

Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

p

p

p

1 p-

1 p-

2

n

K p- 1

(cid:3)(cid:24)t các bi(cid:28)n trung gian nh(cid:21) hình vB, ta có :

Y x2 x1 U xn

= = (cid:2) x 1 (cid:2) x 2 và y = xn

n

1

+ = (cid:2) x n (cid:2) (cid:4) (cid:4) (cid:5) (cid:4) (cid:4) (cid:7) x -

p x Ku + 1 1 x p x + 1 2 2 ... p x n n Suy ra ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái là : p 1 1 K 0 (cid:2) x 1 (cid:2) x 2 p 2 u = +

T

0 1 0 (cid:16) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:20) (cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:21) (cid:2) x n p n (cid:16) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:20) (cid:16) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:20) (cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:21)

]

][ 1

4.2.2 Khai tri(cid:13)n thành t(cid:10)ng các phân th(cid:16)c (cid:15)(cid:6)n gi(cid:4)n

0 0 y = x 1 x 2 x n (cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:21) [

n

i

i

(cid:22)

(cid:22)

i

i

1 =

1 =

N(cid:28)u hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t (cid:11)(cid:21)7c khai tri(cid:15)n d(cid:21)*i d(cid:23)ng : n ( W p ) (cid:9) ( Y p ) ( U p ) = = p p K - K - (cid:16) = (cid:18) (cid:20) (cid:17) (cid:19) (cid:21) ( ) Y p ( ) p U p i p i

S(cid:22) (cid:11)(cid:27) c6u trúc nh(cid:21) sau :

p

1 p- 1

X1 Y1 K1

p

1 p-

2

Yn

Xn

X2 Y2 Y U K2

p

1 p-

n

Kn

i

18

pX u (cid:9) Nh(cid:21) v.y : = + = + (cid:2) x i p x i i p X U i i

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

p 1

p 2 (cid:2) x 1 (cid:2) x 2 u = + Hay

T

0 (cid:16) (cid:17) 1 (cid:18) (cid:19) 1 (cid:18) (cid:19) (cid:18) (cid:19) 1 (cid:18) (cid:19) 1 (cid:20) (cid:21) (cid:2) x n p n (cid:16) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:20) (cid:16) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:20) (cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:21)

1

2

][ K x 1 n

]

4.2.3 S(cid:17) d(cid:3)ng mô hình tích phân c(cid:6) b(cid:4)n

y K K = x 2 x n (cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:21) [

W p (

)

=

=

n

(

n

n ( )

1) -

a p a + 1 0 (cid:2)(cid:2) y ,...,

(cid:2) y

,

(cid:2) y

=

=

=

=

=

=

=

Y p ) ( U p ) ( (cid:2) x 1

K ... + + (cid:2) x 2

a p n (cid:2) y x , 3

y x , 2

x n

(cid:2) x n

=

=

x 2 x 3

(cid:3)(cid:24)t x 1 Suy ra : (cid:2) x 1 (cid:2) x 2 ...

1 -

u

= -

... - -

+

(cid:2) x n

x n

x 1

a 1 a

a n a

K a

n

n

n

Tr(cid:21)9ng h7p hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t có d(cid:23)ng

4.3 Chuy(cid:7)n (cid:4)(cid:3)i t(cid:24) ph(cid:8)(cid:9)ng trình tr(cid:10)ng thái sang hàm truy(cid:6)n

1 -

( W p ) ) C pI A B D ( = + -

M&T S" BÀI TCP CH(cid:1)DNG 1 Bài t(cid:21)p 1 (cid:3)I#U KHI$N L(cid:1)U L(cid:1)5NG CH4T L@NG TRONG "NG DEN Cho s(cid:22) (cid:11)(cid:27) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n m(cid:16)c l(cid:21)u l(cid:21)7ng c(cid:25)a m(cid:17)t (cid:11)(cid:21)9ng (cid:9)ng dFn ch6t l?ng nh(cid:21) hình vB

FY

FIC

X

FT

Y

FE

FE : (cid:11)o l(cid:21)u l(cid:21)7ng FT : chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i l(cid:21)u l(cid:21)7ng/ dòng (cid:11)i(cid:12)n FIC : b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n l(cid:21)u l(cid:21)7ng FY : chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i dòng (cid:11)i(cid:12)n/áp su6t LV

p

-

Bi(cid:28)t hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a c(cid:22) c6u chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i t) dòng (cid:11)i(cid:12)n sang áp su6t + van LV + (cid:11)(cid:21)9ng (cid:9)ng + b(cid:17)

( pH ) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i t) l(cid:21)u l(cid:21)7ng sang dòng (cid:11)i(cid:12)n là = = p ( ) pY ( ) pX e 2.2 1 +

Hãy thành l.p mô hình (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng. Bài t(cid:21)p 2 (cid:3)I#U CHGNH NHI!T (cid:3)& C(cid:30)A MÁY LO(cid:4)I KHÍ CHO NHI HDI

N(cid:21)*c tr(cid:21)*c khi (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:21)a vào lò h(cid:22)i c(cid:8)n ph(cid:6)i qua máy lo(cid:23)i khí nh:m lo(cid:23)i b*t khí CO2 và O2 trong n(cid:21)*c. Các lo(cid:23)i khí này kém tan, chính vì v.y sB làm áp su6t h(cid:22)i th6p, nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17)

19

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1

Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c cao. N(cid:21)*c trong máy lo(cid:23)i khí này có áp su6t th6p và nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) bão hòa kho(cid:6)ng 104°C. S(cid:22) (cid:11)(cid:27) di(cid:14)u ch-nh nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a máy lo(cid:23)i khí nh(cid:21) sau :

H(cid:22)i

TY

Qe I

TIC

TE

LT

Y LV N(cid:21)*c

T X

Qv

(cid:3)(cid:28)n n(cid:27)i h(cid:22)i

TV

TE : (cid:11)(cid:8)u dò nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) TY : chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i (cid:11)i(cid:12)n áp/dòng (cid:11)i(cid:12)n TIC : b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u ch-nh nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) TV : van t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng (cid:11)i(cid:14)u ch-nh nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) LT : b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i m,c LV : van (cid:11)i(cid:14)u ch-nh m,c

4 -

Hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a van (cid:11)i(cid:14)u ch-nh TV + n(cid:27)i h(cid:22)i + b(cid:17) (cid:11)o TE là p ( pT ) = = ( ) pY ( ) pX 2 e 8 p 1 +

( pC ) = = 1 p B(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i (cid:11)i(cid:12)n áp/dòng (cid:11)i(cid:12)n TY có nhi(cid:12)m v( chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i tín hi(cid:12)u (cid:11)i(cid:12)n áp ( vài micro volt) t- l(cid:12) v*i nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) thành tín hi(cid:12)u dòng (cid:11)i(cid:12)n I (4-20mA) (cid:11)(cid:15) (cid:11)(cid:21)a (cid:11)(cid:28)n b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u ch-nh TIC. Hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i TY là : ( ) pI ( ) pY 3.0 1 +

Hãy thành l.p mô hình (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng. Bài t(cid:21)p 3 (cid:3)I#U CHGNH NHI!T (cid:3)& C(cid:30)A B& TRAO (cid:3)0I NHI!T S(cid:22) (cid:11)(cid:27) c(cid:25)a m(cid:17)t b(cid:17) trao (cid:11)(cid:19)i nhi(cid:12)t nh(cid:21) hình vB, trong (cid:11)ó q1>T1.

20

FT

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

Qf,T1

Ch6t l?ng c(cid:8)n làm nóng

l?ng

X

TV

Ch6t mang nhi(cid:12)t

TIC

Qc,q1

Y

TT

Qc,q2

TT : b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) TIC : b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u ch-nh nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17)

TV : van (cid:11)i(cid:14)u ch-nh nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) FT : b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i l(cid:21)u l(cid:21)7ng

Qf,T2

pH (

)

Yêu c(cid:8)u (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n là gi(cid:18) cho nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) ra T2 c(cid:25)a ch6t l?ng c(cid:8)n làm nóng không (cid:11)(cid:19)i v*i m(cid:7)i l(cid:21)u l(cid:21)7ng Qf. M(cid:17)t tín hi(cid:12)u (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n X (cid:11)(cid:21)a (cid:11)(cid:28)n van sB kh(cid:9)ng ch(cid:28) nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) T2 c(cid:25)a ch6t l?ng, nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) này (cid:11)(cid:21)7c th(cid:15) hi(cid:12)n qua tín hi(cid:12)u (cid:11)o l(cid:21)9ng Y. Hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a van TV + b(cid:17) trao (cid:11)(cid:19)i nhi(cid:12)t + b(cid:17) (cid:11)o

=

=

pY ( ) pX ( )

4.1 p

+

)31

( 2

TT là . M(cid:24)t khác, n(cid:28)u gi(cid:18) tín hi(cid:12)u (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n X không (cid:11)(cid:19)i nh(cid:21)ng

l(cid:21)u l(cid:21)7ng Qf c(cid:25)a ch6t l?ng c(cid:8)n làm nóng thay (cid:11)(cid:19)i cIng làm (cid:6)nh h(cid:21)(cid:10)ng (cid:11)(cid:28)n nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) ra T2.

(cid:29)nh h(cid:21)(cid:10)ng c(cid:25)a Qf (cid:11)(cid:28)n T2 (cid:11)(cid:21)7c cho b(cid:10)i hàm truy(cid:14)n

( 5.0

)21

( pD ) = -= 2 p + ( ) pY ( ) pQ f

X1

FIC

TIC

Y

X

FT1

TT

Q2, T2

Q1, T3

Hãy thành l.p mô hình (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng. Bài t(cid:21)p 4 (cid:3)I#U KHI$N NHI!T (cid:3)& C(cid:30)A M&T MÁY HÓA L@NG GA (liquéfacteur) S(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i c(cid:25)a m(cid:17)t máy hóa l?ng ga (cid:11)(cid:21)7c cho trong hình sau :

Ga l?ng

Ch6t làm l(cid:23)nh

FT2

Q1, T4

Q2, T1

Ga c(cid:8)n hóa l?ng

Trong (cid:11)ó : TT : b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) TIC : b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u ch-nh nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) FT1 : b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i l(cid:21)u l(cid:21)7ng ((cid:11)i(cid:12)n t)) FT2 : b(cid:17) chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i l(cid:21)u l(cid:21)7ng v*i (cid:11)o l(cid:21)9ng tuy(cid:28)n tính

M

21

p

t - 1

(cid:3)(cid:15) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a ga (cid:11)ã (cid:11)(cid:21)7c hóa l?ng, ng(cid:21)9i ta (cid:11)(cid:19)i l(cid:21)u l(cid:21)7ng Q1 c(cid:25)a ch6t làm l(cid:23)nh b(cid:10)i b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n TIC. Ga tr(cid:21)*c khi hóa l?ng có nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) T1, sau khi (cid:11)(cid:21)7c hóa l?ng sB có nhi(cid:12)t (cid:11)(cid:17) T2. Hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a các khâu trong s(cid:22) (cid:11)(cid:27) (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:20)nh ngh’a nh(cid:21) sau :

)

)

=

=

pH ( 2

pH ( 3

Ch(cid:10)(cid:16)ng 1 Mô t(cid:24) toán h(cid:4)c

) )

pT ( 2 ( pT 3

q 1

)

1

)

) = = ( pH 1 p eK 1 1 +

=

=

=

pH ( 5

pH ( 4

pT ( ) 2 ( pQ ) 2 ( ) pQ 1 ( ) pX

pT ( ) 2 ) pT ( 1 V*i K1=2, t1=1 min, q1=4 min. Hãy thành l.p mô hình (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng.

) 1 = = ( pH 6 ( ) pT 2 ( ) pQ 1 pY ( ) pT ( ) 2

22

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

(cid:14)(cid:9)(cid:21)(cid:22)(cid:6)(cid:5)(cid:4)(cid:16)(cid:4) (cid:1)(cid:31)C TÍNH (cid:1)(cid:15)NG H(cid:17)C C(cid:14)A CÁC KHÂU VÀ C(cid:14)A H(cid:2) TH(cid:16)NG TRONG MI(cid:20)N T(cid:18)N S(cid:16)

W p (

1

)

Tp=

+ Kh(cid:6)o sát tính (cid:19)n tính + Phân tích tính ch6t + T(cid:19)ng h7p b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n

1 Khái ni(cid:6)m chung - Nhi(cid:12)m v( c(cid:25)a ch(cid:21)(cid:22)ng : xây d(cid:16)ng (cid:11)(cid:24)c tính (cid:11)(cid:17)ng h(cid:7)c c(cid:25)a khâu/h(cid:12) th(cid:9)ng trong mi(cid:14)n t(cid:8)n s(cid:9). M(c (cid:11)ích : - Khâu (cid:11)(cid:17)ng h(cid:7)c : nh(cid:18)ng (cid:11)(cid:9)i t(cid:21)7ng khác nhau có mô t(cid:6) toán h(cid:7)c nh(cid:21) nhau (cid:11)(cid:21)7c g(cid:7)i là khâu (cid:11)(cid:17)ng h(cid:7)c. Có m(cid:17)t s(cid:9) khâu (cid:11)(cid:17)ng h(cid:7)c không có ph(cid:8)n t8 v.t lý nào t(cid:21)(cid:22)ng ,ng, ví d( + hay W p (

)

Tp=

- . 1

2 Ph(cid:20)n (cid:21)ng c(cid:22)a m(cid:12)t khâu

2.1 Tín hi(cid:13)u tác (cid:4)(cid:20)ng vào m(cid:20)t khâu (các tín hi(cid:1)u ti(cid:18)n (cid:15)(cid:19)nh)

2.1.1 Tín hi(cid:1)u b(cid:8)c thang (cid:15)(cid:6)n v(cid:19)

u

u t ( ) 1( ) t = 0 0 ‡ < (cid:2) 1 t = (cid:5) 0 t (cid:7)

0

0

1 D(cid:23)ng t(cid:19)ng quát

0

0

0

t ( ) ) 1( u t U t = - t t t U t 0 t ‡ < (cid:2) = (cid:5) (cid:7)

d(t)

d

2.1.2 Tín hi(cid:1)u xung (cid:15)(cid:6)n v(cid:19) (cid:2) = (cid:5) (cid:7)

( ) u t ( ) t = = 0 t t 0 0 1( ) d t dt ¥ „ =

¥

Tính ch6t :

(cid:1) ( ) t dtd

0

t

) ( j U e w j+

2.1.3 Tín hi(cid:1)u (cid:15)i(cid:18)u hòa u(t) = Umsin(wt + j) Bi(cid:15)u di/n d(cid:21)*i d(cid:23)ng s(cid:9) ph,c

1 = t

m

2.1.4 Tín hi(cid:1)u b(cid:7)t k(cid:20) (cid:3)(cid:9)i v*i m(cid:17)t tín hi(cid:12)u vào b6t k=, ta luôn có th(cid:15) phân tích thành t(cid:19)ng c(cid:25)a các tín hi(cid:12)u (cid:11)(cid:22)n gi(cid:6)n (cid:10) trên.

( ) u t fi

2.2 Ph(cid:15)n (cid:27)ng c(cid:12)a m(cid:20)t khâu

Cho m(cid:17)t khâu (cid:11)(cid:21)7c mô t(cid:6) toán h(cid:7)c nh(cid:21) hình vB :

Y(p) U(p) W(p) u(t) y(t)

23

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c (cid:3)(cid:20)nh ngh’a: Ph(cid:9)n (cid:22)ng c(cid:13)a m(cid:3)t khâu (h(cid:4) th(cid:5)ng) (cid:6)(cid:5)i v(cid:11)i m(cid:3)t tín hi(cid:4)u vào xác (cid:6)(cid:23)nh chính là (cid:6)(cid:24)c tính quá (cid:6)(cid:3) hay (cid:6)(cid:24)c tính th(cid:25)i gian c(cid:13)a khâu (cid:6)ó.

