
1
VI SINH MÔI TRƯỜNG
(ENVIRONMENTAL MICROBIOLOGY)
Nguyễn Khánh Hoàng
Viện KHCN và QLMT
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT
1. Tên học phần: VI SINH MÔI TRƯỜNG
2. Mã số học phần: 2109232014
3. Số tín chỉ: 3 (3, 0, 6).
4. Trình độ: Sinh viên năm thứ nhất
5. Phân bố thời gian:
- Lên lớp :45 tiết
- Thực tập phòng thí nghiệm : 0
- Lý thuyết : 45
- Thực hành : 0
6. Điều kiện tiên quyết: Học xong môn học vi sinh đại cương.
7. Mục tiêu của học phần: Cung cấp cho sinh viên những kiến thức, về vi sinh vật học
đại cương thường gặp trong kỹ thuật môi trường, về các quá trình sinh học trong xử lý
ô nhiễm.
8. Mô tả vắn tắt nội dung học phần : Giới thiệu vi sinh cơ bản và vai trò của vi sinh vật
trong các chu trình sinh địa hóa. Các loại vi sinh vật chỉ thị, vi sinh vật gây bệnh. Môn học còn
cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản trong quá trình xử lý các loại chất thải bằng
phương pháp sinh học

2
Tài liệu học tập
Sách giáo trình chính
Vi sinh cơ bản- Trường ĐHCN TP HCM
Vi sinh vật môi trường –Đỗ Hồng Lan Chi, Lâm
Minh Triết – NXB Đại học Quốc Gia Tp. Hồ Chí
Minh – 2005
Bài giảng Vi sinh vật môi trường
Bai Giang VSDC_VSMT_DHMT [Compatibility Mode].pdf
https://sites.google.com/a/hui.edu.vn/nguyenkhanhhoang/document
Chương 1: Hình thái, cấu tạo của Vi sinh vật
1.1. Lịch sử phát triển của Vi sinh vật học
1.2. Đặc điểm chung và vị trí của Vi sinh vật trong sinh giới
1.3. Hình thái, cấu tạo tế bào của nhóm Vi sinh vật nhân
nguyên thủy
1.3.1. Hình thái, cấu tạo tế bào của Vi khuẩn
1.3.2. Hình thái, cấu tạo tế bào của Xạ khuẩn
1.4. Hình thái, cấu tạo tế bào của nhóm Vi sinh vật nhân thật
1.4.1. Hình thái, cấu tạo tế bào của Nấm men
1.4.2. Hình thái, cấu tạo tế bào của Nấm mốc
1.4.3. Hình thái, cấu tạo tế bào của Tảo và Động vật
nguyên sinh
1.5. Hình thái, cấu tạo của Virus
1.6. Sự phân bố của các nhóm Vi sinh vật trong môi trường

3
Chương 2: Các quá trình sinh lý của Vi sinh vật
2.1. Thành phần hóa học tế bào của Vi sinh vật
2.2. Quá trình dinh dưỡng
2.2.1. Các kiểu dinh dưỡng của vi sinh vật
2.2.2. Cơ chế hấp thụ chất dinh dưỡng của vi sinh vật
2.3.Quá trình trao đổi chất và năng lượng
2.3.1. Quá trình dị hóa
2.3.2. Quá trình đồng hóa
2.4. Sự sinh trưởng và phát triển của vi sinh vật
2.4.1. Lý thuyết về sự phát triển của vi sinh vật
2.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển
của Vi sinh vật
Chương 3. Phân giải, chuyển hóa vật chất và các chu trình sinh địa
hóa
3.1. Chu trình C
3.1.1. Vi sinh vật phân giải các hợp chất hữu cơ chứa C
3.1.2. Vi sinh vật phân giải hydratcarbon
3.1.3. Vi sinh vật phân giải lignin
3.1.4. Chu trình C
3.2. Chu trình N
3.2.1. Vi sinh vật chuyển hóa các dạng hợp chất chứa N
3.2.1. Chu trình N
3.3. Chu trình P
3.3.1. Vi sinh vật phân giải các hợp chất P hữu cơ và P vô cơ
3.3.2. Chu trình P
3.4. Chu trình S
3.4.1. Vi sinh vật chuyển hóa hợp chất chứa S
3.4.2. Chu trình S

4
Chương 4. Vi sinh vật trong môi trường nước và môi
trường đất
4.1. Hệ vi sinh vật trong môi trường nước và đất
4.1.1. Vi sinh vật trong nước ngầm
4.1.2. Vi sinh vật trong nước bề mặt
4.1.3. Vi sinh vật trong nước thải
4.1.4. Hệ vi sinh vật trong đất
4.2. Vi sinh vật có lợi trong môi trường
4.2.1. Khả năng tự làm sạch môi trường nhờ vi sinh vật
4.2.2. Vi sinh vật chỉ thị môi trường nước
4.3. Vi sinh vật gây bệnh trong môi trường nước
4.3.1. Vi khuẩn gây bệnh
4.3.2. Virus gây bệnh
4.3.3. Ký sinh trùng gây bệnh
Chương 5. Công nghệ Vi sinh vật trong xử lý
nước thải
5.1. Phân loại và thành phần nước thải
5.2. Cơ sở sinh học trong xử lý nước thải
5.2.1. Xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học
5.2.2. Vai trò của vi sinh vật trong quá trình làm sạch nước
thải
5.3. Các phương pháp sinh học xử lý nước thải
5.3.1. Xử lý nước thải bằng bể hiếu khí
5.3.2. Xử lý nước thải bằng màng lọc sinh học
5.3.3. Xử lý nước thải bằng hồ sinh học
5.3.4. Xử lý nước thải bằng phương pháp lên men kỵ khí

5
Chương 6. Công nghệ Vi sinh vật trong xử lý rác
thải
6.1. Phân loại và thành phần rác thải
6.2. Vi sinh vật tham gia xử lý rác thải
6.3. Các phương pháp sinh học xử lý rác thải
6.3.1. Các phương pháp xử lý kỵ khí rác thải
6.3.1.1. Phương pháp ủ rác làm phân compost
6.3.1.2. Phương pháp chôn lấp
6.3.2. Các phương pháp xử lý hiếu khí rác thải
6.3.2.1. Phương pháp ủ hiếu khí
6.3.2.2. Phương pháp ủ rác không đảo trộn
Chương 7. Tinh sạch môi trường khí bằng
phương pháp sinh học và thu nhận khí sinh học
7.1. Đặc trưng của khí thải
7.2. Nguyên lý của quá trình tinh sạch khí thải
7.3. Các phương pháp tinh sạch khí thải
7.3.1. Phương pháp lọc sinh học
7.3.2. Phương pháp khử H2S trong môi trường nhờ
Vi sinh vật
7.4. Phương pháp thu nhận khí sinh học