Cách giải nhanh bài tập khí CO2 tác dụng với kiềm (mới nhất)

n OH-

2-

-

2 tác dụng với kiềm

= n ⇔⇔⇔⇔ n 2 = CO HCO 3 3 2 2S tác dụng với kiềm tương tự như CO

2, H

2 (đktc) hấp thụ hoàn toàn trong 0,25 lit dung dịch Ca(OH)

2 0,8 M

+ Từ đồ thị ta thấy n CO 3 + SO VÍ DỤ 1: Cho V lit CO thu được 2,5 gam kết tủa , tính V.

GIẢI :

= 2 . 0,2 = 0,4 mol = 0,25 . 0,8 =0,2 mol ⇒⇒⇒⇒ n OH-

Ca(OH) 2

n n = = 0,025 mol

CaCO 3

2,5 100

Ta thấy để thu được cùng một lượng kết tủa thi xảy ra hai trường hợp

(1)-Ca(OH) ) hoặc (2)- nên một

2 dư (tức là n

CO 2

n OH- ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 n ≤≤≤≤ OH- 2 1 2

≤≤≤≤

CO 2

nên n 2- CO 3 = n CO 2

= 0,025 mol (mặc dù CaCO

3 là chất điện li yếu

CaCO 3

phần kết tủa bị hoà tan còn lại 0,025 mol . +Trường hợp (1) 1 n Do n OH- 2 = 0,025 mol ⇒⇒⇒⇒ n CO 3

2-

trong CaCO

3 không phải trong dung dịch

2-

thu được thì có hai

2-

trong trường hợp (1) (1) ứng với n CO 2

(1) = 0,4 - 0,025 = 0,0375 mol ⇒⇒⇒⇒ V = 8,4 lit (2) , n (1) và n CO CO 2 2 - n (2) = n CO OH- 2

2 không những đủ tham gia phản ứng

2 →→→→ CaCO

2 + CO

3 ↓↓↓↓ +H

2O (a)

2O →→→→ Ca(HCO

2 (b)

3 + CO

2 + H

3)

(a) = n (a)

CaCO 3

Ca(OH) 2

= 0,2 (mol) = n CO 2 2 tham gia phản ứng (b) làm lượng kết tủa chỉ còn

ta có n nhưng ở đây ta chỉ xét n CO 3 ⇒⇒⇒⇒ n =0,025 mol CO 2 +Trường hợp (2): 1 ≤≤≤≤ n ≤≤≤≤ n n OH- CO OH- 2 2 Cách 1: Dựa vào đồ thị ta nhận thấy rằng với cùng một lượng n CO 3 giá trị n là n CO CO 2 2 Dễ thấy rằng n CO 2 Cách 2: Lượng CO Ca(OH) mà còn dư một lượng để tham gia tiếp phản ứng: CaCO Đầu tiên thu được lượng kết tủa cực đại : n Tiếp theo một lượng CO 0,025 mol ⇒⇒⇒⇒ n = n (b) Ca(HCO (a) - 0,025 = 0,175 mol = n CO 2

CaCO 3

3) 2

= 0,2 + 0,175 = 0,375 ⇒⇒⇒⇒ V= 8,4 lit Vậy luợng CO

2 tham gia 2 phản ứng là n

CO 2

3 và hấp thụ hoàn toàn khí CO

2 sinh ra vào 0,5 lit dung dịch

VÍ DỤ 2: Nung 20 g CaCO NaOH 0,56 M .Tính nồng độ mol của muối thu được. (thể tích thay đổi không đáng kể)

GIẢI:

= = n =0,2 mol n CO 2

CaCO 3

n 20 100 NaOH = 0,56 . 0.5 = 0,28 mol = n

OH-

do < 0,2 <0,28 ⇒⇒⇒⇒ sản phảm gồm muối axit và muối trung hoà 0,28 2

= n ⇒⇒⇒⇒ C =0,16 M

NaOH - n

M (Na

2CO

3)=

= 0,28 - 0,2 = 0,08 mol =n Na

- 2

2CO 3

CO 2

0,08 0,5

=0,12 mol ⇒⇒⇒⇒ n = 0,12 mol

= 2n

CO 2

- n OH- - n CO 3

2 -

NaHCO 3

n CO 3 n HCO 3 ⇒⇒⇒⇒ C = 0,24 M

M(NaHCO

3)=

= n CO 2 0,12 0,5

VÍ DỤ 3: Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lit khí SO 2 (đktc) vào 1,25 lil dung dịch NaOH 0,32 M thu được dung dịch X . Tính nông đọ mol của muối trong dung dịch (thể tích thay đổi không đáng kể).

