TRUYỀN ĐỘNG ĐIỆN

CHƯƠNG I: NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN

Svth: Võ Lê Vân Anh

NỘI DUNG

1.1

Hệ thống truyền động điện và các phần tử

1.2

Động học trong hệ thống động cơ - tải

1.3

Hệ thống bộ biến đổi – động cơ

1.4

Điều khiển tốc độ truyền động điện

1.5

Bài tập ví dụ

ề ộ

ệ ố

ầ ử

ộ ố ị

1.1 H  th ng truy n đ ng đi n và các ph n t

­ M t s  đ nh nghĩa:

ụ ế ệ ố ệ ố - H  th ng truy n đ ng đi n là h  th ng máy móc có nhi m v  bi n  ằ ồ ổ ơ đ i c  năng thành đi n năng và g m c  kh  năng đi u khi n b ng  đi n.ệ

ệ ơ ồ ố ổ Hình 1.1: S  đ  kh i t ng quát h   ệ ề th ng truy n đ ng đi n

- Quan h  gi a t c đ  và mômen c a t

ệ ữ ố ộ ủ ả ọ ơ ủ ặ i g i là đ c tính c  c a

t i.ả

ệ ữ ố ộ ủ ộ ơ ọ ặ ơ - Quan h  gi a t c đ  và mômen c a đ ng c  g i là đ c tính c

ơ ủ ộ c a đ ng c .

ệ ữ ố ộ ệ ủ ộ ặ ơ ơ - Quan h  gi a t c đ  và dòng đi n c a đ ng c  là đ c tính c

đi n.ệ

ơ

ộ ồ ơ a) Đ ng c  DC kích t

ơ ồ ộ ơ ủ ộ ặ ạ Hình 1.2: Các d ng đ c tính c  c a đ ng c ừ ộ ậ ơ ộ  đ c l p;   b)Đ ng c  không đ ng  ộ ộ b ;  c)Đ ng c  đ ng b

ủ ộ ơ ế ơ ự ộ ơ ượ ậ c v n

ở ế ộ ị nhiên c a đ ng c  n u đ ng c  đ ứ ặ - Ta có đ c tính c  t  ch  đ  đ nh m c. hành

ơ ự ậ ơ ượ nhiên c a đ ng c  không đ ng b   nh n đ c

ồ ầ ố ị ủ ộ ệ ấ ặ Vd: đ c tính c  t ơ ượ ộ khi đ ng c  đ ộ ứ c cung c p đi n áp và t n s  đ nh m c.

ơ ả ặ ả ưỡ + Đ c tính c  t ả i ph i kh o sát kĩ l ng

ự ố ộ ơ ự ả ọ

ọ ợ ụ ố ộ ủ ả ề ỏ + Đ ng c  l a ch n ph i th a mãn yêu  ầ c u v  mômen và t c đ  c a t i.

ệ L a  ch n  h   th ng  TĐĐ  ứ thích  h p  cho  ng  d ng  nào  đó:

ượ ơ ơ t quá  ủ ủ ộ i h n cho phép c a đ ng c  và c a

ộ +Dòng đi n đ ng c  không v ớ ạ gi ngu n. ồ

ổ ữ ụ ề ấ ừ ệ ể  nhi m v  đi u khi n dòng công su t t

ố ộ ặ

ợ ộ ế ồ  ngu n  B  bi n đ i gi ệ ơ ơ ộ ế đ n đ ng c  sao cho đ c tính c  và đ c tính t c đ  dòng đi n  ơ ươ ủ ộ c a đ ng c  t ặ ầ ủ ả ng h p yêu c u c a t i.

ọ ủ

ệ ố

ơ

1.2  Đ ng  h c  c a  h   th ng  đ ng  c   –  i:ả t

ươ

ơ ả

1.2.1 Ph

ng trình mômen c  b n:

ộ ủ

ườ ườ

ng  là  ng  là

ể ể

ế

ơ ộ ­  Chuy n  đ ng  c a  đ ng  c   th ộ i  th chuy n  đ ng  quay,  c a  t ị ộ chuy n đ ng t nh ti n.

