Bọ Xít Đen Hại Lúa
(Tên khoa học: Scotinophora lủida Burm Scotinophora coarctata)
Bọ xít xanh trưởng thành
Bọ xít xanh
Thuộc Họ: Podopidae Bộ: Hemiptera
Đặc điểm hình thái:
- Trứng hình cốc, mới đẻ màu xanh nhạt, sau có màu nâu đỏ hoặc nâu xẫm.
Trứng đẻ thành ổ, xếp hai hàng.
- Bọ xít đen mới nở hình hơi tròn, mắt kép màu đỏ, thân màu đỏ nâu, không
cánh, đẫy sức màu tro nâu.
- Con trưởng thành màu nâu đen, con cái có thân dài hơn con đực. Thân có
hình bầu dục, lưng và bụng nhô ra như nhau. Phiến mai dài tới cuối bụng
nhưng bề ngang không che hết bụng. Phiến giữa và phiến cạnh của đầu dài
bằng nhau. Góc trước mảnh lưng ngực mọc ngang ra một gai không dài,
không nhọn. Góc cạnh mảnh lưng ngực trước có một mấu lồi ngắn, không
nhọn. Mắt đơn màu đỏ nhạt. Bàn chân và râu màu nâu tro.
Đặc điểm sinh học, sinh thái và gây hại:
Vòng đời của bọ xít đen khoảng 40-60 ngày
+ Giai đoạn trứng: 3-8 ngày (mùa đồng 14-21 ngày).
+ Giai đoạn bọ xít non: 35-53 ngày.
+ Giai đoạn trưởng thành: sống hơn 10 tháng.
Bọ xít trưởng thành hoạt động giao phối phần lớn vào 6-7 giờ chiều, mỗi con
cái giao phối 4-5 lần, sau giao phối khoảng 1 tuần thì đẻ trứng. Một con cái
có thể đẻ 10-600 trứng (trung bình trên dưới 190 trứng). Bọ xít trưởng thành
đẻ trứng trên bẹ lá cách mặt đất 10 xm trở xuống, có khi đẻ ở chóp lá lúa
hoặc trên cỏ dại. Trứng đẻ thành 2 hàng. Bọ xít non mới nở sống tập trung
quanh vỏ trứng, đến tuổi 2 thì phân tán, nấp dưới khóm lúa để hút nhựa cây.
Từ sau tuổi 3 trở đi thì hoạt động giống trưởng thành.
Điều kiện phát sinh của bọ xít đen là vào mùa xuân, mùa hè và mùa hu. Bọ
xít đen thích ứng với nhiều giống lúa và có khả năng chống chịu tốt với điều
kiện bất thuận. Ruộng cấy sớm, lốp, nhiều cỏ dại bọ xít đen thường phát sinh
gây hại nặng. Ruộng lúa nước bị hại nặng hơn lúa cạn. Lúa giai đoạn trỗ
bông bị hại nặng, đặc biệt là khi ruông không bổ sung thêm nước trong quá
trình chín.
Cả bọ xít non và bọ xít trưởng thành đều chích hút nhựa lá, thân, đòng lúa.
Cây lúa bị hại nặng toàn thân khô héo và chết từng khóm. Cây lúa ở thời kỳ
trỗ bị bọ xít phá hại thì bông bị lép hoặc bạc trắng.
Phòng trừ:
● Phát hiện sớm, diệt các ổ trứng mới nở bằng cách điều chỉnh mực nước
trong ruộng, vợt bắt con trưởng thành.
● Cấy các giống lúa ngắn ngày, chín sớm cũng làm giảm lứa bọ xít trên
ruộng.
● Sử dụng các loại thuốc hóa học lưu dẫn, có vị độc, tiếp xúc như Ofatox
400EC, Fastac 5EC, Padan 95 SP; Cyperan 5EC/10EC hoặc 25EC; Bassan
50EC; Sumicidin 10 hoặc 20EC...