Học viên: Nguyễn Thị Ngọc Anh Bài tập môn học: PHÂN TÍCH HỆ THỐNG
- 1 -
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VIỆN MÔI TRƢỜNG VÀ TÀI NGUYÊN
BÀI TẬP MÔN HỌC
PHÂN TÍCH HỆ THỐNG
CBGD: TS.Chế Đình Lý
Học viên: Nguyễn Thị Ngọc Anh
TP-Hồ Chí Minh, 08/2008
Học viên: Nguyễn Thị Ngọc Anh Bài tập môn học: PHÂN TÍCH HỆ THỐNG
- 2 -
MỞ ĐẦU
1. Cần Giờ là một huyện ven biển nằm ở phía đông nam của Thành phố Hồ Chí Minh, cách
trung tâm khoảng 50 km. Vào năm 1997, huyện có diện tích 714 km², số dân là 55.173 ngƣời,
gồm các dân tộc Kinh (80%), Khmer và Chăm. Huyện Cần Giờ bao gồm thị trấn Cần Thạnh
và 6 xã: Bình Khánh, An Thới Đông, Lý Nhơn, Tam Thôn Hiệp, Long Hòa và Thạnh An.
Diện tích của huyện là 704,2 km²[1]. Địa hình chia cắt bởi sông, rạch, không có nƣớc ngọt.
Rừng sác và đƣớc, đất rừng chiếm 47,25% diện tích.
Huyện Cần Giờ tiếp cận với biển Đông hiện hữu một khu rừng ngập mặn đan xen với hệ
thống sông rạch dày đặc chứa đựng các hệ sinh thái mang tính đa dạng sinh học cao với nhiều
loài động thực vật đặc hữu của miền duyên hải Việt Nam. Đó là khu rừng ngập mặn Cần Giờ
nằm gọn trong địa giới huyện Cần Giờ và rừng Sác huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai.
Huyện này có 69 cù lao lớn nhỏ.
2. Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ là tên một khu bảo tồn tại huyện Cần Giờ của Thành phố
Hồ Chí Minh. UNESCO đã công nhận đây là khu dự trữ sinh quyển thế giới với hệ động thực
vật đa dạng độc đáo điển hình của vùng ngập mặn.
Khu dự trữ sinh quyển rừng mặn Cần Giờ đƣợc hình thành ở hạ lƣu sông Đồng Nai – Sài Gòn
nằm ở cửa ngõ Đông Nam Thành phố Hồ Chí Minh Tọa độ: 10°22’ – 10°40’ độ vĩ Bắc và
106°46’ – 107°01’ kinh độ Đông.
Cách trung tâm thành phố Hồ Chí Minh khoảng 70km, khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ giáp
tỉnh Đồng Nai ở phía Bắc, giáp biển Đông ở phía Nam, giáp tỉnh Tiền Giang và Long An ở
phía Tây, và giáp tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu ở phía Đông. Tổng diện tích khu dự trữ sinh quyển
rừng ngập mặn Cần Giờ là 75.740 ha, trong đó: vùng lõi 4.721 ha, vùng đệm 41.139 ha, và
vùng chuyển tiếp 29.880 ha.
Đây là khu rừng ngập mặn với một quần thể động thực vật đa dạng, trong số đó nổi bật là đàn
khỉ đuôi dài (Macaca fascicularis) cùng nhiều loài chim, cò.
Học viên: Nguyễn Thị Ngọc Anh Bài tập môn học: PHÂN TÍCH HỆ THỐNG
- 3 -
Hệ sinh thái
Rừng ngập mặn Cần Giờ có điều kiện môi trƣờng rất đặc biệt, là
hệ sinh thái trung gian giữa hệ sinh thái thủy vực với hệ sinh thái
trên cạn, hệ sinh thái nƣớc ngọt và hệ sinh thái nƣớc mặn. Rừng
Cần Giờ nhận một lƣợng lớn phù sa từ sông Đồng Nai, cùng với
ảnh hƣởng của biển kế cận và các đợt thủy triều mà hệ thực vật nơi
đây rất phong phú với trên 150 loài thực vật, trở thành nguồn cung cấp thức ăn và nơi trú ngụ
cho rất nhiều loài thủy sinh, cá và các động vật có xƣơng sống khác.[2]
Thực vật: nhiều loại cây, chủ yếu là bần trắng, mấm trắng, các quần hợp đƣớc đôi - bần trắng
cùng xu ổi, trang, đƣng v.v… và các loại nƣớc lợ nhƣ bần chua, ô rô, dừa lá, ráng, v.v…
Thảm cỏ biển với các loài ƣu thế Halophyla sp., Halodule sp., và Thalassia sp.; đất canh tác
nông nghiệp với lúa, khoai mỡ, các loại đậu, dừa, các loại cây ăn quả.
