1
§¹i häc huÕ
tr-êng ®¹i häc s- ph¹m
b¸o c¸o tãm t¾t
®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp tr-êng
Tªn ®Ò tµi:
ph©n tÝch t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu
®Õn sù ph©n ho¸ kh«ng gian vµ thêi gian cña
du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ
M· sè: T03 - TN - 41
Chñ nhiÖm ®Ò tµi: NguyÔn Hoµng S¬n
Thêi gian thùc hiÖn: 24 th¸ng
HuÕ, th¸ng 12 n¨m 2004
2
môc lôc
Trang
phÇn më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi.
2. Môc tiªu cña ®Ò tµi.
3. NhiÖm vô cña ®Ò tµi.
4. LÞch sö nghiªn cøu cña ®Ò tµi.
5. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi.
6. Ph- ¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Ò tµi.
phÇn néi dung
Ch- ¬ng 1: C¬ së lý luËn cña viÖc ph©n tÝch t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè thêi
tiÕt, khÝ hËu ®Õn sù ph©n ho¸ kh«ng gian vµ thêi gian cña du lÞch tØnh
Thõa Thiªn HuÕ.
1.1. Mét sè kh¸i niÖm.
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ thêi tiÕt vµ khÝ hËu.
1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ du lÞch.
1.2. C¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu vµ tµi nguyªn du lÞch.
1.2.1. ¶nh h- ëng cña thêi tiÕt, khÝ hËu ®èi víi søc khoÎ con ng- êi.
1.2.2. Tµi nguyªn du lÞch.
1.2.2.1. Kh¸i niÖm.
1.2.2.2. §Æc ®iÓm cña tµi nguyªn du lÞch.
1.2.2.3. Ph©n lo¹i tµi nguyªn du lÞch.
2.3. §¸nh gi¸ vµ khai th¸c c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu phôc vô du lÞch.
2.3.1. Môc ®Ých ®¸nh gi¸.
2.3.2. Néi dung ®¸nh gi¸.
2.3.3. Ph- ¬ng ph¸p ®¸nh gi¸.
2.3.3.1. Ph- ¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ theo tõng thµnh phÇn.
2.3.3.2. Ph- ¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tæng hîp.
Ch- ¬ng 2: Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu tØnh
Thõa Thiªn HuÕ vµ t¸c ®éng cña chóng ®Õn søc khoÎ con ng- êi vµ ph¸t
triÓn du lÞch.
2.1. ChÕ ®é bøc x¹, n¾ng, m©y ë Thõa Thiªn HuÕ vµ ¶nh h- ëng cña nã ®Õn søc
khoÎ ®êi sèng vµ tham quan du lÞch.
2.2. ChÕ ®é giã ë Thõa Thiªn HuÕ vµ ¶nh h- ëng cña nã ®Õn søc khoÎ con
ng- êi vµ c¸c ho¹t ®éng tham quan du lÞch.
2.3. ChÕ ®é nhiÖt ë Thõa Thiªn HuÕ vµ ¶nh h- ëng cña nã ®Õn søc khoÎ con
ng- êi vµ c¸c ho¹t ®éng tham quan du lÞch.
2.4. ChÕ ®é m- a Èm ë Thõa Thiªn HuÕ vµ ¶nh h- ëng cña nã ®Õn søc khoÎ con
ng- êi vµ c¸c ho¹t ®éng tham quan du lÞch.
2.5. nh h- ëng cña mét sè hiÖn t- îng thêi tiÕt ®Æc biÖt ®Õn søc khoÎ con
ng- êi.
Ch- ¬ng 3: T¸c ®éng cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu ®Õn sù ph©n ho¸
kh«ng gian vµ thêi gian cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
3.1. Ph©n tÝch t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu ®Õn sù ph©n ho¸ theo
thêi gian cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
3.1.1. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸.
3.1.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu ®Õn sù ph©n ho¸
1
1
1
1
2
2
2
4
4
4
4
4
5
5
6
6
6
7
8
8
8
10
10
11
12
12
13
14
15
16
19
19
20
3
theo thêi gian cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
3.1.2.1. §¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu thµnh phÇn.
3.1.2.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng tæng hîp cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu ®Õn sù
ph©n ho¸ theo thêi gian cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
3.1.3. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸
3.2. Ph©n tÝch t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu ®Õn sù ph©n ho¸ theo
kh«ng gian cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
3.2.1. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸.
3.2.1.1. C¸c chØ tiªu thµnh phÇn.
3.2.1.2. ChØ tiªu tæng hîp.
3.2.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu.
PhÇn kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
1. KÕt luËn.
2. KiÕn nghÞ.
Tµi liÖu tham kh¶o
phÇn phô lôc
20
26
27
28
28
28
31
32
35
35
36
37
40
4
phÇn më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi:
Thõa Thiªn HuÕ lµ mét tØnh n»m ë vÞ trÝ trung ®iÓm cña ®Êt n- íc vµ ®· ®- îc
biÕt ®Õn nh- mét s¶n phÈm tuyÖt vêi cña thiªn nhiªn kÕt hîp víi bµn tay khÐo lÐo vµ
søc s¸ng t¹o cña con ng- êi ®· bµn giao cho thÕ hÖ ngµy nay mét quÇn thÓ di tÝch lÞch
sö - v¨n ho¸, kiÕn tróc hÇu nh- nguyªn vÑn, xøng ®¸ng lµ mét bé phËn hîp thµnh tµi
s¶n v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i. Tuy nhiªn, n»m trong vïng khÝ hËu §«ng Tr- êng S¬n - n¬i
chuyÓn tiÕp gi÷a miÒn khÝ hËu phÝa b¾c (cã mïa ®éng l¹nh) vµ miÒn khÝ hËu phÝa nam
(nãng Èm quanh n¨m), l¹i cã ®Þa h×nh nói cao che ch¾n nªn l·nh thæ Thõa Thiªn HuÕ
cã nÒn khÝ hËu rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p g©y ¶nh h- ëng ®Õn ®êi sèng vµ c¸c ho¹t ®éng
cña con ng- êi còng nh- c¸c ho¹t ®éng tham quan du lÞch rÊt kh¸c nhau ë tõng thêi kú
trong n¨m.
Do ®ã viÖc nghiªn cøu c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu vµ ®¸nh gi¸ ¶nh h- ëng cña
nã ®èi víi søc khoÎ, ®êi sèng con ng- êi lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt gióp chóng ta h¹n
chÕ nh÷ng t¸c ®éng cã h¹i vµ tËn dông nh÷ng t¸c ®éng cã lîi cho ho¹t ®éng sèng cña
con ng- êi.
2. Môc tiªu cña ®Ò tµi.
Ph©n tÝch c¸c t¸c ®éng cña thêi tiÕt, khÝ hËu ®Õn sù ph©n ho¸ kh«ng gian vµ thêi
gian cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ. Tõ ®ã gióp cho c¸c c¬ quan, c«ng ty du lÞch n¾m
b¾t ®- îc nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña khÝ hËu ®Ó tæ chøc c¸c lo¹i h×nh tham quan
du lÞch phï hîp víi tõng ®Þa bµn vµ tõng thêi ®iÓm cô thÓ ë tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
3. NhiÖm vô.
- Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña viÖc ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ
hËu ®Õn sù ph©n ho¸ kh«ng gian vµ thêi gian cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
- Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu vµ t¸c ®éng cña
chóng ®Õn søc khoÎ con ng- êi vµ ph¸t triÓn du lÞch.
- §¸nh gi¸ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu ¶nh
h- ëng ®Õn sù ph©n ho¸ theo kh«ng gian vµ thêi gian cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
- B- íc ®Çu ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m khai th¸c tèt ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ
hËu ®Ó ph¸t triÓn du lÞch ë tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
4. LÞch sö nghiªn cøu.
ViÖc nghiªn cøu ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu phôc vô ph¸t triÓn du lÞch ®- îc c¸c
t¸c gi¶ nghiªn cøu d- íi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. Nh- ng tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh trªn ®Òu
nghiªn cøu ®Ó phôc vô du lÞch d- íi nhiÒu khÝa c¹nh, hoÆc lµ tæng hîp c¸c yÕu tè hoÆc
nghiªn cøu trªn nh÷ng l·nh thæ kh¸c nhau. Cßn viÖc ®i s©u vµo nghiªn cøu, ph©n tÝch
c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu phôc vô ph¸t triÓn du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ lµ mét vÊn
®Ò hoµn toµn míi mÎ.
5. Ph¹m vi nghiªn cøu.
- §Ò tµi chØ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c thµnh phÇn cña ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu
cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng du lÞch lµ nhiÖt ®é kh«ng khÝ, ®é Èm kh«ng khÝ,
vËn tèc giã, l- îng m- a vµ sè ngµy m- a.
- §Ò tµi ph©n tÝch c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu theo h- íng phôc vô du lÞch trªn
toµn l·nh thæ Thõa Thiªn HuÕ.
- §Ò tµi tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vµ ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p trªn c¬ së hiÖn tr¹ng ®Õn hÕt
n¨m 2000 cña tµi nguyªn khÝ hËu tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
6. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®Ò tµi ®· sö dông c¸c ph- ¬ng ph¸p nghiªn cøu sau:
6.1. Ph- ¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp.
6.2. Ph- ¬ng ph¸p ®èi chiÕu so s¸nh.
6.3. Ph- ¬ng ph¸p kh¶o s¸t thùc ®Þa.
6.4. Ph- ¬ng ph¸p b¶n ®å.
6.5. Ph- ¬ng ph¸p chuyªn gia.
5
phÇn néi dung
Ch-¬ng 1
C¬ së lý luËn cña viÖc ph©n tÝch t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè
thêi tiÕt, khÝ hËu ®Õn sù ph©n ho¸ kh«ng gian vµ thêi gian
cña du lÞch tØnh Thõa Thiªn HuÕ.
1.1. Mét sè kh¸i niÖm.
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ thêi tiÕt vµ khÝ hËu.
1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ du lÞch.
1.2. C¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu vµ tµi nguyªn du lÞch.
1.2.1. nh h- ëng cña thêi tiÕt, khÝ hËu ®èi víi søc khoÎ con ng- êi.
Søc khoÎ con ng- êi phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thêi tiÕt, khÝ hËu. ViÖc sö dông thêi
tiÕt, khÝ hËu nh- mét t¸c nh©n ch÷a bÖnh, båi bæ thÓ lùc hay gi¶i trÝ, nghØ d- ìng cÇn
dùa trªn c¬ së hiÓu biÕt cÆn kÏ c¸c mèi quan hÖ gi÷a thêi tiÕt, khÝ hËu vµ ®êi sèng nãi
chung, víi søc khoÎ con ng- êi nãi riªng.
1.2.2. Tµi nguyªn du lÞch.
1.2.2.1. Kh¸i niÖm.
1.2.2.2. §Æc ®iÓm cña tµi nguyªn du lÞch.
1.2.2.3. Ph©n lo¹i tµi nguyªn du lÞch.
1.2.2.3.1. Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn.
1.2.2.3.2. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n.
2.3. §¸nh gi¸ vµ khai th¸c c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu
phôc vô du lÞch.
2.3.1. Môc ®Ých ®¸nh gi¸.
Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh gi¸ lµ nh»m x¸c ®Þnh møc ®é thuËn lîi (rÊt thuËn lîi,
thuËn lîi võa, kh«ng thuËn lîi) cña c¸c yÕu tè thêi tiÕt, khÝ hËu víi toµn bé ho¹t ®éng
du lÞch nãi chung hay ®èi víi tõng lo¹i h×nh du lÞch, tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng cô thÓ
phôc vô du lÞch nãi riªng. Trªn c¬ së ®ã sÏ ®Ò ra c¸c ph- ¬ng h- íng vµ biÖn ph¸p ®Ó
khai th¸c, sö dông, c¶i t¹o vµ b¶o vÖ nguån tµi nguyªn khÝ hËu mét c¸ch hîp lý vµ cã
hiÖu qu¶ nhÊt.
2.3.2. Néi dung ®¸nh gi¸.
ViÖc ®¸nh gi¸ sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè nµy tíi c¬ thÓ con ng- êi lµ mét viÖc lµm
v« cïng phøc t¹p, ®ßi hái phi cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a khÝ hËu häc vµ y häc. §©y còng
lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ khoa häc vÒ sinh khÝ hËu con ng- êi. NhiÒu t¸c gi¶
trªn thÕ giíi vµ trong n- íc ®· sö dông c¸c th«ng sè sinh khÝ hËu ®Ó ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn sinh
khÝ hËu con ng- êi. VÝ dô, nhiÖt ®é h÷u hiÖu lµ mét ®¹i l-îng ph¶n ¸nh ®ång thêi t¸c ®éng
cña 3 yÕu tè: nhiÖt ®é kh«ng khÝ, ®é Èm kh«ng khÝ vµ tèc ®é giã ®Õn tr¹ng th¸i nhiÖt cña
c¬ thÓ con ng- êi.
Theo Ph¹m Ngäc Toµn, Phan TÊt §¾c (1980), nh÷ng ng- ìng c¶m øng nhiÖt cña
c¬ thÓ cã thÓ ph¶n ¸nh qua nhiÖt ®é h÷u hiÖu () nh- sau:
- Giíi h¹n c¶m gi¸c l¹nh: = 170C.
- Vïng nhiÖt dÔ chÞu = 20 - 250C.
- Giíi h¹n c¶m gi¸c nãng = 300C.
- C¶m gi¸c ngét ng¹t = 330C.
HoÆc nh- c¸c häc gi¶ Ên §é khi nghiªn cøu ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®èi víi con ng- êi
®· ®- a ra chØ tiªu nh- sau:
B¶ng 1: ChØ tiªu sinh khÝ hËu ®èi víi con ng- êi [41].
H¹ng
ý nghÜa
NhiÖt ®é TB
n¨m (0C)
NhiÖt ®é TB
th¸ng nãng
nhÊt (0C)
L- îng m- a
n¨m (mm)
1
2
3
4
5
ThÝch nghi
Kh¸ thÝch nghi
Nãng
RÊt nãng
Kh«ng thÝch nghi
18 - 24
24 - 27
27 - 29
29 - 32
> 32
24 - 27
27 - 29
29 - 32
32 - 35
> 35
1250 - 1900
1900 - 2550
> 2550
< 1250
< 650