2.2.1 Hàm quá (cid:15)(cid:21) c(cid:11)a m(cid:21)t khâu Hàm quá (cid:6)(cid:3) c(cid:13)a m(cid:3)t khâu là ph(cid:9)n (cid:22)ng c(cid:13)a khâu (cid:6)(cid:5)i v(cid:11)i tín hi(cid:4)u vào 1(t). Ký hi(cid:12)u : h(t)

1

- (cid:2) L (cid:5) (cid:7)

) Bi(cid:15)u th,c : ( ) h t = ( W p p (cid:3) (cid:6) (cid:8)

2.2.2 Hàm tr(cid:22)ng l(cid:12)(cid:23)ng c(cid:11)a m(cid:21)t khâu Hàm tr(cid:26)ng l(cid:20)(cid:27)ng c(cid:13)a m(cid:3)t khâu là ph(cid:9)n (cid:22)ng c(cid:13)a khâu (cid:6)(cid:5)i v(cid:11)i tín hi(cid:4)u vào dddd(t). Ký hi(cid:12)u : wwww(t)

( ) t w =

1 -= ( ) Lw t

{

} W(p)

dh t ( ) dt

Bi(cid:15)u th,c : hay

Ví d(cid:1) : Cho m(cid:17)t khâu có hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t là

( W p ) = 1 2 5 p + Tìm ph(cid:6)n ,ng c(cid:25)a khâu (cid:11)(cid:9)i v*i tín hi(cid:12)u u(t) = 2.1(t-2)-2.1(t-7).

3 (cid:3)(cid:23)c tính t(cid:24)n s(cid:14) c(cid:22)a m(cid:12)t khâu

3.1 Hàm truy(cid:6)n (cid:4)(cid:10)t t(cid:28)n s(cid:14)

3.1.1 (cid:24)(cid:19)nh ngh(cid:25)a:

Hàm truy(cid:2)n (cid:6)(cid:10)t t(cid:18)n s(cid:5) c(cid:13)a m(cid:3)t khâu, ký hi(cid:4)u là W(jwwww), là t(cid:14) s(cid:5) gi(cid:15)a tín hi(cid:4)u ra v(cid:11)i tín

.

t

)

u t ( )

tw u t U = sinm

hi(cid:4)u vào (cid:28) tr(cid:10)ng thái xác l(cid:21)p khi tín hi(cid:4)u vào bi(cid:29)n thiên theo qui lu(cid:21)t (cid:6)i(cid:2)u hòa ( ) - J tr(cid:23)ng thái xác l.p (n(cid:28)u h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh): yxl(t)= Ymsin(wt + j) - Bi(cid:15)u di/n d(cid:21)*i d(cid:23)ng s(cid:9) ph,c : ( j e wfi

t

j

( ) t w j +

j j

) ( j Y e w j+ m ( ) y t ¥ fi

j

( t w

)

m

e - Theo (cid:11)(cid:20)nh ngh’a : ( W j ) w = = = Y m U ( ) t y xl ( ) u t Y e m U e m

Nh(cid:30)n xét: Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t t(cid:8)n s(cid:9)

- Là m(cid:17)t s(cid:9) ph,c - Ph( thu(cid:17)c vào t(cid:8)n s(cid:9) tín hi(cid:12)u.

Do W(jw) là s(cid:9) ph,c nên có th(cid:15) bi(cid:15)u di/n nó nh(cid:21) sau : j ( ) j w e

3.1.2 Cách tìm hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2) t(cid:14) hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t c(cid:11)a m(cid:21)t khâu

jQ ( W j ( W j ) ) ( ) w ( ) A = w w ( ) P = w w +

W p (

W j (

)

Có th(cid:15) ch,ng minh (cid:11)(cid:21)7c hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t t(cid:8)n s(cid:9) (cid:11)(cid:21)7c tìm (cid:11)(cid:21)7c t) hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a m(cid:17)t

) w

=

w

p j =

khâu (h(cid:12) th(cid:9)ng) theo quan h(cid:12) sau :

( W p ) . Ví d(cid:23) : Tìm hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t t(cid:8)n s(cid:9) c(cid:25)a khâu có hàm truy(cid:14)n = 1 2 5 p +

Ý ngh(cid:27)a c(cid:9)a W(jwwww)

24

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

- Xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:21)7c h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i / góc l(cid:12)ch pha (cid:11)(cid:9)i v*i tín hi(cid:12)u xoay chi(cid:14)u - Xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:21)7c ph(cid:21)(cid:22)ng trình c(cid:25)a tín hi(cid:12)u ra (cid:10) tr(cid:23)ng thái xác l.p.

3.2 (cid:18)(cid:11)c tính t(cid:28)n s(cid:14)

3.2.1 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) biên pha (Nyquist)

W j (

)

(

jQ

( ) w

P ) = w w

+

Xu6t phát t) cách bi(cid:15)u di/n hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t t(cid:8)n s(cid:9)

- Xây d(cid:16)ng h(cid:12) tr(c v*i tr(c hoành P, tr(c tung Q. - Khi w bi(cid:28)n thiên, vB nên (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) biên pha.

jQ

(cid:1)(cid:13)nh ngh(cid:31)a : (cid:30)(cid:24)c tính t(cid:18)n s(cid:5) biên pha ((cid:30)TBP) là qu(cid:31) (cid:6)(cid:10)o c(cid:13)a hàm truy(cid:2)n (cid:6)(cid:10)t t(cid:18)n s(cid:5) W(jwwww) trên m(cid:24)t ph ng ph(cid:22)c khi wwww bi(cid:29)n thiên t(cid:19) -¥¥¥¥ (cid:6)(cid:29)n ¥¥¥¥. (cid:3)(cid:24)c (cid:11)i(cid:15)m :

P - (cid:3)TBP (cid:11)(cid:9)i x,ng qua tr(c hoành nên ch- c(cid:8)n xây d(cid:16)ng ½ (cid:11)(cid:24)c tính khi w bi(cid:28)n thiên t) 0 (cid:11)(cid:28)n ¥ và l6y (cid:11)(cid:9)i x,ng qua tr(c hoành (cid:11)(cid:15) (cid:11)(cid:21)7c toàn b(cid:17) (cid:11)(cid:24)c tính. - Có th(cid:15) xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:21)7c môdun A, góc pha j t) (cid:3)TBP j

3.2.2 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) logarit (Bode) Quan sát s(cid:16) bi(cid:28)n thiên c(cid:25)a biên (cid:11)(cid:17) và góc pha theo t(cid:8)n s(cid:9) Xây d(cid:16)ng h(cid:12) g(cid:27)m 2 (cid:11)(cid:24)c tính :

A

L

logw w

j

L

20 log (

=

logw w

* (cid:1) c tính t(cid:4)n s(cid:7) biên (cid:11)(cid:6) logarit (cid:1)TBL - Hoành (cid:11)(cid:17) là w hay logw [dec] - Tung (cid:11)(cid:17) L [dB]. Hàm L (cid:11)(cid:21)7c xác (cid:11)(cid:20)nh A w ) (cid:3)TBL bi(cid:15)u di/n bi(cid:28)n thiên c(cid:25)a h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i tín hi(cid:12)u theo t(cid:8)n s(cid:9) tín hi(cid:12)u vào. * (cid:1) c tính t(cid:4)n s(cid:7) pha logarit (cid:1)TPL - Hoành (cid:11)(cid:17) là w hay logw [dec] - Tung (cid:11)(cid:17) j [rad], (cid:11)(cid:21)7c xác (cid:11)(cid:20)nh trong W(jw). (cid:3)TPL bi(cid:15)u di/n bi(cid:28)n thiên c(cid:25)a góc pha theo t(cid:8)n s(cid:9) tín hi(cid:12)u vào. * (cid:3)(cid:24)c (cid:11)i(cid:15)m c(cid:25)a (cid:11)(cid:24)c tính logarit

+

... + + ... + + + = Khi h(cid:12) th(cid:9)ng có n khâu n(cid:9)i ti(cid:12)p : L L L L = n 1 2 j j j j n 1 2

25

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

4 (cid:3)(cid:23)c tính (cid:8)(cid:12)ng h(cid:25)c c(cid:22)a m(cid:12)t s(cid:14) khâu c(cid:18) b(cid:20)n

4.1 Khâu t(cid:29) l(cid:13)

W(p) = K

4.1.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2)

4.1.2 (cid:24)(cid:27)c tính Nyquist

4.1.3 (cid:24)(cid:27)c tính Bode

L

K

20 lg 0

j

= =

K t .1( )

4.1.4 Hàm quá (cid:15)(cid:21) h t ( )

=

P = K Q = 0

4.2 Khâu quán tính b(cid:30)c 1

Q

P

,

= -

=

T

T

1

4.2.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2) K 2 2 w

KT w 2 2 + w

1 + K

A

,

j

arctg T w

=

= -

1

T

2 2 w

+

4.2.2 (cid:24)(cid:27)c tính Nyquist

( W p ) = 1 K Tp +

26

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Nyquist Diagram

5

4

3

2

1

i

0

i

s x A y r a n g a m

I

-1

-2

-3

-4

-5

0

2

4

6

8

10

-2

Real Axis

(cid:3)(cid:24)c tính Nyquist c(cid:25)a khâu quán tính b.c 1 (K = 10, T = 0.1)

4.2.3 (cid:24)(cid:27)c tính Bode

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

2 2 T w

20 lg + 1

Bode Diagram

40

30

)

20

10

0

B d ( e d u t i n g a M

-10

-20 45

0

-45

) g e d ( e s a h P

-90

-1

10

0 10

1 10

2 10

3 10

Frequency (rad/sec)

(cid:3)(cid:24)c tính Bode c(cid:25)a khâu quán tính b.c 1 (K = 10, T = 0.1)

20 lg L j K - arctg T w = = -

Trên h(cid:12) tr(c logarit, có th(cid:15) vB (cid:11)(cid:24)c tính biên pha g(cid:8)n (cid:11)úng c(cid:25)a khâu quán tính b.c nh6t nh(cid:21) sau : * (cid:1)(cid:30)c tính biên (cid:7)(cid:18) logarit - w fi 0 : L fi L1 = 20lgK; - w fi ¥ : L fi L2 = 20lgK – 20lgw; - w = wg = 1/T: L1(wg) = L2(wg) * (cid:1)(cid:30)c tính pha logarit - w fi 0 : j fi 0;

27

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

4.2.4 Hàm quá (cid:15)(cid:21)

t T

h t ( )

K

e-

=

-

( 1

)/

Step Response

12

10

8

e d u t i l

6

p m A

4

2

0

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

Time (sec)

(cid:3)(cid:24)c tính quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a khâu quán tính b.c 1 (K = 10, T = 0.1)

- w fi ¥ : j fi -p/2; - w = wg = 1/T: j(wg) = -p/4 Chú ý: sai l(cid:12)ch gi(cid:18)a (cid:11)(cid:24)c tính g(cid:8)n (cid:11)úng và (cid:11)(cid:24)c tính chính xác không (cid:11)(cid:21)7c l*n h(cid:22)n 3dB.

4.3 Khâu dao (cid:4)(cid:20)ng b(cid:30)c 2

2

2 w 0 2 2 p xw w 0

0

( W p ) K = p + +

4.3.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2)

v*i x <1

2 0

2

) 2 2 4 xww 0

2 2 4 xww 0

( 2 2 w w w 0 2 )

( 2 2 w w - 0

3 K xww 0 2 )

( 2 2 w w - 0

K - 2 , P Q = = - + +

2

)

2 2 4 xww 0

2 K w 0 2 )

( 2 2 w w - 0

A , arctg j = = - 2 xww 0 ( 2 2 w w - 0 +

28

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

4.3.2 (cid:24)(cid:27)c tính Nyquist

Nyquist Diagram

8

6

4

2

i

0

i

s x A y r a n g a m

I

-2

-4

-6

-8

0

2

4

6

8

10

-2

Real Axis

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

4.3.3 (cid:24)(cid:27)c tính Bode

2

L

20 lg

20 lg

=

-

+

2 Kw 0

2 2 4 xww 0

( 2 2 - w w 0

)2

Bode Diagram

40

20

)

0

B d ( e d u

-20

t i

-40

n g a M

-60

-80 45

0

-45

-90

) g e d ( e s a h P

-135

-180

-2

-1

10

10

0 10

1 10

2 10

Frequency (rad/sec)

(cid:3)(cid:24)c tính Bode c(cid:25)a khâu dao (cid:11)(cid:17)ng b.c 2 (K = 10, w0 = 0.5, x = 0.9)

2 – 40lgw;

(cid:3)(cid:24)c tính Nyquist c(cid:25)a khâu dao (cid:11)(cid:17)ng b.c 2 (K = 10, w0 = 0.5, x = 0.9)

Cách vB (cid:11)(cid:24)c tính biên pha g(cid:8)n (cid:11)úng : * (cid:1)(cid:30)c tính biên (cid:7)(cid:18) logarit - w fi 0 : L fi L1 = 20lgK; - w fi ¥ : L fi L2 = 20lgKw0 - w = wg = w0: L1(wg) = L2(wg).

29

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

4.3.4 Hàm quá (cid:15)(cid:21)

w0 (cid:11)(cid:21)7c g(cid:7)i là t(cid:8)n s(cid:9) dao (cid:11)(cid:17)ng t(cid:16) nhiên * (cid:1)(cid:30)c tính pha logarit - w fi 0 : j fi 0; - w fi ¥ : j fi -p; - w = wg = w0: j(wg) = -p/2

t

2

-

0

0

1 h t ( ) K e sin 1 t arccos = - - + x

)

( xw w x

2 x

Step Response

14

12

10

8

e d u t i l

p m A

6

4

2

0

5

10

15

20

25

30

35

40

0

Time (sec)

1 - (cid:16) (cid:18) 1 (cid:18) (cid:20) (cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:21)

(cid:3)(cid:24)c tính quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a khâu dao (cid:11)(cid:17)ng b.c 2 v*i các h(cid:12) s(cid:9) x khác nhau

4.4 Khâu không (cid:3)n (cid:4)(cid:5)nh b(cid:30)c 1

4.4.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2)

,

P

Q

= -

= -

1

1

T

T

K 2 2 w

KT w 2 2 + w

+ K

,

A

arctg T

=

j

=

- w p

1

T

2 2 w

+

4.4.2 (cid:24)(cid:27)c tính Nyquist

4.4.3 (cid:24)(cid:27)c tính Bode

W p ( ) = 1 K Tp -

2 2 T w

+ 1

4.4.4 Hàm quá (cid:15)(cid:21)

/ t T

h t ( )

=

( K e

) - 1

L j = = 20 lg K 20 lg - - arctg T w p

30

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

4.5 Khâu vi phân lý t(cid:8)(cid:31)ng W p (

Kp

)

=

4.5.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2)

0,

P

=

Q K =

A K =

, w j

=

w p 2

4.5.2 (cid:24)(cid:27)c tính Nyquist

4.5.3 (cid:24)(cid:27)c tính Bode

20 lg

20 lg

L

K

=

+

w

W p ( ) =

4.6 Khâu vi phân b(cid:30)c 1 ( K Tp

) + 1

4.6.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2)

P K Q ,

TK

=

=

w

1,

A K T

arctgT

=

+

=

2 2 w

j

w

4.6.2 (cid:24)(cid:27)c tính Nyquist

Nyquist Diagram

200

150

100

50

i

0

i

s x A y r a n g a m

I

-50

-100

-150

-200

-2

0

2

4

6

8

10

12

Real Axis

(cid:3)(cid:24)c tính Nyquist c(cid:25)a khâu vi phân b.c nh6t

4.6.3 (cid:24)(cid:27)c tính Bode

2 2 w

K 20log T 1 L + + =

= w g 20 log 1 T

31

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Bode Diagram

60

50

)

40

B d ( e d u

30

t i

20

n g a M

10

0 135

90

45

) g e d ( e s a h P

-1

0 10

1 10

2 10

3 10

0 10

Frequency (rad/sec)

(cid:3)(cid:24)c tính Bode c(cid:25)a khâu vi phân b.c 1 (K = 10, T = 0.1)

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

4.7 Khâu tích phân lý t(cid:8)(cid:31)ng

4.7.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2)

