Báo cáo: Sử dụng các tác nhân sinh học, thuốc bảo vệ thực vật
lượt xem 10
download
Thuốc bảo vệ thực vật đã phát huy được tác dụng tích cực trong việc phòng trừ sâu bệnh, bảo vệ cây trồng, tuy nhiên, nó cũng gây ra những tác dụng không mong muốn như ảnh hưởng xấu đến môi trường sống, ô nhiễm cây lương thực, thực phẩm, gây ngộ độc chết người,... Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài báo cáo "Sử dụng các tác nhân sinh học, thuốc bảo vệ thực vật" dưới đây.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo: Sử dụng các tác nhân sinh học, thuốc bảo vệ thực vật
- Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM Vi Sinh Học Đại Cương MỤC LỤC MỤCLỤC…………………………………………………………………….1 I. ĐẶT VẤN ĐỀ...............................................................................................2 II.NỘI DUNG...................................................................................................2 II.1 Trên thế giới 1.Bacillus thuringiensis: ứng dụng trong nông nghiệp và quản lý kháng sâu bệnh….……………...................... ………………………………...2 2. Bacillus thuringiensis: gen A và quan điểm proteomics.......................3 3. Bacillus thuringiensis và độc tố của nó.................................................3 4.A story of a successful bioinsecticide....................................................3 5.Ứng dụng Bacillus thuringiensis trong nông nghiệp và quản lý tính kháng của công trùng.............................................................................4 II.2 Trên Việt Nam 1.Nghiên cứu sản xuất, sử dụng thuốc trừ sâu sinh học NPV, VBt trừ sâu hại cây trồng...................................................................................4 2.Sử dụng gần 10 chủng vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt) được phân lập ở VN, các chuyên gia thuộc Viện Công nghệ sinh học (Viện KH&CN Việt Nam) đã nghiên cứu và sản xuất thành công thuốc trừ sâu sinh học Bt hiệu quả cao.................................................................5 3.Chế phẩm Bt thế hệ mới........................................................................5 4.Thực trạng về sản xuất và ứng dụng các chế phẩm vi sinh vật để phòng trừ dịch hại cây trồng............................................................................6 5. Xác định một số tính chất hóa sinh và sinh học phân tử của chủng Bacillus thuringiensis var.aizawai h1 phân lập ở việt nam........................................................................................................6 III. KẾT LUẬN...............................................................................................6 IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................7 1
- Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM Vi Sinh Học Đại Cương I. Đặt Vấn Đề Nhiều thập kỷ qua, thuốc bảo vệ thực vật ( BVTV) đã phát huy được tác dụng tích cực trong việc phòng trừ sâu bệnh, bảo vệ cây trồng. Tuy nhiên, nó cũng gây ra những tác dụng không mong muốn như ảnh hưởng xấu đến môi trường sống, ô nhiểm cây lương thực, thực phẩm, gây ngộ độc chết người,...Do vậy, việc sữ dụng các tác nhân sinh học như vi khuẩn, vi rút, vi nấm, hay các hợp chất tự nhiên có hoạt chất sinh học mạnh để phòng trừ sâu bệnh cho cây trồng là rất hữu ích và cần thiết, trong đó thuốc trừ sâu vi sinh đã và đang được lựa chọn. II. Nội Dung Chủng Bt ( Bacillus thuringiensis ) là yếu tố vô cùng quan trọng quyết định hoạt lực diệt sâu và Bt được coi là tác nhân sinh học đầu tiên đã được nghiên cứu trên thế giới ( Hạng Abbott, Mỹ ) từ những năm 1925, vì chúng có khả năng phòng trừ các loại các loại sâu có kết quả cao. II.1 Trên thế giới Bacillus thuringiensis : ứng dụng trong nông nghiệp và quản lý 1. kháng sâu bệnh: Sử dụng organophosphates, carbamate và pyrethroid ở Bangladesh là gây ảnh hưởng cấp tính và mãn tính như gan và thận biến chứng và gây ung thư rất âm thầm. Để khắc phục vấn đề như vậy, sinh học thâm canh bệnh tổng hợp quản lý (BIPM) và đề xuất thay thế biopesticide Bt là không thể thiếu thành phần của nó. Vì vậy, một cách tiếp cận toàn diện để cách ly và phát hiện các chủng Bt tiềm năng, sản xuất ở quy mô công nghiệp và quản lý trong lĩnh vực này là cần thiết. Về vấn đề này, vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt) đã bị cô lập, đặc trưng với đặc tính di truyền và độc hại và trung bình đã được phát triển cho các chi phí có hiệu quả quy mô lớn sản xuất.Các xét nghiệm sinh học Bt phân lập gen cry1 2
- Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM Vi Sinh Học Đại Cương chứa chấp được thực hiện đối với các loại rau Sâu Spodoptera litura, Bactrocera cucurbitae và Callosobrochus chinensis vv mà chứng minh kết quả rất đáng khích lệ. 2. Bacillus thuringiensis: gen A và quan điểm proteomics Bt thường thiết lập một mối quan hệ gây bệnh với chủ của nó, nhưng cũng có thể tồn tại cộng sinh với một số loài động vật không xương sống, vi khuẩn cung cấp một mô hình đặc biệt để giải quyết các câu hỏi liên quan đến tương tác vi khuẩn chủ nhà và những yếu tố ảnh hưởng đến mối quan hệ gây bệnh và cộng sinh. Như đã thảo luận, gây bệnh của Bt liên quan đến mục tiêu thụ cadherin cụ thể trong các chủ thể, chỉ ra rằng tấn công các phân tử kết dính tế bào là tiến hóa đáng kể cho Bt và nhiều tác nhân gây bệnh khác mà phá vỡ các rào cản thâm nhập và biểu mô ở chủ thể. Một nền tảng tính toán đường ống dựa trên web được phát triển để khai thác gen quy mô lớn tự động và mục tiêu trừ sâu identification. Phương pháp như vậy sẽ tạo điều kiện thiết kế protein cho việc tạo ra các Cry protein và peptide bắt chước mà có thể có hiệu quả hơn so với các chất độc tự nhiên bản thân và ít có khả năng gây kháng chủ côn trùng. 3. Bacillus thuringiensis và độc tố của nó: Công nghệ sinh học gen tinh thể đã được đưa vào các vi khuẩn khác như Escherichia coli, Bacillus subtilis, Bacillus megatorium, và Pseudomonas fluorescens. Fermentations của Pseudomonashave tái tổ hợp được sử dụng để sản xuất tập trung công thức biopesticide dịch nước bao gồm các thể vùi Cry đóng gói trong tế bào chết. Hình thức thiết kế của protein Cry có thể hiển thị được cải tiến hiệu lực hoặc sản lượng và có thể làm cho họ một lựa chọn hấp dẫn và thiết thực hoặc bổ sung với thuốc trừ sâu truyền thống khác.Các sản phẩm thương mại đầu tiên xuất hiện vào năm 1938 để sử dụng chống lại