TÀI TRỢ DỰ ÁN ĐẦU TƯ
Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Học viện Ngân hàng
4/14/15
n Mục tiêu môn học:
Trang bị cho SV những kiến thức căn bản về dự án đầu tư,
các nội dung cần thiết để lập và thẩm định dự án
§ Yêu cầu: SV cần trang bị trước các kiến thức về:
ü Toán căn bản, toán tài chính
ü Các kiến thức căn bản về tài chính doanh nghiệp
ü Kiến thức kinh tế - xã hội: Môi trường đầu tư vĩ mô, những
biến động thuộc về môi trường vĩ mô, chiến lược và quy
hoạch phát triển của khu vực, thị trường, hành lang pháp lý
về đầu tư, quy chế quản lý đầu tư,…
§ Phương pháp giảng dạy: Giảng lý thuyết kết hợp với làm bài
tập nhóm và bài tập cá nhân, thảo luận các tình huống thực
tế
2 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Tài liệu tham khảo
n Giáo trình tài trợ dự án, Học viện ngân hàng,
2010
n Ths. Đinh Thế Hiển, Lập – thẩm định hiệu quả tài
chính dự án đầu tư, NXB Thống kê, 2010.
n TS Nguyễn Bạch Nguyệt, Lập dự án đầu tư, NXB
Thống kê, 2010.
n website
3 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Chương 1: Đầu tư và dự án đầu tư
1. Đầu tư và dự án đầu tư
2. Lập dự án đầu tư
4 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
1- Khái niệm về đầu tư
+ Theo nhận thức chung
Đầu tư là sự hi sinh các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các hoạt động nhằm
thu được các kết quả, thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai
+ Theo khía cạnh tài sản:
Đó là sự sử dụng vốn để tạo ra các tiềm lực sản xuất-kinh doanh, là quá trình
quản trị cơ cấu tài sản để sinh lợi.
+ Theo khía cạnh tài chính:
Đó là một chuỗi các hoạt động chi ra của chủ đầu tư và sau đó là một chuỗi hoạt
động thu về để hoàn vốn và sinh lợi.
+ Theo khía cạnh tiến bộ khoa học-kỹ thuật:
Đó là đổi mới phương tiện sản xuất nhằm làm giảm lao động thủ công trực tiếp
và làm cho sản lượng hàng hoá thu được ngày càng tăng.
+ Theo quan điểm vĩ mô của lợi ích xã hội:
Đó là sự khai thác, sử dụng các khoản tiền đã tích luỹ được của xã hội, của các
doanh nghiệp và của dân chúng vào việc tái sản xuất xã hội nhằm tạo ra các
tiềm lực to lớn hơn về mọi mặt của đời sống xã hội.
5 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
2- Đặc trưng của đầu tư
Ø Tính sinh lời
Ø Tính dài hạn
Ø Tính rủi ro
6 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
3- Phân loại đầu tư
1 – Phân loại đầu tư theo ngành:
+ Đầu tư phát triển nông lâm nghiệp và thủy sản
+ Đầu tư phát triển công nghiệp và xây dựng
+ Đầu tư phát triển dich vụ
2- Theo đặc điểm hoạt động:
+ Đầu tư cơ bản tạo ra TSCĐ
+ Đầu tư vận hành tạo ra TSLĐ
3- Theo tính chất đầu tư:
+ Đầu tư mới
+ Đầu tư mở rộng
4- Theo chức năng quản trị vốn:
7 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
+ Đầu tư trực tiếp: Đầu tư phát triển, đầu tư dịch chuyển
+ Đầu tư gián tiếp
Đầu tư và dự án đầu tư
ĐẦU TƯ
ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP
ĐẦU TƯ GIÁN TIẾP
ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN
ĐẦU TƯ DỊCH CHUYỂN
CƠ SỞ HẠ TẦNG
CÔNG NGHIỆP
NÔNG NGHIỆP
DỊCH VỤ
XÂY DỰNG CƠ BẢN
ĐẦU TƯ MỚI
ĐẦU TƯ MỞ RỘNG
ĐẦU TƯ CHIỀU SÂU
8 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
4. Vai trò của hoạt động đầu tư
Ø Đầu tư là nhân tố quan trọng tác động đến tăng
trưởng và phát triển kinh tế
Ø Đầu tư tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Ø Đầu tư tác động làm tăng năng lực khoa học công
nghệ của đất nước
Ø Đầu tư vừa tác động đến tổng cung, vừa tác động
đến tổng cầu của nền kinh tế
Ø Đầu tư là nhân tố quyết định sự ra đời, tồn tại và
phát triển của doanh nghiệp
9 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
DỰ ÁN ĐẦU TƯ
1- Khái niệm dự án đầu tư
Ø Về mặt hình thức: Dự án đầu tư là một tập hồ sơ tài
liệu trình bày một cách chi tiết, có hệ thống các
hoạt động và chi phí theo một kế hoạch nhằm đạt
được những kết quả và thực hiện được những mục