GIẢI:

= = 0,2 mol ; n

NaOH = 1,25 . 0,32 = 0,4 mol

n SO 2 4,48 22,4

= < n SO 2

sản phẩm 1 n OH- 2 2- SO 2- 3 SO 3 HSO 3

+ SO - 3

= n OH- HSO 2- 3

-

> HSO - 3

= 0,2 mol

NaOH nên sản phẩm chỉ có muối Na

2SO

3 và n

Na

2SO 3

= n SO 2 do n SO 2

⇒⇒⇒⇒ C = 0,16 M 1 n = 2 2SO M (Na

3)=

0,2 1,25

2CO

VÍ DỤ 4: Cho từ từ dung dịch chứa a mol HCl và dung dịch chứa b mol Na 3 đồng thời khuấy đều thu được V lit khí (đktc) và dung dịch X. Khi cho nước vôi dư vào dung dịch khuấy đều thấy có xuất hiện kết tủa. Tìm biểu thức liên hệ giữa V với a, b .

GIẢI:

do phản ứng có khí ( CO 2-

2 ) thoát ra.

2 ↑↑↑↑ + H

2O

Do khi cho nước vôi vào dung dịch X thu được kết tủa nên trong X vẫn còn ion , không thể có ion CO - HCO 3 3 Phản ứng xảy ra theo hai nấc: →→→→ HCO (1) : H+ + CO 2- - 3 3 b mol ←←←← b mol →→→→ CO (2) : H+ - + HCO 3 (a - b) mol →→→→ (a - b) mol Vậy V = 22,4(a - b).

2 (đktc) hấp thụ hoàn toàn trong 200 ml dung dịch Ca(OH)

2 thì

VÍ DỤ 5: Cho 112 ml CO lượng kết tủa thu được là 0,1 g. Tính nồng độ của dung dịch Ca(OH)

2 .

=0,005 mol ; n = = 0,001 mol =

CaCO 3

GIẢI: 0,1 100

0,112 22,4 > n nên một phần CaCO

3 bị hoà tan. Trên đồ thị điểm biểu diễn số

CaCO 3 3 ở “dốc bên kia “ của đồ thị 3 là x thì số mol của OH-

là 2x n

+n CaCO 3

CaCO 3

= n OH-

n CO 2 Do n CO 2 mol CaCO Đặt số mol CaCO Từ đồ thị ta dễ thấy : n CO 2 ⇔⇔⇔⇔ 0,005 + 0,001 = 2x ⇔⇔⇔⇔ x= 0,003 ⇔⇔⇔⇔ n = 0,003 mol

⇒⇒⇒⇒ C =0,015 M

M(Ca(OH)

2)=

Ca(OH) 2 0,003 0,2

n

CaCO 3

n CO 2

0,001 mol

=2x

n

OH-

n

CO 2

0,001 mol

= n - HCO 3

n 2- CO 3

(cid:1) Bài toán trên cũng có thể giải theo cách tương tự là đặt ẩn x là số mol Ca(OH) 2 rồi viết các phản ứng xảy ra. Nhưng để giải nhanh các bài tập trắc nghiệm thì việc giải nhờ đồ thị là trực quan và đơn giản hơn các phương pháp đại số. Sử dụng thành thạo việc biểu diễn các đại lượng trên đồ thị giúp dễ nhận ra quy luật và mối quan hệ giữa các đại lượng nhất là bài toán cực trị của kết tủa. VÍ DỤ 6: Cần dùng bao nhiêu lit dung dịch NaOH 0,4 M để hấp thụ hoàn toàn 7,168 lit CO 2 (đktc) sao cho thu được hai muối với nồng độ bằng nhau (thể tích dung dịch thay đổi không đáng kể). GIẢI: Nồng độ bằng nhau nên số mol của hai muối bằng nhau rút ra từ đồ thị trên cùng n ⇔⇔⇔⇔ n 2 = CO OH- 3 2

= = 0,32 (mol) Từ công thức trên suy ra :

NaOH

n CO 2 n OH- 7,168 22,4 3 n = CO 2 2

⇒⇒⇒⇒ V = 1,2 lit

NaOH =

2S và CO

2, thể tích dd KOH 1M tối thiểu ñeå haáp thuï heát 4,48 l

3 .0,32 = 0,48(mol) = n = 2 0,48 0,4

VÍ DỤ 7: Hỗn hợp X gồm khí H hoãn hôïp X laø : A. 100 ml

2 khi ñoù n

X = 0,2 mol

B. 200 ml C. 150 ml D. 200 ml hoaëc 150 ml Giaûi: Xem X chæ coù CO

Löôïng KOH caàn duøng laø toái thieåu neân saûn phaåm chæ coù muoái axit vaø n = n CO 2 OH-

⇒ n = n =0,2 mol OH- CO 2

KOH =

KOH = n 0,2 1

⇒ V = 200 ml ⇒ choïn caâu B

2 trong b mol Ca(OH)

2 , ñeå thu ñöôïc keát tuûa sau khi phaûn öùng

VÍ DUÏ 8: Haáp thuï a mol CO

keát thuùc thì tæ leä a : b

a < 2 B. A. b a >1 D. C. b a ≤ 2 b a ≥ 1 b

= 2b

CO 2

thì sản phẩm chỉ có muối trung hoà và n 2- CO 3 = n CO 2

GIAÛI: n OH- Ta coù: +Nếu n từ số mol CO 3 1 n ≤≤≤≤ OH- 2 - 2 ta suy ra số mol của muối

2-

- n CO 2 +Nếu thì sản phẩm n OH- ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 2

-

= n OH- - n OH-

ñeå thu ñöôïc keát tuûa thì n < n CO 2 OH-

muối trung hoà và n CO  3 =2n muối axit và n  CO HCO 2 3 a ⇔ a < 2b ⇔ < 2 b

2 (ñktc) haáp thuï hoaøn toaøn bôûi 200 ml dd Ca(OH)

2 thu ñöôïc

↓ = n

=0,005 mol n n = 0,001 mol Choïn A VÍ DUÏ 9: Cho 112 ml khí CO 0,1 g keát tuûa.Noàng ñoä cuûa dd nöôùc voâi laø: A. 0,05 M B. 0,005 M C. 0,002 M D. 0,015 M GIAÛI: CO 2 CaCO 3

Do löôïng keát tuûa thu ñöôïc nhoû hôn löôïng keát tuûa cöïc ñaïi (=0,005 mol) neân moät phaàn keát tuûa bò hoaø tan . Ta ñaõ coù:

2- CO 3

= n OH- - n CO 2 +Nếu n OH- ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 2

-

- n OH-

muối trung hoà và n  thì sản phẩm =2n muối axit và n  CO HCO 2 3

↓ = n

= 0,001 mol n = n CO 3

-n ⇒ n = n + n = 0,001+0,005=0,006 maët khaùc: n =n CO 2 OH- CO 2 2- CO 3 CaCO 3 OH- CO 3

mol

= =0,003 mol n = 2n ⇒ n = OH- Ca(OH) 2 Ca(OH) 2 n OH- 2 0,006 2

2 (ñktc) haáp thuï hoaøn toaøn bôûi 200 ml dd NaOH 0,1 M vaø

2 0,01 M .Toång löôïng muoái thu ñöôïc laø:

= =0,015 M ⇒ C M Ca(OH) 2 0,003 0,2

n =0,024 mol = 0,12 mol n OH-

muoái = 0,02 . 84 + 0,002 . 162 = 2,004 g

2 vaøo bình chöùa 15 lit dd Ba(OH)

2 0,01 M thì thu ñöôïc 19,7

3 . Giaù trò cuûa V laø:

2 , vôùi 0,12 mol ≤ x ≤ 0,26 mol , vaøo bình chöùa 15 lit dd

= n OH- thì sản phẩm chỉ có muối axit và n - HCO 3

2 0,01 M thu ñöôïc m gam keát tuûa thì giaù trò cuûa m:

Choïn D VÍ DUÏ 10: Cho 2,688 lit CO Ca(OH) A. 1,26 g B. 0,2 g C. 1,06 g D. 2,004 g GIAÛI: CO 2 n > n Ta ñaõ coù : CO OH- 2 ≥≥≥≥ n Nếu n OH- CO 2 NaOH → NaHCO 3 0,02 mol → 0,02 mol 2 → Ca(HCO 3) Ca(OH) 2 0,002 mol → 0,002 mol vaäy khoái löôïng muoái thu ñöôïc laø: m Choïn D BAØI TAÄP AÙP DUÏNG: BAØI 1: Suïc V lit khí CO gam keát tuûa Ba(CO) A. 2,24 lit hoaëc 1,12 lit B. 4,48 lit hoaëc 1,12 lit C. 4,48 lit hoaëc 2,24 lit D. 3,36 lit hoaëc 4,48 lit BAØI 2: Suïc x mol CO Ca(OH)

2 0,015 M thu ñöôïc

2 (ñktc) haáp thuï hoaøn toaøn bôûi 2 lit dd Ba(OH)

2 thu ñöôïc 12 g Keát tuûa. Noàng ñoä

2 (ñktc) vaøo 40 lit dd Ca(OH)

2 (ñktc) vaøo bình chöùa 2 lit dd nöôùc voâi 0,01 M thu ñöôïc 1 g

2 (ñktc) haáp thu 100 lm dd chöùa hoãn hôïp NaOH 0,06 M vaø

2 0,12 M thu ñöôïc m gam keát tuûa, giaù trò cuûa m laø:

