Bài giảng Trò chơi lưu động nhằm biểu diễn mở rộng của một trò chơi, nếu ta biết những người chơi, các quy tắc , các kết cục và các thụ hoạch, thì ta có thể biểu diễn trò chơi một cách hình thức mà ta gọi dạng mở rộng.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Trò chơi lưu động
- Chương VII.
TRÒ CHƠI ĐỘNG
BiÓu diÔn d¹ng më réng cña mét trß ch¬i
NÕu ta biÕt nh÷ng ngêi ch¬i, c¸c quy t¾c, c¸c kÕt côc
vµ c¸c thu ho¹ch, th× ta cã thÓ biÓu diÔn trß ch¬i mét
c¸ch h×nh thøc theo c¸i mµ ta gäi lµ d¹ng më réng.
D¹ng më réng th©u tãm viÖc ai ®i khi nµo, mçi ngêi
ch¬i cã thÓ lµm hµnh ®éng g×, nh÷ng ngêi ch¬i biÕt g×
khi ®i, kÕt côc nh mét hµm cña c¸c hµnh ®éng thùc
hiÖn bëi c¸c nh÷ng ngêi ch¬i lµ g×, vµ thu ho¹ch cña
nh÷ng ngêi ch¬i tõ mçi kÕt côc cã thÓ.
- Thí dụ về cây trò chơi
Cây gồm các đỉnh theo thứ tự của nước đi
Nhánh thể hiện các chiến lược hay nước đi có
thể có
Thu hoạch nhận được sau khi kết thúc nước đi
- Cây trò chơi
.
L 7.5
B
L
H
5.4
A
H
H
6.4
B
L 6.3
- Trß ch¬i qu¶ng c¸o
H×nh 1 minh ho¹ c¸c chi tiÕt ®Æc trng cña trß ch¬i
qu¶ng c¸o. Trong “c©y” trß ch¬i nµy, hµnh ®éng ®i
tõ tr¸i sang ph¶i, vµ mçi “nót” biÓu diÔn mét quyÕt
®Þnh ®èi víi c«ng ty ®îc chØ ra t¹i ®ã.
Níc ®i thø nhÊt trong trß ch¬i nµy thuéc vÒ c«ng
ty A: Nã ph¶i chän møc chi tiªu qu¶ng c¸o cña nã,
H hoÆc L.
V× c¸c quyÕt ®Þnh cña c«ng ty B x¶y ra bªn ph¶i
quyÕt ®Þnh cña c«ng ty A, c©y nµy chØ ra r»ng c«ng
ty B ra quyÕt ®Þnh cña m×nh sau c«ng ty A.
- Trß ch¬i qu¶ng c¸o
ë giai ®o¹n nµy, cã thÓ cã hai phiªn b¶n cña trß
ch¬i tuú thuéc B cã ®îc gi¶ thiÕt lµ biÕt lùa chän
cña A hay kh«ng.
§Çu tiªn, ta sÏ xÐt trêng hîp B kh«ng cã th«ng
tin nµy.
H×nh oval lín bao quanh hai nót quyÕt ®Þnh cña B
chØ r»ng c¶ hai nót cã th«ng tin nh nhau (cïng
kh«ng cã).
C«ng ty B ph¶i chän H hoÆc L mµ kh«ng biÕt A
®· lµm g×. Sau nµy ta sÏ xÐt trêng hîp mµ B cã
th«ng tin nµy.
- Trß ch¬i qu¶ng c¸o
. 7.5
AL
AB
AL 5.4
AH
AA
AH 6.4
AH
AB 6.3
AL
- Trß ch¬i qu¶ng c¸o ë d¹ng chuÈn
C¸c chiÕn lîc cña B
L H
C¸c chiÕn lîc cña A L 7,5 5,4
H 6,4 6,3
- Trò chơi liên tiếp
Cho đến nay chúng ta đã nghĩ về các trò chơi trong
đó cả hai đấu thủ đều hành động đồng thời.
Nhưng trong nhiều tình huống, một đấu thủ có
quyền đi trước và đấu thủ khác phản ứng lại.
Một thí dụ về tình huống này là mô hình
Stackelberg, trong đó một đấu thủ là người chỉ
đạo, còn đấu thủ kia là người ăn theo.
- Trß ch¬i qu¶ng c¸o hai thêi kú
Nh÷ng nhËn xÐt nµy gîi ý r»ng c¸c trß ch¬i lÆp, cã lÏ
víi mét sè kiÓu giao tiÕp hoÆc hîp t¸c, cã thÓ dÉn ®Õn
nh÷ng kÞch b¶n phøc t¹p ph¶n ¸nh c¸c thÞ trêng thÕ
giíi thùc tèt h¬n so víi c¸c m« h×nh mét thêi kú ®¬n
gi¶n mµ ta ®· xÐt ®Õn lóc nµy.
§Ó minh ho¹ c¸c khÝa c¹nh h×nh thøc cña c¸c trß ch¬i
nh vËy, ta sÏ trë l¹i mét phiªn b¶n ®îc tr×nh bµy l¹i
cña trß ch¬i qu¶ng c¸o. Ta tr×nh bµy trß ch¬i ®Çu tiªn ë
d¹ng më réng vµ ®Ó hiÓu c¸c khÝa c¹nh thêi gian cña
chóng.
- Trß ch¬i qu¶ng c¸o hai thêi kú
H×nh2. lÆp l¹i trß ch¬i ®ã, nhng b©y giê ta gi¶ thiÕt
r»ng c«ng ty B biÕt møc chi phÝ qu¶ng c¸o mµ A chän.
ë d¹ng ®å thÞ, oval xung quanh c¸c nót cña B ®· bÞ bá
®i ®Ó chØ th«ng tin bæ sung nµy.
C¸c lùa chän chiÕn lîc cña B b©y giê ph¶i ®îc diÔn
®¹t theo c¸ch mµ th«ng tin ®ã ®îc xÐt ®Õn.
Trong B¶ng sau, ta chØ ra mét ph¸c ho¹ më réng nh
vËy cña c¸c chiÕn lîc. TÊt c¶ cã bèn chiÕn lîc nh
vËy bao trïm c¸c t×nh huèng th«ng tin cã thÓ.
Mçi chiÕn lîc ®îc ph¸t biÓu nh mét cÆp hµnh ®éng
chØ ra hµnh ®éng mµ B sÏ lµm phô thuéc vµo th«ng tin
cña nã.
- Trß ch¬i qu¶ng c¸o hai thêi kú
ChiÕn lîc (L,L) chØ r»ng B chän L nÕu A chän L
(chiÕn lîc thø nhÊt cña A) vµ còng chän L nÕu A chän
H (chiÕn lîc thø hai cña A). T¬ng tù, (H,L) chØ ra
r»ng B chän H nÕu A chän L vµ chän L nÕu A chän H.
MÆc dï b¶ng nµy mang th«ng tin nhiÒu h¬n mét chót
so víi d¹ng chuÈn tríc ®èi víi trß ch¬i qu¶ng c¸o,
viÖc xem xÐt têng minh vÒ lùa chän chiÕn lîc theo
t×nh huèng t¹o ®iÒu kiÖn gióp ta nghiªn cøu nh÷ng kh¸i
niÖm c©n b»ng ®èi víi c¸c trß ch¬i ®éng trong mét
c¸ch thiÕt ®Æt ®¬n gi¶n ho¸.
- B¶ng 2.C¸c chiÕn lîc theo t×nh
huèng trong trß ch¬i qu¶ng c¸o
C¸c chiÕn lîc cña B
L, L L, H H, L H, H
C¸c chiÕn lîc L 7,5 7,5 5,4 5,4
cña A
H 6,4 6,3 6,4 6,3
- . 7.5
5.4
6.4
6.3
- Trò chơi động
.
L 7.5
B
L
H
5.4
A
H
H
6.4
B
L 6.3
- Phân tích cân bằng
Cã ba c©n b»ng Nash trong trß ch¬i nµy: (1) A:L,
B:L,L; (2) A:L, B:L,H; vµ (3) A:H, B:H,L. Mçi trong
c¸c cÆp chiÕn lîc nµy ®¸p øng tiªu chuÈn tèi u ®èi
víi mçi ngêi ch¬i khi ®· cho chiÕn lîc cña ngêi
ch¬i kia.
Tuy nhiªn, c¸c cÆp (2) vµ (3) kh«ng cã vÎ hîp lý, v× v×
nã ®a vµo mét ®e do¹ kh«ng ®¸ng tin mµ c«ng ty B sÏ
kh«ng tiÕn hµnh nÕu nã ë vÞ thÕ ®Ó lµm nh vËy. ThÝ
dô, xÐt cÆp A:L, B:L,H. Díi lùa chän nµy B høa hÑn
ch¬i H nÕu A ch¬i H.
