ủ ơ ễ ể ề ặ ậ ả ạ Đ bài: C m nh n bài th "Ch y gi c"c a Nguy n Đình Chi u
Bài làm
ợ ừ ế "Tan ch v a nghe ti ng súng Tây,
ộ ờ ế M t bàn c th phút sa tay.
ẻ ơ ơ ạ ỏ B nhà lũ tr l x ch y,
ấ ổ M t đàn chim dáo dát bay.
ọ ướ ủ ế ề B n Nghé c a ti n tan b t n c,
ồ ố Đ ng Nai tranh ngói nhu m màu mây.
ẹ ắ ỏ ạ H i trang d p lo n rày dâu v ng,
ắ ạ ỡ ể N đ dân đen m c n n này?".
ừ ế ả ạ ặ ộ ướ ế ế ế Đ ng nói đ n c nh dân ch y gi c v i, mà tr c h t hãy chú ý đ n "ti ng súng Tây" r ộ
ể ợ ờ ướ ẫ ổ ợ ọ ườ lên vào th i đi m tan ch . Nghĩa là tr c lúc súng n , ch búa v n h p bình th ng.
ắ ầ ự ọ ủ ộ ố ổ ợ Cu c s ng hoàn toàn thanh bình, yên n. Lúc tan ch là lue b t đ u s sum h p c a gia
ắ ợ ữ ứ ẹ ả ị ạ ợ đình. Nh ng đ a em ngóng anh ch , con cái đ i cha m , cháu ch t đ i ông bà. C nh h nh
ơ ơ ẽ ễ ầ ấ ở ọ ị ủ ữ ả ơ ợ phúc đ m m đ n s s di n ra m i nhà v i nh ng món quà gi n d c a ch vùng quê:
ấ ắ ậ ả ấ ỏ ộ ủ c khoai, t m bánh đúc ngô, dăm ba gióng mía, m y n m b ng rang tr n m t... C nhà s ẽ
ị ơ ả ạ ơ ỉ xúm quanh mâm c m thanh đ m có bát canh chua, khúc cá kho, hay gi n d h n ch có "râu
ộ ầ ờ ộ ữ ộ ế ấ ấ ớ ổ ộ tôm n u v i ru t b u"... Ti ng súng Tây n đúng vào lúc đó, b t ng , đ t ng t, d d i vô
cùng.
ấ ề ờ ấ ế ặ ắ ổ ớ ọ ặ Súng Tây th i y n ghê g m l m: "súng gi c đ t r n". Nghe ti ng súng thì b n gi c đã
ở ờ ế ừ ế ả ạ ỏ ấ ạ ậ ngay bên c nh. "V a nghe" th mà c bàn c th đã h ng "phút sa tay". Th t b i p
ấ ộ ủ ấ ắ ờ ộ ờ ế đ n nhanh quá. Th i gian ng n ng i càng tăng thêm tính ch t đ t ng t, b t ng , căng
ầ ấ ủ ế ế ả ả ẳ ọ ượ ộ ộ th ng c a tình th . Và vì th , thay cho c nh sum h p đ m m là c nh t ng l n x n x ẻ
nghé tan đàn:
ẻ ơ ơ ạ ỏ "B nhà lũ tr l x ch y,
ấ ổ M t đàn chim dáo dát bay".
ừ ổ ế ậ ườ ớ ư ị ợ ề ặ ở ặ Súng v a n , gi c đã p đ n. Ng i l n còn ch a k p đi ch v ho c còn đang ngoài
ẻ ắ ạ ơ ơ ữ ơ ơ ả ố ướ ồ đ ng. Cho nên h t ho ng lũ tr d t díu nhau ch y l ặ x . Đ t ch "l x " lên tr c ch ữ
ấ ợ ả ạ ườ ư ả ắ ờ ố ỉ "ch y" là r t g i t ấ ự . D ng nh ta ch nhìn th y s rã r i, h t ho ng s p ki ệ ứ ủ t s c c a
ữ ồ ớ ế ấ ổ ạ nh ng em bé, r i sau m i bi ả t là các em ch y. Hình nh so sánh đàn chim m t dáo dát
ẻ ỏ ạ ơ ơ ậ ặ ắ ư ả ấ ằ ớ v i lũ tr b nhà ch y l ặ x th t là đ c s c. Nh ng cũng ph i th y thêm r ng khi gi c
ữ ẳ ườ ố ổ ố ượ ế đ n, ch ng nh ng con ng i kh n kh mà chim mu ng cũng không đ ặ ổ c yên n. Gi c
ả ả ỏ ế đ n làm đau c sông núi, đau c chim muông, đau c cây.
ề ượ ả ạ ặ ạ ộ ộ ộ ộ ộ ỉ ặ ả ẩ T ch y gi c, m t cu c ch y v i vã, đ t ng t không h đ ị c chu n b , ch đ c t lũ tr ẻ
ơ ả ầ ấ ượ ố ố ả ố ộ ố ộ và b y chim là r t thành công. Xa h n c nh t ộ ng s ng đ ng, b i r i, h t ho ng, l n x n
ự ấ ẻ ầ ệ ạ ủ ả ộ ộ ớ ủ c a lũ tr và b y chim là s m t mát, thi t h i c a c m t vùng quê r ng l n:
ọ ướ ủ ế ề "B n Nghé c a ti n tan b t n c,
ồ ố Đ ng Nai tranh ngói nhu m màu mây" .
ủ ả ị ấ ử ị ạ ẹ ẽ ắ C a c i b m t mát, nhà c a b thiêu cháy, con cái l ic cha m , và ch c là s không tránh
ỏ ự ế ươ ẹ ẻ ấ ớ ồ ọ kh i s ch t chóc đau th ng: "Đau đ n b y m già ng i khóc tr , ng n đèn khuya leo lét
ế ậ ờ ướ ợ ế ề ồ ơ ạ trong l u, Não nùng thay v y u ch y tìm ch ng, c n bóng x d t d tr ặ c ngõ". Gi c
ộ ầ ướ ữ ế ườ ế đ n gieo bao t i ác lên đ u nhân dân, tr c h t là nh ng ng i dân lành, dân đen cui cút
ấ làm ăn toan lo nghèo khó" trong p trong làng.
ữ ễ ể ể ặ ấ ắ ả ả ạ Nguy n Đình Chi u cũng ph i ch y gi c và ông th u hi u sâu s c nh ng c nh đó. Ông
ế ờ ữ ườ ứ ề ỏ ấ c t lên ti ng h i và cũng là l i trách móc phê phán nh ng ng i có ch c, có quy n, có
ệ ề ủ trách nhi m c a tri u đình:
ẹ ắ ỏ ạ "H i trăng d p lo n rày đâu v ng,
ắ ạ ỡ ể N đ dân đen m c n n này?"
ả ắ ỏ ỉ ờ ữ ẹ ộ Không ph i ch là m t câu h i gay g t và l ạ ắ i phê phán nghiêm kh c nh ng trang d p lo n
ộ ế ư ề ẹ ầ ơ ướ ủ c a tri u đình. Hình nh câu th còn là m t ti ng khóc ngh n tràn đ y n ắ ủ c m t c a con
ườ ướ ươ ể ơ ng ộ i mù loà m t lòng yêu n c, th ạ ng dân mà không th làm gì cho dân trong c n lo n
l c.ạ
