THƠ ĐƯỜNG
•1.Khái quát
•2. Lý B chạ
•3. Đ Phỗ ủ
•4. B ch C Dạ ư ị
•5. Cách phân tích m t bài th Đng.ộ ơ ườ
•Th c hành gi ng văn nh ng bài th Đng ự ả ữ ơ ườ
ch ng trình ph thông. ở ươ ổ
1. Khái quát
1.1 Hoàn c nh l ch s .ả ị ử
- Tri u Đng (617 – 907)ề ườ
- Xã h i: lo n An S (755), kh i nghĩa Hoàng Sào (873 – ộ ạ ử ở
883)
- Nguyên nhân ph n th nh th Đng: kinh t ph n ồ ị ơ ườ ế ồ
vinh, xã h i n đnh, t t ng c i m , ch đ khoa c , ộ ổ ị ư ưở ở ở ế ộ ử
các ngành ngh thu t phát tri n.ệ ậ ể
1.2 Tình hình văn h cọ
1.2.1 Th Đng đt đc thành t u r c r nh t, bên ơ ườ ạ ượ ự ự ỡ ấ
c nh đó các th lo i khác cũng có nhi u đóng góp: t , ạ ể ạ ề ừ
bi n văn, truy n k .ế ề ỳ
1.2.2 Di n bi n c a th Đngễ ế ủ ơ ườ
S Đngơ ườ (618 – 713). Có nh ng đi m i t nh ng đóng ữ ổ ớ ừ ữ
góp c a Tr n T Ngang (V ng B t, D ng Quýnh, Lô ủ ầ ử ươ ộ ươ
Chi u Lân, L c Tân V ng – t ki t). Tr n T Ngang ế ạ ươ ứ ệ ầ ử
là thi nhân n i ti ng n ht. ổ ế ấ Đăng U Châu đài ca
•Th nh Đngị ườ (713 – 766). N i dung phong phú. Th ca v ộ ơ ề
miêu t chi n tranh, s n th y đi n viên chi m m t t ả ế ơ ủ ề ế ộ ỷ
tr ng l n. Xu t hi n nh ng tài năng: Cao Thích, V ng ọ ớ ấ ệ ữ ươ
Duy, M nh H o Nhiên, Lý B ch, Đ Ph …ạ ạ ạ ỗ ủ
•Trung Đngườ (766 – 827). Thi đàn không m y kh i s c. ấ ở ắ
Sau cu c cách tân Vĩnh Trinh ( Thu n Tông) gây ra hy v ng ộ ậ ọ
trung h ng, thi đàn xu t hi n c nh t ng sôi đng ( th ư ấ ệ ả ượ ộ ơ
c a B ch C D , Hàn Dũ, Li u Tông Nguyên…). Màu s c ủ ạ ư ị ễ ắ
cá tính n i b t.ổ ậ
•Vãn Đngườ (827 – 904). Khí th trung h ng c a trung ế ư ủ
Đng m t đi, nh ng b c tr c âm đi u c m th ng ườ ấ ườ ướ ướ ệ ả ươ
y m .”…Ánh chi u tà r t đp nh ng l i báo hi u hoàng ủ ị ề ấ ẹ ư ạ ệ
hôn “. Lý Th ng n” … v t ng tr n i cu i cùng trên ươ Ẩ ị ướ ấ ả ố
thi đàn th i Đng”.ờ ườ
1.2.3 Các th thể ơ
-Th Đngơ ườ
-Th Đng lu t: có hai lo iơ ườ ậ ạ
+ Ngũ ngôn
+ Th t ngônấ
M i lo i có ba th : ỗ ạ ể
C ổphong : còn g i là c th , t do h n c ọ ổ ể ự ơ ả
mi n là có v n, không c n niêm lu tễ ầ ầ ậ
Tuy t cúệ : tuy t : c t (TQ), hay (VN – Bùi K ). ệ ắ ỷ
Ngũ tuy t và th t tuy t. Tuân th nh ng quy ệ ấ ệ ủ ữ
đnh niêm lu t c a lu t thi nh ng yêu c u v ị ậ ủ ậ ư ầ ề
đi l ng l o h n. ố ỏ ẻ ơ
•Lu t thiậ: là th th lu t 5 ch và 7 ch m i n i ể ơ ậ ữ ữ ớ ổ ở
th i Đng. Th lu t 5 ch đc “t ki t” th i S ờ ườ ơ ậ ữ ượ ứ ệ ờ ơ
Đng hoàn ch nh. Th lu t b y ch n i lên ch m ườ ỉ ơ ậ ả ữ ổ ậ
h n. Ban đu V ng Duy, Cao Thích, S m Than dùng ơ ầ ươ ầ
đ thù t , du ngo n s n th y, đn Đ Ph thì ti n lên ể ạ ạ ơ ủ ế ỗ ủ ế
m t b c quan tr ng. M t bài th Đng lu t ph i ộ ướ ọ ộ ơ ườ ậ ả
tuân th 5 quy đnh:ủ ị
-V n:ầ là nh ng ti ng có thanh âm hòa h p đt vào hai ữ ế ợ ặ
hay nhi u câu h ng ng l n nhau. Th Đng ch ề ưở ứ ẫ ơ ườ ủ
y u dùng v n b ng,m i bài m t v n.ế ầ ằ ỗ ộ ầ
-Đi:ố là hai câu, hai ch sóng đôi cho cân x ng (đi ý: ữ ứ ố
tìm hai ý cho cân b ng; đi ch : đi thanh, đi lo i: ằ ố ữ ố ố ạ
danh – danh, đng – đng). Đi ng u và ti u đi.ộ ộ ố ẫ ể ố