ấu trùng lepidopterous là Sporeine, được sản xuất bởi một số công ty. Các độc tố được sản xuất bởi thiết kế Pseudomonas fluo rescenceand được lập như viên nang siêu nhỏ hoặc các công thức như dạng hạt, được sử dụng chống lại Lepidoptera, armyworms, bọ cánh cứng Colorado, và sâu đục thân ngô. 4. A story of a successful bioinsecticide : Bacillus thuringiensis (Bt) vi khuẩn gây bệnh côn trùng dựa trên lỗ chân lông tạo thành protein diệt côn trùng được gọi là Cry và cyt độc tố để giết chủ ấu trùng côn trùng của họ. Các biểu hiện của chất độc Cry nhất định trong cây trồng chuyển gen đã góp phần kiểm soát hiệu quả các côn trùng gây hại dẫn đến giảm đáng kể trong việc sử dụng thuốc trừ sâu hóa học. 3
- Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM Vi Sinh Học Đại Cương Phương thức hành động của ba miền gia đình Cry độc tố liên quan đến sự tương tác liên tục của các chất độc với một số protein ruột côn trùng tạo thuận lợi cho sự hình thành của một cấu trúc oligomer trước lỗ chân lông và chèn màng sau đó dẫn đến việc giết hại các tế bào ruột giữa côn trùng bằng cách sốc thẩm thấu. 5.Ứng dụng Bacillus thuringiensis trong nông nghiệp và quản lý tính kháng của công trùng: Một trong những ưu điểm chính của việc kiểm soát vi khuẩn là họ có thể thay thế, ít nhất là một phần, một số nhất thuốc trừ sâu hóa học nguy hiểm. Do đó thường sử dụng trong nông nghiệp hữu cơ, mà đang ngày càng phổ biến với người tiêu dùng. Nhiều nghiên cứu cũng đã nêu bật benefits khai thác để bảo vệ cây trồng và rừng. Tiến bộ trong di truyền học phân tử cũng đã làm cho nó có thể sử dụng Bt crygenes như một nguồn tài nguyên di truyền cho transgenesis và cho xây dựng các nhà máy chuyển gen kháng insects.Btmaize andBtcotton, mà constitutively produceδnội độc tố, là một phương tiện hiệu quả để kiểm soát sâu bệnh của họ đặc biệt là các "Sâu đục thân" do thói quen "endophytic" của họ rất increasing suất. II.2 Trên Việt Nam Ở Việt Nam, các chế phẩm được các viện nghiên cứu hiện sản xuất là bán thủ công ở dạng thô, ứng dụng diện hẹp, chưa có chỉ số quốc tế IU, nên chưa gọi là thuốc mà là chế phẩm vi sinh. Chế phẩm vi sinh trừ sâu có chế phẩm Bt. 1.Nghiên cứu sản xuất, sử dụng thuốc trừ sâu sinh học NPV, VBt trừ sâu hại cây trồng: Nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sản xuất chế phẩm trừ sâu sinh học có nguồn gốc virus và vi khuẩn , sản xuất chế phẩm NPV, VBt do trung tâm sinh học – Viện Bảo Vệ Thực Vật thực hiện. Đã sản xuất 4 loại phế phẩm NPV, VBt đủ sử dụng cho 10ha cây trồng và chuyển giao cho chương trình 4kg chế phẩm Viha, VihaBt,.. để sử dụng cho 4ha rau mầm tại các địa phương tham gia thử nghiệm.Nghiên cứu sản xuất chế phẩm Bt trừ sâu hại cây trồng do 2 đơn vị Viện Công Nghệ Sinh Học và Viện Công Nghệ Thực Phẩm thực hiện: sản xuất được 20kg Bt dạng bột thấm nước 1600IU/mg và 100l Bt dạng sửa 4000IU/ml. Những vấn đề còn tồn tại : Sản xuất chế phẩm còn chưa kịp thời để cung cấp cho các mô hình, giá thành còn cao.Các thí nghiện cần thực hiện nhiều lần để khẳng định quy trình công nghệ tối ưu. 4
- Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM Vi Sinh Học Đại Cương 2.Sử dụng gần 10 chủng vi khuẩn Bacillus thuringiensis (Bt) được phân lập ở VN, các chuyên gia thuộc Viện Công nghệ sinh học (Viện KH&CN Việt Nam) đã nghiên cứu và sản xuất thành công thuốc trừ sâu sinh học Bt hiệu quả cao: Ưu điểm nổi bật của các loại thuốc này so với thuốc trừ sâu hoá học là không gây ô nhiễm môi trường, không diệt các côn trùng hữu ích và đặc biệt không độc hại đối với người. Chúng diệt được sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, sâu keo da láng, sâu róm thông, sâu cuốn lá lúa, thậm chí là tuyến trùng gây hại cho cà phê, hồ tiêu...Để sản xuất thuốc trừ sâu sinh học Bt, nhóm nghiên cứu do PGS.TS Ngô Đình Bính đứng đầu đã chọn lựa các chủng Bt có hoạt tính diệt sâu cao. Đó là những chủng mang những gien tạo ra các protein độc tố. Khi được phun lên lá cây, protein độc tố dưới dạng tinh thể sẽ diệt những loại sâu hại nhất định.Kết quả thử nghiệm trên đồng ruộng trồng bắp cải cho thấy các chế phẩm Bt diệt được gần 90% sâu hại, so với gần 80% của thuốc hoá học. Hiện các chế phẩm đang được sử dụng tại các vùng trồng rau sạch ở Vĩnh Phúc, Thanh Trì, Hải Dương, Hà Tây, Đông Anh... Một đời rau cần phun 5 lần, mỗi lần phun phải dùng 1,5kg dạng bột/ha với giá thành 300.000400.000 VNĐ. Mong muốn của nhóm nghiên cứu là quy trình sản xuất thuốc trừ sâu sinh học Bt hoàn thiện này được ứng dụng ở quy mô công nghiệp. 3.Chế phẩm Bt thế hệ mới: Một trong những hạn chế của thuốc trừ sâu sinh học là tính tác động chọn lọc của nó, nghĩa là mỗi một gen mã hoá một protein độc tố diệt sâu nhất định nào đó. Vì vậy muốn có một chế phẩm trừ được nhiều loại sâu thì chủng sản xuất phải chứa một tổ hợp gen mã hóa các protein diệt sâu. Đề tài khoa học cơ bản mã số 82 09 04 “Biểu hiện gen mã hóa protein tinh thể Cry1C diệt côn trùng trong chủng Bacillus thuringiensis 51 không sinh tinh thể” và đề tài nhánh của KC0412 (2001 – 2004) đã tạo được chủng Bt mới (chủng Bt tái tổ hợp – Btk28) có hoạt lực diệt sâu rộng hơn, nghĩa là chủng kurstaki trước đây chỉ diệt được sâu tơ, nay được kết hợp thêm một gen cry1C diệt sâu khoang (một loài sâu hại lớn trong nông nghiệp). Như vậy chế phẩm sản xuất bằng chủng Btk28 này có hoạt phổ diệt sâu rộng hơn, mạnh hơn. 4.Thực trạng về sản xuất và ứng dụng các chế phẩm visinh vật để phòng trừ dịch hại cây trồng: Được Viện Bảo vệ thực vật phối hợp với Viện Công nghiệp thực phẩm sản xuất từ năm 19902004, theo dự án cấp Nhà nước KC0812, KHCN0207 và dự án NGO, chế phẩm Bt đạt các thông số sau: Số lượng bào tử đạt tiêu chuẩn Việt Nam từ 3 10 tỷ bào tử/1 gram chế phẩm, hàm lượng khô đảm bảo từ710%, độ pH trung tính, hiệu lực diệt sâu đạt từ70 90% và thời gian bảo quản 6 12 tháng. Chế phẩm Bacillus thuringiensis (Bt) có hiệu quả trừ các loài sâu tơ, sâu xanh bướm trắng, sâu khoang... hại rau, đã được triển khai ứng dụng khoảng vài vạn ha ở Hà Nội, Hải Phòng, Hà Tây, Vĩnh Phúc ,...Tuy đạt 5
- Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM Vi Sinh Học Đại Cương được 1 số kết quả ứng dụng trên, nhưng cũng mới ở diện hẹp, chưa đáp ứng nhu cầu của sản xuất mỗi khi có dịch hại phát sinh các tỉnh ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn vẫn chưa hề biết khái niệm về các chế phẩm vi sinh. 5.Xác định một số tính chất hóa sinh và sinh học phân tử của chủng Bacillus thuringiensis var.aizawai h1 phân lập ở việt nam: Chủng B. thuringiensis phân lập đã được phân loại là chủng B. thuringiensis var. aizawai theo phương pháp định typ huyết thanh của Ohba và Aizawai. Chúng tôi đã tiến hành thử sinh học hoạt tính diệt sâu của chủng B. thuringiensis var. aizawai H1 phân lập có tinh thể hình quả trám đối với một số côn trùng phổ biến thuộc bộ cánh vảy như sâu ngài gạo, sâu tơ, sâu keo, sâu khoang và sâu bông. có hiệu lực diệt đặc hiệu cao là 100% đối với sâu ngài gạo, sâu tơ và sâu keo. Hiệu quả diệt giảm hơn đối với sâu khoang (90%) và giảm hơn nữa trên đối tượng sâu bông (30%). %). Như vậy chủng B. thuringiensis var. aizawai H1 có ý nghĩa rất quan trọng để bổ sung vào bộ sưu tập chủng giống phục vụ cho công nghệ sản xuất thuốc trừ sâu vi sinh B. thuringiensis. Kết quả thử sinh học cho thấy sâu bông là loài rất khó diệt.cần phải có những nghiên cứu sâu hơn về mặt sinh học phân tử đối với chủng B. thuringiensis var. aizawai H1 có hiệu lực diệt sâu bông. Từ đó tạo ra chủng B. thuringiensis tái tổ hợp mới có hiệu lực diệt sâu bông là rất cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn cho công nghệ sản xuất thuốc trừ sâu B. thuringiensis diệt trừ sâu bông H. armigera tại Việt nam. III. Kết Luận Thuốc trừ sâu vi sinh BT ( Bacciluss Thuringiensis var. ) thuộc nhóm trừ sâu sinh học, có nguồn gốc vi khuẩn, phổ diệt sâu rộng và hữu hiệu đối với các lọai sâu như sâu cuốn lá, sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, sâu ăn tạp… Sâu khi ăn phải thuốc sẽ ngừng ăn sau vài giờ và chết sau 1 – 3 ngày. Không gây độc hại cho người và gia súc, không nhiểm bẩn môi trường sống. Chưa tạo ra tính kháng thuốc của sâu hại. Không làm mất đi những tài nguyên sinh vật có ích như các loài ký sinh thiên địch. Không ảnh hưởng đến chất lượng nông sản, thực phẩm. Nếu sữ dụng hợp lý, đúng phương pháp, đúng kỹ thuât, trong điều kiện nhiệt độ và ẩm độ thích hợp sẽ mang lại hiệu quả kỹ thuật cao. 6
- Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM Vi Sinh Học Đại Cương Hiệu quả của thuốc trừ sâu vi sinh thường kéo dài, vì chúng không chỉ tiêu diệt trực tiếp lứa sâu đang phá hoại mà có thể lan truyền cho thế hệ tiếp theo như đợt trứng kế tiếp nở ra lứa sâu non mới. IV.Tài Liệu Tham Khảo 1. PGS.TS Phạm Thị Thùy . Giáo trình Công Nghệ Sinh Học trong Bảo Vệ Thực Vật – NXB Giáo Dục Việt Nam. 2. GS.TS Trần Văn Mão. Sử sụng vi sinh vật có ích – NXB Nông Nghiệp. 3. www.tailieu.vn 4. Đề tài nghiên cứu: “Nghiên cứu sản xuất, sử dụng thuốc trừ sâu sinh học NPV, VBt trừ sâu hại cây trồng” Th.s Hoàng Thị Việt 5. Báo cáo khoa học: “XÁC ĐỊNH MỘT SỐ TÍNH CHẤT HOÁ SINH VÀ SINH HỌC PHÂN TỬ CỦA CHỦNG BACILLUS THURINGIENSIS VAR. AIZAWAI H1 PHÂN LẬP Ở VIỆT NAM”. Bùi Thị Hương, Nguyễn Thuỳ Châu Bộ môn Vi Sinh, Viện Công Nghệ Sau Thu Hoạch, Đinh Duy Kháng Phòng Vi Sinh phân tử, Viện Công Nghệ Sinh Học. 6. “PHÂN LẬP CÁC CHỦNG BACILLUS THURINGIENSIS KURSTAKI Ở VIỆT NAM” Bùi Thị Hương, Đỗ Thị Ngọc Huyền, Nguyễn Tuấn, Nguyễn Thuỳ Châu Bộ môn Vi Sinh, Viện Công Nghệ Sau Thu hoạch, Đinh Duy Kháng Phòng Vi Sinh Phân tử, Viện Công Nghệ Sinh học 7. Md. Mozammel Hoq, Asaduzzaman Shishir, Anamika Bhowmik, Md. Nahinur Rahman Akanda and Shakila Nargis Khan . “A Holistic Approach in Bacillus thuringiensis Biopesticides Production for the Food Security, Public Health and Environment”. Hội Thảo Khoa Học: The 2nd AFSA Conference on Food Safety and Security. 8. Mohamed A Ibrahim, Natalya Griko,Matthew Junker and Lee A Bulla. Bacillus thuringiensis.National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine 9. Sách : Chemical Pesticides: Mode of Action and Toxicology Chapter 4 10. Vincent Sanchis, Denis Bourguet. Bacillus thuringiensis: applications in agriculture and insect resistance management. Hết 7
- Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM Vi Sinh Học Đại Cương 8
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
BÁO CÁO TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI - DỊCH VỤ ABC
60 p | 1241 | 316
-
Báo cáo chuyến đi thực tế Công tác xã hội tại trung tâm nuôi dưỡng trẻ khuyết tật tỉnh Hà Tây
21 p | 1166 | 205
-
Báo cáo thực tập: Công tác tổ chức lao động tại Công ty quản lý Bến xe Hà Nội
55 p | 355 | 67
-
Báo cáo thực tập: Công tác quản trị sản xuất trong Công ty Dệt vải công nghiệp Hà Nội
10 p | 276 | 56
-
Báo cáo: Sử dụng phân bón và sự phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp/ruộng lúa
25 p | 310 | 54
-
Báo cáo: Công tác thực tập sư phạm năm thứ 3
5 p | 210 | 26
-
Báo cáo khoa học: Ứng dụng một số thuốc trừ sâu bệnh sinh học hiện có trong công tác sản xuất rau an toàn và phòng trừ sâu xanh da láng
17 p | 139 | 25
-
Báo cáo tham luận: Định hướng quy hoạch sử dụng đất vùng đồng bằng sông Cửu Long gắn với phát triển kinh tế - xã hội bền vững
24 p | 111 | 20
-
Báo cáo Công nghệ hóa: Lịch sử phát triển xúc tác của quá trình xúc tác reforming
14 p | 137 | 15
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Định hướng khai thác và sử dụng các thiết bị đã được trang bị để tiến hành các thí nghiệm phương pháp giảng dạy Vật lý theo chương trình thí điểm Trung học phổ thông phân ban."
6 p | 144 | 15
-
Báo cáo Quốc gia về thanh niên Việt Nam
88 p | 137 | 14
-
Báo cáo " Hoạt động hợp tác pháp luật với người nước ngoài liên quan đến việc đảm bảo quyền công dân dưới góc độ luật hành chính và tố tụng hành chính "
6 p | 101 | 13
-
Báo cáo khoa học: Giải pháp quản trị rủi ro lãi suất tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Đồng Nai
9 p | 108 | 9
-
Báo cáo: Sử dụng công cụ geospatical toolkit để đánh giá tiềm năng sinh khối từ cây nông nghiệp của tỉnh Hải Dương
40 p | 56 | 9
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ CHẾ TẠO & SẢN XUẤT ỐNG BÊ TÔNG CÓ LỖ THẤM XUNG QUANH BẰNG PHƯƠNG PHÁP QUAY LY TÂM THAY THẾ VẬT LIỆU NHẬP NGOẠI"
6 p | 59 | 7
-
Báo cáo: Đánh giá sự phát triển hình thái, thể lực và kỹ thuật của đội tuyển bóng ném nam trẻ thành phố Hồ Chí Minh (2010)
8 p | 96 | 7
-
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kỹ thuật môi trường: Nghiên cứu xử lý khí thải có chứa các hợp chất thơm dễ bay hơi (benzen và toluen) sử dụng xúc tác trên cơ sở Cu (Co)-MnOx
28 p | 3 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn