BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI
DOANH NGHIỆP BÁN LẺ HÀNG TIÊU DÙNG ĐẾN HÀNH VI
NGƯỜI TIÊU DÙNG
CS 20-17
Chủ nhiệm đề tài: ThS. Nguyễn Hiền Anh
Thành viên tham gia: ThS. Nguyễn Thu Hương
Hà Nội, 3/2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI
DOANH NGHIỆP BÁN LẺ HÀNG TIÊU DÙNG ĐẾN HÀNH VI
NGƯỜI TIÊU DÙNG
CS 20-17
Chủ nhiệm đề tài: ThS. Nguyễn Hiền Anh
Thành viên tham gia: ThS. Nguyễn Thu Hương
Xác nhận của Trường Đại học Thương mại
Chủ nhiệm đề tài
Hà Nội, 3/2021
i
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ ............................................................ iv
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI ..................................... 1
1.1 Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1
1.2 Xác định vấn đề và mục tiêu nghiên cứu ................................................ 3
1.3 Phạm vi nghiên cứu ................................................................................. 4
CHƯƠNG 2: MỘT SỐ LÝ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CSR
ĐẾN HÀNH VI ỦNG HỘ CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG......................................... 6
1.1 Lý thuyết về CSR ..................................................................................... 6
1.1.1 Khái niệm và sự phát triển của CSR ................................................... 6
1.1.2 Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp bán lẻ .......................................... 10
1.2 Nhận thức của người tiêu dùng về CSR ................................................ 15
1.2.1 Nhận thức của người tiêu dùng về trách nhiệm xã hội doanh nghiệp .... 15
1.2.2 Nhận thức của người tiêu dùng về trách nhiệm xã hội doanh nghiệp
bán lẻ ........................................................................................................... 17
1.2.3 Nhận thức của người tiêu dùng về trách nhiệm xã hội bán lẻ ở các
nước đang phát triển .......................................................................................... 18
1.3 Hành vi ủng hộ các nỗ lực CSR của người tiêu dùng ........................... 19
1.4 Các mô hình nghiên cứu về tác động của CSR lên hành vi ủng hộ doanh
nghiệp của người tiêu dùng ................................................................................... 22
1.4.1 Các nghiên cứu phát triển từ mô hình của Carroll (1991) trong nghiên
cứu hành vi người tiêu dùng ............................................................................. 24
1.4.2 Các nghiên cứu phát triển từ mô hình của Brown và Dacin (1997)
trong nghiên cứu hành vi mua người tiêu dùng ................................................ 28
1.4.3 Lý thuyết tam giác bền vững (The triple bottom line theory - TBL) 23
CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TÁC ĐỘNG CỦA
NHẬN THỨC VỀ CSR LÊN HÀNH VI ỦNG HỘ DOANH NGHIỆP BÁN LẺ
CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG .................................................................................... 31
2.1 Các nhân tố của mô hình nghiên cứu ................................................... 32
2.1.1 Biến độc lập: Nhận thức về CSR bán lẻ của người tiêu dùng........... 32
ii
2.1.2 Biến phụ thuộc: Hành vi ủng hộ của người tiêu dùng đối với các hoạt
động CSR của doanh nghiệp ............................................................................. 34
2.2 Xây dựng các giả thuyết nghiên cứu ..................................................... 36
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA NHẬN THỨC VỀ
TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI DOANH NGHIỆP BÁN LẺ ĐẾN HÀNH VI CỦA
NGƯỜI TIÊU DÙNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CÁC KẾT QUẢ
PHÂN TÍCH DỮ LIỆU .......................................................................................... 37
3.1 Tổng quan thị trường bán lẻ hàng tiêu dùng và Phương pháp nghiên cứu
............................................................................................................... 37
3.1.1 Tổng quan thị trường bán lẻ hàng tiêu dùng Việt Nam .................... 37
3.1.2 Phương pháp nghiên cứu ................................................................... 37
3.2 Phân tích các thông tin chung về mẫu khảo sát .................................... 50
3.2.1 Thông tin về nhân khẩu học của mẫu khảo sát ................................. 50
3.2.2 Thông tin về đặc điểm mua hàng (chuỗi siêu thị bán lẻ, tần suất ghé
thăm siêu thị, trị giá hóa đơn trung bình cho một lần mua) của mẫu khảo sát . 52
3.3 Phân tích độ tin cậy và kiểm định giá trị thang đo ............................... 53
3.3.1 Biến độc lập....................................................................................... 53
3.3.2 Biến phụ thuộc .................................................................................. 54
3.4 Phân tích các giả thuyết của mô hình nghiên cứu ................................ 54
3.4.1 Kết quả phân tích tương quan Pearson ............................................. 54
3.4.2 Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính đa biến giữa Hành vi mua và
Nhận thức về trách nhiệm kinh tế, Nhận thức về trách nhiệm môi trường, Nhận
thức về trách nhiệm xã hội, Nhận thức về trách nhiệm chuỗi cung ứng .......... 55
3.4.3 Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính giữa biến Hành vi hỗ trợ và Nhận
thức về trách nhiệm kinh tế, Nhận thức về trách nhiệm môi trường, Nhận thức
về trách nhiệm xã hội và Nhận thức về trách nhiệm chuỗi cung ứng ............... 56
3.4.4. Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính giữa biến Truyền miệng và Nhận
thức về kinh tế, Nhận thức về môi trường, Nhận thức về xã hội và Nhận thức về
chuỗi cung ứng .................................................................................................. 57
iii
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT VẬN DỤNG CSR TÁC ĐỘNG
ĐẾN HÀNH VI CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG ĐỐI VỚI DNBL HÀNG TIÊU
DÙNG ....................................................................................................................... 58
5.1 Đánh giá chung ..................................................................................... 58
5.1.1 Thành công ........................................................................................ 59
5.1.2 Hạn chế .............................................................................................. 60
5.1.3 Nguyên nhân ..................................................................................... 61
5.2 Dự báo triển vọng thị trường và quan điểm đề xuất ............................. 62
5.2.1. Dự báo triển vọng thị trường hàng tiêu dùng Việt Nam ................... 62
5.2.2. Quan điểm đề xuất ............................................................................. 65
5.3 Một số giải pháp đề xuất với các doanh nghiệp bán lẻ hàng tiêu dùng
và kiến nghị với các bên liên quan ........................................................................ 66
5.3.1. Một số giải pháp đề xuất với doanh nghiệp bán lẻ hàng tiêu dùng ... 66
5.3.2. Một số kiến nghị với các bên liên quan ............................................. 68
5.4 Một số hạn chế nghiên cứu ................................................................... 71
5.5 Định hướng nghiên cứu trong tương lai ............................................... 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................
PHỤ LỤC ...............................................................................................................