Bài giảng Phân tích dữ liệu trong kiểm toán: Chương 1 - TS. Hoàng Thị Mai Lan

Trong bối cảnh kỷ nguyên số hóa, sự gia tăng mạnh mẽ về lượng dữ liệu đã và đang định hình lại nhiều lĩnh vực, trong đó có hoạt động kiểm toán. Phân tích dữ liệu trong kiểm toán không còn là một lựa chọn bổ sung mà trở thành yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả, độ tin cậy và giá trị của các cuộc kiểm toán. Việc ứng dụng các kỹ thuật phân tích dữ liệu tiên tiến cho phép kiểm toán viên không chỉ kiểm tra mẫu mà còn có thể xem xét toàn bộ dữ liệu, từ đó phát hiện các giao dịch bất thường, xu hướng tiềm ẩn và rủi ro sai sót trọng yếu một cách nhanh chóng và chính xác hơn. Tài liệu này nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan và sâu sắc về vai trò, lợi ích, các yêu cầu chuẩn mực, cũng như những thách thức và giải pháp khi triển khai phân tích dữ liệu trong thực tiễn kiểm toán.

Sinh viên, giảng viên chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán, và các kiểm toán viên, chuyên gia tài chính mong muốn nâng cao kiến thức và kỹ năng về phân tích dữ liệu trong kiểm toán.

Tài liệu “Phân tích dữ liệu trong kiểm toán” được trình bày một cách có hệ thống, bắt đầu với tổng quan về khái niệm, vai trò, các yêu cầu chuẩn mực và phương pháp phân tích phổ biến. Tiếp theo, tài liệu đi sâu vào cách tổ chức phân tích dữ liệu, đánh giá độ tin cậy của dữ liệu, tầm quan trọng của bằng chứng kiểm toán và hồ sơ kiểm toán trong môi trường dữ liệu lớn. Phần trọng tâm tập trung vào việc ứng dụng phân tích dữ liệu xuyên suốt các giai đoạn của một cuộc kiểm toán, từ đánh giá rủi ro, thử nghiệm kiểm soát đến phân tích cơ bản và kiểm tra chi tiết. Ngoài ra, tài liệu còn khảo sát việc áp dụng phân tích dữ liệu trong các chu trình cơ bản của doanh nghiệp và các loại hình tổ chức đặc thù như bán lẻ, dịch vụ, tài chính – ngân hàng và bảo hiểm. Cuối cùng, tài liệu hướng dẫn thực hành phân tích dữ liệu với các công cụ phổ biến như Excel, Python, R, Power BI, Tableau và các phần mềm chuyên dụng như ACL Analytics, CaseWare IDEA, đồng thời chỉ ra các lợi ích vượt trội như tăng cường hiểu biết về doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả cuộc kiểm toán, cung cấp bằng chứng kiểm toán chất lượng cao và cải thiện phạm vi bao phủ, song cũng đề cập đến các hạn chế và thách thức như chất lượng dữ liệu, năng lực nhân sự, chi phí, bảo mật và quyền riêng tư, cùng các giải pháp đề xuất.