P

0,

Q

=

= -

A

,

=

j

= -

K w p 2

K w

4.7.2 (cid:24)(cid:27)c tính Nyquist

4.7.3 (cid:24)(cid:27)c tính Bode

L

20 lg

K

20 lg

=

-

W p ( ) = K p

w

4.8 Khâu ch(cid:30)m tr

- p e t

j wt

W p ( ) =

4.8.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t t(cid:26)n s(cid:2) -= e j wt = -

4.8.2 (cid:24)(cid:27)c tính Nyquist

4.8.3 (cid:24)(cid:27)c tính Bode

0L =

= - j wt

W j ( A ) w 1, =

32

(cid:1)(cid:30)c tính (cid:7)(cid:18)ng h(cid:4)c

Bode Diagram

40

30

20

)

10

B d ( e d u t i n g a M

0

-10

-20 45

0

-45

-90

) g e d ( e s a h P

-135

-180

-1

3

10

0 10

1 10

2 10

10

Frequency (rad/sec)

(cid:3)(cid:24)c tính Bode c(cid:25)a khâu quán tính b.c 1 (xanh blue) và khâu quán tính b.c nh6t có tr/ 0.5s (xanh verte)

Ch(cid:10)(cid:16)ng 2

Các l(cid:12)nh th(cid:16)c hi(cid:12)n vB (cid:11)(cid:24)c tính trên trong MATLAB : num=10 den=[0.1 1] W1=tf(num,den) W2=W1; set(W2,’IODelay,0.5); W2 bode(W1); hold on bode(W2);

33

Ch(cid:10)(cid:16)ng 3 Tính (cid:26)n (cid:7)(cid:13)nh c(cid:20)a h(cid:14) th(cid:9)ng

(cid:14)(cid:9)(cid:21)(cid:22)(cid:6)(cid:5)(cid:4)(cid:17)(cid:4) TÍNH !N (cid:1)"NH C(cid:14)A H(cid:2) TH(cid:16)NG (cid:1)I(cid:20)U KHI(cid:21)N T# (cid:1)(cid:15)NG

1 Khái ni(cid:6)m chung

m

n

) W p ( (3.1) = = ... + + ... + + b p b + 1 0 a p a + 1 0

m d u m dt

n d y n dt

y

t ( )

(3.2) ... + + ... + + + + = b m a n a y 0 b u 0 a 1 b 1 Kh(cid:6)o sát m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng (cid:11)(cid:21)7c mô t(cid:6) toán h(cid:7)c d(cid:21)*i d(cid:23)ng hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t : b p Y p ) ( m U p ( a p ) n Ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân t(cid:21)(cid:22)ng ,ng c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng là : dy dt du dt

+

=

qd

y t ( ) 0

(3.3)

y0(t) là nghi(cid:29)m riêng c(cid:25)a ph(cid:21)(cid:22)ng trình (3.2) có v(cid:28) ph(cid:6)i, (cid:11)(cid:24)c tr(cid:21)ng cho quá trình xác l(cid:8)p. ydq(t) là nghi(cid:29)m t(cid:12)ng quát c(cid:25)a (3.2), (cid:11)(cid:24)c tr(cid:21)ng cho quá trình quá (cid:7)(cid:18). Nghi(cid:12)m c(cid:25)a ph(cid:21)(cid:22)ng trình vi phân (3.2) có d(cid:23)ng nh(cid:21) sau : y t ( ) Trong (cid:11)ó : (cid:1) (cid:1)

Tính !n (cid:6)(cid:23)nh c(cid:13)a m(cid:3)t h(cid:4) th(cid:5)ng ch(cid:14) ph(cid:1) thu(cid:3)c vào quá trình quá (cid:6)(cid:3), còn quá trình xác l(cid:21)p

y

t

là m(cid:3)t quá trình !n (cid:6)(cid:23)nh. (cid:30)(cid:23)nh ngh(cid:31)a : a) M(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:3)KT(cid:3) (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh n(cid:28)u quá trình quá (cid:11)(cid:17) t(cid:13)t d(cid:8)n theo th9i gian.

= lim ( ) 0 qd t ޴

= ¥

t lim ( ) y qd t ޴

b) M(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:3)KT(cid:3) không (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh n(cid:28)u quá trình quá (cid:11)(cid:17) t(cid:26)ng d(cid:8)n theo th9i gian.

n

n

p t i

c) M(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:3)KT(cid:3) (cid:10) biên gi*i (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh n(cid:28)u quá trình quá (cid:11)(cid:17) không (cid:11)(cid:19)i hay dao (cid:11)(cid:17)ng không t(cid:13)t d(cid:8)n. Xét nghi(cid:12)m ydq(t) trong (3.3), d(cid:23)ng t(cid:19)ng quát c(cid:25)a nghi(cid:12)m quá (cid:11)(cid:17) nh(cid:21) sau :

y

t ( )

=

=

qd

C e i

, qd i

(cid:22) y

(cid:22)

i

i

1 =

1 =

)

N p (

(3.4)

=

... + +

a p n

a p a + 1 0

(3.5)

, qd i 0,

it C ea i 0

v*i n là b.c và pi là nghi(cid:12)m c(cid:25)a ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)(cid:24)c tính n = 0 Ci là các h:ng s(cid:9) (tính theo các (cid:11)i(cid:14)u ki(cid:12)n (cid:11)(cid:8)u). * Kh$o sát các tr(cid:25)%ng h&p nghi(cid:29)m pi : i) pi là nghi(cid:14)m th(cid:17)c (cid:9) y = p a= i i

t

<

a C e i i

, qd i

y = = lim t fi¥ lim t fi¥ 0 0 = > (cid:2) (cid:4) C (cid:5) i (cid:4) ¥ (cid:7)

i

qd i

it a A e i

i

, qd i

p + = , 1 i i

, 1 +

(cid:9) y y 2 cos( ) + = a i , a i , a i ii) pi là c(cid:30)p nghi(cid:14)m ph(cid:5)c liên h(cid:11)p: ja b – i t b j + i

0 0,

qd i

, qd i

, 1 +

y y ) 0 + = = a i lim( t fi¥ a < i dao dong, 0 ¥ > , a i (cid:2) (cid:4) (cid:5) (cid:4) (cid:7)

34

Ch(cid:10)(cid:16)ng 3 Tính (cid:26)n (cid:7)(cid:13)nh c(cid:20)a h(cid:14) th(cid:9)ng

K(cid:10)t lu(cid:30)n :

1) H(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh n(cid:28)u t"t c(cid:9) các nghi(cid:12)m c(cid:25)a ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)(cid:24)c tính có

ph(cid:18)n th(cid:12)c âm.

(cid:11)(cid:24)c tính có ph(cid:18)n th(cid:12)c b#ng 0, các nghi(cid:12)m còn l(cid:23)i có ph(cid:18)n th(cid:12)c âm.

2) H(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng không (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh n(cid:28)u có ít nh"t m(cid:17)t nghi(cid:12)m c(cid:25)a ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)(cid:24)c tính có ph(cid:18)n th(cid:12)c d(cid:20)(cid:8)ng. 3) H(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng (cid:10) biên gi*i (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh n(cid:28)u có ít nh6t m(cid:17)t nghi(cid:12)m c(cid:25)a ph(cid:21)(cid:22)ng trình

2 Tiêu chu(cid:26)n (cid:17)n (cid:8)(cid:27)nh (cid:8)(cid:13)i s(cid:14)

2.1 (cid:18)i(cid:6)u ki(cid:13)n c(cid:28)n (cid:4)(cid:7) h(cid:13) th(cid:14)ng (cid:3)n (cid:4)(cid:5)nh

n

)

... + +

= 0

a p n

a p a + 1 0

Xét m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng có ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:19)ng quát nh(cid:21) sau : N p ( = Phát bi’u :

« (cid:30)i(cid:2)u ki(cid:4)n c(cid:18)n (cid:6)(cid:7) m(cid:3)t h(cid:4) th(cid:5)ng (cid:30)KT(cid:30) tuy(cid:29)n tính !n (cid:6)(cid:23)nh là t"t c(cid:9) các h(cid:4) s(cid:5) c(cid:13)a ph(cid:20)(cid:8)ng

trình (cid:6)(cid:24)c tính d(cid:20)(cid:8)ng »

2.2 Tiêu chu!n Routh

2.2.1 Cách thành l(cid:8)p b(cid:4)ng Routh

4

2

-

-

an-2 an-3 cn-2,2 c2,2 c1,2 an-4 an-5 … … … a0 (a0) pn an pn-1 an-1 pn-2 cn-2,1 … p2 c2,1 p1 c1,1 p0 c0,1 V*i :

5

3

-

-

2,1

2,2

-

-

1 - a n

1 -

1 -

1 - a n c 2,2 c 2,3

a n a n a n a n a n a n a n a n ; ;… = - = - c n c n

c 2,1 c 1,1 = - c 0,1 c 1,1

Quy t(c :

M;i s(cid:9) h(cid:23)ng trong b(cid:6)ng Routh là m(cid:17)t t- s(cid:9), trong (cid:11)ó :

2.2.2 Phát bi(cid:13)u tiêu chu(cid:28)n Routh

(cid:30)i(cid:2)u ki(cid:4)n c(cid:18)n và (cid:6)(cid:13) (cid:6)(cid:7) h(cid:4) th(cid:5)ng tuy(cid:29)n tính !n (cid:6)(cid:23)nh là t"t c(cid:9) các s(cid:5) h(cid:10)ng trong c(cid:3)t th(cid:22)

- T8 s(cid:9) là (cid:11)(cid:20)nh th,c b.c 2, mang d6u âm. C(cid:17)t th, nh6t c(cid:25)a (cid:11)(cid:20)nh th,c là c(cid:17)t th, nh6t c(cid:25)a 2 hàng (cid:11),ng sát trên hàng có s(cid:9) h(cid:23)ng (cid:11)ang tính ; c(cid:17)t th, hai c(cid:25)a (cid:11)(cid:20)nh th,c là c(cid:17)t (cid:11),ng sát bên ph(cid:6)i s(cid:9) h(cid:23)ng (cid:11)ang tính cIng c(cid:25)a 2 hàng trên. - MFu s(cid:9) : T6t c(cid:6) các s(cid:9) h(cid:23)ng trên cùng m(cid:17)t hàng có cùng mFu s(cid:9) là s(cid:9) h(cid:23)ng (cid:10) c(cid:17)t t, nh6t c(cid:25)a hàng sát trên hàng có s(cid:9) h(cid:23)ng (cid:11)ang tính.

nh"t c(cid:13)a b(cid:9)ng Routh ph(cid:9)i d(cid:20)(cid:8)ng.

2.2.3 Các tính ch(cid:7)t c(cid:11)a b(cid:4)ng Routh

- Có th(cid:15) nhân ho(cid:24)c chia t6t c(cid:6) các s(cid:9) h(cid:23)ng trên cùng m(cid:17)t hàng c(cid:25)a b(cid:6)ng Routh v*i m(cid:17)t s(cid:9) d(cid:21)(cid:22)ng. - S(cid:9) l(cid:8)n (cid:11)(cid:19)i d6u c(cid:25)a các s(cid:9) h(cid:23)ng trong c(cid:17)t th, nh6t c(cid:25)a b(cid:6)ng Routh b:ng s(cid:9) nghi(cid:12)m c(cid:25)a ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)(cid:24)c tính có ph(cid:8)n th(cid:16)c d(cid:21)(cid:22)ng.

35

Ch(cid:10)(cid:16)ng 3 Tính (cid:26)n (cid:7)(cid:13)nh c(cid:20)a h(cid:14) th(cid:9)ng

(cid:11)(cid:20)nh.

- N(cid:28)u trong c(cid:17)t th, nh6t c(cid:25)a b(cid:6)ng Routh có m(cid:17)t s(cid:9) h(cid:23)ng b:ng 0 thì h(cid:12) th(cid:9)ng cIng không (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh. (cid:3)(cid:15) xác (cid:11)(cid:20)nh s(cid:9) nghi(cid:12)m âm, có th(cid:15) thay s(cid:9) 0 b:ng s(cid:9) e > 0 r6t bé (cid:11)(cid:15) ti(cid:28)p t(c xác (cid:11)(cid:20)nh các s(cid:9) h(cid:23)ng còn l(cid:23)i. - N(cid:28)u t6t c(cid:6) các s(cid:9) h(cid:23)ng trên cùng 1 hàng c(cid:25)a b(cid:6)ng Routh b:ng 0 thì h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:10) biên gi*i (cid:19)n

2

- Tr(cid:21)9ng h7p h(cid:12) th(cid:9)ng có khâu ch.m tr/, có th(cid:15) khai tri(cid:15)n Fourrier hàm mI nh(cid:21) sau :

p - e t

( ( - 1 = + + + … ) p t - 1! ) p t 2!

2.3 Tiêu chu!n (cid:3)n (cid:4)(cid:5)nh Hurwitz

2.3.1 Phát bi(cid:13)u

(cid:30)i(cid:2)u ki(cid:4)n c(cid:18)n và (cid:6)(cid:13) (cid:6)(cid:7) hê th(cid:5)ng tuy(cid:29)n tính !n (cid:6)(cid:23)nh là các h(cid:4) s(cid:5) an và các (cid:6)inh th(cid:22)c Hurwitz

d(cid:20)(cid:8)ng.

2.3.2 Cách thành l(cid:8)p (cid:15)inh th(cid:16)c Hurwitz (cid:3)(cid:20)nh th,c Dn có :

- n c(cid:17)t và n hàng - (cid:3)(cid:21)9ng chéo chính c(cid:25)a Dn b(cid:13)t (cid:11)(cid:8)u t) a1 liên ti(cid:28)p (cid:11)(cid:28)n an. - Các s(cid:9) h(cid:23)ng trong cùng m(cid:17)t c(cid:17)t có ch- s(cid:9) t(cid:26)ng d(cid:8)n t) d(cid:21)*i lên trên. - Các s(cid:9) h(cid:23)ng có ch- s(cid:9) l*n h(cid:22)n n hay nh? h(cid:22)n 0 ghi 0.

3 Tiêu chu(cid:26)n (cid:17)n (cid:8)(cid:27)nh t(cid:24)n s(cid:14)

3.1 Tiêu chu!n Nyquist theo (cid:4)(cid:11)c tính t(cid:28)n s(cid:14) biên pha

3.1.1 Phát bi(cid:13)u

(cid:30)i(cid:2)u ki(cid:4)n c(cid:18)n và (cid:6)(cid:13) (cid:6)(cid:7) m(cid:3)t h(cid:4) th(cid:5)ng kín ph(cid:9)n h$i -1 !n (cid:6)(cid:23)nh là :

- Khi h(cid:4) h(cid:28) !n (cid:6)(cid:23)nh ho(cid:24)c (cid:28) biên gi(cid:11)i !n (cid:6)(cid:23)nh, (cid:6)(cid:24)c tính t(cid:18)n s(cid:5) biên pha c(cid:13)a h(cid:4) h(cid:28) không

bao (cid:6)i(cid:7)m M(-1,j0).

- Khi h(cid:4) h(cid:28) không !n (cid:6)(cid:23)nh, (cid:6)(cid:24)c tính t(cid:18)n s(cid:5) biên pha c(cid:13)a h(cid:4) h(cid:28) bao (cid:6)i(cid:7)m M(-1,j0) m/2 vòng kín khi wwww bi(cid:29)n thiên t(cid:19) 0 (cid:6)(cid:29)n ¥¥¥¥, v(cid:11)i m là s(cid:5) nghi(cid:4)m c(cid:13)a ph(cid:20)(cid:8)ng trình (cid:6)(cid:24)c tính c(cid:13)a h(cid:4) h(cid:28) có ph(cid:18)n th(cid:12)c d(cid:20)(cid:8)ng.