ọ ủ ệ ổ ộ ộ ng trình đ ng h c c a h  truy n đ ng t ng quát có

w

(1.1)

=

+

M M J

C

ươ Ph d ng:ạ

ề d dt

ủ ộ ệ ố ộ ơ ả ổ ề ụ i quy đ i v  tr c

ơ

ả ơ J – Mômen quán tính c a toàn b  h  th ng đ ng c  – t ơ đ ng c , kg­m2 ; w ủ ộ ố ộ       ­ T c đ  góc c a đ ng c , rad/s; ơ ộ M – Mômen do đ ng c  sinh ra, Nm; ổ ề ụ ộ Mc – Mômen c n quy đ i v  tr c đ ng c , Nm.

w

=

+

M M J

C

d dt

- Khi M > MC h  th ng  ấ

ệ ố ố

ơ ả ấ

ở ư ể ạ ệ ề ộ ộ ố

ế ộ ộ  ch  đ  tăng t c. Đ ng c  không  ỉ ả ch  cung c p mô men đ a ra t i mà còn cung c p c  thành  ầ ph n  mômen  đ ng  đ   t o  gia  t c  cho  h   truy n  đ ng  đi n.ệ

- Khi M < MC , h  th ng

ế

ệ ố ớ ở ộ

ệ ố ủ ể ở ế ộ ả ố  ch   đ  gi m t c. N u mômen  ơ ầ ở ố   th ng  l n,  đ ng  c   c n  sinh  ra  mômen  hãm  ị ố ớ   giá  tr

quán  tính  (M<0)  khá  l n  đ   duy  trì  gia  t c  c a  h   th ng  thích h p.ợ

ầ ủ

1.2.2 Các thành ph n c a mômen c n:

ụ ộ

ơ

ủ ơ ấ

ơ

ổ ề ụ ộ

ộ Ø Mômen ma sát Mms : sinh ra do ma sát trên tr c đ ng c  và các b   ph n khác c a c  c u. G m:  mômen ma sát trên tr c đ ng c  và  ơ các b  ph n khác quy đ i v  tr c đ ng c .

ơ Ø Mômen qu t gió Mq : Khi đ ng c  chuy n đ ng, gió làm mát đ ng

ể ộ

ộ ạ ơ ẽ c  s  sinh ra mômen ch ng l

i chuy n đ ng này.

ủ ả

Ø Mômen c  do yêu c u c a t

ụ i Mt (quy đ i v  tr c đ ng c ): Ph

ể ộ ậ

ổ ề ụ ụ

ộ ơ ộ ố ộ

ầ ơ ấ ủ ả thu c tính ch t c a t

ặ i, nó có th  đ c l p ho c ph  thu c t c đ .

Hình  1.5:  Đ c  tính  mômen  ma  sát  và  các  ủ ầ c a  ph n  thành  mômen ma sát

- Mms­t  (Mômen ma sát tĩnh) ch  có khi h  th ng đ ng yên ho c t c đ  r t

ặ ố ộ ấ ỉ

ấ ệ ố ộ ượ th p, nên không đ

- =

B w .

ả ằ

ạ ứ ọ ủ ệ c tính khi kh o sát đ ng h c c a h . ố - Mms­c (Mômen ma sát khô) là h ng s ms nM ể ể ớ - Mômen ma sát nh t có th  bi u di n:  qM C w= 2 . - Mômen qu t gió:

ư

2

=> Mômen c n Mc có th  bi u di n nh  sau: +

ễ +

=

M

w C

ể ể + w M M B .

.

ms c

c

t

2

<<

- +

C

(

w .

)

w B .

ms cM

w

=

+

T  (1.1)

M M J

C

d dt

w

+

= M J

+ w M B . t

d dt

-

ườ

ộ ố ặ 1.2.3 M t s  đ c tính t

i th

ặ ng g p:

ơ ộ ố ả ặ ườ Hình 1.6: Đ c tính c  m t s  t i th

ạ ủ ơ ặ ng g p ộ

ọ ụ ạ ộ ệ a) Qu t gió – B m ly tâm; b) Xe đi n(không tính tác đ ng c a tr ng  ự l c); c) Máy cu n; d) Máy xúc; e) Máy nâng h ; f) Máy công c

ế ả i có tính th   1­ Mômen t năng: Mômen này không  ổ ấ đ i d u khi chi u  ộ ể chuy n đ ng thay đ i.

1.2.4 Phân lo i mômen t

ả : i

ả ể

2­  Mômen  t i  có  tính  ph n  ố i chuy n  kháng: Luôn ch ng l ấ ổ ộ đ ng  và  thay  đ i  d u  khi  ộ chi u chuy n đ ng thay đ i.

ổ ủ

ơ

1.2.5 Khâu c  khí quy đ i c a truy n đ ng  đi n:ệ

ổ ặ ự ủ ộ ậ ệ ề ụ

ơ

ự ự ằ ấ ổ

ộ Tính quy đ i mômen ho c l c c a b  ph n làm vi c v  tr c  đ ng cộ ầ ơ ắ Nguyên t c quy đ i: D a vào s  cân b ng công su t trong ph n c   ề ủ c a truy n đ ng. ậ ụ ả ộ i trên b  ph n

LV

=

w LV

M

.

t

ế M ậ

w ộ Chuy n đ ng quay: . = w LV . h

M h i .

ố ộ ệ

=

i

w

LV

ộ ấ ơ ấ w MLV – mômen ph  t làm vi cệ w ệ        ­    t c đ  góc b  ph n làm vi c LV h ề               ­        hi u  su t  c   c u  truy n  đ ngộ

ề ỉ ố i      ­    t  s  truy n,

ể ẳ ộ Chuy n đ ng th ng

r

F

.

LV

LV

=

=

M

w .

t

. v LV h

F h

ộ ụ ả ậ i trên b  ph n làm

LVv = ổ ự w

ụ ả ề i v

ụ ộ ơ ự FLV – l c ph  t r vi c;ệ r       ­  bán kính quy đ i l c ph  t tr c đ ng c ,

ổ ố ượ ặ ng quán tính ho c mômen quán tính là thay th  các khâu này

ụ ộ ằ ơ ị ươ ườ Tính quy đ i mômen quán tính ổ Quy đ i kh i l ộ b ng m t mômen quán tính J trên tr c đ ng c  có giá tr  t ế ng đ ng.

2

2

n

n

w

v

=

+

J

J

J

.

w m

i

j

ủ ệ ố ả ắ ổ ộ Nguyên t c quy đ i: B o toàn đ ng năng tích lũy c a h  th ng.

2

2

w 2 +� � i m 2

2 j 2

i

j

= 1

= 1

ộ ủ ầ ử

n

n

ầ ử ể ng c a ph n t chuy n

=

+

r

J

J

m

j

2 j

+� � m

ộ ứ

=

=

i

j

1

1

J i 2 i i

ộ ừ ụ ơ ộ   tr c  đ ng  c

r

ế

ể ế

ơ Jm  ­  mômen quán tính đ ng c ; Ji      ­  mômen  quán  tính  c a  ph n  t quay th  i;ứ ố ượ ủ mj  ­ kh i l ế ị đ ng t nh ti n th  j; ỉ ố ố ii    –      t   s   t c  đ   t ứ ầ ử  quay th  i; đ n ph n t ộ ừ ổ ố ầ    ­ bán kính quy đ i t c đ  t  ph n  ế ứ ị ộ ử   chuy n  đ ng  t nh  ti n  th   j  đ n  t ơ ụ ộ tr c đ ng c .

ệ ủ 1.2.6 Tr ng thái làm vi c c a truy n đ ng đi n:

ề ủ ố ộ

c chi u c a t c đ  và mômen: ạ ộ ề ề ề ậ ộ ỉ Quy  - H  th ng ch  ho t đ ng theo m t chi u, chi u thu n là chi u quay bình

th

ướ ệ ố ườ ng. ệ ố ả ề ề ọ ự ậ ượ c ch n t do.

ươ ơ ộ

ố ộ ộ ố ộ ộ ế ộ ơ ơ ề ơ

ấ ươ ề ậ

- H  th ng có đ o chi u, chi u thu n đ Khi đó: ậ ề ng n u đ ng c  quay theo chi u thu n. - T c đ  đ ng c  là d ượ ạ ế i. c l - T c đ  đ ng c  là âm n u đ ng c  quay theo chi u ng Mômen: - Mômen d u d ơ - Mômen âm s  gi m t c đ  đ ng c  theo chi u thu n, gia t c đ ng c

ng khi mômen gia t c đ ng c  theo chi u thu n. ộ ố ộ ơ ộ ộ ơ ề ậ ố ố

ẽ ả ị ề theo chi u ngh ch.

