Chiến lược tài chính bền vững cho vườn quốc gia Yon Don, tỉnh Đăk Lăk

Côc kiÓm l©m,

Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸T triÓn n«ng th«n

nghiªn cøu tµi chÝnh Dù ¸n PARC

Pha II: ChiÕn l−îc tµi chÝnh bÒn v÷ng

V−ên Quèc Gia Yok Don, tØnh §¨k L¨k

Dù ¸n tµi trî bëi UNDP VIE/95/G31&031

X©y dùng C¸c Khu b¶o tån nh»m B¶o vÖ Tµi nguyªn Thiªn nhiªn

trªn C¬ së Sinh th¸i C¶nh quan (PARC)

Hµ Néi, Th¸ng 1 N¨m 2003

B¸o c¸o nµy tr×nh ChÝnh Phñ ViÖt Nam trong khu«n khæ dù ¸n tµi trî bëi GEF vµ UNDP

VIE/95/G31&031 “X©y dùng C¸c Khu b¶o tån nh»m B¶o vÖ Tµi nguyªn Thiªn nhiªn trªn C¬ së Sinh

th¸i C¶nh quan” (PARC). B¸o c¸o ®−îc viªt bëi IUCN – Tæ Chøc B¶o Tån Thiªn Nhiªn Quèc TÕ.

Tªn c«ng tr×nh: IUCN, 2003, ChiÕn l−îc tµi chÝnh bÒn v÷ng V−ên Quèc Gia Yok Don, tØnh §¨k L¨k,

Dù ¸n PARC VIE/95/G31&031, ChÝnh Phñ ViÖt Nam (Côc KiÓm L©m)

/UNOPS/UNDP/IUCN, Hµ Néi

Dù ¸n tµi trî bëi: Quü M«i tr−êng Toµn cÇu (GEF), Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn Liªn Hîp Quèc

(UNDP) vµ Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n

C¬ quan chñ qu¶n: Côc KiÓm L©m

C¬ quan thùc hiÖn: V¨n Phßng DÞch Vô Dù ¸n Liªn Hîp Quèc (UNOPS)

IUCN – Tæ Chøc B¶o Tån Thiªn Nhiªn Quèc TÕ

B¶n quyÒn: Côc KiÓm L©m, Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n

L−u tr÷ t¹i: www.undp.org.vn/projects/parc

C¸c quan ®iÓm ®−a ra trong b¸o c¸o nµy lµ quan ®iÓm cña c¸ nh©n t¸c gi¶ chø kh«ng nhÊt thiÕt lµ

quan ®iÓm cña Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn Liªn Hîp Quèc, Côc KiÓm l©m hay c¬ quan chñ qu¶n cña t¸c

gi¶

B¶n tiÕng ViÖt nµy ®−îc dÞch tõ nguyªn b¶n tiÕng Anh. Do sè l−îng b¸o c¸o cña dù ¸n qu¸ lín, c«ng

t¸c biªn dÞch cã thÓ cßn thiÕu chÝnh x¸c hoÆc sai xãt. NÕu cã nghi ngê, xin tham kh¶o b¶n gèc tiÕng

Anh.

§©y lµ b¸o c¸o néi bé cña dù ¸n PARC, ®−îc x©y dùng ®Ó phôc vô c¸c môc tiªu cña dù ¸n. B¸o c¸o

®−îc sö dông lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c thµnh phÇn cña ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn hÖ sinh th¸i mµ

dù ¸n sö dung. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n, mét sè néi dung cña b¸o c¸o cã thÓ ®· ®−îc thay ®æi

so víi thêi ®iÓm phiªn b¶n nµy ®−îc xuÊt b¶n.

Ên phÈm nµy ®−îc phÐp t¸i xuÊt b¶n cho môc ®Ých gi¸o dôc hoÆc c¸c môc ®Ých phi th−¬ng m¹i kh¸c

kh«ng cÇn xin phÐp b¶n quyÒn víi ®Iòu kiÖn ph¶I ®¶m b¶o trÝch dÉn nguån ®Çy ®ñ. Nghiªm cÊm t¸i

xuÊt b¶n Ên phÈm nµy cho c¸c môc ®Ých th−¬ng m¹i kh¸c mµ kh«ng ®−îc sù cho phÐp b»ng v¨n b¶n

cña c¬ quan gi÷ b¶n quyÒn.

ChiÕn l−îc tµi chÝnh bÒn v÷ng V−ên Quèc Gia Yok Don

Môc lôc

Tãm t¾t .....................................................................................................................................2

1 Giíi thiÖu.............................................................................................................................6

Dù ¸n PARC vµ Nghiªn cøu Tµi chÝnh .....................................................................................6

1.1 Dù ¸n PARC .................................................................................................................6

1.2 Ph¹m vi Nghiªn cøu Tµi chÝnh.......................................................................................6

2 T×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn nay: Ng©n s¸ch hiÖn nay vµ theo ®Ò xuÊt cho v−ên quèc gia Yok

§«n .....................................................................................................................................7

2.1 C¸c luång vèn cho vïng lâi...........................................................................................7

2.2 Nguån thu tõ vïng lâi....................................................................................................9

2.3 Luång vèn cÊp cho c¸c hé vïng lâi vµ vïng ®Öm.......................................................10

3 C¸c khã kh¨n tµi chÝnh ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý v−ên Quèc gia Yok §«n........................12

3.1 Ng©n s¸ch ®Çu t−........................................................................................................12

3.2 Ng©n s¸ch cho chi phÝ th−êng xuyªn..........................................................................13

3.3 T×nh tr¹ng nhiÒu ®Çu mèi lËp kÕ ho¹ch vµ ®Çu t−........................................................13

3.4 Quy ho¹ch tµi chÝnh....................................................................................................14

4 C¬ chÕ t¹o vµ ph©n bæ nguån vèn phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý v−ên quèc gia Yok §«n.....15

4.1 C¸c ho¹t ®éng du lÞch................................................................................................15

4.2 Nh·n sinh th¸i cho cµ phª ..........................................................................................17

4.3 Thµnh lËp quü tÝn th¸c ................................................................................................19

4.4 C¬ chÕ kÕt hîp lËp ng©n s¸ch víi quy ho¹ch V−ên QG............................................20

5 KhuyÕn nghÞ: Nhu cÇu tµi chÝnh bÒn v÷ng ........................................................................22

cho V−ên Quèc gia Yok §«n..................................................................................................22

5.1. Ng©n s¸ch hiÖn nay cho V−ên QG Yok §«n............................................................22

5.2. T¹o nguån thu bæ sung cho V−ên QG Yok §«n ......................................................22

5.3. Ph©n bæ vèn cho V−ên QG Yok §«n .......................................................................23

5.4. Quy ho¹ch tµi chÝnh cho V−ên QG Yok §«n............................................................24

6 Phô lôc: B¸o c¸o vÒ s¶n xuÊt cµ phª bÒn v÷ng...............................................................25

6.1. Cµ phª ë ViÖt Nam vµ tØnh §¾c L¾c.........................................................................25

6.2. C¸c th«ng tin vÒ c«ng nghiÖp cµ phª.......................................................................25

6.3. C¸c biÖn ph¸p s¶n xuÊt bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ vµ m«i tr−êng ....................................26

6.4. Ph−¬ng ¸n ®Ò xuÊt cho V−ên QG Yok §«n .............................................................29

6.5. KÕt luËn....................................................................................................................29

6.6. KhuyÕn nghÞ.............................................................................................................30

ChiÕn l−îc tµi chÝnh bÒn v÷ng V−ên Quèc Gia Yok Don

Tãm t¾t

Nghiªn cøu Tµi chÝnh Dù ¸n PARC

Dù ¸n “ X©y dùng c¸c Khu b¶o tån nh»m b¶o vÖ nguån Tµi nguyªn thiªn nhiªn trªn c¬ së

øng dông quan ®iÓm sinh th¸i c¶nh quan” (PARC) ®−îc b¾t ®Çu vµo n¨m 1998 vµ sÏ ho¹t

®éng ®Õn n¨m 2003. Môc tiªu cña dù ¸n lµ x©y dùng vµ thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¸c ph−¬ng ph¸p

c¶i tiÕn nh»m b¶o vÖ c¸c loµi ®éc ®¸o, ®ang bÞ ®e do¹ vµ sinh c¶nh cña chóng ë ViÖt Nam.

Víi viÖc ¸p dông ph−¬ng thøc tiÕp cËn sinh th¸i c¶nh quan, g¾n kÕt c¸c h×nh thøc sö dông

®Êt vµo viÖc b¶o vÖ vµ phôc håi rõng ë vïng lâi vµ vïng ®Öm, dù ¸n cè g¾ng lµm gi¶m bít

c¸c nguy c¬ ®e do¹ ®Õn ®a d¹ng sinh häc th«ng qua lång ghÐp c¸c môc tiªu ph¸t triÓn vµ

b¶o tån. C¸c ho¹t ®éng thùc tÕ tËp trung vµo 3 khu b¶o tån (PA): V−ên Quèc gia Ba BÓ

(BBNP), ë tØnh B¾c C¹n, Khu B¶o tån Thiªn nhiªn Na Hang(NHNR) ë tØnh Tuyªn Quang, ( c¶

2 ®Òu ë miÒn B¾c ViÖt Nam), vµ V−ên Quèc gia Yok Don (YDNP) ë tØnh §¾c L¾c (T©y

Nguyªn).