3.1.2 Áp d(cid:3)ng tiêu chu(cid:28)n - Tiêu chu3n này ch- áp d(ng cho h(cid:29) kín. Tr(cid:21)9ng h7p không ph(cid:6)i h(cid:12) ph(cid:6)n h(cid:27)i -1 thì chuy(cid:15)n v(cid:14) d(cid:23)ng ph$n h)i -1. - Có th(cid:15) xác (cid:11)(cid:20)nh s(cid:9) l(cid:8)n bao N c(cid:25)a (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) (w bi(cid:28)n thiên t) 0 (cid:11)(cid:28)n ¥) v*i (cid:11)i(cid:15)m M nh(cid:21) sau :

(cid:22)

(cid:22)

,0

,0

+ C ( -¥

)

- C ( -¥

)

- N = 2 V*i :

+ C+ giao (cid:11)i(cid:15)m d(cid:21)(cid:22)ng : là giao c(cid:25)a W(jw) v*i tr(c th(cid:16)c, có chi(cid:14)u › theo chi(cid:14)u t(cid:26)ng c(cid:25)a w. + C- giao (cid:11)i(cid:15)m âm : là giao c(cid:25)a W(jw) v*i tr(c th(cid:16)c, có chi(cid:14)u fl theo chi(cid:14)u t(cid:26)ng c(cid:25)a w.

3.2 Tiêu chu!n Nyquist theo (cid:4)(cid:11)c tính t(cid:28)n s(cid:14) logarit

3.2.1 Phát bi(cid:13)u

(cid:30)i(cid:2)u ki(cid:4)n c(cid:18)n và (cid:6)(cid:13) (cid:6)(cid:7) h(cid:4) kín ph(cid:9)n h$i -1 !n (cid:6)(cid:23)nh khi h(cid:4) h(cid:28) !n (cid:6)(cid:23)nh (hay (cid:28) biên gi(cid:11)i !n

(cid:6)(cid:23)nh) là s(cid:5) giao (cid:6)i(cid:7)m d(cid:20)(cid:8)ng b#ng s(cid:5) giao (cid:6)i(cid:7)m âm trong ph(cid:10)m vi t(cid:18)n s(cid:5) wwww (cid:6)(cid:7) L(wwww) >0.

3.2.2 Áp d(cid:3)ng tiêu chu(cid:28)n - Trong (cid:11)(cid:24)c tính logarit

36

Ch(cid:10)(cid:16)ng 3 Tính (cid:26)n (cid:7)(cid:13)nh c(cid:20)a h(cid:14) th(cid:9)ng

+ C+ giao (cid:11)i(cid:15)m d(cid:21)(cid:22)ng : là giao c(cid:25)a j(w) v*i (cid:11)(cid:21)9ng thKng -p, có chi(cid:14)u fl theo chi(cid:14)u t(cid:26)ng c(cid:25)a w. + C- giao (cid:11)i(cid:15)m âm : là giao c(cid:25)a j(w) v*i (cid:11)(cid:21)9ng thKng -p, có chi(cid:14)u › theo chi(cid:14)u t(cid:26)ng c(cid:25)a w. - Tiêu chu3n ch- áp d(ng cho h(cid:12) kín ph(cid:6)n h(cid:27)i -1, h(cid:12) h(cid:10) (cid:11)ã (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh.

3.3 Tiêu chu!n (cid:3)n (cid:4)(cid:5)nh Mikhailov

3.3.1 Phát bi(cid:13)u

(cid:30)i(cid:2)u ki(cid:4)n c(cid:18)n và (cid:6)(cid:13) (cid:6)(cid:7) h(cid:4) th(cid:5)ng tuy(cid:29)n tính !n (cid:6)(cid:23)nh là bi(cid:7)u (cid:6)$ vect(cid:8) (cid:6)a th(cid:22)c (cid:6)(cid:24)c tính A(jwwww) xu"t phát t(cid:19) tr(cid:1)c th(cid:12)c d(cid:20)(cid:8)ng quay n góc ph(cid:18)n t(cid:20) ng(cid:20)(cid:27)c chi(cid:2)u kim (cid:6)$ng h$ khi wwww t%ng t(cid:19) 0 (cid:6)(cid:29)n ¥¥¥¥.

3.3.2 Áp d(cid:3)ng tiêu chu(cid:28)n

- Tiêu chu3n này (cid:11)(cid:21)7c áp d(ng (cid:11)(cid:15) xét (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh cho h(cid:12) b6t k= (h(cid:10)/kín) - (cid:3)a th,c (cid:11)(cid:24)c tính là (cid:11)a th,c (cid:10) t8 s(cid:9) c(cid:25)a hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t.

37

Ch(cid:10)(cid:16)ng 4 Ch t l(cid:10)(cid:11)ng c(cid:20)a quá trình (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n

(cid:14)(cid:9)(cid:21)(cid:22)(cid:6)(cid:5)(cid:4)(cid:18)(cid:4) CH*T L+,NG C(cid:14)A QUÁ TRÌNH (cid:1)I(cid:20)U KHI(cid:21)N

1 Khái ni(cid:6)m chung

Ch6t l(cid:21)7ng c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)ánh giá qua 2 ch(cid:28) (cid:11)(cid:17) : ch(cid:28) (cid:11)(cid:17) xác l.p và quá trình quá (cid:11)(cid:17).

1.1 Ch(cid:22) (cid:4)(cid:20) xác l(cid:30)p Ch6t l(cid:21)7ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)ánh giá qua : (cid:1) Sai l(cid:12)ch t’nh St: là sai l(cid:4)ch không (cid:6)!i sau khi quá trình quá (cid:11)(cid:17) k(cid:28)t thúc.

1.2 Quá trình quá (cid:4)(cid:20) Ch6t l(cid:21)7ng c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)ánh giá qua 2 ch- tiêu chính : a) (cid:1)(cid:18) quá (cid:7)i(cid:2)u ch!nh l(cid:28)n nh t ssssmax : là sai l(cid:12)ch c(cid:16)c (cid:11)(cid:23)i trong quá trình quá (cid:11)(cid:17) so v*i giá tr(cid:20) xác l.p, tính theo (cid:11)(cid:22)n v(cid:20) ph(cid:8)n tr(cid:26)m.

-

y ¥

*100%

s

=

max

maxy y ¥ b) Th(cid:21)i gian quá (cid:7)(cid:18) l(cid:28)n nh t Tmax :

V(cid:14) m(cid:24)t lý thuy(cid:28)t, quá trình quá (cid:11)(cid:17) k(cid:28)t thúc khi t fi ¥. Trong (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng, ta có th(cid:15) xem quá trình quá (cid:11)(cid:17) k(cid:28)t thúc khi sai l(cid:12)ch c(cid:25)a tín hi(cid:12)u (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n v*i giá tr(cid:20) xác l.p c(cid:25)a nó không v(cid:21)7t quá 5% (m(cid:17)t s(cid:9) tài li(cid:12)u ch(cid:7)n biên (cid:11)(cid:17) là – 2%). Kho(cid:6)ng th9i gian (cid:11)ó g(cid:7)i là Tmax. Th(cid:16)c t(cid:28) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n cho th6y : khi gi(cid:6)m smax thì Tmax t(cid:26)ng và ng(cid:21)7c l(cid:23)i. Thông th(cid:21)9ng, qui (cid:11)(cid:20)nh cho m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n :

smax = (20 ‚ 30)% Tmax = 2 (cid:11)(cid:28)n 3 chu k= dao (cid:11)(cid:17)ng quanh giá tr(cid:20) xác l.p

c) Th(cid:21)i gian t"ng tm : là th9i gian t) 0 (cid:11)(cid:28)n lúc tín hi(cid:12)u (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n (cid:11)(cid:24)t (cid:11)(cid:21)7c giá tr(cid:20) xác l.p l(cid:8)n (cid:11)(cid:8)u tiên.

y smax

t

tm Tmax

2 (cid:3)ánh giá ch(cid:28)t l(cid:19)(cid:29)ng (cid:30) ch(cid:16) (cid:8)(cid:12) xác l(cid:31)p

Xét m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng kín ph(cid:6)n h(cid:27)i -1.

U(p) E(p) Y(p)

Wh(p)

38

Ch(cid:10)(cid:16)ng 4 Ch t l(cid:10)(cid:11)ng c(cid:20)a quá trình (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n

t

E p (

)

S pE p ) Theo (cid:11)(cid:20)nh ngh’a, ta có : = = e t lim ( ) t fi¥ lim ( 0 p fi

=

)

1

( U p ) W p ( + h

S

p

Theo s(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i (cid:10) trên, ta có :

=

=

t

e t lim ( ) t ޴

lim 0 p fi

1

U p ) ( W p ( + h

V.y

) Nh(cid:30)n xét : sai l(cid:12)ch t’nh St ph( thu(cid:17)c - Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) - Tín hi(cid:12)u kích thích.

m

' b p + 1 ... 1 + +

' b p m ' a p n

1 ) ) = = W p ( h W p ( 0 Hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) có d(cid:23)ng t(cid:19)ng quát nh(cid:21) sau : ... + + n - n K n p

K n p n là b.c tích phân

2.1 Khi u(t) = U0.1(t)

t

S

=

1 )U p ( (cid:9) S = = lim 0 p fi 1 p 1 ) + W p ( 0 K pn

t

U 0 1 K + - V*i n = 1,2,.. St = 0

- V*i n = 0 :

2.2 Khi u(t) = U0.t

0

S

=

t

0 2

lim 0 p fi

p

)

W p ( 0

U K pn

(cid:16) 1 +(cid:18) (cid:20)

(cid:17) (cid:19) (cid:21)

U p ( ) (cid:9) = U p

S

=

- V*i n = 0 :

t

tS = ¥ U 0 K - V*i n = 2,3,.. St = 0

- V*i n = 1:

3 (cid:3)ánh giá ch(cid:28)t l(cid:19)(cid:29)ng (cid:30) quá trình quá (cid:8)(cid:12) Ph(cid:6)i vB (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)áp ,ng quá (cid:11)(cid:17) y(t) c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng

3.1 Phân tích thành các bi(cid:7)u th(cid:27)c (cid:4)(cid:9)n gi(cid:15)n

Trong ph(cid:21)(cid:22)ng pháp này, tín hi(cid:12)u ra Y(p) (cid:11)(cid:21)7c phân tích thành t(cid:19)ng c(cid:25)a các thành ph(cid:8)n (cid:11)(cid:22)n gi(cid:6)n. S8 d(ng b(cid:6)ng tra Laplace hay hàm ilaplace trong MATLAB (cid:11)(cid:15) tìm hàm g(cid:9)c y(t).

3.2 Ph(cid:8)(cid:9)ng pháp s(cid:14) Tustin

3.3 Gi(cid:15)i ph(cid:8)(cid:9)ng trình tr(cid:10)ng thái

3.4 S" d(cid:21)ng các hàm c(cid:12)a MATAB

- Hàm step: tìm hàm quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a m(cid:17)t khâu - Hàm impulse: tìm hàm tr(cid:7)ng l(cid:21)7ng c(cid:25)a m(cid:17)t khâu

Hàm lsim: ph(cid:6)n ,ng c(cid:25)a khâu (cid:11)(cid:9)i v*i tín hi(cid:12)u vào b6t k=. Câu l(cid:14)nh: LSIM(sys,u,t) V*i: + sys là tên c(cid:25)a hàm truy(cid:14)n (cid:11)(cid:23)t (cid:11)ã (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:20)nh ngh’a tr(cid:21)*c 39

Ch(cid:10)(cid:16)ng 4 Ch t l(cid:10)(cid:11)ng c(cid:20)a quá trình (cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n

+ u là vect(cid:22) tín hi(cid:12)u vào + t là vect(cid:22) th9i gian. Ví d(: t = 0:0.01:2*pi; u = sin(t); lsim(W1,u,t);

4 (cid:3)ánh giá thông qua (cid:8)(cid:12) d(cid:11) tr (cid:17)n (cid:8)(cid:27)nh

( pw-

)

L

4.1 (cid:18)(cid:20) d(cid:26) tr(cid:2) biên (cid:4)(cid:20) L D = -

L

lgw wc DL

j

lgw w-p

-p Dj

4.2

(cid:18)(cid:20) d(cid:26) tr(cid:2) v(cid:6) pha

180 + j D = )c ( jw Có th(cid:15) xác (cid:11)(cid:20)nh các (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) v(cid:14) biên (cid:11)(cid:17), v(cid:14) pha b:ng MATLAB - MARGIN(SYS) : vB (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) biên pha logarit + ghi các giá tr(cid:20) v(cid:14) (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh

- trên (cid:11)(cid:24)c tính [Gm,Pm]=MARGIN(SYS) : ghi các giá tr(cid:20) Gm = DL; Pm = Dj

* Tính ch6t : Yêu c(cid:8)u c(cid:25)a quá trình (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n (tham kh(cid:6)o) DL = 6 ‚ 12 dB Dj » 45°

4.3 M(cid:14)i liên h(cid:13) gi(cid:2)a các (cid:4)(cid:20) d(cid:26) tr(cid:2) và ch#t l(cid:8)$ng (cid:4)i(cid:6)u khi(cid:7)n

- Khi t(cid:8)n s(cid:9) c(cid:13)t wc t(cid:26)ng : Tmax gi(cid:6)m, tm gi(cid:6)m. - Khi t(cid:26)ng Dj , (cid:11)(cid:17) quá (cid:11)i(cid:14)u l*n nh6t smax gi(cid:6)m.

40

Control System Toolbox & Simulink

(cid:14)(cid:9)(cid:21)(cid:22)(cid:6)(cid:5)(cid:4)(cid:19)(cid:4) NÂNG CAO CH*T L+,NG VÀ T!NG H,P H(cid:2) TH(cid:16)NG

1 Khái ni(cid:6)m chung

Trong m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng, vai trò c(cid:25)a b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n C là : - 0n (cid:11)(cid:20)nh hóa h(cid:12) th(cid:9)ng - Nâng cao ch6t l(cid:21)7ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n.

2 Các b(cid:12) (cid:8)i(cid:9)u khi(cid:10)n – Hi(cid:6)u ch!nh h(cid:6) th(cid:14)ng

2.1 Khái ni(cid:13)m

- Có nhi(cid:14)u lo(cid:23)i b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n (khác nhau v(cid:14) c6u t(cid:23)o, mô t(cid:6) tóan h(cid:7)c, tác d(ng (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n,…) - M(c (cid:11)ích là nh:m thay (cid:11)(cid:19)i các giá tr(cid:20) v(cid:14) DL, Dj, t(cid:8)n s(cid:9) c(cid:13)t fi thay (cid:11)(cid:19)i ch6t l(cid:21)7ng h(cid:12) th(cid:9)ng

U(p) E(p) Y(p)

Wc(p) Wh(p)

- - Sau khi m(cid:13)c b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n, ta sB có :

L’ = Lc + Lh j’ = jc + jh

2.2 B(cid:20) (cid:4)i(cid:6)u khi(cid:7)n t(cid:29) l(cid:13) P

2.2.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t W(p ) = K

2.2.2 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) logarit

L = 20lgK j = 0

Nh(cid:21)n xét :

2.2.3 Tác d(cid:3)ng (cid:15)i(cid:18)u khi(cid:13)n

- T(cid:26)ng (gi(cid:6)m) biên (cid:11)(cid:17) trên toàn (cid:11)(cid:24)c tính - Không làm thay (cid:11)(cid:19)i v(cid:14) pha.

2.3 B(cid:20) bù s(cid:25)m pha Lead

2.3.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t 1 aTp + 1 Tp +

2.3.2 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) logarit

W p ( K ) , a 1 = >

j = arctg(aTw) - arctg(Tw)

max

= w

max

sin 0 = > j 1 T a a a 1 1 - +

41

Control System Toolbox & Simulink

Bode Diagram

20

18

16

14

)

12

10

8

B d ( e d u t i n g a M

6

4

2

0

-2 90

45

) g e d ( e s a h P

-1

0 10

0 10

1 10

2 10

3 10

Frequency (rad/sec)

(cid:3)(cid:24)c tính logarit c(cid:25)a b(cid:17) bù s*m pha (K=1, T=0.1, a = 5)

Nh(cid:21)n xét :

2.3.3 Tác d(cid:3)ng hi(cid:1)u ch(cid:29)nh

- (cid:3)(cid:24)c tính biên (cid:11)(cid:17) làm t(cid:26)ng h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i (cid:10) vùng t(cid:8)n s(cid:9) cao - Gây ra s(cid:16) v(cid:21)7t pha (cid:10) vùng t(cid:8)n s(cid:9) trung bình.

