ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ấ ạ ơ

ấ ở

ể 1. Ý nghĩa và s  phát tri n  ĐV

1.1. C u t o c  quan hô h p

ở ướ  n

c.

1

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ấ ạ ơ

ở ạ

ườ

2.2. C u t o c  quan hô h p ĐV

c n và ng

i

4

ấ ạ ơ

ở ạ

ườ

2.2. C u t o c  quan hô h p ĐV

c n và ng

i

a. Côn trùng

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ấ ạ

ấ ở

ườ

C u t o h  hô h p

Ng

i

6

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ấ ủ

ổ 2. Ch c năng hô h p c a ph i

ổ ự ể

ấ 2.1. S  thay đ i th  tích  ử ồ l ng  ng c  trong  các  c   ộ đ ng hô h p

Khi hít vào

ồ ể

ự ả

ờ ườ Khi  hít  vào  th   tích  l ng  ng c  tăng  theo  c   ba  chi uề  nh   các  c   hoành,  ơ c  liên s ơ n ngoài

Khi th  raở

ơ

ở ạ ồ ơ ự ế ỉ

7

Các c  hít vào giãn ra, l ng  ng c tr  l i th  ngh  ng i  ban đ u. ầ

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ữ ồ ự ự ự ổ 2.2. S  liên quan gi a l ng ng c và ph i ­ áp l c âm

ồ ồ ự a.Thành l ng ng c có tính đàn h i ổ ồ b. Ph i có tính đàn h i

c. Áp l c âmự

ự ủ ể ấ ơ ượ ọ c g i là

ủ ồ ự ự ổ Áp l c không khí trong khoang màng ph i luôn th p h n áp l c c a khí quy n và đ ự   áp l c âm c a l ng ng c.

ườ ế ả ng, kho ng ­ 2mmHg đ n ­ 4mmHg.

ể ạ + Lúc bình th ả + Lúc hít vào, kho ng ­ 8mmHg. ố ứ + Khi hít vào c  s c, có th  đ t ­ 15mmHg.

ử ộ ự ế ấ ổ Áp l c trong ph  nang cũng thay đ i theo c  đ ng hô h p

ườ ả + Hít vào bình th ng, kho ng ­ 3mm Hg

ố ứ ế ả + Hít vào c  s c kho ng ­ 57 đ n ­ 80 mmHg

ở ườ ả + Th  ra bình th ng kho ng + 3mmHg

8

ố ứ ừ ở + Th  ra c  s c t ế  + 80 mmHg đ n 100 mmHg.

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ự 2.3. S  thông khí ở ổ  ph i

ở ị Nh p th

ể ấ Các th  tích hô h p

ự ữ ư ố Dung tích s ng = khí l u thông (500ml) + khí d  tr  hít vào (2500ml)

ự ữ ở + khí d  tr  th  ra (1500ml).

9

ổ ố ố ổ ặ ượ ổ T ng s  dung tích s ng + khí c n (1000ml) = t ng dung l ng ph i.

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ở ổ

2.4. S  trao đ i khí

ph i và mô

ự ổ ở ổ ấ S  trao đ i khí ph i (hô h p ngoài)

2  104 mmHg, phân áp CO2 40mmHg

Ở ế ph  nang: phân áp O

2 là 40 mmHg và CO2 là 46mmHg trong máu đ n ế

ầ ủ ấ Áp su t riêng ph n c a O

ph i.ổ

2 là 104 ­ 40 = 64 mmHg

ự ủ ệ ầ ấ S  chênh l ch áp su t riêng ph n: c a O

2  t

ể ư ề ừ c a COủ 2 là 46 ­ 40 = 6 mmHg   ph   nang  khu ch  tán  sang  máu  đ   đ a  v   tim,  ng ượ ạ c  l i  CO máu

Nên  O2  t ế ế ế ế ượ ả ừ khu ch tán vào ph  nang và đ c th i ra ngoài

ự ổ ở S  trao đ i khí ấ  mô (hô h p trong)

2 40 mmHg

Ở mô: phân áp O

phân áp CO2 45 ­ 46 mmHg

2 là 40 mmHg.

ế ạ Phân áp O2 trong máu đ n mao m ch là 102 mmHg và CO

10

ừ ừ Do v y, Oậ máu vào mô còn CO mô vào máu. ế 2 khu ch tán t ế 2 khu ch tán t

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ự ậ

S  v n chuy n O

2 và CO2 c a máu

2

ự ậ ể S  v n chuy n O

ượ ậ ế ợ ể ạ ớ c v n chuy n theo máu thông qua hai d ng hoà tan và k t h p v i Hb. O2 đ

ạ ỏ ụ ủ ấ ộ

ả ở ư ­ D ng hoà tan: Kh  năng hoà tan c a oxy trong máu r t nh  ph  thu c vào phân áp oxy  (0,18ml). L u ý khi th  oxy.

2 đ

ả ổ ỉ ượ ượ ở ạ ế ợ Ch  có kho ng 2 ­ 3% t ng l ng O c hoà tan trong máu, 97 ­ 98% d ng k t h p.

ậ ả ủ ạ ở ạ ế  d ng k t h p là k t qu  c a hàng lo t

ạ ả ứ ượ ả ữ ị ế ợ ­ D ng k t h p: oxy đ ậ ph n  ng thu n ngh ch x y ra gi a O ế ợ 2.

HbO2

ự ấ Th c ch t: Hb4O8

ế ợ ố ế ợ ượ ỗ ả ể c v n chuy n trong máu  ể ạ 2 và Hb đ  t o thành HbO Hb + O2     (cid:0) Hb4  + 4O2    (cid:0) i  đa v i c: ớ 1,34ml O2 nghĩa là 100ml máu k t h p đ

M i gam Hb có kh  năng k t h p t 1,34 x 15 = 20 mlO2

11

ế ợ ớ ở ứ  m c 100 mmHg, s  l ng O ng O 15 ml. (cid:0) 20 ml. Khi phân áp O2 là  2 k t h p v i Hb là  ừ 20 ­ 15 =   100ml máu là:   mô t ng O ế ợ ượ  l ố ượ 2 k t h p v i Hb là ớ 2 (cid:0)

ạ ộ ườ Khi phân áp O2  ố ượ 40mmHg, s  l 5 ml. Khi ho t đ ng c ộ ng đ  cao?

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ự ậ

2

ượ ậ

ượ ượ ộ ạ   mô  vào  máu,  m t  ph n  đ ế ợ c  gi

ế c  khu ch  tán  t ậ ổ ng d ầ i  trong  2  i ph i. Trong 100 ml máu, có 0,2ml khí CO

ế ươ ng:

S  v n chuy n CO ể Khí CO2 đ c v n chuy n trong máu cũng thông qua hai d ng: hoà tan và k t h p. ạ ữ ạ ừ  Khí  CO2  đ   l ­  D ng  hoà  tan: ế ươ ể ớ ướ ạ i d ng hoà tan và v n chuy n t huy t t ả ế ượ 2.  c hoà tan, chi m kho ng 4% toàn b  khí CO đ ế ợ ạ ­ D ng k t h p: ế ợ ớ + CO2 k t h p v i H

2O trong huy t t

­

CO2   +   H2O   (cid:0) H2CO3

H2CO3     (cid:0) H+   +   HCO3

2.

ả ượ ng CO

ố ng CO

+ và HCO3

ấ ế ợ ả ứ ạ ớ

2.

H+   +    Hb     (cid:0) ớ ế ế ầ ạ ợ ồ trong  h ng  c u  t o  thành  HbCO

ế ợ ớ ế ươ ề ỉ 2 k t h p v i H ng không nhi u, ch  kho ng 0,1­0,3ml CO L 2O trong huy t t ấ ớ ồ ầ ớ ầ  ph n  l n  khí  CO ồ ế ợ 2O  trong  h ng  c u: +  CO2  k t  h p  v i  H 2  th m  qua  màng  vào  h ng  c u.  ượ ổ ả ế ớ ế ợ 2 k t h p v i H L 2 (3 ml CO2 trong 100ml máu).  2O chi m kho ng 65% t ng s  khí CO ả ủ enzym carboanhydrase nên x y ra r t nhanh. Ph n  ng cũng  ự ả ứ Ph n  ng này có s  xúc tác c a  ạ ế ụ ượ ạ c phân ly thành H t o ra H ­. H+ t o ra k t h p v i Hb t o thành  2CO3 và ti p t c đ ế acid y u hemoglobinic:      HHb ự +  CO2  k t  h p  tr c  ti p  v i  Hb Hb    +    CO2     (cid:0) HbCO2

2 v n chuy n theo d ng k t h p này chi m kho ng 30%, t c là kho ng 1,5ml

12

ổ ậ ế ợ ứ ể ế ạ ả ả

ố T ng s  khí CO CO2 trong 100ml máu.

ƯƠ

CH

NG 3

.  SINH LÝ HÔ H PẤ

ạ ộ

ự ề

S  đi u hoà ho t đ ng hô h p

14

ự ề ể ị ầ S  đi u hoà th n kinh và th  d ch