Bài giảng thực hành Quản lý lưu vực: Bài 3 - ThS. Nguyễn Duy Liêm

Chia sẻ: Bình An | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng thực hành Quản lý lưu vực - Bài 3: Tính toán các đặc điểm hành chính, dân số, khí hậu, thổ nhưỡng, lớp phủ bề mặt của lưu vực. Những nội dung chính được nhắc đến trong chương này gồm có: Thống kê tỉnh thành nằm trong lưu vực, tính tỉ lệ diện tích lưu vực nằm trong từng tỉnh thành, thống kê quy mô dân số của lưu vực, tính tốc độ gia tăng dân số của lưu vực, tính lượng mưa trung bình của lưu vực (trung bình số học),... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng thực hành Quản lý lưu vực: Bài 3 - ThS. Nguyễn Duy Liêm

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH KHOA MÔI TRƯỜNG & TÀI NGUYÊN | BỘ MÔN GIS & TÀI NGUYÊN Tính toán các đặc điểm hành chính, dân số, khí hậu, thổ nhưỡng, lớp phủ bề mặt của lưu vực Quản lý lưu vực 1
Nội dung  Hành chính (Đường đẳng mưa)  Thống kê tỉnh thành nằm trong lưu vực  Tínhlượng mưa trung bình của lưu vực (Radar thời tiết)  Tính tỉ lệ diện tích lưu vực nằm trong từng tỉnh thành  Dự tính lượng mưa trung bình của lưu vực  Dân số  Tính nhiệt độ không khí trung bình của lưu  Thống kê quy mô dân số của lưu vực vực  Tính tốc độ gia tăng dân số của lưu vực  Thổ nhưỡng  Dự báo quy mô dân số của lưu vực  Thống kê loại đất nằm trong lưu vực  Tính mật độ dân số của lưu vực  Tính diện tích loại đất nằm trong lưu vực  Khí hậu  Lớp phủ bề mặt  Tính lượng mưa trung bình của lưu vực  Thống kê loại lớp phủ bề mặt nằm trong (Trung bình số học) lưu vực  Tính lượng mưa trung bình của lưu vực  Tính diện tích loại lớp phủ bề mặt nằm (Đa giác Thiessen) trong lưu vực  Tính lượng mưa trung bình của lưu vực Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 2
Thêm ranh giới lưu vực, tỉnh thành vào QGIS Desktop 1. Khởi động QGIS Desktop with GRASS. 2. Thêm LuuVucSongBe.shp, TinhThanh.shp vào khung Layers. 2 1 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 3
Thống kê tỉnh thành nằm trong lưu vực 1. Trong Processing Toolbox, chọn SAGA | Vector polygon tools | Polygon 1 identity. 2. Trong hộp thoại Polygon identity, khai 2 báo: Layer A = LuuVucSongBe, Layer B = TinhThanh, Bỏ chọn Split Parts, Identity = LuuVuc_TinhThanh.shp 3. Nhấp vào Run. Close hộp thoại sau khi hoàn thành. 4 4. Click phải vào LuuVuc_TinhThanh, chọn Properties. 5. Trong cửa sổ Layer Properties, chọn Source, khai báo Data source encoding = 3 UTF-8. Click OK. 6. Mở bảng thuộc tính của LuuVuc_TinhThanh. 7 5 7. Trong cửa sổ, xem các tỉnh thành trong lưu vực. Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn 6 Quản lý lưu vực 4
Tính tỉ lệ diện tích lưu vực nằm trong từng tỉnh thành 1. Mở bảng thuộc tính của LuuVuc_TinhThanh. Click biểu tượng 1 Open field calculator. 2. Trong cửa sổ, khai báo Output field name = TiLe, Output field type = Decimal number (real), Output field 2 length = 0, Precision = 0. 3. Trong khung Expression, nhập hàm tính: $area / sum($area) * 100. 3 4. Click OK. 5. Giá trị tỉ lệ % diện tích lưu vực nằm trong từng 5 tỉnh thành được xác định. 4 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 5
Lưu kết quả tính tỉ lệ diện tích lưu vực nằm trong từng tỉnh thành 1. Click biểu tượng Toogle editing mode để tắt chế độ biên tập. 1 2. Click Save để lưu kết quả tính tỉ lệ diện tích lưu vực nằm trong từng tỉnh thành. 2 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 6
1 Thống kê quy mô dân số của lưu vực 1. Thêm DanSo2022.tif vào khung Layers. 2. Trong Processing Toolbox, chọn Raster analysis | Zonal statistics. 3. Trong hộp thoại Zonal Statistics, khai báo: Input 3 layer = LuuVucSongBe, Raster layer = DanSo2022, Output column prefix = 2022_; Statistics to calculate: chọn 2 Sum, click OK; Zonal Statistics = LuuVuc_DanSo2022.shp 4. Click OK. 4 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 7
Thống kê quy mô dân số của lưu vực 5. Mở bảng thuộc tính của LuuVuc_DanSo2022. 6. Trong cửa sổ, xem dân số năm 2022 của lưu vực. 7. Lặp lại các bước 1-6 với Input layer = 5 6 LuuVuc_DanSo2022.shp, Raster layer = DanSo2021.tif, Output column prefix = 2021_, Zonal Statistics = 7 LuuVuc_DanSo2021_2022.shp 8. Xem dân số năm 2021, 2022 của lưu vực. 8 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 8
Tính tốc độ gia tăng dân số của lưu vực 𝑛 𝑛 𝑃𝑡  Công thức: 𝑃 𝑡 = 𝑃𝑜 1 + 𝑟 ; 𝑟= −1 𝑃𝑜 Trong đó: Po là dân số năm gốc (người), Pt là dân số năm 1 sau (người), r là tốc độ gia tăng dân số bình quân năm, n là số năm giữa năm sau và năm gốc. 1. Mở bảng thuộc tính của LuuVuc_DanSo 2021_2022. Click biểu tượng Open field calculator. 2 2. Trong cửa sổ, khai báo Output field name = TocDo, Output field type = Decimal number (real), Output field length = 0, Precision = 0. 3. Trong khung Expression, nhập hàm tính: ( "2022_sum" / "2021_sum" ) - 1. 3 4. Click OK. 5. Giá trị tốc độ gia tăng dân số được xác định (~0,001). 5 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn 4 Quản lý lưu vực 9
