VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
ĐẶNG THỊ BẢO TRÂM
“CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÀI SẢN THƯƠNG HIỆU CỦA CÁC TRƯỜNG
ĐẠI HỌC TẠI THÀNH PHỐ HÔ CHÍ MINH”
LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Hà Nội - Năm 2025
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
ĐẶNG THỊ BẢO TRÂM
“CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÀI SẢN THƯƠNG HIỆU CỦA CÁC TRƯỜNG
ĐẠI HỌC TẠI THÀNH PHỐ HÔ CHÍ MINH”
Ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 9340101
LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Xuân Trung
Hà Nội - Năm 2025
1
MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiêt của đề tài
Cạnh tranh trong lĩnh vực giáo dục trong những năm gần đây ngày càng gay gắt. Đặc
biệt là sự cạnh tranh giữa các cơ sở công lập và ngoài công lập. Nhận thức về thương hiệu
và ảnh hưởng của người học đối với sự phát triển của các trường đại học được chú trọng.
Tính đến tháng 12 năm 2023, theo thống kê của Bộ giáo dục và Đào tạo Việt Nam có 244
cơ sở giáo dục đại học gồm các trường công lập và ngoài công lập. Đứng trước thách thức
của bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số cũng như yêu cầu chuyển đổi mô hình kinh tế từ
chiều rộng sang chiều sâu, quá trình tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng chất lượng, hiệu quả,
tăng cường sức cạnh tranh đòi hỏi giáo dục đại học Việt Nam cần có sự chuyển đổi mạnh
mẽ phải đáp ứng nhu cầu học tập của người dân và nhanh chóng góp phần đào tạo ra đội ngũ
nhân lực chất lượng cao. Nỗ lực trong cải tiến chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, tăng
cường phạm vi ảnh hưởng của trường và thành tích của sinh viên, cựu sinh viên… là nền
tảng cơ bản tạo nên danh tiếng cho các cơ sở giáo dục tại Việt Nam trong những năm qua.
Trong những năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh luôn đi đầu trong hoàn thiện hệ
thống giáo dục đại học theo hướng giáo dục thông minh và định hướng ứng dụng phát triển
năng lực và phẩm chất của người học. Đồng thời, chú trọng xây dựng và phát triển đồng bộ
về quy mô, cơ cấu hợp lý trong giáo dục nhằm đưa giáo dục đại học của thành phố tiệm cận
giáo dục tiên tiến, hiện đại của khu vực và thế giới thông qua việc phát triển giáo dục thông
minh, giáo dục ngoại ngữ, tin học đạt chuẩn quốc tế. Thành Phố Hồ Chí Minh hiện nay có
39 trường đại học công lập, 09 Học viện, 14 trường đại học ngoài công lập và 04 trường đại
học do nước ngoài quản lý. Tư duy đổi mới trong quản lý giáo dục, hướng tới chất lượng
của người học, tự chủ tài chính ...và hàng loạt sự đổi mới của các trường đã dẫn đến sự cạnh
tranh gay gắt giữa các trường địa học nhằm thu hút người học trong những năm gần đây. Do
đó, tạo dựng một thương hiệu mạnh của trường với đặc tính thương hiệu, hình ảnh thương
hiệu và bản sắc thương hiệu riêng trong sự nhận biết, liên tưởng, chất lượng cảm nhận của
người học và xã hội từ đó tạo dựng lòng trung thành thương hiệu là vũ khí cạnh tranh sắc
bén và hiệu quả cho các trường đại học nói chung và các trường đại học Thành phố Hồ Chí
Minh nói riêng. Vì vậy, nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tài sản thương hiệu của các
trường Đại học Thành phố Hồ Chí Minh trong bối cảnh mới có ý nghĩa quan trọng đối với
chiến lược phát triển của các trường trong những năm sắp tới.
Thực tế cho thấy, phát triển tài sản thương hiệu các trường Đại học chưa có sự thống
2
nhất về nội dung, cách thực hiện, gây lung túng về mặt chuyên môn, dẫn đến chậm trễ về
mặt thực hiện. Đặc biệt, các hoạt động phát triển tài sản thương hiệu các trường đại học một
cách chính quy, bài bản ở bậc đại học dường như còn bỏ ngỏ, mới chỉ mang tính chất nghiên
cứu để thấy sự ảnh hưởng mà tính ứng dụng chưa cao. Do đó, nghiên cứu “Các nhân tố ảnh
hưởng đến tài sản thương hiệu của các trường Đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh” khẳng định
vai trò của tài sản thương hiệu và đánh giá sự ảnh hưởng của các nhân tố đến tài sản thương hiệu
nhằm hình thành giải pháp từ các nhân tố cho các trường Đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh
là thật sự cần thiết.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1 Mục tiêu chung
Kiểm định ảnh hưởng của các nhân tố đến tài sản thương hiệu của các trường đại học
Thành phố Hồ Chí Minh. Dựa vào kết quả nghiên cứu sẽ đề xuất các giải pháp, kiến nghị
cho các trường đại học Thành phố Hồ Chí Minh gia tăng tài sản thương hiệu.
2.2 Mục tiêu cụ thể
Thứ nhất, tổng quan nghiên cứu liên quan đến đề tài nhằm phát hiện vấn đề nghiên
cứu, khoảng trống nghiên cứu và cách tiếp cận của luận án. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về
thương hiệu, tài sản thương hiệu và các vấn đề liên quan đến tài sản thương hiệu của các
trường đại học.
Thứ hai, xác định các nhân tố ảnh hưởng đến tài sản thương hiệu của các trường đại
học Thành phố Hồ Chí Minh và khung nghiên cứu của luận án.
Thứ ba, phân tích kết quả nghiên cứu, tiến hành bình luận kết quả nghiên cứu và kiến nghị
của giải pháp cho các trường đại học Thành phố Hồ Chí Minh.
2.3 Câu hỏi nghiên cứu
(1) Tài sản thương hiệu các trường đại học được tiếp cận như thế nào? Tiêu chí nào
đánh giá tài sản thương hiệu trường đại học? Yếu tố ảnh hưởng đến tài sản thương hiệu các
trường đại học Thành phố Hồ Chí Minh bao gồm những yếu tố nào?
(2) Các biến điều tiết và biến kiểm soát (biến đến trường, độ tuổi, thu nhập, giới tính)
có ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa nhận biết thương hiệu, liên tưởng thương hiệu, chất
lượng cảm nhận, lòng trung thành thương hiệu, giá trị tăng thêm với tài sản thương hiệu
không?
(3) Kết quả nghiên cứu nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến tài sản thương hiệu trường
cho thấy điều gì? Những giải pháp cho các trường đại học Thành phố Hồ Chí Minh phát
3
triển tài sản thương hiệu là gì?
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1 Đối tượng nghiên cứu: lý luận và thực tiễn về tài sản thương hiệu và các nhân tố ảnh
hưởng đến tài sản thương hiệu của trường đại học.
3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung: tập trung nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến tài sản
thương hiệu của các trường đại học Thành phố Hồ Chí Minh theo quan điểm khách hàng
dựa trên nền tảng lý thuyết về tài sản thương hiệu của Aaker (1991) và Azizi, S., & Kapak,
S. J. (2013)
- Phạm vi về thời gian: dữ liệu thứ cấp được thu thập từ năm 2020-2024, dữ liệu sơ
cấp được thu thập qua hoạt động điều tra xã hội học được thực hiện từ tháng 12-2023 đến
tháng 3-2024. Giải pháp đề xuất đến năm 2040.
- Phạm vi không gian: Thành phố Hồ Chí Minh có hơn 50 trường Đại học, Học viện
bao gồm các trường Đại học của Việt Nam và nước ngoài. Để đảm bảo độ tin cậy và tính đại
diện khi khảo sát, luận án lựa chọn 04 khu vực để khảo sát:
Khu vực 1: Các trường đại học tại Khu trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh có 36 trường
Đại học và Học viện, luận án thực hiện khảo sát đối với các trường có quy mô đào tạo và
thứ hạng cao như Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Văn Lang, Đại
học Tài Chính Marketing, Đại học Quốc tế Hồng Bàng, Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ
Chí Minh.
Khu vực 2: Các trường đại học tại phía Đông Thành phố Hồ Chí Minh có 10 trường
đại học nhưng tập trung khảo sát tại trường Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và
Đại học Quốc tế Sài Gòn.
Khu vực 3: Các trường đại học tại phía Nam Thành phố Hồ Chí Minh có 03 trường
đại học: Đại học Công nghệ thông tin Quốc gia, Đại học RMIT Việt Nam; Đại học Tôn Đức
Thắng.
Khu vực 4: Các trường đại học tại phía Bắc Thành phố Hồ Chí Minh có 02 trường Đại
học: Phân hiệu Đại học FPT tại Thành phố Hồ Chí Minh, Phân hiệu trường Đại học Lao
động xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh.
4. Phương pháp nghiên cứu
Cách tiếp cận: Luận án tiếp cận tài sản thương hiệu định hướng khách hàng theo quan
điểm của Aaker (1991) và Azizi, S., & Kapak, S. J. (2013).