- Phân tích cân bằng
Lít nh×n H×nh 2. chØ ra r»ng ®e do¹ nµy kh«ng ®¸ng
tin.
NÕu B ®îc biÓu diÔn víi sù kiÖn lµ A ®· chän H, nã sÏ
kiÕm lîi nhuËn 3 nÕu nã chän H, nhng 4 nÕu nã chän
L.
Do ®ã, ®e do¹ Èn trong chiÕn lîc L,H kh«ng ®¸ng tin.
Cho dï chiÕn lîc L,H cña B lµ mét thµnh phÇn cña
c©n b»ng Nash, c«ng ty A cã kh¶ n¨ng suy luËn tÝnh
kh«ng ®¸ng tin cña ®e do¹ Èn trong nã.
- Phân tích cân bằng
B»ng c¸ch lo¹i bá c¸c chiÕn lîc chøa c¸c ®e do¹
kh«ng ®¸ng tin, ta cã thÓ kÕt luËn r»ng B kh«ng bao
giê ch¬i L,H hoÆc H,L.
§i theo c¸ch nµy, trß ch¬i qu¶ng c¸o rót gän vÒ ma
trËn thu ho¹ch ®îc chØ ra ban ®Çu trong B¶ng 1 vµ,
nh ta ®· th¶o luËn tríc ®©y, trong trêng hîp ®ã
L,L (lu«n lu«n ch¬i L) lµ mét chiÕn lîc tréi ®èi
víi B. C«ng ty A cã thÓ nhËn ra ®iÒu nµy vµ sÏ
chän chiÕn lîc L.
- Phân tích cân bằng
Do ®ã, c©n b»ng Nash A:L, B:L,L
chøng tá lµ c©n b»ng duy nhÊt trong ba
c©n b»ng trong b¶ng 2 kh«ng chøa
nh÷ng ®e do¹ kh«ng ®¸ng tin.
C©n b»ng nh vËy ®¬c gäi lµ mét
“c©n b»ng hoµn h¶o” mµ ta sÏ ®Þnh
nghÜa mét c¸ch h×nh thøc h¬n nh sau.
- §Þnh nghÜa: C©n b»ng hoµn h¶o
Mét c©n b»ng Nash trong ®ã c¸c lùa chän chiÕn
lîc cña mçi ngêi ch¬i kh«ng chøa nh÷ng ®e do¹
kh«ng ®¸ng tin. NghÜa lµ kh«ng cã chiÕn lîc nµo
trong c©n b»ng nh vËy ®ßi hái mét ngêi ch¬i tiÕn
hµnh mét hµnh ®éng mµ kh«ng cã lîi cho nã vµo
lóc ®ã.
Mét ®Þnh nghÜa kh¸c vÒ tÝnh hoµn h¶o tËp trung
vµo “c¸c trß ch¬i con” Èn trong bÊt kú mét trß
ch¬i d¹ng më réng. Mét “trß ch¬i con” lµ mét trß
ch¬i b¾t ®Çu t¹i mét nót quyÕt ®Þnh vµ bao gåm tÊt
c¶ c¸c hµnh ®éng t¬ng lai b¾t nguån tõ c¸c quyÕt
®Þnh t¹i nót nµy.
- §Þnh nghÜa: C©n b»ng hoµn h¶o
§Ó mét lùa chän chiÕn lîc c©n b»ng Nash lµ mét
c©n b»ng hoµn h¶o trß ch¬i con, c¸c chiÕn lîc
®uîc chØ ®Þnh ph¶i t¹o thµnh mét c©n b»ng Nash
trong mçi trß ch¬i con gÆp ph¶i trong khi ch¬i.
Trong H×nh 2 c©n b»ng Nash A:L, B:L,L lµ mét c©n
b»ng hoµn h¶o bëi v× khi trß ch¬i ®¹t ®Õn nót quyÕt
®Þnh cña B, lùa chän B:L lµ mét c©n b»ng Nash.
C©n b»ng Nash A:L, B:L,H kh«ng lµ mét c©n b»ng
hoµn h¶o v× lùa chän B:H kh«ng lµ mét c©n b»ng
Nash ®èi víi trß ch¬i con b¾t ®Çu t¹i nót quyÕt ®Þnh
cña B sau khi A ch¬i H.