Từ một số bài ca dao than thân đã học hoặc đã đọc, hãy phát biểu cảm nghĩ của anh (chị) về số phận người phụ nữ trong xã hội cũ

Từ một số bài ca dao than thân đã học hoặc đã đọc, hãy phát biểu

cảm nghĩ của anh (chị) về số phận người phụ nữ trong xã hội cũ.

Bài viết

Ca dao là tiếng hát cất lên từ cõi lòng những người bình dân. Trong đó, có

không ít những câu ca thể hiện nỗi lòng của những người phụ nữ. Họ là những người

bị coi thường trong chế độ xã hội phụ quyền với tư tưởng"trọng nam khinh nữ". Qua

những bài ca dao than thân về thân phận những người phụ nữ trong xã hội cũ, phần

nào tôi hiểu được nỗi đau khổ mà họ phải chịu đựng.

Trong xã hội ấy, họ bị tước đi những quyền lợi cơ bản của con người. Họ bị

biến thành nô lệ cho những luật lệ, những ràng buộc nghiêm khắc của lễ giáo phong

kiến và những quan niệm cổ hủ lạc hậu. Họ không có quyền quyết định số phận mình

mà hoàn toàn phụ thuộc vào người khác bởi quy định "tam tòng" quá nghiêm khắc của

Nho giáo "Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử" (ở nhà theo bố mẹ, lấy

chồng nghe lời chồng, chồng chết phụ thuộc con). Điều giàng buộc ấy dẫn theo bao

nhiêu bất hạnh của người phụ nữ, vì thế họ cất lên tiếng hát thân thở về thân phận bị

động của mình:

Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai

Thân em như hạt mưa sa

Hạt vào giếng ngọc, hạt ra ruộng cày

Thân em như giếng giữa đàng

Người không rửa mặt, người phàm rửa chân

Họ so sánh "Thân em…" với rất nhiều thứ, thể hiện nhiều bình diện khác nhau

song vẫn có một điểm chung là: khẳng định giá trị của bản thân và than về số phận

phụ thuộc của mình. Dù là "tấm lụa đào" quý giá hay"giếng giữa đàng" mát trong thì

họ vẫn không biết tương lai như thế nào. Những hình ảnh so sánh ấy làm nổi bật thân

phận bơ vơ, bất trắc của họ. Họ không thể tự quyết định số phận của mình. May mắn

thì được chỗ yên lành hạnh phúc, bất hạnh thì bị rơi vào chốn lao đao và dù trong

hoàn cảnh nào họ cũng phải chấp nhận bởi thân "các chậu chim lồng" :

Cá cắn câu biết đâu mà gỡ

Chim vào lồng biết thủa nào ra

Vì phụ thuộc nên học phải lấy chồng khi còn ít tuổi, người phụ nữ là nạn nhân

đau khổ nhất của nạn tảo hôn:

Bướm vàng đậu đọt mù u

Lấy chồng càng sớm, lời ru càng buồn

Đọt mù u non nớt đã bị bướm vàng đến đậu và quấy phá. Cũng như người phụ

nữ, càng làm vợ sớm thì càng khổ nhiều. Họ gửi nỗi buồn vào lời ru bởi không thể

tâm sự cùng ai. Những cô gái bị ép gả khi còn tuổi niên thiếu đã dẫn đến những bi

kịch số phận, đã có những câu ca dao tự trào đầy cay đắng xót xa:

Lấy chồng từ thủa mười ba

Đến nay mười tám thiếp đà năm con

hay:

Ra đường thiếp hãy còn son

Về nhà thiếp đã năm con cùng chàng

Vì nạn tảo hôn, vì những hủ tục lạc hậu ấy mà người con gái trong xã hội xuă

không được hưởng tuổi thanh xuân. Chưa kịp lớn, chưa kịp hiểu cuộc đời thì họ đã

phải gắn cuộc đời mình với con thơ, phải chịu cảnh làm dâu trăm chiều cay đắng. Bao

nhiêu gánh nặng cuộc đời đè nặng lên đôi vai gầy guộc của người phụ nữ.

Quá nhiều bất trắc đón đợi người phụ nữ trên con đường đời, vì thế họ luôn

mang trong mình những nỗi lo âu, khắc khoải. Số phận bấp bênh, hạnh phúc mong

manh quá đỗi. Có được người yêu thương chân thành đã khó, giữ được người ấy và

được sống chung lại càng khó hơn bởi họ đâu có quyền tự lựa chọn hạnh phúc cho

mình. Quan niệm "cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" đã tước đi của người con gái quyền

được tự lựa chọn hạnh phúc cho mình. Bao nhiêu bất trắc, âu lo về số phận được gửi

trong những câu ca dao đầy tâm sự:

Hòn đá đóng rong vì hòn nước chảy

Hòn đá bạc đầu vì bởi sương sa

Em thương anh không dám nói ra

Sợ mẹ bằng đất, sợ cha bằng trời

Em với anh cũng muốn kết đôi

Sợ vầng mây bạc trên trời mau tan

Bao nhiêu giàng buộc, bao nhiêu bất trắc trút lên vai cô gái để cô phải mang

trong lòng mình những nỗi lo âu. Thân phận yếu đuối của người phụ nữ trong xã hội

xưa đã được thể hiện trong rất nhiều câu ca dao ca dao như thế. Thân phận con cò, con

vạc lầm lũi, gầy guộc, vất vả kiếm sống, số phận lênh đênh đã trở thành một biểu

tượng quen thuộc trong dân ca ca dao để chỉ người phụ nữ. Điều đó cho ta thấy, trong

xã hội cũ, khi con người chưa có sự bình đẳng giới thì người phụ nữ phải chịu thiệt

thòi như thế nào.

Ngày nay, xã hội đã tiến bộ, nam nữ đã bình quyền, người phụ nữ đã được sống

hạnh phúc hơn. Mặc dù không thể có sự bình đẳng tuyệt đối, nhưng người phụ nữ

ngày nay đã được xã hội quan tâm đúng mực. Họ đã được phát huy hết khả năng của

mình, được chủ động quyết định số phận của mình. Tuy đây đó còn nhiều bất công,

người phụ nữ còn chịu thiệt thòi, song so với người phụ nữ thời xưa thì xã hội đã tiến

một bước rất dài. Chúng ta sẽ loại bỏ dần những quan niệm lạc hậu, không phù hợp để

người phụ nữ được quyền sống hạnh phúc, để những lời ca dao than thân được thay

thế bằng những khúc ca vui.