2 (ñktc) vaøo dd 2 lit Ca(OH)

2 0,1 M thu ñöôïc 2,5 g keát tuûa. Giaù

2S (ñktc) vaøo 2 lít dd NaOH 1 M , saûn phaåm thu ñöôïc laø:

2S 2SO 3

2 taïo ra do söï nhieät phaân

A. 12 g ≤ m ≤ 15 g B. 4 g ≤ m ≤ 12 g C. 0,12 g ≤ m ≤ 0,24 g D. 4 g ≤ m ≤ 15 g BAØI 3: Cho V lit CO 1,97 g keát tuûa. Giaù trò lớn nhất cuûa V laø: A. 1,12 lit B. 6,72 lit C. 2,24 lit D.0,672 lit BAØI 4: Cho 4,48 lit CO cuûa dd nöôùc voâi laø: A. 0,004 M B. 0,002 M C. 0,006 M D. 0,008 M BAØI 5: Suïc V lit khí CO keát tuûa . Caùc giaù trò cuûa V laø: A. 0,112 lit vaø 0,336 lit B. 0,112 lit vaø 0,224 lit C. 0,336 lit vaø 0,672 lit D. 0,224 lit vaø 0,672 lit BAØI 6: Cho 0,448 lit khí CO Ba(OH) A. 1,182 g B. 3,940 g C. 2,364 g D. 1,970 g BAØI 7: Suïc V lit khí CO trò cuûa V laø: A. 0,56 hoặc 11,2 B. 8,4 C. 11,2 D. A hoaëc B BAØI 8: Daãn 33,6 lit khí H A. NaHS B. Na C.NaHS vaø Na 2S D. Na BAØI 9: Nung 20 g ñaù voâi vaø haáp thuï hoaøn toaøn löôïng khí CO ñaù voâi vaøo 0,5 lit dd NaOH 0,56 M .Noàng ñoä cuûa caùc muoái trong dd laø: A. C = 0,12 M ; C = 0,08 M

B. C = 0,16 M ; C = 0,24 M

C. C = 0,4 M ; C = 0 M

= 0 M ; C = 0,4 M NaHCO 3 NaHCO 3 NaHCO 3 NaHCO 3

2CO Na 3 Na 2CO 3 Na 2CO 3 D. C 2CO Na 3 BAØI 10:

2 (ñktc) ñeå hoaø tan heát 20 g CaCO

3 trong nöôùc, giaû

2 taùc duïng. Phaûi theâm toái thieåu bao nhieâu lit dd

2 0,01 M vaøo dd sau phaûn öùng ñeå thu ñöôïc keát tuûa toái ña. Tính khoái

2 , 10 lit dd Ca(OH) 2 , 10 lit dd Ca(OH) 2 , 20 lit dd Ca(OH) 2 , 12 lit dd Ca(OH)

2 , 40 g keát tuûa 2 , 40 g keát tuûa 2 , 40 g keát tuûa 2 , 30 g keát tuûa

2 (ñktc) vaøo bình chöùa dd Ca(OH)

2 thu ñöôïc a g keát tuûa. Khoái

Phaûi duøng bao nhieâu lit CO söû chæ coù 50% CO Ca(OH) löôïng keát tuûa: A. 4,48 lit CO B. 8,96 lit CO C. 8,96 lit CO D. 4,48 lit CO BAØI 11: Daãn V lít CO löôïng dd taêng b g. Bieåu thöùc lieân heä giöõa V vôùi a vaø b laø:

A. V = B. V =

2 (ñktc) vaøo bình chöùa 1 lit dd Ba(OH)

C. V = D. V = 22,4.(a+b) 44 44.(a+b) 22,4 22,4.(a-b) 44 44.(a-b) 22,4

BAØI 12: Daãn V lit CO 2 a M thì thaáy xuaát hieän x g ↓ traéng, ñun noùng dd sau phaûn öùng thì tieáp tuïc thu ñöôïc y g ↓ traéng. Bieåu thöùc theå hieän moái lieân heä giöõa V vôùi x vaø y, giöõa a vôùi x vaø y laø:

A. V= ; a =

B. V = ; a =

C. V = ; a =

2 vào 2 lit dd nước vôi 0,1 M , lượng kết tủa thu được là:

2 (đktc) vào 1 lit dd KOH 0,2 M, phản ứng hoàn toàn coi thể

2SO 2SO

2CO

D. V = ; a = 22,4.(x+2y) 197 22,4.(x-2y) 197 22,4.(x+2y) 197 22,4.(x-2y) 197 x+y 197 x-y 197 x-y 197 x+y 197

BAØI 13: Dẫn 5,6 lit CO A. 10 g B. 20 g C. 15 g D. 5 g BÀI 14: Sục 2,688 lit khí SO tích dd thay đổi không đáng kể. Nồng độ M của chất tan trong dd là: A. K 3 : 0,08 M ; KHSO 3 : 0,04 M B. K 3 : 1 M ; KHSO 3 : 0,04 M C. KOH : 0,08 M ; KHSO 3 : 0,12 M D. Tất cả đều sai. BÀI 15: Cho từ từ dd a mol HCl vào dd chứa b mol Na 3 đồng thời khuấy đều thu được V lit khí (đktc) và dd X. Khi cho nước vôi dư vào dd X thấy có kết tủa. Biểu thức liên hệ giữa V với a và b là: A. V = 11,2(a-b) B. V = 22,4(a+b) C. V = 11,2(a+b) D. V = 22,4(a-b) BÀI 16:

2 hấp thụ hết vào 0,5 lit dd nước vôi 0,1 M thu được 4 g ↓

2 có nồng độ a M

2 (đktc) lội

B. 0,4 D. 0,6

2 (đktc) vào 500 ml dd hỗn hợp gồm NaOH 0,1 M

2 0,2 M sinh ra m g kết tủa. Giá trị của m là:

B. 8,4 hoặc 0,672 D. 8,96 hoặc 0,672

2 (đktc) vào 2,5 lit dd Ba(OH)

2 nồng độ a

B. 9,85 D. 19,7

B. 0,06 D. 0,048

= 0,1 mol

= 2n

≤≤≤≤ Cho V lit khí CO trắng ,trị số của V là: A. 0,896 lit B. 1,12 lit C. 0,896 lit và 1,344 lit D. A và B BÀI 17: Cho 1,12 lit khí sunfurơ (đktc) hấp thụ vào 100 ml dd Ba(OH) thu được 6,51 g ↓ trắng, trị số của a là: A. 0,3 C. 0,5 BÀI 18: Hoà tan hoàn toàn 11,2 g CaO vào nước ta được dd A. Cho V lit CO qua dd A thu được 2,5 g kết tủa. Giá trị của V là: A. 8,4 hoặc 0,56 C. 8,96 hoặc 0,56 BÀI 19: Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lit CO và Ba(OH) A. 11,82 C. 17,73 BÀI 20: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lit khí CO mol/lit thu được 15,76 g kết tủa giá trị của a là: A. 0,032 C. 0,04 HƯỚNG DẪN GIẢI: BÀI 1: n BaCO 3 n = 0,3 mol Ba(OH) OH- 2 TH 1: dư bazơ , nhớ lại : Nếu n thì sản phẩm chỉ có muối trung hoà và n 2- CO 3 = n CO 2

= 0,1 mol ⇒ V = 2,24 lit 1 n OH- 2 = n BaCO 3

CO 2 = n 2- CO 3

n CO 2 TH 2: một phần kết tủa bị hoà tan, nhớ lại:

2-

- n CO 2 Nếu thì sản phẩm ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 n OH- 2

= n OH- - n OH-

muối trung hoà và n CO  3 =2n muối axit và n  CO - HCO 2 3

= 0,3 - 0,1 =0,2 mol = n OH- - n BaCO 3

Ca(OH) 2

= 2n = 0,3 mol - n = n n CO OH- CO 3 2 ⇒ V = 4,48 lit Chọn C BÀI 2: n OH-

↓max = 15 g (1)

= 0,15 mol thì lượng kết tủa đạt cực đại m Khi x =

3 )

1 n OH- 2 ( ↓ là CaCO

. khi x = 0,12 thì x < , nhớ lại 1 n OH- 2

Nếu n

CO 2

thì sản phẩm chỉ có muối trung hoà và n CO 3 = n CO 2

2-

1 n ≤≤≤≤ OH- 2

↓ = 12 g (2)

↓ = n CO 2

⇒ n

) ,nhớ lại: < x < n OH- = 0,12 mol ⇒ m 1 n . khi x = 0,26 mol ( OH- 2

2-

- n CO 2 Nếu thì sản phẩm ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 n OH- 2

= n OH- - n OH-

muối trung hoà và n CO  3 =2n muối axit và n  CO - HCO 2 3

↓ = n 2- CO 3

= 0,3 - 0,26 = 0,04 mol - n CO 2

Ba(OH) 2

↓ = 0,01 mol

= n OH- ↓ = 4 g (3)

2 lớn nhất khi tạo ra lượng kết tủa cực đại, phần CO

2 còn dư sẽ hoà tan

= 0,06 mol 3 : n

n ⇒ m từ (1), (2) và (3) ⇒ 4 g ≤ m ≤ 15 g Chọn D BÀI 3: = 2n n OH- Kết tủa là BaCO lượng CO một phần kết tủa, ta nhớ đến trường hợp:

2-

- n CO 2 Nếu thì sản phẩm ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 n OH- 2

= n OH- - n OH-

muối trung hoà và n CO  3 =2n muối axit và n  CO - HCO 2 3

↓ = 0,06 - 0,01 = 0,05 ⇒ V=1,12 lit

- n - n CO 3 = n OH-

=0,12 mol

⇒ một phần kết tủa bị hoà tan (cid:2) bài toán rơi vào trường hợp: = n n OH- CO 2 Chọn A BÀI 4: n CO 2 n 2- CO 3 n CO 2 = 0,2 mol = n CaCO 3 < n 2- CO 3

2-

- n CO 2 thì sản phẩm ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 n OH- 2

= n OH- - n OH-

muối trung hoà và n CO  3 =2n muối axit và n  CO - HCO 2 3 = 0,2 + 0,12 = 0,32 mol

= n CaCO 3

Ca(OH) 2

+ n CO 2 = 2n ⇒ n = 0,16 mol + n CO 2 Ca(OH) 2 1 n = OH- 2

2) =

= 0,004 C M (Ca(OH) = n ⇒n CO OH- 3 Mặt khác n OH- 0,16 40

= 0,04 mol

= 0,01 mol

thì sản phẩm chỉ có muối trung hoà và n CO 3 = n CO 2

2-

= 0,01 mol Chọn A BÀI 5: n OH- n CaCO 3 TH 1: dư nước vôi , nhớ đến: 1 n Nếu n ≤≤≤≤ OH- 2 = n CaCO 3

CO 2 = n CO 3

⇒ n CO 2 ⇒ V = 0,224 lit TH 2: một phần kết tủa bị tan, nhớ ngay:

- n CO 2 thì sản phẩm ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 n OH- 2

= n OH- - n OH-

-

muối trung hoà và n CO 2-  3 =2n muối axit và n  CO HCO 2 3

= 0,04 - 0,01 = 0,03 mol = n OH- - n CaCO 3

= 0,02 mol n - n = n 2- CO OH- CO 3 2 ⇒ V = 0,672 lit Chọn D BÀI 6: n OH-

3 ↓

= 0,01 mol Nhận thấy : n OH- ≤≤≤≤ n OH- ≤≤≤≤ n CO 2 = n OH- - n CO 2 = 0,03 mol n CO 2 nên n 2- CO 3

= 1,97 g

2S < n

OH-

⇒ tạo 2 muối < n H

= 0,2 mol = n CaCO 3

= 0,28 mol 1 2 n = 0,012 mol > n Ba2+ CO 3 → BaCO Ba2+ 2- + CO 3 0,01 mol → 0,01 mol ⇒ m BaCO 3 Chọn D BÀI 7: Chọn D BÀI 8: 1 n OH- 2 Chọn C BÀI 9: n CO 2 n OH-

Nhận thấy : 1 0,28 < 0,2 < 0,28 Nhớ: 2

- n CO 2 thì sản phẩm ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- 1 n OH- 2

= n OH- - n OH-

-

muối trung hoà và n CO 2-  3 =2n muối axit và n  CO HCO 2 3

M = 0,16 M

= 0,28 - 0,2 = 0,08 mol ⇒ C

M = 0,24 M

3 trong

2 (ñktc) ñeå hoaø tan heát 20 g CaCO 2 taùc duïng

= 2.0,2- 0,28 =0,12 mol ⇒ C n 2CO Na 3 NaHCO 3

+ 2 HCO 3

2O → Ca2+

2 phản úng ( hiệu suất 50 %) nên cần lượng CO

2 cần dung là:

= n CO 3 3 + CO = 0,2 mol 2 + H

2 0,01 M vaøo dd sau phaûn öùng

= 2.0,2 = 0,4 mol ⇒ V = 8,96 lit

= n CO 3 = n n HCO 3 Chọn B BÀI 10: Ý 1: Phaûi duøng bao nhieâu lit CO nöôùc, giaû söû chæ coù 50% CO n CaCO 3 CaCO - 0,2 mol → 0,2 mol → 0,4 mol do chỉ có 50 % CO n CO 2 Ý 2: Phaûi theâm toái thieåu bao nhieâu lit dd Ca(OH) ñeå thu ñöôïc keát tuûa toái ña

= 0,2 mol CaCO 3

2 + Ca(OH)

3 ↓ + 2H

= n 3)

n Ca(HCO 3) 2 2 → 2CaCO Ca(HCO 0,2 mol → 0,2 mol → 0,4 mol ⇒ V = 20 lit Ca(OH) 2

= 0,4.100 =40 g

= m Ý 3: Tính khoái löôïng keát tuûa dễ dàng tính được m CaCO 3 Vâỵ chọn C BÀI 11: CO 2 44V 22,4

giả sử x là khối lượng dd ban đầu thì sau phản úng khối lượng dd là:

- a (1) CO 2 m’ = x + m mặt khác khối lượng dd sau phản ứng tăng b g nên m’ = x + b (2)

từ (1) và (2) suy ra m - a = b ⇔ m = a+b ⇔ = a + b CO 2 CO 2 44V 22,4

2 + Ba(OH)

2 → BaCO

3 + H

⇔ V = 22,4(a+b) 44

x 197 x 197

2 → BaCO

3 + CO

2 + H

Chọn A BÀI 12: CO x 197 Ba(HCO

= = ⇒ V = y 197 ⇒ n CO 2 x+2y 197 22,4(x+2y) 197 y 197 V 22,4

3) 2

2CO

3…

2 ↑

+ H+ 2- + H+ -

→ HCO - 3 → H 2O + CO

đủ tham gia Nấc 2:

→ H

2O + CO

+ H+ -

n = n + n = ⇒ a = Ba(HCO BaCO 3 Ba(OH) 2 x+y 197 x+y 197

2 dư

⇒ một phần kết tủa bị hoà tan bởi lượng SO

= 0,03+0,05 =0,08 mol Chọn A BÀI 13: Chọn D BÀI 14: Chọn A BÀI 15: (ĐỀ KHỐI A 2007) Cho từ từ dd chứa a mol HCl vào dd chứa b mol Na ⇓ ý của người ra đề là phản ứng xảy ra theo tùng nấc một: Nấc 1: CO 3 Nấc 2: HCO 3 …đồng thời khuấy đều thu được V lit khí (đktc) và dd X… ⇓ lượng H+ …khi cho nước vôi dư vào dd X thấy có kết tủa ⇒ trong dd vẫn còn HCO - (tức 3 là lưọng axit còn dư sau khi thực hiện nấc 1 của phản ứng tiếp tục tham gia nấc 2 thành CO nhưng không đủ chuyển hết HCO - 2 ) 3 → HCO Nấc 1: CO - + H+ 2- 3 3 b mol → b mol → b mol 2 ↑ Nấc 2: HCO 3 (a-b) mol → (a-b) mol ⇒ V = 22,4.(a-b) Chọn D BÀI 16: Chọn C BÀI 17: n SO 2 n BaSO 3 n SO 3

= a = 0,4 M n + n SO 2 Ba(OH) 2 = 0,05 mol = 0,03 mol < n SO 2 = n ⇒ n - n = n SO OH- OH- SO 2- 2 3 1 n = 0,04 mol ⇒ C = M OH- 2

= 0,2 mol

= 0,25 mol

nên n = 0,05 mol ≤≤≤≤ n CO 2 ≤≤≤≤ n OH- = n OH- - n CO 2 CO 3

= 0,1 mol > n Ba(OH) 2 Chọn B BÀI 18: Chọn A BÀI 19: n CO 2 n OH- 1 n OH- 2 n Ba2+ CO 3

= n = 0,05 mol CO 3

= 9,85 g

⇒ n BaCO 3 ⇒ m BaCO 3 Chọn B BÀI 20: Chọn C

TỔNG KẾT :

, xác định sản phẩm

, n , n OH- ↓ , tính n , n CO 2 ↓ , tính n OH-

2 (đktc) vào 0,5 lit dd Ca(OH)

2 0,5 M. Tính nồng độ của chất tan

, xác định sản phẩm , n OH-

Sau khi giải một số bài tập ở trên ta nhận thấy có 3 dạng bài tập cơ bản: +Dạng 1: biết n CO 2 +Dạng 2: biết n OH- +Dạng 3: biết n CO 2 Khi nắm được cách giải nhờ việc làm các bài tập chúng ta đi đến phương pháp giải. Với mỗi dạng sẽ có 3 bước giải và ví dụ kèm theo. Sau khi tham khảo kĩ phương pháp giải hãy làm lại các bài tập , tốc độ giải sẽ tăng lên đáng kể và chúng ta sẽ nắm chắc các công thức hơn. `phương pháp là thầy của thầy`. Dạng 1: biết n CO 2 Ví dụ 1: Cho 6,72 lit CO trong dd, khối lượng kết tủa.(Thể tích dd thay đổi không đáng kể)

CỤ THỂ TỪ VÍ DỤ BƯỚC GIẢI

= n

=

= 0,3 mol

( thường lấy

)

Tính n

6,72 22,4

V 22,4

BƯỚC 1

= 0,25.2 = 0,5 mol

n

Tính n

bazơ .hoá trị kim loại

= 0,25 mol

+

OH-

= n OH-

CO 2 OH- 1 n 2

CO 2 OH- 1 n +Tính 2

+So sánh : n

≤ n

+

OH-

≤ n CO 2

OH-

1 n 2

n

với

CO 2 CO 2

OH- OH-

với n 1 n 2

Xem thuộc trường hợp nào trong ba trường hợp sau:

Thuộc trường hợp 3.

≥≥≥≥ n

1. Nếu n

thì sản phẩm chỉ có muối axit

CO 2

OH-

và n

= n - HCO 3

OH-

BƯỚC 2

2.Nếu n

thì sản phẩm chỉ có muối trung

≤ CO 2

OH-

1 n 2

hoà và n

= n

2- CO 3

CO 2

≤ n

3.Nếu

thì sản phẩm

≤ n CO 2

OH-

1 n 2

= n

- n

2- CO 3

OH-

CO 2

muối axit và n

=2n

- HCO 3

- n CO 2

OH-

OH- muối trung hoà và n  

= 0,5 - 0,3 = 0,2 mol

và n Tính n - HCO CO 3 3 Thực hiện các yêu cầu của đề bài

= 2.0,3 - 0,5 = 0,1 mol

BƯỚC 3

=

= 0,1 M

n CO 3 n HCO - 3 C M

Ca(HCO

3) 2

0,1 0,5.2

↓ = 100.0,2 = 20 g

m

↓ , tính n CO 2

2 hấp thụ hoàn toàn trong 2 lit dd Ba(OH)

2 0,05 M thì

: , n

Dạng 2: biết n OH- Ví dụ : Cho V lit khí CO thu được 5,91 g kết tủa. Tính V.

VÍ DỤ BƯỚC GIẢI

= 0,2 mol

BƯỚC 1

↓ = 0,03 mol

Tính : n OH- n ↓ Xét 2 trường hợp: 1.dư bazơ:

n

(1) = n

+ n OH- + n 1.dư bazơ: (1) = n

↓ = 0,03 mol

↓ ⇒V 1 CO 2

CO 2

= 0,672 lit

BƯỚC 2

n CO 2 V 1 CO 2 2.một phần kết tủa bị hoà tan:

(2) = 0,2-0,03= 0,17 mol

↓ = n

- n

n

- n

(1)

(2) = n

2.một phần kết tủa bị hoà tan: OH-

CO 2

OH-

CO 2

BƯỚC 3

n CO 2 2 V = 3,808 lit Đưa ra 2 giá trị của V Chú ý: Nếu đề yêu cầu đưa ra gí trị lớn nhất của V thì lấy V

,nếu yêu cầu đưa ra giá

CO 2

(min)

(max) = n

↓ = n

- n

Nhận thấy có 2 giá trị của n CO 2 n CO 2 n CO 2

- n CO 2

(min) = n ↓ OH-

OH-

trị nhỏ nhất thì lấy V 1 CO 2

↓ , tính n OH-

2 (đktc) hấp thụ trong 2 lit dd Ba(OH)

2 a M thu được

, n

Dạng 3: biết n CO 2 Ví dụ: cho 2,24 lit CO 11,82 g kết tủa trắng. Tính a.

VÍ DỤ

↓

BƯỚC GIẢI , n

Tính n CO 2

BƯỚC 1

và n

↓ :

= n

↓

BƯỚC 2

↓ thì n

> n

= 0,1+0,06 = 0,16 mol

So sánh n CO 2 + Nếu n = n CO 2 + Nếu n CO 2

CO 2 ↓ + n CO 2

bazơ = n ↓ thì n = n OH-

OH-

= 0,1 mol n CO 2 n ↓ = 0,06 mol So sánh: + n CO 2 ⇒ n

bazơ =

⇒ n

OH-

> n 1 n 2

↓ nên n 1 0,16= 0,08 mol 2

suy ra nồng đọ của bazơ: C

C

M =

M = a =0,04 M

BƯỚC 3 Từ n

OH-

n V

HẾT Vừa rồi là các kinh nghiệm mà mình có mong muốn chia sẻ với mọi người, các công thức do mình tự rút ra, mình cũng biết cách khác để giải bài tập dạng này

là tính tỉ số nhưng cách này khá phức tạp khi bài toán là hỗn hợp bazơ của

n bazơ n CO 2 kim loại kiềm với kim loai kièm thổ.

2 tác dụng với dd bazơ. Trong quá trình biên soạn sẽ gặp không ít các sai sót

Hi vọng bài viết này sẽ giup ích cho các bạn khi gặp vướng mắc trong bài tập CO rất mong được sự đóng góp của mọi người.

Biên soạn: Nguyễn Văn Tiến Anh - THPH: Y Jut , CưKuin DakLak