Động vật: khu hệ động vật thủy sinh không xƣơng sống với trên 700 loài, khu hệ cá trên 130
loài, khu hệ động vật có xƣơng sống có 9 loài lƣỡng thê, 31 loài bò sát, 4 loài có vú. Trong đó
có 11 loài bò sát có tên trong sách đỏ Việt Nam nhƣ: tắc kè (gekko gekko), kỳ đà nƣớc
(varanus salvator), trăn đất (python molurus), trăn gấm (python reticulatus), rắn cạp nong
(bungarus fasciatus), rắn hổ mang (naja naja), rắn hổ chúa (ophiophagus hannah), vích
(chelonia mydas), cá sấu hoa cà (crocodylus porosus)… Khu hệ chim có khoảng 130 loài
thuộc 47 họ, 17 bộ. Trong đó có 51 loài chim nƣớc và 79 loài không phải chim nƣớc sống
trong nhiều sinh cảnh khác nhau.
Đây là một khu rừng mà theo đánh giá của các chuyên gia nƣớc ngoài là đƣợc khôi phục,
chăm sóc, bảo vệ thuộc loại tốt nhất ở Việt Nam và toàn thế giới. Đây cũng là địa điểm lý
tƣởng phục vụ cho việc nghiên cứu khoa học, du lịch sinh thái.
Rừng ngập mặn Cần Giờ đã trở thành "lá phổi" đồng thời là "quả thận" có chức năng làm sạch
không khí và nƣớc thải từ các thành phố công nghiệp trong thƣợng nguồn sông Ðồng Nai - Sài
Gòn để ra biển Ðông.
Học viên: Nguyễn Thị Ngọc Anh Bài tập môn học: PHÂN TÍCH HỆ THỐNG
- 4 -
Tiềm năng du lịch
Từ một vùng đất nghèo, Cần Giờ đã đổi thay khi đƣợc thành phố Hồ Chí Minh quy hoạch và
phát triển thành khu du lịch sinh thái. Năm 2000, khu du lịch sinh thái Vàm Sát nằm trong
vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ đƣợc thành lập, tháng 2/2003 đã đƣợc chức du
lịch thế giới cũng công nhận khu du lịch Vàm Sát là một trong hai khu du lịch sinh thái phát
triển bền vững của thế giới ở nƣớc ta. Ở đây có nhiều hoạt động du lịch thú vị nhƣ thăm quan
đầm dơi, đi thuyền trên sông, thăm sân chim với rất nhiều loài chim sinh sông, tiếp xúc với
đàn khỉ hoang dã nhƣng rất dạn dĩ, tìm hiểu về hệ thực vật - động vật nơi đây.
Tiếp giáp về phía Nam của rừng Cần Giờ là biển. Biển Cần Giờ trong xanh, bờ cát mị, với
không khí thoáng đãng, đang đƣợc xây dựng trở thành khu du lịch hiện đại.
Năm 2004, UBND TP HCM vừa công bố đề án quy hoạch phát triển Khu du lịch sinh thái
Cần Giờ đến năm 2010. Hiện khu du lịch này đang có 15 công trình đƣợc triển khai với vốn
đầu tƣ lên đến 4.200 tỷ đồng.
Với diện tích 70.400 ha, Cần Giờ đƣợc quy hoạch theo 3 phân khu chức năng chính: du lịch
sinh thái nông nghiệp, du lịch sinh thái rừng và khu du lịch sinh thái biển.
Đồng thời, để thu hút đầu tƣ vào Cần Giờ, TP HCM đã ban hành nhiều chính sách ƣu đãi cho
doanh nghiệp đầu tƣ vào đây nhƣ: giảm 50% thuế GTGT, thuế suất thuế thu nhập doanh
nghiệp 12%, giảm thêm 20-30% thuế tiêu thụ đặc biệt.
Cần Giờ đã đƣợc UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới đầu tiên của VN với
nhiều tiềm năng phát triển loại hình du lịch sinh thái.
Học viên: Nguyễn Thị Ngọc Anh Bài tập môn học: PHÂN TÍCH HỆ THỐNG
- 5 -
Bài tập 1: PHÂN TÍCH CÁC BÊN CÓ LIÊN QUAN
“Dự án phát triển du lịch sinh thái tại khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ”
I. MỤC TIÊU VÀ PHẠM VI DỰ ÁN
Mục tiêu dự án:
- Mục tiêu trƣớc mắt:
+ Đƣa nguồn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học tại khu dự trữ sinh quyển Cần
Giờ phục vụ cho nhu cầu phát triển du lịch sinh thái.
+ Xây dựng mô hình du lịch sinh thái trong mối quan hệ với các điều kiện tự nhiên –
kinh tế - xã hội của khu dự trữ sinh quyển.
+ Nâng cao năng lực quản lý, quảng bá, đào tạo, bồi dƣỡng nhân viên nhằm thu hút
khách du lịch trong và ngoài nƣớc.
- Mục tiêu lâu dài: Cung cấp các luận cứ khoa học về bảo tồn cho các nhà quản lý, các nhà
làm công tác quy hoạch, các doanh nghiệp và cộng đồng địa phƣơng nhằm bảo tồn đa dạng
sinh học và phát triển du lịch bền vững khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ.
Các thành phần trong phạm vi dự án
+ Trực tiếp: Cộng đồng dân cƣ sống trong vùng, các công ty du lịch, Ủy Ban Nhân Dân
Huyện Cần Giờ, Phòng Tài Nguyên Môi Trƣờng Cần Giờ
+ Gián tiếp: UBND TP. HCM, Sở TNMT, Sở Thƣơng mại du lịch, báo đài.
+ Tài trợ dự án: Tổ chức nƣớc ngoài