ố ộ ọ ộ ệ ụ ầ ẳ ặ ố

Hình 1.8: H  tr c Mômen – t c đ , chia m t ph ng t a đ  thành b n ph n  tư

- Ch  đ  đ ng c : đ ng c  bi n đi n năng thành c  năng đ a ra t

ế ộ ộ ơ ế ơ ộ ư ệ ơ ả ơ i. Pc

> 0.

- Ch  đ  hãm: đ ng c  ho t đ ng nh  m t máy phát, bi n c  năng c a

ư ộ ạ ộ ủ ế ơ ơ

ệ ơ ả ộ ế ộ i thành đi n năng. Pc  < 0. t

ế ơ ả ề ướ ệ ộ ơ Hãm tái sinh: Pd < 0, Pc  < 0, Đ ng năng bi n c  năng thành đi n năng tr  v  l i.

ơ ượ c:

ơ

ế ộ Ch  đ  hãm

ượ ệ ổ Pd > 0, Pc  < 0, ệ ế i đi n và chuy n năng l ừ ướ  l ng t

Hãm ng ậ ộ Đ ng  năng  bi n  c   năng  thành  đi n  năng,  nh n  năng  ể ượ l ng này thành t n  th t.ấ

ộ ơ

Pd = 0, Pc  < 0, ơ ệ ộ

ế ượ ể ấ ổ Hãm đ ng năng:  Đ ng năng bi n c  năng thành đi n năng,  chuy n năng l ng này thành t n th t.

ệ ổ

1.2.7 Đi u ki n  n đ nh tĩnh c a truy n đ ng đi n:

ạ ượ ơ ằ ộ ằ ệ c khi mômen đ ng c  b ng mômen

w

0

=

ằ ể ệ

(1.12)

0

d dt

0

ơ M0 = Mco     và

ơ

ể ỏ ị ằ ố  th i đi m t, h  di chuy n kh i v  trí cân b ng và các gia s

M M w

w+ D

d

w (

)

(1.13)

+ D

+

D D D ể Đi m làm vi c cân b ng đ t đ iả . t ạ T i đi m làm vi c cân b ng  g i:ọ ộ M0 – Mômen đ ng c w iả Mco – Mômen t ố ộ ộ        ­ T c đ  đ ng c ể Ở ờ , ươ ứ ng  ng  t ệ ,c

J

(M

+ D (M

= M) 0

co

M ) c

0

0 dt

w

- ươ ở Ph ng trình (1.1) tr  thành

d

)

+ D

=

(1.14)

J

M

M 0

c

( dt

D - D Thay (1.12) vào (1.13)

D ơ ủ ặ ỏ

w ậ Ở ố  lân c n đi m làm vi c, v i gia s              nh , xem đ c tính c  c a  m ẳ ơ ộ ng th ng:  đ ng c  và c a t

(1.15)

w

ể ủ ả ớ ườ ệ i là các đ

w

M

(

)c

= M

= c

(

)

dM w d

dM w d

D D và D D

(

(

);

)cdM dw

dM dw

ộ ố ủ ặ ơ ủ ộ ủ ơ t là đ  d c c a đ c tính c  c a đ ng c  và c a

w

ầ ượ L n l iả t

d

)

+

D

J

0

( dt

dM w d

cdM � � w d �

� D = w � �

- Thay (1.15) vào (1.14):

w

1 J

w d

cdM dM � � d �

� � �

(1.17)

D = D w

w

0

- -

w

e t (cid:0)

m

(cid:0) D ệ ổ ế ớ ị ậ ố i 0 khi             . V y s  mũ trong (1.17)

ể ả Đi m làm vi c  n đ nh,            ti n t ph i âm.