Tùy thu(cid:17)c vào cách ch(cid:7)n h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i K, các thông s(cid:9) a, T mà tác d(ng hi(cid:12)u ch-nh r6t khác nhau. Nên t.n d(ng s(cid:16) v(cid:21)7t pha (cid:10) t(cid:8)n s(cid:9) trung bình (cid:11)(cid:15) làm t(cid:26)ng (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) v(cid:14) pha c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng.

2.4 B(cid:20) bù tr pha Leg

2.4.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t 1 aTp + 1 Tp +

2.4.2 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) logarit

W p ( K ) , a 1 = <

j = arctg(aTw) - arctg(Tw)

max

= w

max

sin 0 = < j 1 1 1 T a a a - +

42

Control System Toolbox & Simulink

Bode Diagram

2

1

0

-1

)

-2

-3

-4

B d ( e d u t i n g a M

-5

-6

-7

-8 0

) g e d ( e s a h P

-30

0

1

3

10

10

2 10

10

Frequency (rad/sec)

(cid:3)(cid:24)c tính logarit c(cid:25)a b(cid:17) bù tr/ pha (K=1, T=0.1, a = 0.5)

Nh(cid:21)n xét :

2.4.3 Tác d(cid:3)ng hi(cid:1)u ch(cid:29)nh

- (cid:3)(cid:24)c tính biên (cid:11)(cid:17) làm gi(cid:6)m h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i (cid:10) vùng t(cid:8)n s(cid:9) cao - Gây ra s(cid:16) ch.m pha (cid:10) vùng t(cid:8)n s(cid:9) trung bình.

- Có th(cid:15) t(cid:26)ng h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng mà không (cid:6)nh h(cid:21)(cid:10)ng (cid:11)(cid:28)n t(cid:8)n s(cid:9) c(cid:13)t. - Tránh s(cid:16) ch.m pha do b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n gây ra làm (cid:6)nh h(cid:21)(cid:10)ng (cid:11)(cid:28)n (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) v(cid:14) pha.

2.5 B(cid:20) bù tr -s(cid:25)m pha Leg -Lead

2.5.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t

W p ( ) K = (cid:11) (cid:10) (cid:13) (cid:12) (cid:15) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:15) a T p 1 + 1 1 1 T p + 1 a T p 1 + 2 2 1 T p + 2

2.5.2 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) logarit

1, (cid:10) (cid:12) (cid:14) 1 < > a 1 a 2

max1

max 1

;sin 0 = = < w j 1 1 - + a 1 a 1 1 T a 1 1

max

max 2

2

0 ;sin < = = w j 1 1 - + a 2 a 2 1 T a 2 2

Nh(cid:21)n xét :

2

- B(cid:17) bù leg-lead g(cid:27)m 2 b(cid:17) bù n(cid:9)i ti(cid:28)p. - (cid:3)(cid:15) phát huy (cid:21)u (cid:11)i(cid:15)m c(cid:25)a b(cid:17) bù, ph(cid:8)n tr/ pha nên (cid:10) t(cid:8)n s(cid:9) th6p, ph(cid:8)n s*m pha (cid:10) t(cid:8)n s(cid:9) trung bình hay t(cid:8)n s(cid:9) cao. Do (cid:11)ó (cid:11)i(cid:14)u ki(cid:12)n các thông s(cid:9) là :

< (cid:11) (cid:13) (cid:15) (cid:10) T (cid:9) > (cid:12) 1 T (cid:14) 2 a 2 a 1 1 T a 1 1 1 T a 2 2

43

Control System Toolbox & Simulink

2.5.3 Tác d(cid:3)ng hi(cid:1)u ch(cid:29)nh

- Ch(cid:7)n các thông s(cid:9) thích h7p sB làm t(cid:26)ng Dj - T(cid:26)ng h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng.

2.6 B(cid:20) (cid:4)i(cid:6)u khi(cid:7)n PI (Proportional Integral Controller)

2.6.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t

2.6.2 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) logarit

W p ( ) K = (cid:10) 1 +(cid:12) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:15) 1 T p i

Bode Diagram

60

50

40

)

30

20

B d ( e d u t i n g a M

10

0

-10

-20 0

-30

) g e d ( e s a h P

-60

-90

-1

0

2

3

10

10

1 10

10

10

Frequency (rad/sec)

j = arctg(Tiw) - p/2

(cid:3)(cid:24)c tính logarit c(cid:25)a b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n PI (K=1, Ti=0.1)

Nh(cid:21)n xét :

2.6.3 Tác d(cid:3)ng hi(cid:1)u ch(cid:29)nh - Gi(cid:6)m b.c sai l(cid:12)ch t’nh. - Tác d(ng hi(cid:12)u ch-nh ph( thu(cid:17)c r6t l*n vào vi(cid:12)c ch(cid:7)n thông s(cid:9) b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n.

- T(cid:26)ng 1 b.c tích phân - Gây ra s(cid:16) ch.m pha (cid:10) vùng t(cid:8)n s(cid:9) th6p.

2.7 B(cid:20) (cid:4)i(cid:6)u khi(cid:7)n PD (Proportional Derivative Controller)

2.7.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t

( 1

)

2.7.2 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) logarit j = arctg(TDw)

W p ( ) K = + T p D

44

Control System Toolbox & Simulink

Bode Diagram

40

30

20

)

10

B d ( e d u t i n g a M

0

-10

-20 90

60

) g e d ( e s a h P

30

-3

-2

-1

1

0 10

10

10

0 10

10

Frequency (rad/sec)

(cid:3)(cid:24)c tính logarit c(cid:25)a b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n PD (K=1, Td=10)

Nh(cid:21)n xét :

2.7.3 Tác d(cid:3)ng hi(cid:1)u ch(cid:29)nh - Góp ph(cid:8)n c(cid:6)i thi(cid:12)n Dj. - T(cid:26)ng m(cid:23)nh h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i tín hi(cid:12)u (cid:10) t(cid:8)n s(cid:9) cao -> d/ b(cid:20) (cid:6)nh h(cid:21)(cid:10)ng c(cid:25)a nhi/u.

- Gây ra s(cid:16) v(cid:21)7t pha (cid:10) vùng t(cid:8)n s(cid:9) cao. - T(cid:26)ng h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:10) t(cid:8)n s(cid:9) cao

2.8 B(cid:20) (cid:4)i(cid:6)u khi(cid:7)n PID (Proportional Integral Derivative Controller)

2.8.1 Hàm truy(cid:18)n (cid:15)(cid:9)t

P

P

K K W p ( ) 1 = + + = + + T p d K p D K I p (cid:10) (cid:12) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:15) 1 T p i

Ta có :

2

p

d i

( 1

)( 1

)

K W p ( ) K 1 = + + = + + + = T p d T p T T p + i T p 1 T p 2

( 1

)

p T p i

K I p (cid:10) (cid:12) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:15) 1 T p i

v*i KI = K/Ti (cid:2) TT 21 (cid:5) T + (cid:7) 1 = T 2

TT id T = i Gi(cid:6)i h(cid:12) ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:10) trên, ta (cid:11)(cid:21)7c

dT4Ti ‡

1 = + 41 - T i 2 n(cid:28)u (gi(cid:6) thi(cid:28)t T1>T2)

1 = - 41 - T i 2 T d T i T d T i (cid:10) (cid:12) (cid:12) (cid:14) (cid:10) (cid:12) (cid:12) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:13) (cid:15) (cid:11) (cid:13) (cid:13) (cid:15) (cid:2) (cid:4) T 1 (cid:4) (cid:5) (cid:4) T (cid:4) 2 (cid:7)

Hay

PD

PI

( 1

)

W p ( ) 1 ) * ( ) = + + = KT 1 T p W p W p ( 2 (cid:10) (cid:12) (cid:14) (cid:11) (cid:13) (cid:15) 1 T p 1

2.8.2 (cid:24)(cid:27)c tính t(cid:26)n s(cid:2) logarit Nh(cid:21)n xét :

- Là s(cid:16) k(cid:28)t h7p c(cid:25)a b(cid:17) (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n PI và PD

45

Control System Toolbox & Simulink

2.8.3 Tác d(cid:3)ng hi(cid:1)u ch(cid:29)nh

- PI : gi(cid:6)m b.c sai l(cid:12)ch t’nh - PD : t(cid:26)ng Dj

46

Control System Toolbox & Simulink

(cid:14)(cid:9)(cid:21)(cid:22)(cid:6)(cid:5)(cid:4)(cid:20)(cid:4)

CONTROL SYSTEM TOOLBOX & SIMULINK TRONG MATLAB

#ng d(cid:23)ng (cid:7)(cid:3) phân tích, thi(cid:12)t k(cid:12) và mô ph$ng các h(cid:14) th(cid:9)ng tuy(cid:12)n tính

GILI THI!U MATLAB, tên vi(cid:28)t t(cid:13)t c(cid:25)a t) ti(cid:28)ng Anh MATrix LABoratory, là m(cid:17)t môi tr(cid:21)9ng m(cid:23)nh dành cho các tính toán khoa hoc. Nó tích h7p các phép tính ma tr.n và phân tích s(cid:9) d(cid:16)a trên các hàm c(cid:22) b(cid:6)n. H(cid:22)n n(cid:18)a, c6u trúc (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a h(cid:21)*ng (cid:11)(cid:9)i t(cid:21)7ng c(cid:25)a Matlab cho phép t(cid:23)o ra các hình vB ch6t l(cid:21)7ng cao. Ngày nay, Matlab tr(cid:10) thành m(cid:17)t ngôn ng(cid:18) « chu3n » (cid:11)(cid:21)7c s8 d(ng r(cid:17)ng rãi trong nhi(cid:14)u ngành và nhi(cid:14)u qu(cid:9)c gia trên th(cid:28) gi*i. V(cid:14) m(cid:24)t c6u trúc, Matlab g(cid:27)m m(cid:17)t c8a s(cid:19) chính và r6t nhi(cid:14)u hàm vi(cid:28)t s

- Control System (dành cho (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng) - Finacial Toolbox (l’nh v(cid:16)c kinh t(cid:28)) - Fuzzy Logic ((cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n m9) - Signal Processing (x8 lý tín hi(cid:12)u) - Statistics (toán h(cid:7)c và th(cid:9)ng kê) - Symbolic (tính toán theo bi(cid:15)u th,c) - System Identification (nh.n d(cid:23)ng) - … M(cid:17)t tính ch6t r6t m(cid:23)nh c(cid:25)a Matlab là nó có th(cid:15) liên k(cid:28)t v*i các ngôn ng(cid:18) khác. Matlab có th(cid:15) g(cid:7)i các hàm vi(cid:28)t b:ng ngôn ng(cid:18) Fortran, C hay C++, và ng(cid:21)7c l(cid:23)i các hàm vi(cid:28)t trong Matlab có th(cid:15) (cid:11)(cid:21)7c g(cid:7)i t) các ngôn ng(cid:18) này…

Các b(cid:23)n có th(cid:15) xem ph(cid:8)n Help trong Matlab (cid:11)(cid:15) tham kh(cid:6)o cách s8 d(ng và ví d( c(cid:25)a t)ng l(cid:12)nh, ho(cid:24)c download (mi/n phí) các file help d(cid:23)ng *.pdf t(cid:23)i trang Web c(cid:25)a Matlab (cid:10) (cid:11)(cid:20)a ch- http://www.mathworks.com

1 Control System Toolbox

Control System Toolbox là m(cid:17)t th(cid:21) vi(cid:12)n c(cid:25)a Matlab dùng trong l’nh v(cid:16)c (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n t(cid:16) (cid:11)(cid:17)ng. Cùng v*i các l(cid:12)nh c(cid:25)a Matlab, t.p l(cid:12)nh c(cid:25)a Control System Toolbox sB giúp ta thi(cid:28)t k(cid:28), phân tích và (cid:11)ánh giá các ch- tiêu ch6t l(cid:21)7ng c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng tuy(cid:28)n tính.

1.1 (cid:18)(cid:5)nh ngh(cid:19)a m(cid:20)t h(cid:13) th(cid:14)ng tuy(cid:22)n tính

sys=tf(num,den,T)

1.1.1 (cid:24)(cid:19)nh ngh(cid:25)a b(cid:30)ng hàm truy(cid:18)n H(cid:29) th(cid:7)ng m(cid:6)t tín hi(cid:29)u vào/ra Câu l(cid:12)nh:

- num: vect(cid:22) ch,a các h(cid:12) s(cid:9) c(cid:25)a (cid:11)a th,c (cid:10) t8 s(cid:9), b.c t) cao (cid:11)(cid:28)n th6p theo toán t8 Laplace (h(cid:12) liên t(c) ho(cid:24)c theo toán t8 z (h(cid:12) gián (cid:11)o(cid:23)n)

- den: vect(cid:22) ch,a các h(cid:12) s(cid:9) c(cid:25)a (cid:11)a th,c (cid:10) mFu s(cid:9), b.c t) cao (cid:11)(cid:28)n th6p - T: chu k= l6y mFu, ch- dùng cho h(cid:12) gián (cid:11)o(cid:23)n (tính b:ng s)

Ví d(: (cid:3)(cid:20)nh ngh’a m(cid:17)t hàm truy(cid:14)n trong Matlab

2

pF ( num=3*[1 2];den=[1 2 4];sys1=tf(num,den); 3) = + 2 2 p 4 P p + +

47

Control System Toolbox & Simulink

2

...

rG )( 11

rG )( 12

zF )( *1,2 num=2.1*[1 -0.6];den=[1 -0.56]; = z - 56,0 4,0 z 6,0 z + - T=0.5;sys2=tf(num,den,T)

Y1 U1

H(cid:29) th(cid:7)ng nhi(cid:23)u tín hi(cid:29)u vào/ra

rGrG )(

22

rG )( 1 n rG )( 2 n

=

rG )(

G(r)

)( 21 ...

)(

p

rG )( pn

1 p

2

(cid:17) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:19) (cid:21)

(cid:16) (cid:18) (cid:18) (cid:18) (cid:18) rGrG )( (cid:18) (cid:20)

Un Yn

Câu l(cid:12)nh :

G11=tf(num11,den11,T); G12=tf(num12,den12,T);...; G1n=tf(num1n,den1n,T); G21=tf(num21,den21,T); G22=tf(num22,den22,T);...; G2n=tf(num2n,den2n,T);

Gp1=tf(nump1,denp1,T); G12=tf(nump2,denp2,T);...; Gpn=tf(numpn,denpn,T); sys=[G11,G12,...,G1n;G21;G22;...;G2n;...;Gp1,Gp2,...,Gpn];

sys=zpk(Z,P,K,T)

1.1.2 (cid:24)(cid:19)nh ngh(cid:25)a b(cid:30)ng zero và c(cid:31)c H(cid:29) th(cid:7)ng m(cid:6)t tín hi(cid:29)u vào/ra Câu l(cid:12)nh:

- Z,P là các vect(cid:22) hàng ch,a danh sách các (cid:11)i(cid:15)m zerô và c(cid:16)c c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng. - K là h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i

Chú ý: n(cid:28)u h(cid:12) th(cid:9)ng không có (cid:11)i(cid:15)m zerô (c(cid:16)c) thì ta (cid:11)(cid:24)t là [] Ví d(:

) Z=-2;P=[0 -5];K=1;sys=zpk(Z,P,K); ( pF = 2 p + ( )5 pp +

H(cid:29) th(cid:7)ng nhi(cid:23)u tín hi(cid:29)u vào/ra Câu l(cid:12)nh :

G11=zpk(Z11,P11,T); G12=zpk(Z12,P12,T);...; G1n=zpk(Z1n,P1n,T); G21=zpk(Z21,P21,T); G22=zpk(Z22,P22,T);...; G2n=zpk(Z2n,P2n,T); Gp1=zpk(Zp1,Pp1,T); G12=zpk(Zp2,Pp2,T);...; Gpn=zpk(Zpn,Ppn,T); sys=[G11,G12,...,G1n;G21;G22;...;G2n;...;Gp1,Gp2,...,Gpn];

sys=ss(A,B,C,D,T)

1.1.3 Ph(cid:12)(cid:6)ng trình tr(cid:9)ng thái Câu l(cid:12)nh:

Chuy(cid:13)n (cid:15)(cid:10)i gi a các d(cid:9)ng bi(cid:13)u di!n - Chuy(cid:15)n t) ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái sang hàm truy(cid:14)n

- A,B,C,D là các ma tr.n tr(cid:23)ng thái (cid:11)(cid:20)nh ngh’a h(cid:12) th(cid:9)ng - T là chu k= l6y mFu.

[num,den] = ss2tf(A,B,C,D) - Chuy(cid:15)n t) d(cid:23)ng zero/c(cid:16)c sang hàm truy(cid:14)n [num,den] = zp2tf(Z,P,K)

48

Control System Toolbox & Simulink

- Chuy(cid:15)n t) hàm truy(cid:14)n sang ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái [A,B,C,D]=tf2ss(num,den)

sys_dis=c2d(sys,T,method)

1.1.4 Chuy(cid:13)n (cid:15)(cid:10)i gi a h(cid:1) liên t(cid:3)c và gián (cid:15)o(cid:9)n S(cid:7) hóa m(cid:6)t h(cid:29) th(cid:7)ng liên t(cid:28)c Câu l(cid:12)nh:

sys, sys_dis h(cid:12) th(cid:9)ng liên t(c và h(cid:12) th(cid:9)ng gián (cid:11)o(cid:23)n t(cid:21)(cid:22)ng ,ng

- - Ts th9i gian l6y mFu - method ph(cid:21)(cid:22)ng pháp l6y mFu: ‘zoh’ l6y mFu b.c 0, ‘foh’ l6y mFu b.c 1, ‘tustin’ ph(cid:21)(cid:22)ng pháp Tustin…

Ví d(: chuy(cid:15)n m(cid:17)t khâu liên t(c có hàm truy(cid:14)n pG ( ) sang khâu gián (cid:11)o(cid:23)n b:ng ph(cid:21)(cid:22)ng = 5.0 1 2 p +

pháp gi(cid:18) mFu b.c 0, chu k= l6y mFu T=0.01s num=2 den=[0.5 1] sysc=tf(num,den) sysd=c2d(sysc,0.01,’zoh’) H(cid:29) liên t(cid:28)c t(cid:25)(cid:26)ng (cid:11)(cid:25)(cid:26)ng c(cid:9)a m(cid:6)t h(cid:29) th(cid:7)ng gián (cid:11)o(cid:24)n Câu l(cid:12)nh: sys=d2c(sys_dis,method)

1.2 Bi(cid:22)n (cid:4)(cid:3)i s(cid:9) (cid:4)(cid:23) t(cid:8)(cid:9)ng (cid:4)(cid:8)(cid:9)ng

U Y

sys1

sys2

1.2.1 M"c n(cid:2)i ti(cid:5)p Câu l(cid:12)nh:

1.2.2 M"c song song Câu l(cid:12)nh:

sys=series(sys1,sys2)

sys=parallel(sys1,sys2)

sys=feedback(sys1,sys2,sign)

U Y

sys1

sys2

1.2.3 M"c ph(cid:4)n h#i Câu l(cid:12)nh: sign = +1 n(cid:28)u ph(cid:6)n h(cid:27)i d(cid:21)(cid:22)ng và sign=-1 (ho(cid:24)c không có sign) n(cid:28)u ph(cid:6)n h(cid:27)i âm.

49

Control System Toolbox & Simulink

1.3 Phân tích h(cid:13) th(cid:14)ng

1.3.1 Trong mi(cid:18)n th$i gian Hàm quá (cid:11)(cid:6) h(t)

step(sys)

Câu l(cid:12)nh: VB hàm quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng tuy(cid:28)n tính sys. Kho(cid:6)ng th9i gian vB và b(cid:21)*c th9i gian do Matlab t(cid:16) ch(cid:7)n. M(cid:17)t s(cid:9) tr(cid:21)9ng h7p khác

- -

step(sys,t_end): vB hàm quá (cid:11)(cid:17) t) th9i (cid:11)i(cid:15)m t=0 (cid:11)(cid:28)n th9i (cid:11)i(cid:15)m t_end. step(sys,T): vB hàm quá (cid:11)(cid:17) trong kho(cid:6)ng th9i gian T. T (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:20)nh ngh’a nh(cid:21) sau T=Ti:dt:Tf. (cid:3)(cid:9)i v*i h(cid:12) liên t(c, dt là b(cid:21)*c vB, (cid:11)(cid:9)i v*i h(cid:12) gián (cid:11)o(cid:23)n, dt=Ts là chu k= l6y mFu.

- - step(sys1,sys2,sys3,…) : vB hàm h(t) cho nhi(cid:14)u h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)(cid:27)ng th9i. [y,t]=step(sys): tính (cid:11)áp ,ng h(t) và l(cid:21)u vào các bi(cid:28)n y và t t(cid:21)(cid:22)ng ,ng

Hàm tr-ng l(cid:25)&ng wwww(t)

1.3.2 Trong mi(cid:18)n t(cid:26)n s(cid:2) (cid:1) c tính bode

Câu l(cid:12)nh: impulse(sys)

bode(sys)

Câu l(cid:12)nh: VB (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) Bode c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng tuy(cid:28)n tính sys. D(cid:6)i t(cid:8)n s(cid:9) vB do Matlab t(cid:16) ch(cid:7)n. M(cid:17)t s(cid:9) tr(cid:21)9ng h7p khác

- bode(sys,{w_start,w_end}): vB (cid:11)(cid:24)c tính bode t) t(cid:8)n s(cid:9) w_start (cid:11)(cid:28)n t(cid:8)n s(cid:9) w_end. - bode(sys,w) vB (cid:11)(cid:24)c tính bode theo vect(cid:22) t(cid:8)n s(cid:9) w. Vect(cid:22) t(cid:8)n s(cid:9) w (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:20)nh ngh’a b:ng hàm logspace. Ví d(: w=logspace(-2,2,100) (cid:11)(cid:20)nh ngh’a vect(cid:22) w g(cid:27)m 100 (cid:11)i(cid:15)m, t) t(cid:8)n s(cid:9) 10-2 (cid:11)(cid:28)n 102.

- bode(sys1,sys2,sys3,…) vB (cid:11)(cid:24)c tính bode c(cid:25)a nhi(cid:14)u h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)(cid:27)ng th9i. - [mag,phi,w]=bode(sys,…) l(cid:21)u t6t c(cid:6) các (cid:11)i(cid:15)m tính toán c(cid:25)a (cid:11)(cid:24)c tính bode vào vect(cid:22) mag, phi ,ng v*i t(cid:8)n s(cid:9) w t(cid:21)(cid:22)ng ,ng.

Chú ý: (cid:3)(cid:9)i v*i h(cid:12) th(cid:9)ng gián (cid:11)o(cid:23)n, d(cid:6)i t(cid:8)n s(cid:9) (cid:11)(cid:15) vB ph(cid:6)i th?a mãn (cid:11)(cid:20)nh lý Shannon. (cid:1) c tính Nyquist

Câu l(cid:12)nh:

nyquist(sys) nyquist(sys,{w_start,w_end}) nyquist(sys,w) nyquist(sys1,sys2,sys3,...,w) [real,ima,w]=nyquist(sys,…) (cid:1) c tính Nichols

Câu l(cid:12)nh:

nichols(sys) nichols(sys,{w_start,w_end}) nichols(sys,w) nichols(sys1, sys2, sys3,...,w) [mag,phi,w]=nichols(sys,…)

Tính toán ‰G(w)‰, arg[G(w)] và vB trong m(cid:24)t phKng Black. Ví d(: VB các (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng sau

50

Control System Toolbox & Simulink

2

2 w 0 2 xw 0

2 w 0

) ( pG = v*i w0=1rad/s và x=0,5 p p + +

w0=1 ;xi=0.5 ;num=w0^2 ;den=[1 2*xi*w0^2 w0^2] ;G=tf(num,den); w=logspace(-2,2,100) ; bode(G,w) ; % vB (cid:11)(cid:24)c tính bode trong d(cid:6)i t(cid:8)n s(cid:9) w nichols(G); % vB (cid:11)(cid:24)c tính nichols trong d(cid:6)i t(cid:8)n s(cid:9) t(cid:16) ch(cid:7)n c(cid:25)a Matlab nyquist(G); % vB (cid:11)(cid:24)c tính nyquist

1.3.3 M(cid:21)t s(cid:2) hàm (cid:15)(cid:13) phân tích Hàm margin

- margin(sys) vB (cid:11)(cid:24)c tính Bode c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng SISO và ch- ra (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) biên (cid:11)(cid:17), (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) pha

- t(cid:23)i các t(cid:8)n s(cid:9) t(cid:21)(cid:22)ng ,ng. [delta_L,delta_phi,w_L,w_phi]=margin(sys) tính và l(cid:21)u (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) biên (cid:11)(cid:17) vào bi(cid:28)n delta_L t(cid:23)i t(cid:8)n s(cid:9) w_L, l(cid:21)u (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) v(cid:14) pha vào bi(cid:28)n delta_phi t(cid:23)i t(cid:8)n s(cid:9) w_phi.

Hàm pole

vec_pol=pole(sys) tính các (cid:11)i(cid:15)m c(cid:16)c c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng và l(cid:21)u vào bi(cid:28)n vec_pol.

Hàm tzero

vec_zer=tzero(sys) tính các (cid:11)i(cid:15)m zero c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng và l(cid:21)u vào bi(cid:28)n vec_zer.

Hàm pzmap

- [vec_pol,vec_zer]=pzmap(sys) tính các (cid:11)i(cid:15)m c(cid:16)c và zero c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng và l(cid:21)u vào các bi(cid:28)n t(cid:21)(cid:22)ng ,ng. - pzmap(sys) tính các (cid:11)i(cid:15)m c(cid:16)c, zero và bi(cid:15)u di/n trên m(cid:24)t phKng ph,c.

Hàm dcgain

G0=dcgain(sys) tính h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i t’nh c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng và l(cid:21)u vào bi(cid:28)n G0.

1.3.4 M(cid:21)t s(cid:2) hàm (cid:15)(cid:27)c bi(cid:1)t trong không gian tr(cid:9)ng thái Hàm ctrl

C_com=ctrl(A,B) C_com=ctrl(sys)

Câu l(cid:12)nh: Tính ma tr.n “(cid:7)i(cid:2)u khi(cid:3)n (cid:7)(cid:10)(cid:11)c” C c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng. Ma tr.n C (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:20)nh ngh’a nh(cid:21) sau:

C=[B AB A2B … An-1B] v*i A˛´nxn

Hàm obsv

O_obs=obsv(A,C) O_obs=obsv(sys)

Câu l(cid:12)nh: Tính ma tr.n “quan sát (cid:7)(cid:10)(cid:11)c” O c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng. Ma tr.n O (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:20)nh ngh’a nh(cid:21) sau: O=[C CA CA2 … CAn-1] Hàm ctrbf

[Ab,Bb,Cb,T,k]=ctrbf(A,B,C)

Ab=TAT-1, Bb=TB, Cb=CT-1, T là ma tr.n chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i.

Câu l(cid:12)nh: Chuy(cid:15)n v(cid:14) d(cid:23)ng chu3n (canonique) “(cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n (cid:11)(cid:21)7c” c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng bi(cid:15)u di/n d(cid:21)*i d(cid:23)ng ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái. Trong (cid:11)ó: Hàm obsvf

Câu l(cid:12)nh: [Ab,Bb,Cb,T,k]=obsvf(A,B,C)

51

Control System Toolbox & Simulink

Chuy(cid:15)n v(cid:14) d(cid:23)ng chu3n “quan sát (cid:11)(cid:21)7c“ c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng bi(cid:15)u di/n d(cid:21)*i d(cid:23)ng ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái. Trong (cid:11)ó: Ab=TAT-1, Bb=TB, Cb=CT-1, T là ma tr.n chuy(cid:15)n (cid:11)(cid:19)i.

2

* ) ( pG = v*i K=1, t=10s, w0=1rad/s và x=0.5 1( p p ) p t K + +

1.4 Ví d(cid:21) t(cid:3)ng h$p Cho m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng kín ph(cid:6)n h(cid:27)i -1, trong (cid:11)ó hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) là 2 w 0 2 xw 0

2 w 0

p + 1. VB (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) Nyquist. Ch,ng t? r:ng h(cid:12) kín không (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh. 2. VB (cid:11)áp ,ng quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a h(cid:12) kín. 3. (cid:3)(cid:15) h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh, ng(cid:21)9i ta hi(cid:12)u ch-nh h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i K=0.111. Xác (cid:11)(cid:20)nh t(cid:8)n s(cid:9) c(cid:13)t, (cid:11)(cid:17) d(cid:16) tr(cid:18) biên (cid:11)(cid:17) và (cid:11)(cid:17) d(cid:18) tr(cid:18) v(cid:14) pha c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng trong tr(cid:21)9ng h7p này. 4. Xác (cid:11)(cid:20)nh các thông s(cid:9) quá (cid:11)(cid:17) (th9i gian quá (cid:11)(cid:17) l*n nh6t Tmax, (cid:11)(cid:17) quá (cid:11)i(cid:14)u ch-nh l*n nh6t smax) c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng (cid:11)ã hi(cid:12)u ch-nh.

Nyquist Diagrams

Nyquist Diagrams

From: U(1)

From: U(1)

1500

0.3

1000

0.2

500

s

i

s

0.1

i

x A

x A

) 1 (

) 1 (

Y

0

Y

:

0

:

i

i

o T

o T

y r a n g a m

I

y r a n g a m

I

-0.1

-500

-0.2

-1000

-0.3

-1500

-0.4

-12

-10

-6

-4

-2

-8

2

0

-0.4

-0.2

-0.6

-0.8

-1

0

Real Axis

Real Axis

% t(cid:23)o vect(cid:22) t(cid:8)n s(cid:9) (cid:11)(cid:15) vB các (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9)

Gi(cid:24)i Câu 1 >>K=1;to=10;w0=1;xi=0.5; >>num1=K;den1=[to 1 0]; >>num2=w0^2;den2=[1 2*xi*w0 w0^2] ; >>G=tf(num1,den1)*tf(num2,den2) Transfer function: 1 ---------------------------- 10 s^4 + 11 s^3 + 11 s^2 + s >>w=logspace(-3,2,100) ; >>nyquist(G,w); (cid:3)(cid:24)c tính (cid:11)(cid:21)7c bi(cid:15)u di(cid:15)n trên hình 6.1 (cid:3)(cid:15) xét tính (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh c(cid:25)a h(cid:12) kín dùng tiêu chu3n Nyquist, tr(cid:21)*c tiên ta xét tính (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10). Nghi(cid:12)m c(cid:25)a ph(cid:21)(cid:22)ng trình (cid:11)(cid:24)c tính c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) (cid:11)(cid:21)7c xác (cid:11)(cid:20)nh : >>pole(G) ans = 0 -0.5000 + 0.8660i -0.5000 - 0.8660i -0.1000 H(cid:12) h(cid:10) có 1 nghi(cid:12)m b:ng 0 nên (cid:10) biên gi*i (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh. Hình 6.1 : (cid:3)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) Nyquist c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10)

52

Control System Toolbox & Simulink

Step Response From: U(1)

15

% hàm truy(cid:14)n h(cid:12) kín

10

5

e d u t i l

) 1 ( Y

:

o T

p m A

0

-5

-10

0

50

100

450

250

200

350

150

400

500

300

Time (sec.)

Hình 6.2 : (cid:3)áp ,ng quá (cid:11)(cid:17) h(cid:12) kín

% thay (cid:11)(cid:19)i h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i K

Bode Diagrams

Gm=18.344 dB (at 0.30151 rad/sec), Pm=44.775 deg. (at 0.084915 rad/sec)

50

0

-50

)

-100

-150

B d ( e d u t i n g a M

0

-50

; ) g e d ( e s a h P

-100

-150

-200

-250

-300

-350

-400

-3

-1

-2

1 10

0 10

10

10

10

Frequency (rad/sec)

DL=18.34dB ; Dj = 44.78° ; wc=0.085rad/s

Hình 6.3 : (cid:3)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) Bode c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) (cid:11)ã hi(cid:12)u ch-nh Quan sát (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) Nyquist c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) trên hình 6.1 (ph(cid:8)n zoom bên ph(cid:6)i), ta th6y (cid:11)(cid:24)c tính Nyquist bao (cid:11)i(cid:15)m (-1,j0), và do h(cid:12) h(cid:10) (cid:10) biên gi*i (cid:19)n (cid:11)(cid:20)nh nên theo tiêu chu3n Nyquist, h(cid:29) th(cid:7)ng kín s. không (cid:12)n (cid:11)/nh. Câu 2 >>G_loop=feedback(G,1,-1) ; >>step(G_loop) ; Câu 3 >>K=0.111 ;num1=K ; >>GK=tf(num1,den1)*tf(num2,den2) Transfer function: 0.111 ---------------------------- 10 s^4 + 11 s^3 + 11 s^2 + s >>margin(GK) (cid:3)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) Bode c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) (cid:11)ã hi(cid:12)u ch-nh (cid:11)(cid:21)7c bi(cid:15)u di/n trên hình 6.3. T) (cid:11)(cid:24)c tính này, ta có th(cid:15) xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:21)7c

53

Control System Toolbox & Simulink

Step Response From: U(1)

1.4

1.2

1

0.8

e d u t i l

) 1 ( Y

:

o T

p m A

0.6

0.4

0.2

0

100

150

50

0

Time (sec.)

Hình 6.4 (cid:3)áp ,ng quá (cid:11)(cid:17) h(cid:12) kín (cid:11)ã hi(cid:12)u ch-nh

Câu 4 >>GK_loop=feedback(GK,1,-1) ; >>step(GK_loop); S8 d(ng con tr? chu(cid:17)t và kích vào các (cid:11)i(cid:15)m c(cid:8)n tìm trên (cid:11)(cid:24)c tính, ta xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)(cid:21)7c

smax=23%; Tmax= 70.7s

2 SIMULINK

Simulink (cid:11)(cid:21)7c tích h7p vào Matlab (vào kho(cid:6)ng (cid:11)(cid:8)u nh(cid:18)ng n(cid:26)m 1990) nh(cid:21) m(cid:17)t công c( (cid:11)(cid:15) mô ph?ng h(cid:12) th(cid:9)ng, giúp ng(cid:21)9i s8 d(ng phân tích và t(cid:19)ng h7p h(cid:12) th(cid:9)ng m(cid:17)t cách tr(cid:16)c quan. Trong Simulink, h(cid:12) th(cid:9)ng không (cid:11)(cid:21)7c mô t(cid:6) d(cid:21)*i d(cid:23)ng dòng l(cid:12)nh theo ki(cid:15)u truy(cid:14)n th(cid:9)ng mà (cid:10) d(cid:21)*i d(cid:23)ng s(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i. V*i d(cid:23)ng s(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i này, ta có th(cid:15) quan sát các (cid:11)áp ,ng th9i gian c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng v*i nhi(cid:14)u tín hi(cid:12)u vào khác nhau nh(cid:21) : tín hi(cid:12)u b.c thang, tín hi(cid:12)u sinus, xung ch(cid:18) nh.t, tín hi(cid:12)u ngFu nhiên… b:ng cách th(cid:16)c hi(cid:12)n mô ph?ng. K(cid:28)t qu(cid:6) mô ph?ng có th(cid:15) (cid:11)(cid:21)7c xem theo th9i gian th(cid:16)c trên các Oscilloscope trong môi tr(cid:21)9ng Simulink, hay trong môi tr(cid:21)9ng Matlab.

Simulink hoàn toàn t(cid:21)(cid:22)ng thích v*i Matlab, nh(cid:21)ng nó là m(cid:17)t dao di(cid:12)n (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a. Vì v.y t6t c(cid:6) các hàm trong Matlab (cid:11)(cid:14)u có th(cid:15) truy c.p (cid:11)(cid:21)7c t) Simulink, ngay c(cid:6) các hàm do ng(cid:21)9i s8 d(ng t(cid:23)o ra. Ng(cid:21)7c l(cid:23)i, các k(cid:28)t qu(cid:6) tìm (cid:11)(cid:21)7c trong Simulink (cid:11)(cid:14)u có th(cid:15) (cid:11)(cid:21)7c s8 d(ng và khai thác trong môi tr(cid:21)9ng Matlab.

Cu(cid:9)i cùng, Simulink cho phép ng(cid:21)9i s8 d(ng kh(cid:6) n(cid:26)ng t(cid:23)o ra m(cid:17)t th(cid:21) vi(cid:12)n kh(cid:9)i riêng. Ví d(, n(cid:28)u b(cid:23)n mu(cid:9)n làm vi(cid:12)c trong l’nh v(cid:16)c (cid:11)i(cid:14)u khi(cid:15)n các máy (cid:11)i(cid:12)n, b(cid:23)n có th(cid:15) t(cid:23)o ra m(cid:17)t th(cid:21) vi(cid:12)n riêng ch,a các mô hình máy (cid:11)i(cid:12)n… Nh(cid:21) v.y, v*i công c( Simulink, ta có th(cid:15) t(cid:16) ti(cid:28)n hành mô ph?ng thí nghi(cid:12)m, quan sát k(cid:28)t qu(cid:6), ki(cid:15)m ch,ng v*i lý thuy(cid:28)t tr(cid:21)*c khi ti(cid:28)n hành thí nghi(cid:12)m trên mô hình th.t.

2.1 Kh(cid:31)i (cid:4)(cid:20)ng Simulink

(cid:3)(cid:15) kh(cid:10)i (cid:11)(cid:17)ng Simulink t) môi tr(cid:21)9ng Matlab, ta gõ dòng l(cid:12)nh simulink. Lúc này m(cid:17)t c8a s(cid:9) nh(cid:21) trên hình 6.5 sB xu6t hi(cid:12)n, trên (cid:11)ó có các th(cid:21) m(c chính và các th(cid:21) vi(cid:12)n con c(cid:25)a Simulink. (cid:3)(cid:15) b(cid:13)t (cid:11)(cid:8)u làm vi(cid:12)c, ta t(cid:23)o c8a s(cid:19) m*i b:ng cách kích vào bi(cid:15)u t(cid:21)7ng « New ». Có 8 th(cid:21) vi(cid:12)n chính c(cid:25)a Simulink (cid:11)(cid:21)7c phân lo(cid:23)i nh(cid:21) sau :

Hình 6.5 C8a s(cid:19) chính c(cid:25)a Simulink

54

Control System Toolbox & Simulink

- Continuous : h(cid:12) th(cid:9)ng tuy(cid:28)n tính và liên t(c - Discrete : h(cid:12) th(cid:9)ng tuy(cid:28)n tính gián (cid:11)o(cid:23)n - Nonliear : mô hình hóa nh(cid:18)ng ph(cid:8)n t8 phi tuy(cid:28)n nh(cid:21) r(cid:22)le, ph(cid:8)n t8 bão hòa… - Source : các kh(cid:9)i ngu(cid:27)n tín hi(cid:12)u - Sinks : các kh(cid:9)i thu nh.n tín hi(cid:12)u - Function & Table : các hàm b.c cao c(cid:25)a Matlab - Math : các kh(cid:9)i c(cid:25)a simulink v*i các hàm toán h(cid:7)c t(cid:21)(cid:22)ng ,ng c(cid:25)a Matlab - Signals & System : các kh(cid:9)i liên h(cid:12) tín hi(cid:12)u, h(cid:12) th(cid:9)ng con…

2.2 T(cid:10)o m(cid:20)t s(cid:9) (cid:4)(cid:23) (cid:4)(cid:9)n gi(cid:15)n

(cid:3)(cid:15) làm quen v*i Simulink, ta b(cid:13)t (cid:11)(cid:8)u b:ng m(cid:17)t ví d( (cid:11)(cid:22)n gi(cid:6)n : phân tích hàm quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a m(cid:17)t

2

2 w 0 2 xw 0

2 w 0

khâu b.c hai có hàm truy(cid:14)n pG ( ) v*i w0=1rad/s và x=0,5. Các b(cid:21)*c th(cid:16)c hi(cid:12)n = p + +

p (cid:11)(cid:15) (cid:11)(cid:21)7c s(cid:22) (cid:11)(cid:27) mô ph?ng nh(cid:21) hình 6.6 nh(cid:21) sau :

Hình 6.6 : M(cid:17)t s(cid:22) (cid:11)(cid:27) Simulink (cid:11)(cid:22)n gi(cid:6)n

- Kh(cid:10)i (cid:11)(cid:17)ng Simulink t) Matlab b:ng dòng l(cid:12)nh simulink - Trong c8a s(cid:19) chính c(cid:25)a Simulink, ch(cid:7)n bi(cid:15)u t(cid:21)7ng « New » (cid:11)(cid:15) t(cid:23)o c8a s(cid:19) ,ng d(ng. - Mu(cid:9)n t(cid:23)o m(cid:17)t kh(cid:9)i trong c8a s(cid:19) ,ng d(ng, ta tìm kh(cid:9)i (cid:11)ó trong các th(cid:21) vi(cid:12)n c(cid:25)a Simulink, kích ch(cid:7)n và kéo nó vào c8a s(cid:19) ,ng d(ng. Ví d(, (cid:11)(cid:15) t(cid:23)o kh(cid:9)i Step, ta vào th(cid:21) vi(cid:12)n Simulink -> Continuous -> Sources -> Step, kh(cid:9)i Transfer Fcn trong Simulink -> Continuous -> Transfer Fcn…

(cid:11)(cid:24)t các thông s(cid:9) theo h(cid:21)*ng dFn trên màn hình.

- (cid:3)(cid:15) (cid:11)(cid:24)t thông s(cid:9) cho t)ng kh(cid:9)i, ta m(cid:10) kh(cid:9)i (cid:11)ó ra b:ng cách double-click chu(cid:17)t vào nó. Lúc này

- (cid:3)(cid:21)9ng n(cid:9)i gi(cid:18)a các kh(cid:9)i (cid:11)(cid:21)7c th(cid:16)c hi(cid:12)n b:ng cách dùng chu(cid:17)t kéo các mIi tên (cid:10) (cid:11)(cid:8)u (cu(cid:9)i) m;i kh(cid:9)i (cid:11)(cid:28)n v(cid:20) trí c(cid:8)n n(cid:9)i.

Hình 6.7 : K(cid:28)t qu(cid:6) mô ph?ng

Sau khi t(cid:23)o (cid:11)(cid:21)7c s(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i nh(cid:21) hình 6.6, ta có th(cid:15) b(cid:13)t (cid:11)(cid:8)u ti(cid:28)n hành mô ph?ng (v*i các tham s(cid:9) m(cid:24)c (cid:11)(cid:20)nh) b:ng cách ch(cid:7)n Simulation -> Start. Xem k(cid:28)t qu(cid:6) mô ph?ng b:ng cách m(cid:10) kh(cid:9)i Scope nh(cid:21) hình 6.7.

55

Control System Toolbox & Simulink

(cid:3)(cid:15) xem (cid:11)(cid:27)ng th9i tín hi(cid:12)u vào và ra trên cùng m(cid:17)t Scope, ta t(cid:23)o s(cid:22) (cid:11)(cid:27) mô ph?ng nh(cid:21) hình 6.8. K(cid:28)t qu(cid:6) mô ph?ng bi(cid:15)u di/n trên hình 6.9.

Hình 6.8

Hình 6.9

2.3 M(cid:20)t s(cid:14) kh(cid:14)i th(cid:8)%ng dùng

Th(cid:12) vi(cid:1)n « Sources » Step Ramp Sine Wave Constant Clock

T(cid:23)o ra tín hi(cid:12)u b.c thang liên t(c hay gián (cid:11)o(cid:23)n. T(cid:23)o tín hi(cid:12)u d(cid:9)c tuy(cid:28)n tính (rampe) liên t(c. T(cid:23)o tín hi(cid:12)u sinus liên t(c hay gián (cid:11)o(cid:23)n. T(cid:23)o tín hi(cid:12)u không (cid:11)(cid:19)i theo th9i gian. Cung c6p (cid:11)(cid:27)ng h(cid:27) ch- th9i gian mô ph?ng. Có th(cid:15) xem (cid:11)(cid:21)7c « (cid:11)(cid:27)ng h(cid:27) » này khi (cid:11)ang th(cid:16)c hi(cid:12)n mô ph?ng.

Chú ý : Mu(cid:9)n kh(cid:9)i clock ch- (cid:11)úng th9i (cid:11)i(cid:15)m (cid:11)ang mô ph?ng, tham s(cid:9) Sample time (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:24)t nh(cid:21) sau fi 0 : h(cid:12) liên t(c fi >0 : h(cid:12) gián (cid:11)o(cid:23)n, clock lúc này sB ch- s(cid:9) chu k= l6y mFu (cid:11)(cid:24)t trong Sample time.

Th(cid:12) vi(cid:1)n « Sinks » Scope XY Graph

To Workspace

Hi(cid:15)n th(cid:20) các tín hi(cid:12)u (cid:11)(cid:21)7c t(cid:23)o ra trong mô ph?ng. VB quan h(cid:12) gi(cid:18)a 2 tín hi(cid:12)u theo d(cid:23)ng XY. Kh(cid:9)i này c(cid:8)n ph(cid:6)i có 2 tín hi(cid:12)u vào, tín hi(cid:12)u th, nh6t t(cid:21)(cid:22)ng ,ng v*i tr(c X, tín hi(cid:12)u vào th, hai t(cid:21)(cid:22)ng ,ng v*i tr(c Y. T6t c(cid:6)c các tín hi(cid:12)u n(cid:9)i vào kh(cid:9)i này sB (cid:11)(cid:21)7c chuy(cid:15)n sang không gian tham s(cid:9) c(cid:25)a Matlab khi th(cid:16)c hi(cid:12)n mô ph?ng. Tên c(cid:25)a bi(cid:28)n chuy(cid:15)n vào Matlab do ng(cid:21)9i s8 d(ng ch(cid:7)n.

2.3.1 Th(cid:12) vi(cid:1)n « Continuous » Transfer Fcn

Mô t(cid:6) hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng liên t(c d(cid:21)*i d(cid:23)ng (cid:1)a th(cid:5)c t(cid:22) s(cid:9)/(cid:1)a th(cid:5)c m%u s(cid:9). Các h(cid:12) s(cid:9) c(cid:25)a (cid:11)a th,c t8 s(cid:9) và mFu s(cid:9) do ng(cid:21)9i s8 d(ng nh.p vào, theo b.c gi(cid:6)m d(cid:8)n c(cid:25)a toán t8 Laplace. Ví d( (cid:11)(cid:15) nh.p vào hàm truy(cid:14)n có

s

1

s 1 2 + 2 s ++

d(cid:23)ng , ta nh.p vào nh(cid:21) sau :Numerator [2 1], Denominator [1 1 1].

State Space

Integrator sDerivative Transport Delay

Mô t(cid:6) hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng liên t(c d(cid:21)*i d(cid:23)ng ph(cid:10)(cid:16)ng trình tr(cid:25)ng thái. Các ma tr.n tr(cid:23)ng thái A, B, C, D (cid:11)(cid:21)7c nh.p vào theo qui (cid:21)*c ma tr.n c(cid:25)a Matlab. Khâu tích phân. Khâu (cid:11)(cid:23)o hàm Khâu t(cid:23)o tr/

56

Control System Toolbox & Simulink

Th(cid:12) vi(cid:1)n « Discrete » Discrete Transfer Fcn

Discrete State Space

Mô t(cid:6) hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng gián (cid:11)o(cid:23)n d(cid:21)*i d(cid:23)ng (cid:1)a th(cid:5)c t(cid:22) s(cid:9)/(cid:1)a th(cid:5)c m%u s(cid:9). Các h(cid:12) s(cid:9) c(cid:25)a (cid:11)a th,c t8 s(cid:9) và mFu s(cid:9) do ng(cid:21)9i s8 d(ng nh.p vào, theo b.c gi(cid:6)m d(cid:8)n c(cid:25)a toán t8 z. Mô t(cid:6) hàm truy(cid:14)n c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng gián (cid:11)o(cid:23)n d(cid:21)*i d(cid:23)ng ph(cid:10)(cid:16)ng trình tr(cid:25)ng thái. Ng(cid:21)9i s8 d(ng ph(cid:6)i nh.p vào các ma tr.n tr(cid:23)ng thái A,B,C,D và chu k= l6y mFu.

Discrete-Time Integrator Khâu tích phân c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng gián (cid:11)o(cid:23)n. First-Order Hold Zero-Order Hold

Khâu gi(cid:18) mFu b.c 1. Ng(cid:21)9i s8 d(ng ph(cid:6)i nh.p vào chu k= l6y mFu. Khâu gi(cid:18) mFu b.c 0. Ng(cid:21)9i s8 d(ng ph(cid:6)i nh.p vào chu k= l6y mFu.

Th(cid:12) vi(cid:1)n « Signal&Systems » Mux

Demux In1

Chuy(cid:15)n nhi(cid:14)u tín hi(cid:12)u vào (vô h(cid:21)*ng hay vect(cid:22)) thành m(cid:17)t tín hi(cid:12)u ra duy nh6t d(cid:23)ng vect(cid:22). Vect(cid:22) ngõ ra có kích th(cid:21)*c b:ng t(cid:19)ng kích th(cid:21)*c c(cid:25)a các vect(cid:22) vào. S(cid:9) các tín hi(cid:12)u vào (cid:11)(cid:21)7c (cid:11)(cid:20)nh ngh’a khi m(cid:10) kh(cid:9)i Mux. Ví d(, n(cid:28)u (cid:11)(cid:24)t tham s(cid:9) number of inputs là 3, ngh’a là có 3 tín hi(cid:12)u vào phân bi(cid:12)t, vô h(cid:21)*ng. N(cid:28)u (cid:11)(cid:24)t number of inputs là [1 2] thì có 2 tín hi(cid:12)u vào phân bi(cid:12)t : tín hi(cid:12)u th, nh6t vô h(cid:21)*ng, tín hi(cid:12)u th, hai là vect(cid:22) 2 thành ph(cid:8)n. Chuy(cid:15)n 1 tín hi(cid:12)u vào thành nhi(cid:14)u tín hi(cid:12)u ra, ng(cid:21)7c v*i kh(cid:9)i Mux. Chèn m(cid:17)t c(cid:19)ng vào. Kh(cid:9)i này cho phép giao ti(cid:28)p gi(cid:18)a s(cid:22) (cid:11)(cid:27) chính và s(cid:22) (cid:11)(cid:27) con. Chèn m(cid:17)t c(cid:19)ng ra.

Out1

Th(cid:12) vi(cid:1)n « Math » Abs Gain

b:ng 1 n(cid:28)u tín hi(cid:12)u vào > 0

b:ng 0 n(cid:28)u tín hi(cid:12)u vào = 0 b:ng -1 n(cid:28)u tín hi(cid:12)u vào < 0 Tín hi(cid:12)u ra là giá tr(cid:20) tuy(cid:12)t (cid:11)(cid:9)i c(cid:25)a tín hi(cid:12)u vào. Tín hi(cid:12)u ra b:ng tín hi(cid:12)u vào nhân h(cid:12) s(cid:9) Gain (do ng(cid:21)9i s8 d(ng (cid:11)inh ngh’a). Tính d6u c(cid:25)a tín hi(cid:12)u vào, Tín hi(cid:12)u ra là t(cid:19)ng c(cid:25)a các tín hi(cid:12)u vào.

Sign Sum

Hình 6.10 : S(cid:22) (cid:11)(cid:27) mô ph?ng trong Simulink

2.4 Ví d(cid:21) (cid:3)(cid:15) mô ph?ng h(cid:12) th(cid:9)ng trong ví d( (cid:10) m(c 1.4, ta t(cid:23)o s(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i trong Simulink nh(cid:21) hình 6.10. Thay (cid:11)(cid:19)i h(cid:12) s(cid:9) khu(cid:28)ch (cid:11)(cid:23)i K (K=1 và K=0.111), ta (cid:11)(cid:21)7c các (cid:11)áp ,ng quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a h(cid:12) kín trên hình 6.11 và 6.12.

57

Control System Toolbox & Simulink

Hình 6.12 : (cid:3)áp ,ng quá (cid:11)(cid:17) (K=0.111) Hình 6.11 : (cid:3)áp ,ng quá (cid:11)(cid:17) (K=1)

2.5 LTI Viewer

Nh(cid:21) ta (cid:11)ã bi(cid:28)t, khi th(cid:16)c hi(cid:12)n mô ph?ng trên Simulink, ta ch- có th(cid:15) quan sát (cid:11)(cid:21)7c các (cid:11)(cid:24)c tính th9i gian c(cid:25)a h(cid:12) th(cid:9)ng. (cid:3)(cid:15) có th(cid:15) phân tích toàn di(cid:12)n m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng, ta c(cid:8)n các (cid:11)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) nh(cid:21) (cid:11)(cid:24)c tính Bode, (cid:11)(cid:24)c tính Nyquist, quM (cid:11)(cid:23)o nghi(cid:12)m s(cid:9) v.v…

« LTI Viewer » là m(cid:17)t giao di(cid:12)n (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a cho phép quan sát (cid:11)áp ,ng c(cid:25)a m(cid:17)t h(cid:12) th(cid:9)ng tuy(cid:28)n tính, trong l’nh v(cid:16)c t(cid:8)n s(cid:9) cIng nh(cid:21) th9i gian, mà không c(cid:8)n gõ l(cid:23)i l(cid:12)nh hay l.p trình theo t)ng dòng l(cid:12)nh nh(cid:21) trong Control System Toolbox. Nó s8 d(ng tr(cid:16)c ti(cid:28)p s(cid:22) (cid:11)(cid:27) kh(cid:9)i trong Simulink.

2.5.1 Kh%i (cid:15)(cid:21)ng LTI Viewer (cid:3)(cid:15) kh(cid:10)i (cid:11)(cid:17)ng LTI Viewer t) Simulink, ta ch(cid:7)n menu Tool -> Linear Analysis. Lúc này, Matlab sB m(cid:10) 2 c8a s(cid:19) m*i: - C8a s(cid:19) LTI Viewer (hình 6.13) có 2 ph(cid:8)n chính:

o Ph(cid:8)n c8a s(cid:19) (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a dùng (cid:11)(cid:15) bi(cid:15)u di/n các (cid:11)(cid:21)9ng (cid:11)(cid:24)c tính. o Thanh công c( phía d(cid:21)*i ch- dFn cách s8 d(ng LTI Viewer

- C8a s(cid:19) ch,a các (cid:11)i(cid:15)m input và output (hình 6.14). Các (cid:11)i(cid:15)m này (cid:11)(cid:21)7c dùng (cid:11)(cid:15) xác (cid:11)(cid:20)nh (cid:11)i(cid:15)m vào/ra trên s(cid:22) (cid:11)(cid:27) Simulink c(cid:8)n phân tích.

2.5.2 Thi(cid:5)t l(cid:8)p các (cid:15)i(cid:13)m vào/ra cho LTI Viewer Dùng chu(cid:17)t kéo rê các (cid:11)i(cid:15)m “input point”, “output point” trên c8a s(cid:19) hình 6.14 và (cid:11)(cid:24)t lên các v(cid:20) trí t(cid:21)(cid:22)ng ,ng trên s(cid:22) (cid:11)(cid:27) Similink.

Hình 6.13 Hình 6.14

58

Control System Toolbox & Simulink

Chú ý: Vi(cid:14)c ch(cid:4)n các (cid:7)i(cid:3)m (cid:7)(cid:30)t “input”, “output” ph(cid:24)i phù h(cid:11)p yêu c&u phân tích. LTI Viewer tính hàm truy(cid:2)n b(cid:27)ng cách tuy(cid:12)n tính hóa h(cid:14) th(cid:9)ng v(cid:28)i 2 (cid:7)i(cid:3)m input/output (cid:7)ã (cid:7)(cid:10)(cid:11)c (cid:7)(cid:13)nh ngh(cid:31)a. Khi v’ các (cid:7)(cid:30)c tính t&n s(cid:9) c(cid:29)ng nh(cid:10) th(cid:21)i gian, LTI s(cid:22) d(cid:23)ng các h(cid:14) th(cid:9)ng (cid:7)ã (cid:7)(cid:10)(cid:11)c tuy(cid:12)n tính hóa này.

2.5.3 Tuy(cid:5)n tính hóa m(cid:21)t mô hình (cid:3)(cid:15) tìm mô hình gi(cid:18)a 2 (cid:11)i(cid:15)m input/output (cid:11)ã (cid:11)(cid:20)nh ngh’a, ta th(cid:16)c hi(cid:12)n nh(cid:21) sau: Ch(cid:7)n c8a s(cid:19) LTI Viewer (hình 6.13) fi Ch(cid:7)n memu Simulink fifififi Get linearized model Lúc này, trong ph(cid:8)n (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a c(cid:25)a c8a s(cid:19) LTI Viewer sB xu6t hi(cid:12)n (cid:11)(cid:24)t tính quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a mô hình tuy(cid:28)n tính hóa tìm (cid:11)(cid:21)7c. (cid:3)(cid:15) xem các (cid:11)(cid:24)c tính khác trên LTI Viewer, ta ch- vi(cid:12)c kích chu(cid:17)t ph(cid:6)i vào ph(cid:8)n (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a, ch(cid:7)n menu Plot Type fi ch(cid:7)n lo(cid:23)i (cid:11)(cid:24)c tính c(cid:8)n quan sát. Ghi chú: - C, m;i l(cid:8)n th(cid:16)c hi(cid:12)n tuy(cid:28)n tính hóa m(cid:17)t mô hình (Simulink fifififi Get linearized model) thì LTI Viewer sB n(cid:23)p mô hình hi(cid:12)n hành t(cid:23)i c(cid:25)a s(cid:19) Simulink vào không gian c(cid:25)a nó. N(cid:28)u gi(cid:18)a 2 l(cid:8)n th(cid:16)c hi(cid:12)n tuy(cid:28)n tính hóa, mô hình không có s(cid:16) thay (cid:11)(cid:19)i (c6u trúc hay thông s(cid:9)) thì 2 mô hình tìm (cid:11)(cid:21)7c t(cid:21)(cid:22)ng ,ng sB gi(cid:9)ng nhau.

2.5.4 L(cid:12)u và s(cid:17) d(cid:3)ng các thông s(cid:2) c(cid:11)a mô hình tuy(cid:5)n tính hóa - (cid:3)(cid:15) l(cid:21)u mô hình tuy(cid:28)n tính hóa v)a tìm (cid:11)(cid:21)7c, ch(cid:7)n memu File fifififi Export… - (cid:3)(cid:15) s8 d(ng các thông s(cid:9) c(cid:25)a mô hình :

o D(cid:23)ng hàm truy(cid:14)n [num,den]=tfdata(« bien file »,’v’) o D(cid:23)ng ph(cid:21)(cid:22)ng trình tr(cid:23)ng thái [A,B,C,D]=ssdata(« bien file »)

2.5.5 Ví d(cid:3) s(cid:17) d(cid:3)ng LTI Viewer Gi(cid:6) s8 (cid:11)ã có hàm mô hình mô ph?ng trên c(cid:25)a s(cid:19) Simulink nh(cid:21) hình 2.6. S8 d(ng LTI Viewer (cid:11)(cid:15) quan sát các (cid:11)(cid:24)c tính sau: - (cid:3)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) Nyquist c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) khi ch(cid:21)a hi(cid:12)u ch-nh (K=1) và (cid:11)ã hi(cid:12)u ch-nh (K=0.111). - (cid:3)(cid:24)c tính t(cid:8)n s(cid:9) Bode c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) (cid:11)ã hi(cid:12)u ch-nh . - (cid:3)(cid:24)c tính quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a h(cid:12) kín ch(cid:21)a hi(cid:12)u ch-nh và (cid:11)ã hi(cid:12)u ch-nh. TH2C HI!N Theo yêu c(cid:8)u (cid:11)(cid:24)t ra, ta c(cid:8)n ph(cid:6)i có 4 h(cid:12) th(cid:9)ng có thông s(cid:9) và c6u trúc khác nhau: h(cid:12) h(cid:10) v*i K=1, h(cid:12) h(cid:10) v*i K=0.111, h(cid:12) kín K=1 và h(cid:12) kín K=0.111. Do v.y, ta c(cid:8)n th(cid:16)c hi(cid:12)n 4 l(cid:8)n tuy(cid:28)n tính hóa (cid:11)(cid:15) có (cid:11)(cid:21)7c 4 mô hình khác nhau trong LTI Viewer. Các b(cid:21)*c th(cid:16)c hi(cid:12)n tu(cid:8)n t(cid:16) nh(cid:21) trong hình 6.15.

- Có th(cid:15) b.t/t(cid:13)t (cid:11)(cid:24)c tính c(cid:25)a m(cid:17)t hay nhi(cid:14)u mô hình (cid:11)ã tìm (cid:11)(cid:21)7c trong LTI Viewer b:ng cách: kích chu(cid:17)t ph(cid:6)i vào c8a s(cid:19) (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a fi ch(cid:7)n Systems fi ch(cid:7)n mô hình c(cid:8)n b.t/t(cid:13)t. Ti(cid:12)n ích này r6t c(cid:8)n thi(cid:28)t khi ta mu(cid:9)n so sánh tác (cid:11)(cid:17)ng do s(cid:16) bi(cid:28)n (cid:11)(cid:19)i m(cid:17)t thông s(cid:9) nào (cid:11)ó (cid:11)(cid:28)n h(cid:12) th(cid:9)ng.

59

Control System Toolbox & Simulink

a)

b)

c)

d)

Hình 6.15 : S(cid:22) (cid:11)(cid:27) và c6u trúc (cid:11)(cid:15) tuy(cid:28)n tính hóa

o Kích chu(cid:17)t ph(cid:6)i vào ph(cid:8)n (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a, ch(cid:7)n Systems, ch(cid:7)n 2 mô hình 1 và 2. o Ti(cid:28)p t(c kích chu(cid:17)t ph(cid:6)i vào ph(cid:8)n (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a, ch(cid:7)n Plot Type fi Nyquist.

Sau 4 l(cid:8)n tuy(cid:28)n tính hóa trong LTI Viewer, ta (cid:11)(cid:21)7c 4 h(cid:12) th(cid:9)ng l(cid:8)n l(cid:21)7t là baitap1_simulink_1 (cid:11)(cid:28)n baitap1_simulink_4 (s(cid:22) (cid:11)(cid:27) trong Simulink có tên là baitap1_simulink). Trên c8a s(cid:19) (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a lúc này sB hi(cid:15)n th(cid:20) (cid:11)(cid:27)ng th9i (cid:11)(cid:24)c tính quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a c(cid:6) 4 mô hình (cid:10) trên. - (cid:3)(cid:15) xem (cid:11)(cid:24)c tính Nyquist c(cid:25)a h(cid:12) h(cid:10) tr(cid:21)*c và sau hi(cid:12)u ch-nh:

o Kích chu(cid:17)t ph(cid:6)i vào ph(cid:8)n (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a, ch(cid:7)n Systems, ch(cid:7)n 2 mô hình 3 và 4. o Ti(cid:28)p t(c kích chu(cid:17)t ph(cid:6)i vào ph(cid:8)n (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a, ch(cid:7)n Plot Type fi Step.

Trên c8a s(cid:19) (cid:11)(cid:27) h(cid:7)a sB xu6t hi(cid:12)n 2 (cid:11)(cid:24)c tính Nyquist v*i 2 màu phân bi(cid:12)t. - (cid:3)(cid:15) xem (cid:11)(cid:24)c tính quá (cid:11)(cid:17) c(cid:25)a h(cid:12) kín tr(cid:21)*c và sau hi(cid:12)u ch-nh:

Các (cid:11)(cid:24)c tính khác (cid:11)(cid:21)7c ti(cid:28)n hành m(cid:17)t cách t(cid:21)(cid:22)ng t(cid:16).

60