
GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
113
* Quy ưc các ký hiu trong bài ging:
X(y) : Phn t hoc tip ñim X dòng th y.
X
(y) : Phn t X hàng th y ñang có ñin (cun dây) hoc tip ñim X hàng y tác
ñng.
X(y) : Phn t X hàng th y mt ñin (cun dây) hoc tip ñim X hàng y m ra.
* Các loi chuyn ñng ca máy GCKL:
Trên máy GCKL có 2 loi chuyn ñng ch yu: Chuyn ñng cơ bn và chuyn ñng ph.
+ Chuyn ñng cơ bn: Là s chuyn ñng tương ñi ca dao ct so vi phôi ñ thc hin
quá trình ct gt. Chuyn ñng này chia ra: Chuyn ñng chính và chuyn ñng ăn dao.
- Chuyn ñng chính: Hay còn gi là chuyn ñng làm vic là chuyn ñng ñưa dao
ct ăn vào chi tit.
- Chuyn ñng ăn dao: Là các chuyn ñng xê dch lưi dao hoc phôi ñ to ra mt
lp phoi mi.
+ Chuyn ñng ph: Là nhng chuyn ñng không liên quan trc tip ñn quá trình ct
gt, chúng cn thit khi chun b gia công, nâng cao hiu sut và cht lưng gia công, hiu
chnh máy .v.v.. Ví d như di chuyn nhanh bàn dao hoc phôi (trong máy tin), ni – sit xà
trên tr (trong máy khoan cn), nâng h xà dao (trong máy bào giưng), bơm du ca h thng
bôi trơn, bơm nưc làm mát, .v.v..
7 - 1. TRANG B ðIN - ðIN T MÁY DOA
7.1.1 ðc ñim làm vic, yêu cu v truyn ñng ñin và trang b ñin
Máy doa dùng ñ gia công chi tit vi các nguyên công: khoét l tr, khoan l, có th
dùng ñ phay. Thc hin các nguyên công trên máy doa s ñt ñưc ñ chính xác và ñ bóng
cao.
Máy doa ñưc chia thành 2 loi chính: Máy doa ñng và máy doa ngang. Máy doa ngang
dùng ñ gia công các chi tit c trung bình và nng.
Chuyn ñng chính là chuyn ñng quay ca dao doa (trc chính). Chuyn ñng ăn dao
có th là chuyn ñng ngang, dc ca bàn máy mang chi tit hay chuyn ñng dc trc ca
trc chính mang ñu dao. Chuyn ñng ph là chuyn ñng theo chi!u th"ng ñng ca dao
và chuyn ñng ca các ñng cơ truy!n ñng bơm du ca h thng bôi trơn và ñng cơ bơm
nưc làm mát.
Yêu cu v truyn ñng và trang b ñin máy doa:
a) Truyn ñng chính: Yêu cu cn phi ño chi!u quay, phm vi ñi!u chnh tc ñ D =
100÷1 ñi vi máy doa ngang; D = 250÷1 ñi vi máy doa ta ñ; ñ trơn ñi!u chnh ϕ = 1,26.
H thng truy!n ñng chính cn phi hãm d#ng nhanh.

GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
114
H truy!n ñng chính ca máy doa thưng s dng h truy!n ñng xoay chi!u vi ñng
cơ không ñ$ng b rôto l$ng sóc mt hoc nhi!u tc ñ.
Trong máy doa c nng và máy doa ta ñ thưng dùng h truy!n ñng mt chi!u (h F-
ð; KðT-ð; MðKð-ð hoc T-ð), ñi!u chnh tc ñ trong phm vi rng, ñ trơn ñi!u chnh
cao. Nh v&y có th ñơn gin cơ cu cơ khí, hn ch ñưc mômen vùng tc ñ thp b'ng
phương pháp ñi!u chnh hai vùng.
b) Truyn ñng ăn dao: Phm vi ñi!u chnh ca truy!n ñng ăn dao là D = 1500÷1.
Lưng ăn dao ñưc ñi!u chnh trong phm vi 2mm/ph ÷ 600mm/ph; khi di chuyn nhanh, có
th ñt ti 2,5m/ph ÷ 3m/ph. Lưng ăn dao (mm/ph) nhng máy c nng yêu cu ñưc gi
không ñ(i khi tc ñ trc chính thay ñ(i.
ðc tính cơ cn có ñ cng cao, vi ñ (n ñnh tc ñ < 10%. H thng truy!n ñng ăn
dao phi ñm bo ñ tác ñng nhanh cao, d#ng máy chính xác, ñm bo s liên ñng vi
truy!n ñng chính khi làm vic t ñng.
) nhng máy doa c trung bình và nng, h thng truy!n ñng ăn dao s dng h thng
khuch ñi máy ñin - ñng cơ ñin mt chi!u hoc h thng T-ð.
7.1.2 Sơ ñ truyn ñng chính máy doa ngang 2620
+ Các thông s k thut:
- ðưng kính trc chính: 90mm.
- Kích thưc ca bàn: (1120 x 900) mm
- Công sut ñng cơ truy!n ñng trc chính: 10 kW.
- Tc ñ quay ca trc chính: 12,5 ÷ 1600 vòng/phút.
- Công sut ñng cơ truy!n ñng ăn dao: 2,1kW.
1. B máy; 2. Tr sau; 3. Giá ñ trc dao; 4. Bàn gá chi tit gia công;
5. Tr chính; 6. Tr trưc.

GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
115
+ Máy doa ngang 2620 ñưc trang b các máy ñin sau:
- 01 ñng cơ truy!n ñng trc chính là ñng cơ không ñ$ng b rôto l$ng sóc hai cp
tc ñ kiu A61-4/2; P
ñm
= 7,5/10kW; n
ñm
= 1460/2890 vòng/phút.
- 01 ñng cơ truy!n ñng bơm du bôi trơn kiu ДΠT-21/4; P
ñm
= 0,26kW; n
ñm
=
1400 vòng/phút.
- 01 ñng cơ truy!n ñng cơ cu ăn dao là ñng cơ ñin mt chi!u kích t# ñc l&p mã
hiu ΠЂCT42;P
ñm
= 1,6kW; U
ñm
= 220V; n
ñm
= 1500 vòng/phút.
- Mt máy ñin khuch ñi t# trưng ngang MðKð. Ngoài ra còn có mt s ñng cơ
không ñ$ng b truy!n ñng các cơ cu ph khác.
+ H truyn ñng chính ca máy doa 2620: ðưc th hin như trên hình v .
Sơ ñ$ mch g$m hai phn: Mch ñng lc và mch ñiu khin.
Trên mch ñng lc g$m 2 ñng cơ:
- ðng cơ ðB dùng ñ bơm du thy lc.
- ðng cơ ð là ñng cơ quay ca truy!n ñng chính, là ñng cơ không ñ$ng b rôto l$ng
sóc hai cp tc ñ. Mi pha ca ñng cơ ð có 2 cun dây, mc ñích ñ ni ∆ khi chy vi tc
ñ n = 1480v/p, ni YY khi tc ñ là n = 289v/p.
Trên mch ñiu khin:
Vic chuyn ñ(i tc ñ t# thp ñn cao tương ng vi chuyn ñ(i t# ni ∆ thành YY và
ngưc li ñưc thc hin bi tay gt cơ khí 2KH(5) liên quan ñn thit b chuyn ñ(i tc ñ.
Nu tip ñim 2KH(5) h, dây qun ñng cơ ñu tương ng vi tc ñ thp. Tip ñim 2KH(5)
kín, dây qun ñng cơ ñưc ñu YY tương ng tc ñ cao. Tip ñim, 1KH liên quan ñn thit
b chuyn ñ(i tc ñ trc chính, nó trng thái h trong thi gian chuyn ñ(i tc ñ và ch kín
khi ñã chuyn ñ(i xong.
a) Khi ñng:
Gi s mun ñng cơ quay thu&n: *n vào nút nhn MT(1) -> cun dây
T
1
(1) -> tip
ñim
T
1
(1,2) -> cun dây
KB
(2) -> tip ñim
KB
(2).