0

w

w d

cdM dM � � d �

� > � �

-

Hình 1.9: Các đi m xác  ơ ứ ộ ộ ậ ủ l p c a m t đ ng c   ng  ạ ả ớ v i các lo i t i khác nhau

ể ệ ổ ể ể ệ ổ ị

ự ổ ụ ể ặ ộ ơ ộ ỉ

ị ụ ặ ể  Đi m A và C là đi m làm vi c  n đ nh, đi m B là đi m làm vi c không  n  ị đ nh. ệ ủ => S   n đ nh c a đi m làm vi c ph  thu c không ch  vào đ c tính đ ng c ,  ả ộ mà còn ph  thu c vào đ c tính t i.

ộ ế ổ ộ ơ 1.3 H  ệ th ngố  b  bi n đ i – Đ ng c

1.

ạ STT Lo i BBĐ

Ch c năng

ụ ng d ng

ế

ỉ ề

ơ

ư 1 Ch nh l u có  ể đi u khi n

ồ Bi n  đ i  ngu n  AC  thành  ngu n  ổ ượ c DC thay đ i đ

ộ ộ ộ

ơ ể Đi u khi n đ ng c   DC,  đ ng  c   không  ơ ồ đ ng b  và đ ng c   ồ đ ng b

ế

ổ ượ

ơ

Bi n  đ i  ngu n  DC  c   đ nh  thành  ngu n DC thay đ i đ

ố ị c

2 Chopper (B  ộ ổ ế bi n đ i xung  áp)

ơ ể Đi u khi n đ ng c   ộ DC,  đ ng  c   không  ộ ồ đ ng b

ế

ố ị

ượ

ộ ộ

ồ thay  đ i  đ

c,  gi

ơ ể Đi u khi n đ ng c   ồ không đ ng b

ộ ế 3 B  bi n đ i  ệ đi n áp xoay  chi uề ộ

ư

Bi n  đ i  ngu n  AC  c   đ nh  thành  ữ ngu n  AC    nguyên t n sầ ố ồ ổ

ế ặ

ồ Bi n đ i ngu n DC thành ngu n áp  ệ ồ ho c  ngu n  dòng  AC  có  đi n  áp/  ổ ượ ặ ầ ố ố ị t n s  c  đ nh ho c thay đ i đ

c.

ể ơ ề Đi u khi n đ ng c   ộ ồ đ ng  b   và  không  ộ ồ đ ng b

4 B  ngh ch l u  (inverter)  ồ (ngu n dòng  ho c ngu n áp)

ố ị

ế

ầ ố

ổ 5 Cycloconverter Bi n  đ i  ngu n  AC  c   đ nh  thành  ồ ngu n AC có đi n áp và t n s  thay  ổ ượ c đ i đ

ơ ể ề Đi u khi n đ ng c   ộ ồ đ ng  b   và  không  ộ ồ đ ng b

ứ ộ

ơ

2. Đ nh m c đ ng c  và BBĐ:

ơ ớ

ơ

- Quá trình quá đ  c a đ ng c  có th  ch p nh n dòng đ ng c  l n

ơ

t c a đ ng c  cao.

ậ ệ ủ ộ ứ

ễ ượ

- S  d ng dòng quá đ  cao giúp đ ng c  đáp  ng nhanh và d  v

t

qua các quá t

ườ

ể ấ ộ ủ ộ ị ơ h n dòng đ nh m c do kh  năng ch u nhi ơ ộ ử ụ ắ i ng n h n. ử ụ ị ớ ạ

ệ ề ặ i h n v  m t quá t

ng b  gi

ườ ệ

ộ ế

i  l n,  ph i  ch n  b   bi n

ẫ - BBĐ th ng s  d ng linh ki n bán d n công su t. Các linh ki n  này th i dòng. ầ ử ụ ế ả ớ - N u  h   TĐĐ  c n  s   d ng  dòng  quá  t ơ ổ đ i có công su t l n h n so v i đ ng c .

