Cao huyết áp, ít điều lưu ý
Mặc dù không thiếu thuốc hạ áp, mặc dù thầy thuốc hiểu nhiều hơn
về trái tim và mạch máu, kỹ thuật y khoa đến đó chắc chắn còn
nhiều tiến bộ nhảy vọt nhưng tại sao lại nghịch lý như thế?
Cao huyết áp về mặt cơ chế bệnh lý không đến độ quá sức phức
tạp đến mức thầy thuốc phải bó tay. Nhưng bệnh sở dĩ trầm kha
đến thế là vì thầy thuốc nhiều khi trở tay không kịp do bệnh đến
quá trễ. Có nhiều lý do khiến bệnh khó phát hiện, chẳng hạn:
Ở người béo phì, mỗi ký ít đi tạo điều kiện thuận tiện để huyết áp
giảm 1,5-2,5mm
Triệu chứng ban đầu rất mơ hồ, có thể là chóng mặt, ù tai, vã mồ
hôi, hồi hộp, nhức đầu hay thậm chí không có dấu hiệu nào đáng
nghi ngờ. Do đó không kiểm soát huyết áp định kỳ, ngay cả ở
người bề ngoài khỏe mạnh, là một sai lầm!
Trẻ con cũng bị bệnh như người lớn, theo kết quả nghiên cứu ở
Đại học Philadelphia, nhất là khi trẻ béo phì, tiểu đường hay có cha
hoặc mẹ đã bị cao huyết áp. Không đo huyết áp cho trẻ là thiếu sót!
Huyết áp thay đổi nhiều lần trong ngày. Không thể căn cứ vào kết
quả kiểm soát theo kiểu xuân thu nhị kỳ để chẩn đoán vội vã là
bệnh hay không.
Đừng xem thường triệu chứng chảy máu cam vô cớ vào buổi sáng.
Trong nhiều trường hợp đó là dấu hiệu báo động sớm nhất cho tình
trạng huyết áp cao.
Tình trạng cao huyết áp có thể núp khéo trong thời gian nạn nhân
được điều trị vì bệnh khác, chẳng hạn với thuốc lợi tiểu, giảm đau
… và bất ngờ bộc phát khi chấm dứt liệu trình.
Chuẩn bị sớm
Mặt khác, không thiếu biện pháp để thủ huề với huyết áp, thí dụ:
Tuổi thọ có thể kéo dài thêm 15 năm nếu bệnh huyết áp cao đừng
xuất hiện trước tuổi 40. Mọi biện pháp từ thư giãn dưỡng sinh đến
chế độ dinh dưỡng thiên về nguồn thực phẩm xanh đều cần thiết để
chịu nổi đến phút cuối của hiệp hai.
Mọi hình thức thể dục thể thao hòa hoãn, ngay cả với việc bách bộ
mỗi ngày, là phương án tốt nhất để tập luyện trái tim trước khi
bước đến vạch mốc của nửa đời người. Ai chuẩn bị sớm, người đó
có nhiều hi vọng tránh khỏi huyết áp cao.
Huyết áp cao ở người lớn tuổi không hề là chuyện bình thường,
như quan điểm định kiến theo kiểu “hễ già phải bệnh”. Người cao
tuổi vì thế phải được điều trị với thầy thuốc chuyên khoa để ổn
định huyết áp càng sớm càng tốt.
Giảm cân cho bằng được nếu béo phì vì mỗi ký ít đi tạo điều kiện
thuận tiện để huyết áp giảm từ 1,5 – 2,5mm. Đừng quên nhiều khi
chỉ giảm được huyết áp chút ít đã đủ để tránh tai biến mạch máu
não hay nhồi máu cơ tim.
Tim khó mệt, trừ trường hợp chấn thương, bội nhiễm hay dị tật
bẩm sinh, nếu mạch máu ngoại biên đừng xơ vữa. Muốn phòng
ngừa cao huyết áp mà quên điều trị bệnh khác có khả năng gây xơ
vữa mạch máu, như tiểu đường, thì tiền nếu không mất, tật không
mang mới là chuyện lạ!
Cách hay nhất
Thế thì phương pháp điều trị nào hiệu quả nhất: tầm soát định kỳ
để phát hiện bệnh thật sớm, điều trị toàn diện với mục tiêu phòng
ngừa di chứng? Cả hai phương án đều không sai. Nhưng nếu tưởng
như thế đã đủ chủ động thì lầm! Cách điều trị huyết áp cao hay
nhất chính là làm sao để đừng bị cao huyết áp.
Vấn đề, hay thậm chí vấn nạn, ở thế kỷ này là tại sao nhiều người
lại bị cao huyết áp đến thế? Xin đừng quên bệnh tim mạch vẫn
trước sau đứng hàng đầu về tỉ lệ tử vong. Cũng xin ghi nhớ bên
cạnh đó là hàng trăm triệu nạn nhân của tai biến mạch máu não,
những phế nhân oan uổng chỉ vì hậu quả của cao huyết áp. Có lẽ
mỗi độc giả nhìn lại nếp sinh hoạt của chính mình và tự tìm đáp án.
Bệnh không thể nào dễ chữa nếu bệnh nguyên nằm ngoài tầm tay
của thầy thuốc.