T
1
(1,2) +
KB
(2) to thành mch duy trì cho nút nhn MT.
Tip ñim
KB
(4) -> Cun dây Ch (4) + cun dây rơle thi gian RTh (7) -> Sau thi gian
chnh ñnh, tip ñim thưng kín m ch&m RTh (4) -> cun dây Ch (4); ñ$mg thi tip ñim
thưng m ñóng ch&m RTh (5) -> cun dây Nh1(5) -> tip ñim Nh1(6) -> cun dây Nh2(6).
Như v&y kt qu ca vic n nút MT làm:
KB
,
T
1
, Ch .
Sau mt thi gian chnh ñnh:
KB
,
T
1
,Ch , Nh1, Nh2.
- Khi
KB
-> ðng cơ ðB quay.
- Khi
T
1
+ Ch -> ðng cơ ð quay thu&n, ni ∆.
- Sau mt thi gian chnh ñnh:
T
1
, Nh1, Nh2 -> ðng cơ ð ni YY (Y kép).
* Khi KH2(5) : ðng cơ ð không ni ñưc YY.
* Khi KH1(4) : Mch lc giai ñon chun b, chưa làm vic.

GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
116
b) Ch ñ hãm máy:
Ngưi ta s dng rơle kim tra tc ñ RKT ni trc vi ñng cơ ð (không th hin trên
hình v ), các phn t ca nó thì có.
Rơle RKT làm vic theo nguyên tc ly tâm, khi tc ñ ln hơn 10% tc ñ ñnh mc, nu
quay thu&n thì tip ñim
1
−
RKT
(8), nu quay ngưc thì
2
−
RKT
(11).
Gi s ñng cơ ð ñang quay thu&n:
T
1
,
KB
, Ch và Nh1+Nh2 (tùy vào 1KH, 2KH),
RTh ,
1
−
RKT
(8), cun dây
RTr
(10) => D+n ñn: cun dây
RH
1
(8) ->
RH
1
(13,14).
Khi hãm: n vào D(1) -> cun dây T1(1), KB (2) -> tip ñim KB (4) -> các cun dây
Ch +Nh1+Nh2+RTh -> tip ñim Ch (13) + tip ñim RTh (13) (ñóng li) -> cun dây
N2(14) => ðo 2 trong 3 pha ca ñng cơ ð, ñng cơ ð thc hin ch ñ hãm ngưc, tc ñ
gim dn. Khi tc ñ gim xung dưi 10% tc ñ ñnh mc thì 1−RKT (8) -> RH1(8) ->
RH1(13,14) -> cun dây N2(14) -> ðng cơ chy t do v! tc ñ 0.
Do dòng ñin hãm ln nên trong quá trình hãm ngưi ta ñưa thêm ñin tr ph R
f
vào.
c) Ch ñ th máy:
- Là ch ñ không duy trì (ñi vi nút nhn).
- ðng cơ chy tc ñ thp.
Gi s mun th thu&n: Nhn nút th thu&n TT(12) ->
T
2
(12) -> ðng cơ ð ñưc ni ∆
và trong mch có ñin tr ph R
f
-> tc ñ thp.

GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
117
1CC
1CC
1CC
2N
2T
1N
1T
2N
2T
1T
1N
1N
1T
2N
2T
Rf
Rf
Rf
1Nh
1Nh
1Nh
2Nh
2Nh
Ch
Ch
Ch
1RN
ð
ðB
A
B
C
2RN
2CC
KB
1RN
2RN
1
1N 1T MT D
KB
1T
1N MN
1N
KB
1T
KB RTh
RTh
Ch 1KH
2KH
1Nh
1Nh 2Nh
RTh
RKT-1
RKT-2
2RH 1RH
1RH 2RH
RTr
RTr
1T
1RH
2RH
1N
2N
2T
2T
2N
2RH
1RH TN
TT KB
RTh
Ch
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14