tiêu nhất định trong tương lai
Ø Về mặt nội dung: Dự án đầu tư là tổng thể các hoạt
động và chi phí cần thiết, được bố trí theo một kế
hoạch chặt chẽ với lịch thời gian và địa điểm xác
định để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở
vật chất nhất định nhằm thực hiện những mục tiêu
nhất định trong tương lai
10 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Đầu tư và dự án đầu tư
§ Khái niệm dự án đầu tư
Ø Theo Ngân hàng Thế giới: Dự án đầu tư là tổng thể các
hoạt động và các chi phí liên quan được hoạch định một
cách có bài bản, nhằm đạt được những mục tiêu nhất định,
trong một thời hạn xác định
Ø Dự án gồm 4 thành phần:
Ø Các mục tiêu cần đạt được khi thực hiện dự án
Ø Các kết quả
Ø Các hoạt động
Ø Các nguồn lực cần thiết cho dự án
11 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
2- Vai trò của dự án đầu tư
Ø Với chủ đầu tư:
- Là căn cứ quan trọng nhất để quyết định bỏ vốn đầu tư
- Là cơ sở để xin phép được đầu tư và cấp giấy phép hoạt
động; là cơ sở để xin phép được nhập khẩu máy móc thiết
bị, xin hưởng các khoản ưu đãi đầu tư
- Là một phương tiện để thuyết phục các tổ chức tài chính
tiền tệ trong và ngoài nước tài trợ hoặc cho vay vốn
- Là căn cứ quan trọng để xem xét giải quyết các mối quan
hệ về quyền lợi và nghĩa vụ giữa các bên tham gia dự án.
Đây cũng là cơ sở pháp lý để xét xử khi có tranh chấp giữa
các bên tham gia liên doanh
12 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
2- Vai trò của dự án đầu tư (tiếp)
Ø Đối với Nhà nước:
- Là cơ sở để các cơ quan quản lý Nhà nước xem xét,
phê duyệt cấp vốn và cấp giấy phép đầu tư
Ø Đối với các nhà tài trợ:
- Là cơ sở để ra quyết định có tài trợ hay không tài
trợ cho dự án đó
- Khi chấp nhận đầu tư, dự án là cơ sở để các tổ
chức này lập kế hoạch cấp vốn hoặc cho vay phù
hợp với tiến độ thực hiện đầu tư, đồng thời lập kế
hoạch thu hồi vốn vay.
13 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
3- Phân loại dự án đầu tư
Ø Theo quy mô và tính chất
Ø Theo nguồn vốn đầu tư
Ø Theo mục đích của dự án
Ø Theo mối quan hệ giữa các dự án
Ø Theo cấp độ nghiên cứu
14 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
4- Yêu cầu của dự án đầu tư
Ø Tính khoa học
Ø Tính thực tiễn
Ø Tính pháp lý
Ø Tính thống nhất
15 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
5- Chu trình của dự án
§ Khái niệm: Là các bước hoặc các giai đoạn mà một
dự án phải trải qua bắt đầu từ khi dự án mới chỉ là
ý đồ cho đến khi dự án được hoàn thành chấm dứt
hoạt động
Vận hành
Chuẩn bị Thực hiện
đầu tư đầu tư kết quả đầu tư
16 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Chu trình của dự án
Bắt đầu dự án mới
Kết thúc dự án
NC cơ hội đầu tư
Thanh lý dự án
Đánh giá dự án
NC tiền khả thi
NC khả thi
Chu trình
dù ¸n
®Çu t
Vận hành dự án
Thẩm định và ra QĐ
Thùc hiÖn dù ¸n
Chạy thử,
bàn giao Thi c«ng
ThiÕt
kÕ
17 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Giai đoạn 1: Chuẩn bị đầu tư
n Gồm 4 bước:
Ø Nghiên cứu cơ hội đầu tư
Ø Nghiên cứu tiền khả thi
Ø Nghiên cứu khả thi
Ø Thẩm định và ra quyết định đầu tư
§ Đây là giai đoạn rất quan trọng, mang tính nền móng và có ý
nghĩa quyết định thành công hoặc thất bại của dự án.
VD: Quy hoạch, xác định địa điểm sai: Nhà máy đường, trung tâm
giống thủy sản Sơn la
Một số dự án chưa chú ý đến yếu tố môi trường như: xi măng
Tuyên Quang, Xi măng Lạng Sơn…
§ Giai đoạn này vấn đề nguồn thông tin, chất lượng của các kết quả
nghiên cứu tính toán là quan trọng nhất.
18 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Bước 1: Nghiên cứu cơ hội đầu tư
- Là giai đoạn hình thành ý tưởng của dự án
Ø Nội dung: xem xét những nhu cầu, khả năng, điều kiện
cho việc tiến hành một công cuộc đầu tư và các kết quả
và hiệu quả sẽ đạt được nếu thực hiện đầu tư.
Ø Mục tiêu: xác định một cách nhanh chóng và ít tốn kém
nhưng lại dễ thấy về các cơ hội đầu tư.
Ø Yêu cầu: đưa ra được những thông tin cơ bản, phản
ánh sơ bộ khả năng thực thi và triển vọng của từng cơ
hội đầu tư đủ để làm người có khả năng đầu tư cân
nhắc, xem xét và đi đến quyết định có triển khai tiếp
sang giai đoạn nghiên cứu sau hay không.
19 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Bước 2: Nghiên cứu tiền khả thi
Ø Là bước nghiên cứu tiếp theo với các cơ hội đầu tư có
nhiều triển vọng đã được lựa chọn. Cơ hội đầu tư này
thường có quy mô đầu tư lớn, các giải pháp kỹ thuật
phức tạp, thời gian thu hồi vốn lâu, có nhiều yếu tố bất
định tác động
Ø Mục tiêu: tiếp tục tiến hành nghiên cứu sâu hơn, chi tiết
hơn các cơ hội đầu tư đã lựa chọn nhằm khẳng định lại
tính khả thi của cơ hội đầu tư đã lựa chọn
20 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Bước 3: Nghiên cứu khả thi
Ø Là bước nghiên cứu toàn diện ở tất cả các khía cạnh của dự
án đầu tư để khẳng định tính khả thi của dự án và là bước
chuẩn bị để đưa dự án đi vào thực tế.
Ø Nội dung:
+ Nghiên cứu các khía cạnh kinh tế, xã hội, pháp lý có
ảnh hưởng đến hoạt động của dự án
+ Nghiên cứu khía cạnh thị trường về sản phẩm hoặc
dịch vụ của dự án
+ Nghiên cứu khía cạnh kỹ thuật của dự án
+ Nghiên cứu khía cạnh tài chính của dự án
+ Nghiên cứu khía cạnh tổ chức quản lý và nhân sự
của dự án
+ Nghiên cứu khía cạnh kinh tế - xã hội của dự án
21 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Giai đoạn 2: Thực hiện đầu tư
Ø Là giai đoạn tiến hành các hoạt động nhằm tạo nên
cơ sở vật chất - kỹ thuật, tiền đề cho dự án đi vào
hoạt động sau cùng
Ø Gồm:
- Xin giao đất hoặc thuê đất
- Xin giấy phép xây dựng và giấy phép khai thác tài
nguyên (nếu cần)
- Thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng
- Đàm phán kí kết các hợp đồng
- Thiết kế và lập dự toán thi công công trình
- Thi công xây lắp công trình
- Vận hành chạy thử, nghiệm thu công trình
22 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Giai đoạn 3: Vận hành kết quả đầu tư
Ø Là giai đoạn cuối cùng của dự án đầu tư. Thực chất
của giai đoạn này là đưa công trình đã được xây
dựng và lắp đặt xong vào vận hành, khai thác nhằm
đạt được các mục tiêu của dự án đề ra
Ø Đặc điểm:
Ø Sử dụng chưa hết công suất
Ø Sử dụng công suất ở mức cao nhất
Ø Công suất giảm dần và kết thúc dự án
23 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Nội dung của dự án đầu tư
NGHỊ ĐỊNH CỦA CHÍNH PHỦ SỐ 1 2/2009/NĐ-
CP NGÀY THÁNG NĂM 2009
VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
CÔNG TRÌNH
NGHỊ ĐỊNH 83/2009/NĐ-CP NGÀY 15/10/2009
VỀ SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐiỀU NGHỊ
ĐỊNH 12.
24 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Xây dựng phương án tài chính DAĐT
§ Giá trị thời gian của tiền
§ Dòng tiền của dự án đầu tư
25 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Giá trị thời gian của tiền
Ø Khái niệm “giá trị thời gian của tiền” có hàm ý nói
lên rằng tiền tệ có giá trị theo thời gian
Ø Nguyên nhân:
Ø do thuộc tính vận động và khả năng sinh lợi của tiền
Ø do ảnh hưởng của yếu tố lạm phát
Ø Tiềm ẩn rủi ro
26 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Dòng tiền của dự án đầu tư
Ø Khái niệm: Dòng tiền của dự án đầu tư được hiểu
là các khoản thu và chi được kỳ vọng xuất hiện tại
các mốc thời gian khác nhau trong suốt chu kỳ của
dự án
Ø Biểu đồ dòng tiền
Ø Gốc của biểu đồ dòng tiền lấy tại 0.
Ø Dòng tiền vào: phản ánh những khoản thu vào của dự
Ø
án (+);
Dòng tiền ra: phản ánh những khoản phải chi ra của
dự án, (-);
Ø Quy ước các thời đoạn bằng nhau và các khoản thu, chi
được xem như xuất hiện tại cuối thời đoạn.
27 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng
Dòng tiền của dự án đầu tư
Ø Các loại dòng tiền
Ø Dòng niên kim (annuity):
Ø Dòng tiền đều đầu kỳ
Ø Dòng tiền đều cuối kỳ
Ø Dòng tiền tệ hỗn tạp (dòng tiền bất kỳ - Uneven or
mixed cash flow)
28 Bộ môn Ngân hàng Thương mại - Khoa Ngân hàng