NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ
NHÀ NƯỚC CÔNG HÒA XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
T.s Luật sư nguyễn Mạnh Bình
I. SỰ RA ĐỜI, BẢN CHẤT, HÌNH THỨC, CHỨC
NĂNG CỦA NHÀ NƯỚC
1. Sự ra đời của nhà nước
-Học thuyết thần học Nhà nước xuất hiện do thượng
đế sáng tạo, người đại diện nhà vua bảo đảm trật tự,
ổn định trong xã hội, tuân theo quyền lực của vua là
tuân theo ý trời, nhà nươc tồ tại vĩnh cửu
- Học thuyết gia trưởng, nhà nước ra đời là kết quả
của sự phát triển của gia đình, là hình thức tổ chức tự
nhiên của con người, quyền lực nhà nước giống như
quyền lực người chủ trong gia đình
- Học thuyết thời kỳ phục hưng, Nhà nước ra đời là kết
quả của một khế ước xã hội được ký kết giữa công
dân với nhà nước. Nhà nước phục vụ nhân dân, chủ
quyền của nhà nước thuộc về nhân dân
Học thuyết chủ nghĩa Mác-Lênin
-Nhà nước ra đời là kết quả của sự phát triển
nội tại xã hội. Tiền đề kinh tế cho sự ra đời của
nhà nước là chế độ sở hữu tài sản. Tiền đề xã
hội là xuất hiện nhà nước là sự phân chia xã
hội thành những giai cấp, tầng lớp xã hội có
lợi ích cơ bản đối lập nhau tới mức không thể
điều hòa được.
2.Bản chất của nhà nước
2.1. Khái quát về bản chất nhà nước
Khái niệm nhà nước là: Một tổ chức đặc biệt của quyền
lực chính trị, có một bộ máy làm nhiệm vụ cưỡng chế và
thực hiện chức năng quản lý xã hội và bảo vệ lợi ích giai
cấp thống trị trong xã hội có giai cấp.
- Nhà nước mang tính giai cấp, là một tổ chức do giai
cấp thống trị trong xã hội thành lập, nhằm duy trì sự
thống trị thông qua ban hành pháp luật, buộc tất cả các
giai cấp, tầng lớp trong xã hội phải thực hiện (kinh tế,
chính trị, tư tưởng)
- Nhà nước manh tính xã hội, với tư cách là một tổ chức
công quyền (đại diện cho xã hội thực hiện quyền lực
công cộng), quản lý xã hội, duy trì trật tự, ổn định xã hội,
đáp ứng nhu cầu, lợi ích chung của xã hội
2.2.Bản chất Nhà nước Công hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam
2.2.1. Bản chất, Nhà nước CHXHCNVN
mang bản chất của giai cấp công nhân,
trong đó giai cấp công nhân đại diện quan
hệ sản xuát tiến bộ, phù hợp với xã hội. Vì
vậy, lợi ích của giai cấp công nhân thống
nhất với lợi ích của giai cấp nông dân, đội
ngũ tri thức và của dân tộc, Nhà nước
phấn đấu vì dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh.