GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
113














































* Quy ưc các ký hiu trong bài ging:
X(y) : Phn t hoc tip ñim X dòng th y.
X
(y) : Phn t X hàng th y ñang ñin (cun dây) hoc tip ñim X hàng y tác
ñng.
X(y) : Phn t X hàng th y mt ñin (cun dây) hoc tip ñim X hàng y m ra.
* Các loi chuyn ñng ca máy GCKL:
Trên máy GCKL có 2 loi chuyn ñng ch yu: Chuyn ñng cơ bn và chuyn ñng ph.
+ Chuyn ñng cơ bn: Là s chuyn ñng tương ñi ca dao ct so vi phôi ñ thc hin
quá trình ct gt. Chuyn ñng này chia ra: Chuyn ñng chínhchuyn ñng ăn dao.
- Chuyn ñng chính: Hay còn gi chuyn ñng làm vic chuyn ñng ñưa dao
ct ăn vào chi tit.
- Chuyn ñng ăn dao: các chuyn ñng dch lưi dao hoc phôi ñ to ra mt
lp phoi mi.
+ Chuyn ñng ph: nhng chuyn ñng không liên quan trc tip ñn quá trình ct
gt, chúng cn thit khi chun b gia công, nâng cao hiu sut cht lưng gia công, hiu
chnh y .v.v.. d như di chuyn nhanh bàn dao hoc phôi (trong máy tin), ni sit
trên tr (trong máy khoan cn), nâng h xà dao (trongy bào giưng), bơm du ca h thng
bôi trơn, bơm nưc làm mát, .v.v..
7 - 1. TRANG B ðIN - ðIN T MÁY DOA
7.1.1 ðc ñim làm vic, yêu cu v truyn ñng ñin và trang b ñin
Máy doa dùng ñ gia công chi tit vi các nguyên công: khoét l tr, khoan l, th
dùng ñ phay. Thc hin các nguyên công trên máy doa s ñt ñưc ñ chính xác ñ bóng
cao.
Máy doa ñưc chia thành 2 loi chính: Máy doa ñng và máy doa ngang. Máy doa ngang
dùng ñ gia công các chi tit c trung bình và nng.
Chuyn ñng chính chuyn ñng quay ca dao doa (trc chính). Chuyn ñng ăn dao
th chuyn ñng ngang, dc ca bàn y mang chi tit hay chuyn ñng dc trc ca
trc chính mang ñu dao. Chuyn ñng ph chuyn ñng theo chi!u th"ng ñng ca dao
chuyn ñng ca các ñng cơ truy!n ñng bơm du ca h thng bôi trơn ñng cơ bơm
nưc làm mát.
Yêu cu v truyn ñng và trang b ñin máy doa:
a) Truyn ñng chính: Yêu cu cn phi ño chi!u quay, phm vi ñi!u chnh tc ñ D =
100÷1 ñi vi máy doa ngang; D = 250÷1 ñi vi máy doa ta ñ; ñ trơn ñi!u chnh ϕ = 1,26.
H thng truy!n ñng chính cn phi hãm d#ng nhanh.
GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
114
H truy!n ñng chính ca y doa thưng s dng h truy!n ñng xoay chi!u vi ñng
cơ không ñ$ng b rôto l$ng sóc mt hoc nhi!u tc ñ.
Trong máy doa c nng và máy doa ta ñ thưng dùng h truy!n ñng mt chi!u (h F-
ð; KðT-ð; MðKð-ð hoc T-ð), ñi!u chnh tc ñ trong phm vi rng, ñ trơn ñi!u chnh
cao. Nh v&y th ñơn gin cơ cu cơ khí, hn ch ñưc mômen vùng tc ñ thp b'ng
phương pháp ñi!u chnh hai vùng.
b) Truyn ñng ăn dao: Phm vi ñi!u chnh ca truy!n ñng ăn dao D = 1500÷1.