ấ ớ ạ

ơ ườ

ớ ộ ả

- Các BBĐ hi n đ i th

ng có c  tính năng b o v  quá t

i, thông

qua vi c gi

i cho phép. ọ

ệ ố

- Khi không c n đáp  ng nhanh, ch n đ nh m c dòng h  th ng nên

ứ ộ

ơ

ớ ạ

ệ ớ ạ i h n dòng quá t ứ ầ ị ị ứ i h n m c dòng đ nh m c đ ng c .

gi

ớ ạ ủ ặ ể ơ ệ ố i h n c a đ c tính c  h  th ng BBĐ­ĐC đi n

Hình 1.10: Các gi hình

ệ ố

3. Sóng hài và h  s  công su t:

ấ ữ

- Sóng hài không sinh ra công su t h u ích, làm gia  ấ

tăng t n th t (lõi, dây qu n).

- Sóng hài dòng làm tăng giá tr  hi u d ng c a dòng

ơ

ị ệ ộ

ụ ơ

ộ đ ng c , méo d ng t

thông đ ng c

ơ

ơ

ử ụ S   d ng  BBĐ  bán  d n,  đ ng  c   ph i  gi m  đ nh  ứ ả ộ m c, t

ẫ ỏ ơ i đ ng c  nh  h n đ nh m c.

ấ ồ ụ

ướ

ẫ ế ướ

ưở

­      BBĐ  dung  bán  d n  công  su t  gây  song  hài  dòng  ạ ạ t i  ngõ  vào,  gây  bi n  d ng,  tr i  s t  đi n  áp  l i,  ả nh h

i trên l

ng t

i.

(cid:222)

ề ộ

ể ố ộ 1.4 Đi u khi n t c đ  truy n đ ng  đi n:ệ

ấ ượ

ố 1­ Các thông s  đánh giá ch t l

ng:

ộ ứ

ơ ặ Đ  c ng đ c tính c : =

b

M w

D

-

ơ ứ

-

ơ ề

ỏ ặ

ộ ổ

b      l n, đ c tính c  c ng. b      nh , đ c tính c  m m ố ộ Đ c tr ng cho đ  chính  ư ặ Đ   n đ nh t c đ :  ứ ị ố ộ ặ xác duy trì t c đ  đ t, xác đ nh b i công th c:

w

w

w

w

D

e

=

e

=

%

.100

d w

d w

d

d

d

w w

ố ộ ặ ­ T c đ  đ t ố ộ ự ­ T c đ  th c

- -

ộ ơ

ố ộ Đ  tr n đi u ch nh t c đ :

w

+ 1i

g

=

w

i

ị ố ộ

ậ ổ

ở ấ

t là các giá tr  t c đ  xác l p  n đ nh

c p

w w ,i

i

+ 1

ầ ượ l n l ứ th  i, i+1.

g (cid:0)

ệ ổ

ế ệ ố ộ ố ả m i giá tr  trong su t d i đi u ch nh t c đ .

ộ i m t

1 ề ệ ỉ - H  TĐĐ là có c p khi h  ch  có th  làm vi c  n đ nh t ả

ị ủ ố ộ

Phân lo i:ạ ệ - H  TĐĐ là vô c p n u             , nghĩa là h  làm vi c  n đ nh  ọ ệ ệ ổ ố ộ ố s  giá tr  c a t c đ  trong d i đi u ch nh t c đ .

ố ộ

w

ị ố ộ

max

min

ỉ ả D i đi u ch nh t c đ :  w ỉ ố ữ ố ộ ớ ỏ ấ T  s  gi a t c đ  l n nh t           và giá tr  t c đ  nh   ỉ ấ nh t       khi đi u ch nh.

=

D

w w

max

-

max

-

ấ ạ ủ ộ ở ộ

w ơ ế ở ộ ề ơ ị ạ           b  h n ch  b i đ  b n c  khí và c u t o c a đ ng c . w ề ế ở ị ạ           b  h n ch  b i yêu c u v  mômen kh i đ ng, kh  năng  min ố ố ộ ả quá t i và sai s  t c đ  cho phép. ơ ả ộ ứ

ưở

ế

ng l n đ n d i đi u ch nh t c

ặ (cid:222) Đ  c ng đ c tính c   nh h

ố ộ

ộ ứ

ơ

(cid:222) D i đi u ch nh t c đ  càng cao, đ  c ng đ c tính c  càng

đ .ộ ả l n.ớ

min

ể ố ộ 2­ Chuy n tr ng thái làm vi c khi đi u khi n t c đ :

ể ố ể ệ ề ạ

ố ả 1­ H.1.11a. Gi m t c (cùng chi u quay). ề ả 2­ H.1.11b. Đ o chi u quay. 3­ H.1.11c. Tăng t c (cùng chi u quay).

Hình 1.11: Chuy n tr ng thái làm vi c khi đi u khi n t c  độ

ầ ư ệ ả ố ỉ I ệ ố Hình 1.12: Gi m t c khi h  th ng ch  làm vi c trên ph n t

ộ ơ ỉ ấ ố ỏ

ể ả ể ủ ệ ể ễ ả ạ ố

Mômen đ ng c  ch  có th  gi m xu ng nh  nh t là zero. Khi đó,  ư ự s  chuy n tr ng thái c a đi m làm vi c khi gi m t c di n ra nh   hình.

ộ ộ ệ ố ả ơ ộ

ổ ề ụ ủ ơ

ủ ộ ơ

ế ầ ư ả ơ thi

w t c n có quan h  t c đ  c a đ ng c       và th i gian t nh  hình 1.4a.  c s  bi n

ộ ủ ộ ờ ơ ầ ờ ế ể ạ ượ ự ế t đ  đ t đ

ụ ậ 1.5 Bài t p ví d : ổ ề ụ ề M t  h   th ng  truy n  đ ng  có  mômen  t i  quy  đ i  v   tr c  đ ng  c   Mc  =  ộ ệ ố 10Nm,  mômen  quán  tính  c a  h   th ng  quy  đ i  v   tr c  đ ng  c   và  mômen  quán tính c a đ ng c  là J=0,05kgm2. ệ ố Gi ộ Hãy tín quan h  mômen đ ng c  và th i gian c n thi thiên t c đ  nh  yêu c u.

w

ệ ố ộ ư ầ

(t)

ệ ệ ầ ầ a) Quan h          theo yêu c u; b) Quan h  M(t) c n thi ế t

i:ả

=

+

M M J

C

ế

Gi Theo công th c (1.1): w d dt ế ố ư ộ ộ

w

2

= (cid:0)

= (cid:0)

rad s

1884

/

w

d dt

376,8 0, 2

=

ủ Trong vùng bi n thiên tuy n tính c a  ơ ố t c  đ   nh   hình  a),  gia t c  đ ng c   là:

0

d dt

ố ộ ổ ị Trong cùng t c đ   n đ nh:

t

s

0, 2

Suy ra: (cid:0) (cid:0)

M =

s

(cid:0) (cid:0) 1884.0,05+10        = 104,2Nm,         v i ớ 0+10                    = 10Nm

t t

0 0, 2 0,8

0,8 s 1

(cid:0) (cid:0) ­1884.0,05+10       = ­84,2Nm

ế ệ ư

ầ ế ự ế

ề ặ ộ ủ ư ồ ấ

ư ạ th

ự ế ườ ề

ư

ế ầ t nh  hình b). Quan h  M(t) c n thi ộ V  m t lí thuy t, s  bi n thiên đ t  ng t  c a  mômen  M  theo  th i  gian  ế nh   hình  b)  là  không  th   có  n u  ấ ữ ngu n  cung  c p  có  công  su t  h u  ặ ng g p.  h n nh  trong th c t ể ầ Tuy  nhiên,  yêu  c u  đi u  khi n  ụ mômen bi n thiên nhanh, nh  ví d   ế t nêu ra, là c n thi

ẫ ừ ỡ

ế

ể ộ

ừ ế ế

ỉ ấ ế ế ủ ứ ộ

ổ ổ ộ ế          Nh ng b  bi n  đ i dùng bán  ỏ ệ ấ d n công su t hi n nay, t  c  nh   ỡ (1kW)  đ n c  trung (vài trăm kW),  ề cho  phép  đi u  khi n  mômen  đ ng  ứ ị ơ   0  đ n  đ nh  m c  c   bi n  thiên  t ộ trong  vòng  1­5ms;  trong  đó,  t c  đ   đi u  ch nh  mômen  càng  nhanh  n u  ị công  su t  đ nh  m c  c a  b   bi n  ỏ đ i càng nh .

CÁM ƠN THẦY VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE