Siêu âm khớp gối
Giáo sư James Teh Đại học Oxford
Giới thiệu
• Siêu âm khớp gối đã mở ra các lĩnh vực mới • Độ phân giải mô mềm tinh tế • Khảo sát đa mặt phẳng • Đánh giá được tình trạng mạch máu • Khảo sát động • Trường chiếu mở rộng gúp tăng khả năng khảo sát • Dẫn đường trong can thiệp
• Khảo sát trực tiếp • Đề nghị bệnh nhân chỉ đến vùng có triệu chứng • Xem xét 4 vùng chính
Phía trước
Cơ chế duỗi (trong chấn thương)
Phía trong
Dây chằng bên, sụn chêm
Phía ngoài
Dây chằng bên, sụn chêm
Phía sau
Nang Baker, bó mạch thần kinh
Kỹ thuật
• Bao hoạt dịch trên xương bánh chè • Phức hợp tứ đầu • Xương bánh chè • Dây chằng bánh chè • Lồi củ chày • Khoang mỡ Hoffa
Vùng gối trước
Giải phẫu bình thường
Viêm màng hoạt dịch khớp gối
Các lớp cơ tứ đầu
Cấu trúc ba lớp • Lớp nông: cơ thẳng đùi • Lớp giữa: cơ rộng ngoài, cơ rộng trong • Lớp sâu: cơ rộng giữa
RF: cơ thẳng đùi, VM+VL: cơ rộng trong và ngoài VI: cơ rộng giữa Patella: Xương bánh chè
Rách cơ tứ đầu
• Tuổi trung niên • Ngay trên chỗ bám • Dịch trước xương bánh
chè
• Co rút cơ tứ đầu • Giả u
Rách cơ tứ đầu
RF: cơ thẳng đùi P: xương bánh chè
Rách bán phần cơ tứ đầu
QT: gân cơ tứ đầu đùi P: xương bánh chè
Rách toàn bộ cơ tứ đầu
• Viêm bao hoạt dịch
trước xương bánh chè
• Dấu hiệu khớp gối của
người giúp việc • Chấn thương kín • Vết thương hở • Kèm theo viêm khớp • Khối có thành phần cứng
Viêm bao hoạt dịch trước xương bánh chè
xương bánh chè
xương chày
Viêm bao hoạt dịch trước xương bánh chè
• Dây chằng bên trong • Sụn chêm trong • Nhóm gân chân ngỗng • Mạc giữ bánh chè trong
Vùng gối trong
Tổn thương dây chằng bên trong độ 2
• Grade 1 – kéo giãn • Grade 2 – rách bán phần • Grade 3 – rách toàn phần
Dây chằng bên trong
Tổn thương dây chằng bên trong độ 3
• Đứt hoàn toàn • Mất liên tục • Cơ co rút
Pelligrini-Stieda
Vôi hóa của dây chằng bên trong = tổn thương cũ
Viêm bao hoạt dịch nhóm gân chân ngỗng
• Azzoni et al Siêu âm có vai trò trong chẩn đoán
rách sụn chêm khớp gối không? Tạp chí siêu âm lâm sàng 2002. tập 30; 8:472-6
Rách sụn chêm và siêu âm
321 bệnh nhân: độ nhạy 60%, độ đặc hiệu 21%
• Sandhu et al Siêu âm phân giải cao trong đánh giá
tổn thương sụn chêm. J Indian Med Assoc. tháng 1 năm 2007 ;105(1):49-50, 52.
51 bệnh nhân: độ nhạy 100%, độ đặc hiệu 54%
• Sụn chêm tăng hồi âm • Vết rách kéo dài tới bề mặt • Vùng trung tâm khó quan sát • Độ đặc hiệu tăng khi nhìn thấy nang ở vùng này
Rách sụn chêm trong
Nang sụn chêm trong
1. Lồi cầu ngoài xương đùi 2. Mặt trong xương bánh chè 3. Rách mạc giữa bánh chè trong
Trật xương bánh chè
Trật xương bánh chè ra ngoài
Trật xương bánh chè ra ngoài
• Sụn chêm ngoài • Phức hợp dây chằng bên
(ngoài)
Vùng gối ngoài
Nang sụn chêm ngoài
• Thường ở trong khoang mỡ Hoffa • Liên tục với sụn chêm • Có viêm màng hoạt dịch đi kèm theo
Hội chứng dải chậu chày
So sánh hai bên
Hội chứng dải chậu chày
Nang Baker
Vùng gối sau
Nang Baker
Kèm theo • Tràn dịch • Viêm khớp dạng thấp 60% • Thoái hóa khớp 40% • Rách sụn chêm 20%
• Cơ chế van
Miller et al Radiology, Vol 201, 247-250
Dấu hiệu bóng hội thoại
• SM: cơ bán màng • MG: cơ bụng chân trong
Nang Baker
• Giải phẫu và bệnh lý luôn gắn liền với nhau • Chú ý 4 vùng của khớp gối • Sử dụng trường khảo sát mở rộng • Kết hợp MRI và siêu âm
Kết luận
