BÀI H C:Ọ BÀI H C:Ọ
L C H P D N Ấ L C H P D N Ấ
Ự Ự
Ẫ Ẫ
Ch Ch
ng trình l p 10 ng trình l p 10
ọ ọ
ả ả
ớ ươ ớ ươ Năm h c 2009-2010 Năm h c 2009-2010 : Ths. Nguy n Thanh Tùng ễ : Ths. Nguy n Thanh Tùng ễ ng CĐ C ng đ ng Kiên Giang ồ ng CĐ C ng đ ng Kiên Giang ồ
ộ ộ
Tác gi Tác gi Tr ườ Tr ườ
The Earth The Earth
Đây là cái gì ? Đây là cái gì ?
The moon The moon
Còn đây là cái gì ? Còn đây là cái gì ?
The Sun The Sun
Còn đây n a ! ữ Còn đây n a ! ữ Chúng có quan h gì v i nhau? ệ Chúng có quan h gì v i nhau? ệ
ớ ớ
Nhà bác h c Niut n ọ
ơ
Ai v y ?ậ
T i sao khi trái táo r ng ạ T i sao khi trái táo r ng ạ đ u ph i r i xu ng đ t ?? đ u ph i r i xu ng đ t ?? ề ề
ả ơ ả ơ
ụ ụ ấ ấ
ố ố
M t đ t M t đ t ặ ấ ặ ấ
Niut n đã phát hi n ra đi u gì?
ơ
ệ
ề
“ M i v t trong vũ tr đ u hút nhau v i m t l c…. ụ ề ọ ậ ộ ự ớ
L c h p d n” ự ấ ẫ
I. L C H P D N Ấ Ự Ẫ
Trái đ tấ
M t trăng
ặ
M t tr i ặ ờ
ự ự ữ ữ ấ ấ ẫ ẫ
L c h p d n gi a L c h p d n gi a Trái Đ t và M t Trăng Trái Đ t và M t Trăng ấ ấ ặ ặ
F F F F
ự ẫ
ữ L c h p d n gi a ấ M t Tr i và các hành tinh quay xung quanh nó ờ ặ
H M T TR I 8 HÀNH TINH
Ệ Ặ
Ờ
II . Đ NH LU T V N V T H P D N: Ạ Ậ Ậ Ấ Ẫ Ị
m1 m2 1. Đ NH LU T Ậ Ị
F ậ
L c h p d n gi a hai ch t đi m b t kỳ t l ự ấ ấ
F thu n v i tích ng
ng c a chúng và t l ẫ ấ ố ượ ớ ỉ ệ ngh ch v i bình ph ươ ớ ị ể ỉ ệ
ữ ủ ữ hai kh i l kho ng cách gi a chúng ả
= F G
m m 1 2 2 r
2. BI U TH C Ứ Ể
2
G H ng s h p d n Kavendiser và NiuT n đã tính đ c là: ố ấ ẫ ằ ơ ượ
11
=
G
10.67,6
(
)
mN . 2 kg
-
= F G
Áp d ng tính l c h p d n gi a các v t ậ ấ ự ụ ữ ẫ
m m 1 2 2 r ớ ậ
- L c h p d n không đáng k so v i v t có kích th c nh ự ể ẫ ấ ướ ỏ
Vd: hai v t n ng 50 kg cách nhau 1m tác d ng m t l c r t nh ộ ự ấ ậ ặ ụ ỏ
11
=
=
= F G
6, 67.10
7 1, 67.10 (
N
)
m m 1 2 2 r
50.50 1
- -
24 kg cách m t tr i 149 tri u km n ng 2.10
30 kg
- Đ i v i v t l n nh Trái đ t và M t tr i thì l c này quá l n ố ớ ậ ớ ặ ờ ự ư ấ ớ
30
Vd: trái đ t n ng 6.10 ấ ặ ặ ờ ệ ặ
11
=
=
= F G
6, 67.10
23 3, 6.10 (
N
)
m m 1 2 2 r
24 6.10 .2.10 11 2 (1, 49.10 )
-
III. TR NG L C LÀ TR NG H P RIÊNG C A L C H P D N Ọ Ự ƯỜ Ủ Ự Ợ Ẫ Ấ
- TR NG L C ? Ọ Ự ự ự ấ ấ ấ ấ
Là l c h p d n gi a trái đ t Là l c h p d n gi a trái đ t ữ ẫ ữ ẫ và m t v t n ng m ộ ậ ặ và m t v t n ng m ộ ậ ặ
ấ
= =
= F G
P mg
ố ượ ố ượ
mM 2 r
ặ ấ
ộ
M - là kh i l ng trái đ t (hành tinh) m - là kh i l ng v t ậ h - là đ cao v t so v i m t đ t ớ ậ R - là bán kính trái đ tấ do g - là gia t c r i t ố ơ ự G - là h ng s h p d n ẫ ố ấ ằ
=
Gia t c tr ng tr - GIA T C R I T DO ( Ố Ơ Ự ọ ố ườ ) ng
= g G
G
(cid:222)
V i m t hành tinh R, M khác thì
ớ
2
M 2 r
M + R h
(
)
gia t c g cũng khác nhau
ộ ố
ự ự ộ ậ ặ ộ ậ ặ ụ ụ NG ? - TR NG L Ọ ƯỢ ự ế ự ế ộ ậ ộ ậ
gmP =
Là l c mà m t v t n ng m tác d ng Là l c mà m t v t n ng m tác d ng vào l c k (hay đè lên m t v t vào l c k (hay đè lên m t v t khác) khác)
m
P
TRÁI TÁO R I XU NG VÌ CH U TÁC D NG Ụ Ị
Ố Ơ TR NG L C Ọ Ự P = mg
QU TÁO TÁC D NG VÀO TAY M T Ộ Ụ Ả
TR NG L NG Ọ ƯỢ P = mg
Em nghĩ gì v thác n
c này?
ề
ướ
tr ng l c Đâu là tr ng l c
ự ? ự
ọ ọ
P = mg
tr ng l Đâu là tr ng l ọ ọ
ượ ? ng ng ượ
h
P
M
ự là l c hút c a trái đ t lên v t
ủ
ự
ấ
ậ
ọ
Tr ng l c m
T công th c gia t c khi h càng l n thì g càng nh ứ ừ ố ớ ỏ
Oh..! No problem
=
= g G
G
2
M 2 r
M + R h
(
)
Khi h ∞ thì g 0
-Khi đó tr ng l c P = 0 ự ọ
ạ ạTr ng thái Tr ng thái
không tr ng l không tr ng l
ọ ọ
ượ ng ng ượ
vũ tr ụ ở
ườ ả
Tr ng tr
ng g
ọ
ườ
ng x y ra - Th ả kho ng gi a các hành ữ tinh, hay v tinh ệ