KÕt qu¶ 1.6 cña Dù ¸n PARC ®Ò cËp ®Õn “x©y dùng mét c¬ chÕ cÊp vèn dµi h¹n phôc vô b¶o

tån ®a d¹ng sinh häc vµ ph¸t triÓn céng ®ång ë c¸c vïng môc tiªu”.

• §Ó ®¹t ®−îc kÕt qu¶ nµy, mét Nghiªn cøu Tµi chÝnh ®ang ®−îc tiÕn hµnh. §Ò c−¬ng

cña nghiªn cøu bao gåm tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ hÖ thèng tµi chÝnh hiÖn ®ang ®−îc ¸p

dông cho c«ng t¸c qu¶n lý c¸c khu b¶o tån ë ViÖt nam; x¸c ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p c¶i thiÖn

hiÖu qu¶ tµi chÝnh, t×m ra c¸c ph−¬ng ¸n tµi trî vµ x©y dùng c¸c c¬ chÕ tµi trî cho phÐp

dù ¸n PARC thiÕt lËp c¬ chÕ hç trî vèn dµi h¹n phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý c¸c khu b¶o

tån, trong ®ã ®Æt −u tiªn b¶o tån ®a d¹ng sinh häc vµ thõa nhËn c¸c nhu cÇu ph¸t triÓn

céng ®ång ®Þa ph−¬ng ë c¸c khu vùc thùc hiÖn dù ¸n; vµ tiÕn hµnh t×m kiÕm c¸c gi¶i

ph¸p h×nh thµnh (c¸c) quü tÝn th¸c cho c¸c khu b¶o tån trong khu«n khæ dù ¸n PARC.

• B¸o c¸o nµy tr×nh bµy nh÷ng ph¸t hiÖn tõ Giai ®o¹n III cña Nghiªn cøu Tµi chÝnh. B¸o

c¸o ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ nhu cÇu tµi chÝnh hiÖn nay, vµ c¸c c¬ héi trong t−¬ng lai vÒ

viÖc cung cÊp nguån tµi chÝnh dµi h¹n cho V−ên quèc gia Yok §«n.

• C¸c b¸o c¸o vÒ thùc tr¹ng tµi chÝnh trong c¸c khu b¶o tån ë ViÖt Nam vµ c¸c chiÕn

l−îc t×m nguån tµi chÝnh bÒn v÷ng cho V−ên QG Ba BÓ vµ Khu BTTN Na Hang ®· ®−îc

hoµn thµnh trong Giai ®o¹n II cña Nghiªn cøu Tµi chÝnh vµ cã thÓ khai th¸c t¹i V¨n

phßng Dù ¸n Trung −¬ng dù ¸n PARC.

T×nh h×nh tµi chÝnh V−ên QG Yok §«n

• TÝnh theo ®Çu diÖn tÝch, nguån vèn dµnh cho V−ên QG Yok §«n thÊp h¬n so víi c¸c

v−ên quèc gia kh¸c do Bé NNPTNT qu¶n lý ë ViÖt Nam.

• Cho ®Õn nay, ng©n s¸ch ®Çu t− cho vïng lâi cña VQG Yok §«n t−¬ng ®−¬ng víi møc

nªu trong b¶n gèc KÕ ho¹ch §Çu t− cho V−ên.

• KÕ ho¹ch §Çu t− cho V−ên QG Yok §«n më réng nªu møc ®Çu t− c¬ b¶n cao h¬n tr−íc

kia: tæng sè vµ theo diÖn tÝch.

• Tû träng ng©n s¸ch th−êng xuyªn trong tæng sè ng©n s¸ch dµnh cho V−ên QG Yok

§«n ®· t¨ng lªn theo thêi gian: tõ 1/4 n¨m 1997 lªn 1/3 n¨m 2002.

• Ngoµi ng©n s¸ch ®Çu t− c¬ b¶n vµ cho chi tiªu th−êng xuyªn cña Bé NN&PTNT, V−ên

QG Yok §«n còng nhËn ®−îc nguån kinh phÝ tõ Ch−¬ng tr×nh Quèc gia 661 vµ Dù ¸n

PARC. Trong 2 n¨m qua, nguån kinh phÝ nµy ®· chiÕm tõ 16%-19% tæng sè kinh phÝ

dµnh cho V−ên Quèc gia.

ChiÕn l−îc tµi chÝnh bÒn v÷ng V−ên Quèc Gia Yok Don

• Du lÞch còng ®em l¹i mét sè nguån thu cho V−ên QG Yok §«n, nh−ng chØ chiÕm mét tû

träng thÊp trong tæng sè kinh phÝ: kho¶ng 1% trong 2 n¨m qua.

• Nguån kinh phÝ Trung −¬ng, §Þa ph−¬ng vµ HuyÖn dµnh cho c¸c x· vïng ®Öm lµ cùc kú

thÊp, víi tæng sè lµ 10,369 tû ®ång n¨m 2001- trung b×nh 1728 triÖu ®ång/x·, hay 1,3

triÖu ®ång/hé gia ®×nh.

• LÇn ®Çu tiªn, YDNP ®ang trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ c¸c kÕ ho¹ch ®Çu t− du lÞch sinh th¸i

vïng lâi vµ vïng ®Öm cho giai ®o¹n 2002-2010. C¸c kÕ ho¹ch nµy ®ßi hái ph¶i cã thªm

s¸ch nµo dµnh cho KÕ ho¹ch §Çu t− Du lÞch Sinh th¸i V−ên QG Yok §«n.

C¸c h¹n chÕ tµi chÝnh ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý V−ên QG Yok §«n

• HiÖn nay, kh«ng cã ®ñ nguån kinh phÝ cÊp cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý vïng lâi: träng

kh«ng ph¶i tÊt c¶ ®Òu phï hîp víi môc tiªu b¶o tån ®a d¹ng sinh häc.

to¸n theo sè biªn chÕ, do ®ã sè kinh phÝ cßn l¹i kh«ng ®ñ ®Ó chi cho thiÕt bÞ, c¸c chi phÝ

vËn hµnh vµ b¶o tr× kh¸c.

• HiÖn kh«ng cã ®ñ nguån kinh phÝ TW, §Þa ph−¬ng vµ HuyÖn cho c«ng t¸c b¶o tån ®a

d¹ng sinh häc ë vïng ®Öm: phÇn lín sè chi tiªu hiÖn nay tËp trung vµo viÖc ph¸t triÓn

n«ng nghiÖp vµ c¬ së h¹ tÇng.

thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý trong thùc tÕ còng bÞ chËm vµ cã nguy c¬ dÔ dÉn ®Õn

viÖc sö dông c¸c nguån lùc kh«ng hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc;

• MÆc dï cã c¸c KÕ ho¹ch §Çu t− 10 n¨m, nh−ng Ban qu¶n lý V−ên khã cã thÓ dù ®o¸n

• N¨ng lùc cña V−ên QG Yok §«n trong viÖc huy ®éng thªm hoÆc ®a d¹ng ho¸ c¸c

nguån vèn cßn yÕu, vµ c¸c kÕ ho¹ch ®Çu t− hÇu nh− phô thuéc hoµn toµn vµo nguån

®Çu t− V−ên QG Yok §«n, KÕ ho¹ch ®Çu t− du lÞch sinh th¸i V−ên QG Yok §«n, KÕ

ho¹ch ®Çu t− Vïng ®Öm V−ên QG Yok §«n, KÕ ho¹ch Ho¹t ®éng PARC, c¸c KÕ ho¹ch

Sö dông Tµi nguyªn th«n b¶n (dù ¸n PARC); KÕ ho¹ch Ph¸t triÓn Kinh tÕ x· héi cña

nhau.

• HiÖn t¹i ch−a cã sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan trong c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch, phª duyÖt

vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng trong vïng lâi vµ vïng ®Öm. Do vËy, cho ®Õn nay vÉn ch−a

thÓ ®−a ra ®−îc mét kÕ ho¹ch qu¶n lý vµ tµi chÝnh thèng nhÊt cho c¶ vïng lâi vµ vïng

®Öm, vµ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan kh¸c nhau (V−ên quèc gia, tØnh, huyÖn, x· vµ

nhµ tµi trî).

ho¹ch tõ trung ®Õn dµi h¹n lµ 5-10 n¨m, vÉn kh«ng cã mét chiÕn l−îc vÒ huy ®éng tµi

chÝnh nh»m viÖc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nµy hoÆc ®a d¹ng ho¸ nguån tµi chÝnh. V× vËy,

Chiến lược tài chính bền vững vườn quốc gia Yon Don, tỉnh Đăk Lăk

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi