20-9-2006 1
Tác giả: ThS. Bùi Đức Thuần
Tổ bộ môn Hóa Vô cơ
Khoa Hóa học
Trường ĐHSP Hà Nội
20-9-2006 2
TIA X
Tia X và tia γ
Giống nhau: Đều là các bức xạ điện từ có bước sóng
ngắn, năng lượng lớn
Khác nhau: Tia X có bước sóng nằm giữa bước sóng của
tia tử ngoại và tia γ; Tia X thường được tạo ra trong quá
trình tương tác giữa một chùm tia electron với các
electron của nguyên tử, tia γ được sinh ra bởi sự thay đổi
bên trong hạt nhân nguyên tử
20-9-2006 3
TIA X
Các thông số về tia X
Năng lượng: 200eV – 1MeV
Bước sóng: 10 nm – 1 pm
Bước sóng thuận tiện cho nghiên cứu nhiễu xạ tia X là
0,05 – 0,25 nm. (khoảng cách giữa các nguyên tử trong
tinh thể ~ 0,2 nm)
20-9-2006 4
Wilhelm Conrad Röntgen
Wilhelm Conrad Röntgen tìm ra tia X vào năm 1895. Năm
1901 ông được trao giải Nobel Vật lý. Năm 1995 công ti
German Federal Mail phát hành con tem tưởng nhớ đến công
lao của W. C. Röntgen.
20-9-2006 5
Tia X được tạo ra bằng cách
bắn phá một chùm electron
vào một bia kim loại.
<1% năng lượng tia electron
chuyển thành tia X
Tinh thể kim loạI Be trong
suốt đối vớI tia X (do có ít
electron trên mỗI nguyên tử)
nên được làm cửa sổ của
ống phóng tia X
TẠO TIA X
Trong một số trường hợp,
người ta còn sử dụng các
nguồn đồng vị phóng xạ.
Nước làm lạnh
Bia kim
loại
Sợi đốt
Wonfram
Dòng đốt
nóng sợi đốt
Ống chân
không
Pha rọi
Tia X
Cửa sổ bằng Be
Nối đất
Điện
cao thế