CÔN TRÙNG HẠI LÚA -
RẦY LƯNG TRẮNG
(Tên khoa học: Sogatella furcifera Horvath)
Thuộc Họ: Delphacidae Bộ: Homoptera
Đặc điểm hình thái:
- Trứng rầy lưng trắng có dạng ”quả chuối tiêu” như trứng rầy nâu
nhưng nhỏ, dài và nhọn hơn. Trứng được đẻ thành từng ổ theo chiều
dọc, chìm trong bẹ hoặc gân chính của lá, mỗi ổ từ 2-7 quả. Trứng mới
đẻ trong suốt, sau chuyển màu vàng, sắp nở có hai điểm mắt đỏ.
- Rầy non mới nở có màu trắng đục, đến tuổi 3 xuất hiện các vệt vằn
trên lưng.
- Rầy trưởng thành có màu đen nâu với một dải trắng trên mảnh lưng
giữa. Cơ thể màu trắng kem, bụng màu đen. Con cái có hai dạng: cánh
dài và cánh ngắn; con đực chỉ có một dạng hình cánh dài.
Đặc điểm sinh học, sinh thái và gây hại:
Vòng đời của sâu gai từ 24-28 ngày.
+ Giai đoạn rầy non: 12-17 ngày.
+ Thời kỳ tiền đẻ trứng: 3-8 ngày.
Rầy cái trưởng thành có thể đẻ 150-350 trứng và đẻ liên tục trong 6
ngày, rầy trưởng thành có tính hướng quang mạnh. Con trưởng thành
và rầy non đều hút nhựa cây từ dảnh và lá lúa. Rầy lưng trắng xâm
nhập vào ruộng lúa khi gieo được khoảng 30 ngày và thường ít lứa
trong một vụ hơn so với rầy nâu. Nếu rầy gây hại vào giai đoạn lúa trỗ
bông làm cho số lượng bông và chiều dài bông giảm, hạt lúa bị lép,
lửng và làm chậm quá trình chín của hạt. Rầy lưng trắng còn là môi
giới truyền bệnh virus cho lúa.
Rầy lưng trắng gây hại cùng với rầy nâu, nhưng trong cùng một lứa thì
rầy lưng trắng phát sinh rộ sớm hơn. Rầy lưng trắng thường có mật độ
cao, gây hại nặng vào giai đoạn lúa làm đòng.
Cũng như rầy nâu, rầy lưng trắng thích hợp với điều kiện khí hậu ấm
nóng, ẩm độ cao, mưa nắng xen kẽ. Ở vùng Đồng bằng sông Hồng một
năm có 6-7 lứa rầy, quan trọng nhất là lứa rầy vào tháng 4 (vụ xuân) và
cuối tháng 8 đầu tháng 9 (vụ mùa). Vụ xuân thường gây hại nặng hơn
vụ mùa. Rầy lưng trắng hại nặng trên các giống lúa nhiễm rầy, lúa lai;
nếu thâm canh cao, bón nhiều đạm, ruộng lúa cấy dày, rậm rạp là điều
kiện cho rầy lưng trắng phát sinh, phát triển. