L I M Đ UỜ Ở Ầ
1
TR NG Đ I H C NGO I TH NG - HÀ N IƯỜ Ạ Ọ Ạ ƯƠ Ộ
KHOA KINH T Đ I NGO IẾ Ố Ạ
THU HO CH TH C T PẠ Ự Ậ
Đ TÀI: Ề
TH TR NG CÀ PHÊ TH GI I VÀ CÁC GI I PHÁPỊ ƯỜ Ế Ớ Ả
NH M NÂNG CAO HI U QU KINH DOANH XU TẰ Ệ Ả Ấ
KH U CÀ PHÊ T I CÔNG TY S N XU T VÀ XU TẨ Ạ Ả Ấ Ấ
KH U PROSIMEX.Ẩ
Giáo viên h ng d n: Th c s Vũ Sướ ẫ ạ ỹ ỹ
Tu nấ
Sinh viên th c hi n: Tr n Th Lan H ngự ệ ầ ị ươ
L p: TC 18 A2ớ
http://luanvan.forumvi.com
email: luanvan84@gmail.com
T nhi u năm nay cà phê đã tr thành m t nhu c u thi t y u đ i v iừ ề ở ộ ầ ế ế ố ớ
cuôc s ng con ng i. Cà phê có giá tr kinh t cao và là m t trong nh ng s nố ườ ị ế ộ ữ ả
ph m nông nghi p mang ngo i t l n cho nhi u n c, theo m t s nghiênẩ ệ ạ ệ ớ ề ướ ộ ố
c u cho th y cà phê ch a m t s vitamin nhóm B, đ c bi t là axit nicotenic,ứ ấ ứ ộ ố ặ ệ
vitamin pp và m t s ch t khác trong h t cà phê có t i 670 h p ch t th m, t iộ ố ấ ạ ớ ợ ấ ơ ạ
h ng v đ c tr ng tuy t v i, khi n cho vi c u ng cà phê tr thành thói quenươ ị ặ ư ệ ờ ế ệ ố ở
và t p quán c a ph n l n dân s trên th gi i đ c bi t là các n c phát tri n.ậ ủ ầ ớ ố ế ớ ặ ệ ướ ể
V công d ng cà phê không ch là m t lo i đ u ng mà còn là nguyênề ụ ỉ ộ ạ ồ ố
li u cho m t s ngành công nghi p phát tri n nh : bánh k o, s a, d c ph mệ ộ ố ệ ể ư ẹ ữ ượ ẩ
vv... nhu c u v s n ph m này trên th tr ng th gi i ngày càng tăng c vầ ề ả ẩ ị ườ ế ớ ả ề
s l ng và ch t l ng đòi h i nh ng ng i s n xu t và các nhà xu t kh uố ượ ấ ượ ỏ ữ ườ ả ấ ấ ẩ
ph i đáp ng k p th i và linh ho t cho các nhu c u khác nhau c a t ng khuả ứ ị ờ ạ ầ ủ ừ
v c th tr ng c th .ự ị ườ ụ ể
Tr c yêu c u t phía th tr ng ngành cà phê Vi t Nam, th c hi nướ ầ ừ ị ườ ệ ự ệ
đ ng l i c a đ ng và nhà n c ta, đã bi n cây cà phê t m t m t hàng nôngườ ố ủ ả ướ ế ừ ộ ặ
s n xu t kh u ch l c ch đ ng sau cây lúa. S n ph m cà phê Vi t Nam đãả ấ ẩ ủ ự ỉ ứ ả ẩ ệ
đ c bi t đ n trên th tr ng th gi i và n c ta đã tr thành m t trongượ ế ế ị ườ ế ớ ướ ở ộ
nh ng n c tr ng và xu t kh u nhi u và phê. Tuy nhiên, ti m năng v n ch aữ ướ ồ ấ ẩ ề ề ẫ ư
đ c khai thác hi u qu và xu t kh u cà phê v n còn nhi u b t c p. ượ ệ ả ấ ẩ ẫ ề ấ ậ
Công ty s n xu t kinh doanh xu t kh u tên giao d ch là PROSIMEXả ấ ấ ẩ ị
doanh nghi p nhà n c thu c b th ng m i ra đ i năm 1989 v i ch c năngệ ướ ộ ộ ươ ạ ờ ớ ứ
xuât kh u các m t hàng trong đó có m t hàng cà phê cũng g p ph i nhi u v nẩ ặ ặ ặ ả ề ấ
đ c n ph i tìm ki m gi i pháp đ tháo g .ề ầ ả ế ả ể ỡ
Trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a mình công ty v aạ ộ ả ấ ủ ừ
ph i h ch toán đ c l p sao cho v a có lãi, v a đáp ng đ c m c tiêu là đ yả ạ ộ ậ ừ ừ ứ ượ ụ ẩ
m nh s n xu t và xu t kh u các m t hàng nông nghi p, lâm nghi p và thạ ả ấ ấ ẩ ặ ệ ệ ủ
công nghi p, do đó yêu c u c n thi t c a công ty là ph i nghiên c u nh mệ ầ ầ ế ủ ả ứ ằ
kh c ph c nh ng khó khăn đang g p ph i nh t là khâu t ch c và th c hi nắ ụ ữ ặ ả ấ ổ ứ ự ệ
quy trình xu t kh u đ ho t đ ng s n xu t kinh doanh xu t nh p kh u c aấ ẩ ể ạ ộ ả ấ ấ ậ ẩ ủ
công ty có hi u qu h n. Đây cũng là lý do đ em ch n đ tài “th c tr ng vàệ ả ơ ể ọ ề ự ạ
gi i pháp nh m nâng cao hi u qu quy trình s n xu t và xu t kh u t i côngả ằ ệ ả ả ấ ấ ẩ ạ
ty s n xu t và xu t kh u PROSIMEX”.ả ấ ấ ẩ
Đ tài này t p trung phân tích th c tr ng quy trình s n xu t và xuâtề ậ ự ạ ả ấ
kh u cà phê c a công ty, nh ng khó khăn mà công ty g p ph i trong quá trìnhẩ ủ ữ ặ ả
th c hi n quy trình xu t kh u c a mình đ t đó đ a ra nh ng gi i phápự ệ ấ ẩ ủ ể ừ ư ữ ả
nh m góp ph n làm nâng cao hi u l c quy trình xu t kh u nói riêng và ho tằ ầ ệ ự ấ ẩ ạ
đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty nói chung.ộ ả ấ ủ
2
Đ tài này ngoài ph n m đ u k t lu n n i dung đ c chia làm 3ề ầ ở ầ ế ậ ộ ượ
ch ng:ươ
Ch ng 1ươ : Tình hình th tr ng cà phê th gi i th i gian qua.ị ườ ế ớ ờ
Ch ng 2ươ : Tình hình kinh doanh cà phê xu t kh u t i công tyấ ẩ ạ
PROSIMEX.
Ch ng 3ươ : M t s nh n đ nh v kinh doanh cà phê xu t kh u c a Côngộ ố ậ ị ề ấ ẩ ủ
ty PROSIMEX và nh ng gi i pháp đ xu t.ữ ả ề ấ
CH NG 1ƯƠ
TÌNH HÌNH TH TR NG CÀ PHÊ TH GI I TH I GIAN QUAỊ ƯỜ Ế Ớ Ờ
I. TÌNH HÌNH TH TR NG CÀ PHÊ TH GI I TH I GIAN QUA. Ị ƯỜ Ế Ớ Ờ
1.Vài nét v s n ph m cà phê và các lo i cà phê trên th tr ng thề ả ẩ ạ ị ườ ế
gi i.ớ
1.1 Các lo i cà phê. ạ
Cách đây hàng nghìn năm, cây cà phê đã đ c ng i dân du m c Ethiopiượ ườ ụ
ng u nhiên tìm th y làng Cápfa, g n th đô Ethiopi. Đ n th k th 6, câyẫ ấ ở ầ ủ ế ế ỷ ứ
cà phê lan d n sang các n c và châu l c khác. Nh ng không ph i ngay tầ ướ ụ ư ả ừ
đ u cà phê đã đ c th a nh n là h p d n và h u ích m c dù cho đ n ngàyầ ượ ừ ậ ấ ẫ ữ ặ ế
nay không ai còn ph nh n công d ng và s n i ti ng c a lo i đ u ng này.ủ ậ ụ ự ổ ế ủ ạ ồ ố
Cà phê giúp con ng i t nh táo và minh m n h n trong m i ho t đ ng vàườ ỉ ẫ ơ ọ ạ ộ
đ c coi nh m t món tráng mi ng, m t b a ăn ph c a nhi u n c trên thượ ư ộ ệ ộ ữ ụ ủ ề ướ ế
gi i .ớ
Cà phê có r t nhi u lo i khác nhau. Theo th ng kê, trên th gi i hi nấ ề ạ ố ế ớ ệ
nay có kho ng 70 lo i cà phê đang đ c tr ng và xu t kh u. Trong đó phả ạ ượ ồ ấ ẩ ổ
bi n nh t v di n tích tr ng cũng nh vai trò quan tr ng trên th tr ng cà phêế ấ ề ệ ồ ư ọ ị ườ
th gi i là 2 lo i cà phê :ế ớ ạ
- Cà phê chè ( ch ng Arabica ) ủ
- Cà phê v i ( ch ng Robusta )ố ủ
C hai lo i cà phê này, cũng nh t t c các lo i cà phê khác, đ u thu cả ạ ư ấ ả ạ ề ộ
gi ng Coffea nh ng v ch t l ng và h ng v thì cà phê Arabica tr i h n càố ư ề ấ ượ ươ ị ộ ơ
3
phê Robusta. Do đó cà phê Arabica cũng th ng cao h n khá nhi u và đ cườ ơ ề ượ
nhi u n i a chu ng.ề ơ ư ộ
Vì yêu c u sinh thái khác nhau 2 lo i cà phê này đ c tr ng t p chung ầ ạ ượ ồ ậ ở
nh ng khu v c khác nhau trên th gi i. Cà phê Arabica đ c tr ng ch y u ữ ự ế ớ ượ ồ ủ ế ở
Châu M , đ c bi t t i hai n c là Brazin và Colombia. Hai n c này hi n t iỹ ặ ệ ạ ướ ướ ệ ạ
s n xu t t i 80% s n l ng Arabica c a th gi i, đ ng th i cũng là hai n cả ấ ớ ả ượ ủ ế ớ ồ ờ ướ
s n xu t và xu t kh u cà phê nhi u nh t, th ng tr th tr ng cà phê th gi iả ấ ấ ẩ ề ấ ố ị ị ườ ế ớ
trong đó riêng Brazin đã chi m t i kho ng 30% s n l ng cà phê toàn thế ớ ả ả ượ ế
gi i.ớ
Cà phê Robusta là gi ng cà phê ngon th hai sau cà phê Arabica. Lo i càố ứ ạ
phê này th ng đ c tiêu dùng các n c có truy n th ng u ng cà phê chườ ượ ở ướ ề ố ố ế
bi n t cà phê Robusta, ví d nh Anh và các n c Nam Âu. Cây cà phê lo iế ừ ụ ư ướ ạ
này đ c tr ng ch y u Châu Phi và Châu á. Hi n t i cà phê Robusta c aượ ồ ủ ế ở ệ ạ ủ
Châu Phi không tăng và có chi u h ng gi m sút. Lý do đây là b t n về ướ ả ở ấ ổ ề
chính tr , s thay đ i đi u ki n t nhiên, cũng nh s chuy n đ i c c u câyị ự ổ ề ệ ự ư ự ể ổ ơ ấ
tr ng. Đây là nh ng nguyên nhân r t khó kh c ph c trong th i gian ng n. Doồ ữ ấ ắ ụ ờ ắ
v y trong th i gian t i đây trên đà tăng tr ng v s n l ng, vai trò cung c pậ ờ ớ ưở ề ả ượ ấ
c a các n c Châu á-Thái Bình D ng s còn ti p t c tăng lên v i lo i càủ ướ ươ ẽ ế ụ ớ ạ
phê này.
1.2 S n ph m cà phê. ả ẩ
Các s n ph m c a cà phê r t đa d ng, s n ph m ban đ u c a cây càả ẩ ủ ấ ạ ả ẩ ầ ủ
phê là cà phê qu t i. Cà phê qu t i qua quá trình s ch s cho ta cà phêả ươ ả ươ ơ ế ẽ
nhân t cà phê nhân. T cà phê nhân qua quá trình ch bi n công nghi p sừ ừ ế ế ệ ẽ
cho ta các s n ph m tinh ch là cà phê hoà tan, cà phê b t, cà phê s a, vv...ả ẩ ế ộ ữ
Các s n ph m tinh ch này đ c đem ra th tr ng bán cho ng i tiêu dùng,ả ẩ ế ượ ị ườ ườ
là nhũng ng i mua cu i cùng. Trong ho t đ ng th ng m i trên th tr ngườ ố ạ ộ ươ ạ ị ườ
th gi i, các n c ch y u xu t kh u cà phê d i d ng cà phê nhân hay cònế ớ ướ ủ ế ấ ẩ ướ ạ
đ c g i là cà phê nguyên li u. d ng này ng i xu t kh u có th d dàngượ ọ ệ Ở ạ ườ ấ ẩ ể ễ
h n khi b o qu n s n ph m trong quá trình v n chuy n đ n tay ng i nh pơ ả ả ả ẩ ậ ể ế ườ ậ
kh u n c ngoài. Đ ng th i t o đi u ki n t ch c ch bi n các n cẩ ở ướ ồ ờ ạ ề ệ ổ ứ ế ế ở ướ
tiêu th cho ra các s n ph m phù h p v i th hi u tiêu dùng t i ch .ụ ả ẩ ợ ớ ị ế ạ ỗ
Hi n nay Vi t Nam do đi u ki n công ngh ch bi n còn l c h uệ ở ệ ề ệ ệ ế ế ạ ậ
nên h u h t cà phê xu t kh u đ u là cà phê nhân m i qua s ch . Ngoài ra cóầ ế ấ ẩ ề ớ ơ ế
m t s ít là cà phê hoà tan nh ng ch a c nh tranh đ c v i hàng ngo i cộ ố ư ư ạ ượ ớ ạ ả
d ng nguyên ch t l n t ng h p.ạ ấ ẫ ổ ợ
4
2. Tình hình s n xu t cà phê trên th gi i .ả ấ ế ớ
Theo s li u c a t ch c cà phê qu c t ( ICO) hi n nay có kho ng 20ố ệ ủ ổ ứ ố ế ệ ả
đ n 30 n c s n xu t cà phê t p chung ch y u vào các khu v c là :ế ướ ả ấ ậ ủ ế ự
- B c và Trung M .ắ ỹ
- Nam M . ỹ
- Châu Phi.
- Châu Á - Thái Bình D ng.ươ
Phân b s n l ng cà phê th gi i theo các khu v c này có th đ cổ ả ượ ế ớ ự ể ượ
tóm t t nh sau: Châu M s n xu t ra 60 - 70 % s n l ng cà phê th gi i,ắ ư ỹ ả ấ ả ượ ế ớ
t c là kho ng g n 4 tri u t n cà phê nhân. Châu Phi s n xu t ra 20 - 22%ứ ả ầ ệ ấ ả ấ
kho ng h n 1 tri u t n. Châu á hàng năm s n xu t kho ng 70 ngàn t n cà phêả ơ ệ ấ ả ấ ả ấ
chi m 12% s n l ng toàn th gi i, s n l ng cà phê hàng năm bi n đ ngế ả ượ ế ớ ả ượ ế ộ
th t th ng nh ng theo chi u h ng ngày càng tăng. Th p k 70 s n l ngấ ườ ư ề ướ ậ ỷ ả ượ
trung bình đ t 4,5 tri u t n trên m t năm; th p k 80 tăng nên 5,5 tri u t nạ ệ ấ ộ ậ ỷ ệ ấ
trong m t năm ; Sang th p k 90 con s đã là 6 tri u t n m t năm.ộ ậ ỷ ố ệ ấ ộ
Bi u đ d i đây s cho chúng ta th y tình hình s n xu t cà phê trênể ồ ướ ẽ ấ ả ấ
th gi i theo hai lo i cà phê ch y u Arabica và Robusta trong nh ng v v aế ớ ạ ủ ế ữ ụ ừ
qua nh sau:ư
0
100
200
300
400
500
89/90 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98
BiÓu ®å 1: Sn l î ng cµ phª thÕ gií i
Arabica Robusta
S cách bi t v s n l ng gi a hai lo i cà phê v n theo xu h ng ngàyự ệ ề ả ượ ữ ạ ẫ ướ
càng tăng. Tuy ch a có đ t bi n nào qua các v , nh ng theo d báo c a tư ộ ế ụ ư ự ủ ổ
5