Lưng ăn dao ñưc ñi!u chnh trong phm vi 2mm/ph ÷ 600mm/ph; khi di chuyn nhanh,
th ñt ti 2,5m/ph ÷ 3m/ph. Lưng ăn dao (mm/ph) nhng máy c nng yêu cu ñưc gi
không ñ(i khi tc ñ trc chính thay ñ(i.
ðc tính cơ cn ñ cng cao, vi ñ (n ñnh tc ñ < 10%. H thng truy!n ñng ăn
dao phi ñm bo ñ tác ñng nhanh cao, d#ng máy chính xác, ñm bo s liên ñng vi
truy!n ñng chính khi làm vic t ñng.
) nhng y doa c trung bình nng, h thng truy!n ñng ăn dao s dng h thng
khuch ñi máy ñin - ñng cơ ñin mt chi!u hoc h thng T-ð.
7.1.2 Sơ ñ truyn ñng chính máy doa ngang 2620
+ Các thông s k thut:
- ðưng kính trc chính: 90mm.
- Kích thưc ca bàn: (1120 x 900) mm
- Công sut ñng cơ truy!n ñng trc chính: 10 kW.
- Tc ñ quay ca trc chính: 12,5 ÷ 1600 vòng/phút.
- Công sut ñng cơ truy!n ñng ăn dao: 2,1kW.
1. B máy; 2. Tr sau; 3. Giá ñ trc dao; 4. Bàn gá chi tit gia công;
5. Tr chính; 6. Tr trưc.
GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
115
+ Máy doa ngang 2620 ñưc trang b các máy ñin sau:
- 01 ñng cơ truy!n ñng trc chính là ñng cơ không ñ$ng b rôto l$ng c hai cp
tc ñ kiu A61-4/2; P
ñm
= 7,5/10kW; n
ñm
= 1460/2890 vòng/phút.
- 01 ñng cơ truy!n ñng bơm du bôi trơn kiu ДΠT-21/4; P
ñm
= 0,26kW; n
ñm
=
1400 vòng/phút.
- 01 ñng cơ truy!n ñng cơ cu ăn dao là ñng cơ ñin mt chi!u kích t# ñc l&p mã
hiu ΠЂCT42;P
ñm
= 1,6kW; U
ñm
= 220V; n
ñm
= 1500 vòng/phút.
- Mt máy ñin khuch ñi t# trưng ngang MðKð. Ngoài ra còn có mt s ñng cơ
không ñ$ng b truy!n ñng các cơ cu ph khác.
+ H truyn ñng chính ca máy doa 2620: ðưc th hin như trên hình v .
Sơ ñ$ mch g$m hai phn: Mch ñng lcmch ñiu khin.
Trên mch ñng lc g$m 2 ñng cơ:
- ðng cơ ðB dùng ñ bơm du thy lc.
- ðng cơ ðñng cơ quay ca truy!n ñng chính, ñng cơ không ñ$ng b rôto l$ng
sóc hai cp tc ñ. Mi pha ca ñng cơ ð 2 cun y, mc ñích ñ ni khi chy vi tc
ñ n = 1480v/p, ni YY khi tc ñ là n = 289v/p.
Trên mch ñiu khin:
Vic chuyn ñ(i tc ñ t# thp ñn cao tương ng vi chuyn ñ(i t# ni thành YY
ngưc li ñưc thc hin bi tay gt cơ khí 2KH(5) liên quan ñn thit b chuyn ñ(i tc ñ.
Nu tip ñim 2KH(5) h, dây qun ñng cơ ñu tương ng vi tc ñ thp. Tip ñim 2KH(5)
kín, dây qun ñng cơ ñưc ñu YY tương ng tc ñ cao. Tip ñim, 1KH liên quan ñn thit
b chuyn ñ(i tc ñ trc chính, nó trng thái h trong thi gian chuyn ñ(i tc ñ và ch kín
khi ñã chuyn ñ(i xong.
a) Khi ñng:
Gi s mun ñng cơ quay thu&n: *n vào nút nhn MT(1) -> cun y
T
1
(1) -> tip
ñim
T
1
(1,2) -> cun dây
KB
(2) -> tip ñim
KB
(2).
