Tổng quan Phát triển hệ thống Thương mại điện tử
Biên soạn:
1
Tài liệu
Giáo trình Phát triển Hệ thống Thương mại điện tử (Trường Đại học Thương mại, Nxb. Thống kê, 2014)
Tài liệu tham khảo
Cuốn Developing e-Commerce Systems
Nhà xuất bản Prentice Hall, 2001
Tác giả Jim Carter; Chương 1-4
2
Nội dung
Các khái niệm cơ bản
Hệ thống thương mại điện tử (TMĐT)
Phát triển hệ thống TMĐT
3
Các khái niệm cơ bản
Các khái niệm: – Dữ liệu (Data) – Thông tin (Information) – Hệ thống (System)
4
Các khái niệm…
– Tổ chức
Các hệ thống kiểu tổ chức:
• Doanh nghiệp và các bộ phận
• Chính phủ và các cơ quan
• Các tổ chức phi lợi nhuận
• Câu lạc bộ
• Dòng họ
5
Các khái niệm…
Người dùng Chủ thể lợi ích
6
Các khái niệm…
Mối quan hệ giữa các yếu tố của hệ thống thông tin:
Con người
Mục tiêu
Phần cứng
Dữ liệu
Phần mềm
Thủ tục
Quy định
7
Nội dung
Các khái niệm cơ bản
Hệ thống thương mại điện tử (TMĐT)
Phát triển hệ thống TMĐT
8
Các phần mềm máy tính trong doanh nghiệp
Phần mềm
Phần mềm Ứng dụng
Phần mềm Hệ thống
Các chương trình chuyên biệt
Các chương trình quản trị HT
Các chương trình phát triển HT
Các chương trình đa năng
Phần mềm ứng dụng trong hoạt động KD
Phần mềm
Phần mềm ứng dụng
Phần mềm ứng dụng TMĐT
10
Các hệ thống tiền TMĐT
– Hệ thống thông tin (Information system)
Các loại hệ thống thông tin:
• Hệ thống xử lý dữ liệu (1960s)
• Hệ thống xử lý thông tin (1970s)
• Hệ thống cơ sở tri thức (1980s)
• Hệ thống thương mại điện tử (1990s)
11
Hệ thống thương mại điện tử
Hệ thống TMĐT
– Hệ thống TMĐT đưa mọi người (USER) đến với nhau bằng cách sử dụng máy tính (TOOL) điều khiển nội dung (CONTENT) để thực hiện các mục tiêu kinh doanh đề ra (TASK)
12
Hệ thống thương mại điện tử
Đặc điểm:
– Vượt ra ngoài phạm vi của một doanh nghiệp
– Luôn chấp nhận thay đổi
– Loại bỏ những hạn chế trong truyền thống
– Thông tin là một thứ hàng hóa
13
Thành phần chính của hệ thống TMĐT
Hệ thống TMĐT (Ecommerce System)
Người dùng Users
Nội dung Content
Công cụ Tools
Tác vụ Tasks
U1
U2
T1
T2
C2
t1
t2
C1
14
Mô tả hệ thống TMĐT
Hệ thống TMĐT được mô tả thông qua việc trả
lời các câu hỏi: – Ai – Cái gì – Ở đâu và Khi nào – Tại sao – Như thế nào – Bao nhiêu – Với cái gì
15
HT truyền thống và HT TMĐT
Hệ thống truyền thống
Hệ thống TMĐT
Cải tiến cách kinh doanh hiện tại
Cải tiến cách kinh doanh hiện tại, mở rộng và tiến hành các cách thức mới
Chỉ liên quan đến một số ít nhóm người dùng riêng biệt
Có xu hướng liên quan đến nhiều nhóm có nhiều nhu cầu riêng
Tập trung hẹp vào phục vụ một bộ phận riêng của tổ chức
Tập trung rộng vào nhiều bộ phận trong và ngoài tổ chức
Tăng cường những bộ phận hiện có
Xu hướng vượt qua phạm vi một bộ phận thậm chí ra ngoài tổ chức
Xoay quanh quan hệ tổ chức hiện có
Tạo ra những MQH tổ chức mới
Dựa chủ yếu vào dữ liện bên trong
Bao gồm cả thông tin từ bên ngoài
Mở rộng hệ thống hỗ trợ, mở rộng hoạt động hiện có
Xu hướng điều chỉnh thay đổi trong cạnh tranh và công nghệ
Xử lý dữ liệu là một chi phí kinh doanh
Thông tin là hàng hóa, có thể gia tăng và chiết suất giá trị
16
HT truyền thống và HT TMĐT
Hệ thống truyền thống
Hệ thống TMĐT
Ai
Giới hạn liên quan đến một số nhóm người dùng nhất định trong tổ chức
Bao gồm nhiều người, nhiều nhóm bên trong, bên ngoài tổ chức
Cái gì
Cải tiến phương thức kinh doanh hiện tại
Cải tiến phương thức kinh doanh hiện tại và tạo ra các phương thức mới
Ở đâu
Trong bộ phận riêng lẻ, hoặc một vài bộ phận của tổ chức
Xuyên qua tất cả các bộ phận thậm chí với bên ngoài tổ chức
Khi nào
Phổ biến từ những năm 80s của TK 20
Mới bắt đầu phổ biến trong hơn 10 năm nay
17
HT truyền thống và HT TMĐT
Hệ thống truyền thống
Hệ thống TMĐT
Tại sao
Phục vụ các bộ phận của tổ chức, nhằm tiết kiệm và nâng cao lợi ích
Phục vụ toàn bộ tổ chức, nhằm thích nghi và tận dụng cơ hội
Thế nào
Phát triển thành công được dùng lâu dài trước khi bị thay thế
Hệ thống TMĐT điều chỉnh liên tục vì cạnh tranh, công nghệ và cơ hội mới
Bao nhiêu
Sử dụng hệ thống TMĐT là trung tâm của tổ chức
Sử dụng nền tảng “khi cần” để hỗ trợ một hoạt động riêng
Dựa vào dữ liệu bên trong
Với cái gì
Gồm thông tin trong và ngoài tổ chức
18
Các hệ thống TMĐT cơ bản
Có nhiều Hệ thống ứng dụng TMĐT làm cầu nối giữa doanh nghiệp với các tổ chức bên ngoài, với các cá nhân cả bên trong và bên ngoài cá nhân
(xem Danh mục HT TMĐT ứng dụng trong các lĩnh vực KT-XH trên evision.vn)
19
Các hệ thống TMĐT cơ bản
Information utilities
Supplier Customer Systems Integration
Logistical Management Of commodity suppliers
e-Business
e-Brokerage
Online procurement
Customized marketing
Customized manufacturing
Human resource planning and management
Matrix management support
Advanced compensation systems
Business Modeling
Support for distributed workers
Auditing support systems
20
Xu hướng phát triển Hệ thống TMĐT
21
PP ứng dụng TMĐT cho các tổ chức
Ứng dụng TMĐT mới vào tổ chức hiện tại
Ứng dụng TMĐT vào tổ chức mới thành lập
Tái thiết kế cấu trúc và quy trình kinh doanh của tổ chức để tối ưu hóa kinh doanh điện tử
22
Nội dung
Các khái niệm cơ bản
Hệ thống thương mại điện tử (TMĐT)
Phát triển hệ thống TMĐT
23
Phát triển hệ thống TMĐT
Khái niệm
– Nỗ lực của một nhóm người nhằm xây dựng, ứng dụng và hoàn thiện một hệ thống thương mại điện tử đáp ứng đầy đủ các nhu cầu kinh doanh của doanh nghiệp và các đối tác lợi ích.
24
Nguyên tắc phát triển hệ thống
Nguyên tắc 1: Người sử dụng HT
phải tham gia phát triển
Nguyên tắc 2: Sử dụng một cách tiếp
cận hợp lý để giải quyết vấn đề
Nguyên tắc 3: Thiết lập các giai đoạn
và các hoạt động
25
Nguyên tắc phát triển hệ thống
Nguyên tắc 4: Tài liệu hóa suốt
quá trình phát triển
Nguyên tắc 5: Thiết lập các chuẩn Nguyên tắc 6: Quản trị quy trình
và các dự án
26
Nguyên tắc phát triển hệ thống
Nguyên tắc 7: Cân đối hệ thống
với vốn đầu tư
Nguyên tắc 8: Không né tránh việc hủy bỏ hoặc sửa phạm vi
27
Nguyên tắc phát triển hệ thống
Nguyên tắc 9: Chia để trị Nguyên tắc 10: Thiết kế HT mở
có thể phát triển và thay đổi
28
Quản trị quá trình phát triển HT TMĐT
Nguồn nhân lực cho phát triển hệ thống
TMĐT
Quy trình phát triển hệ thống TMĐT
29
Nguồn nhân lực…
Hai nhóm tham gia chủ yếu: – Các chuyên gia về tổ chức – Các chuyên gia về CNTT&TT
30
Nguồn nhân lực…
Các chuyên gia về tổ chức
Các chuyên gia về CNTT & TT
Các kỹ năng CNTT & TT
Kỹ năng phát triển hệ thống
Kỹ năng quản trị và phát triển tổ chức
31
Quy trình phát triển hệ thống TMĐT
1. Xác định vấn đề 2. Phân tích yêu cầu 3. Thiết kế 4. Xây dựng 5. Thử nghiệm/Kiểm thử 6. Thực hiện (triển khai) 7. Vận hành 8. Duy trì/Bảo dưỡng 9. Thay thế/Loại bỏ
32
Các mô hình phát triển hệ thống TMĐT
Mô hình thác nước
Mô hình vòng xoắn
Mô hình nguyên mẫu
33
Mô hình thác nước
34
Mô hình vòng xoắn
35
Mô hình nguyên mẫu
36