Lưu kết quả tính tốc độ gia tăng dân số của lưu vực 1. Click biểu tượng Toogle editing mode để tắt chế độ biên tập. 1 2. Click Save để lưu kết quả tính tốc độ gia tăng dân số của lưu vực. 2 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 10
Dự báo quy mô dân số của lưu vực  Áp dụng công thức: 𝑃 𝑡 = 𝑃𝑜 1 + 𝑟 𝑛 , dự báo quy mô dân số lưu vực đến năm 2030? Nếu tốc độ gia tăng dân số bình quân năm như giai đoạn 1 2021-2022.  Po là dân số năm gốc (người), Pt là dân số năm sau (người), r là tốc độ gia tăng dân số bình quân năm, n là số năm giữa năm sau và năm gốc. 1. Mở bảng thuộc tính của LuuVuc_DanSo 2 2021_2022. Click biểu tượng Open field calculator. 2. Trong cửa sổ, khai báo Output field name = DuBao2030, Output field type = Whole number (integer), Output field length = 0. 3 3. Trong khung Expression, nhập hàm tính: "2021_sum" * (1 + "TocDo" )^(2030 – 2021). 4. Click OK. 5. Giá trị dân số dự báo được 5 xác định (1.208.696 người). 4 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 11
Lưu kết quả dự báo quy mô dân số của lưu vực 1. Click biểu tượng Toogle editing mode để tắt chế độ biên tập. 1 2. Click Save để lưu kết quả dự báo quy mô dân số của lưu vực. 2 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 12
Tính mật độ dân số của lưu vực 1. Mở bảng thuộc tính của LuuVuc_DanSo 2021_2022. Click biểu tượng Open field 1 calculator. 2. Trong cửa sổ, khai báo Output field name = MatDo2022, Output field type = Decimal number (real), Output field length = 0, Precision = 0. 2 3. Trong khung Expression, nhập hàm tính: "2022_sum" / ($area / 1000000). 4. Click OK. 3 5. Giá trị mật độ dân số được xác định (~163 người/km²). 5 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn 4 Quản lý lưu vực 13
Lưu kết quả tính mật độ dân số của lưu vực 1. Click biểu tượng Toogle editing mode để tắt chế độ biên tập. 1 2. Click Save để lưu kết quả tính mật độ dân số của lưu vực. 2 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 14
Thêm trạm khí tượng vào QGIS Desktop  Thêm TramKhiTuong.json vào khung Layers. Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 15
Truy vấn chọn các trạm khí tượng nằm trong lưu vực 1. Trên menu Vector, chọn Research Tools | Select by Location. 2. Trong cửa sổ Select by Location, khai báo Select features from = TramKhiTuong, Where the features… = 1 intersect, By comparing to the feature from = LuuVucSongBe. Click Run. 3. Mở bảng thuộc tính của TramKhiTuong, xem các trạm được chọn (đánh dấu màu lam). 3 2 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 16
Tính lượng mưa trung bình của lưu vực (Trung bình số học) 1. Trên menu Vector, chọn Analysis Tools | Basic Statistics for Fields... 2. Trong cửa sổ Basic Statistics for Fields, khai báo Input layer = TramKhiTuong, chọn Selected features only, Field to calculate statistics on = LuongMua. Click Run. 1 3. Chọn mục Log, xem giá trị lượng mưa trung bình (MEAN: ~2613). 3 2 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 17
Tạo đa giác Thiessen cho từng trạm khí tượng 1. Trong Processing Toolbox, chọn Vector geometry | 1 Voronoi polygons. 2. Trong hộp thoại Voronoi polygons, khai báo: Input layer = TramKhiTuong, Buffer region = 50, Voronoi polygons = LuongMua_Thiessen.shp 2 3. Nhấp vào Run. Close hộp thoại sau khi hoàn thành. 4. Xem kết quả. 4 3 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 18
Cắt đa giác Thiessen theo ranh giới lưu vực 1. Trên menu Vector, chọn Geoprocessing Tools | Clip... 2. Trong cửa sổ Clip, khai báo Input layer = 1 LuongMua_Thiessen, Overlay layer = LuuVucSongBe, Clipped = LuongMua_Thiessen_LuuVuc. 3. Nhấp vào Run. Close hộp thoại sau khi hoàn thành. 4. Xem kết quả. 2 4 3 Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Quản lý lưu vực 19
Tính lượng mưa x tỉ lệ diện tích đa giác Thiessen nằm trong lưu vực 1. Mở bảng thuộc tính của LuongMua_Thiessen_LuuVuc. Click biểu tượng Open field calculator. 1 2. Trong cửa sổ, khai báo Output field name = LMua_TiLe, Output field type = Decimal number (real), Output field length = 0, Precision = 0. 3. Trong khung Expression, nhập hàm tính: "LuongMua" 2 * $area / sum($area). 4. Click OK. 5 5. Click biểu tượng Toogle editing mode để tắt chế độ biên tập. 3 6. Click Save để lưu kết quả tính. Copyright © 2024 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn 6 4 Quản lý lưu vực 20