T
1
(1,2) +
KB
(2) to thành mch duy trì cho nút nhn MT.
Tip ñim
KB
(4) -> Cun dây Ch (4) + cun dây rơle thi gian RTh (7) -> Sau thi gian
chnh ñnh, tip ñim thưng kín m ch&m RTh (4) -> cun dây Ch (4); ñ$mg thi tip ñim
thưng m ñóng ch&m RTh (5) -> cun dây Nh1(5) -> tip ñim Nh1(6) -> cun dây Nh2(6).
Như v&y kt qu ca vic n nút MT làm:
KB
,
T
1
, Ch .
Sau mt thi gian chnh ñnh:
KB
,
T
1
,Ch , Nh1, Nh2.
- Khi
KB
-> ðng cơ ðB quay.
- Khi
T
1
+ Ch -> ðng cơ ð quay thu&n, ni .
- Sau mt thi gian chnh ñnh:
T
1
, Nh1, Nh2 -> ðng cơ ð ni YY (Y kép).
* Khi KH2(5) : ðng cơ ð không ni ñưc YY.
* Khi KH1(4) : Mch lc giai ñon chun b, chưa làm vic.
GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
116
b) Ch ñ hãm máy:
Ngưi ta s dng rơle kim tra tc ñ RKT ni trc vi ñng cơ ð (không th hin trên
hình v ), các phn t ca nó thì có.
Rơle RKT làm vic theo nguyên tc ly tâm, khi tc ñ ln hơn 10% tc ñ ñnh mc, nu
quay thu&n thì tip ñim
1
RKT
(8), nu quay ngưc thì
2
RKT
(11).
Gi s ñng cơ ð ñang quay thu&n:
T
1
,
KB
, Ch Nh1+Nh2 (tùy vào 1KH, 2KH),
RTh ,
1
RKT
(8), cun dây
RTr
(10) => D+n ñn: cun dây
RH
1
(8) ->
RH
1
(13,14).
Khi hãm: n vào D(1) -> cun dây T1(1), KB (2) -> tip ñim KB (4) -> các cun y
Ch +Nh1+Nh2+RTh -> tip ñim Ch (13) + tip ñim RTh (13) (ñóng li) -> cun dây
N2(14) => ðo 2 trong 3 pha ca ñng cơ ð, ñng cơ ð thc hin ch ñ hãm ngưc, tc ñ
gim dn. Khi tc ñ gim xung dưi 10% tc ñ ñnh mc t 1RKT (8) -> RH1(8) ->
RH1(13,14) -> cun dây N2(14) -> ðng cơ chy t do v! tc ñ 0.
Do dòng ñin hãm ln nên trong quá trình hãm ngưi ta ñưa thêm ñin tr ph R
f
vào.
c) Ch ñ th máy:
- Là ch ñ không duy trì (ñi vi nút nhn).
- ðng cơ chy tc ñ thp.
Gi s mun th thu&n: Nhn nút th thu&n TT(12) ->
T
2
(12) -> ðng cơ ð ñưc ni
và trong mch có ñin tr ph R
f
-> tc ñ thp.
GV: Lê Tin Dũng _ B môn TðH _ Khoa ðin
117
1CC
1CC
1CC
2N
2T
1N
1T
2N
2T
1T
1N
1N
1T
2N
2T
Rf
Rf
Rf
1Nh
1Nh
1Nh
2Nh
2Nh
Ch
Ch
Ch
1RN
ð
ðB
A
B
C
2RN
2CC
KB
1RN
2RN
1
1N 1T MT D
KB
1T
1N MN
1N
KB
1T
KB RTh
RTh
Ch 1KH
2KH
1Nh
1Nh 2Nh
RTh
RKT-1
RKT-2
2RH 1RH
1RH 2RH
RTr
RTr
1T
1RH
2RH
1N
2N
2T
2T
2N
2RH
1RH TN
TT KB
RTh
Ch
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14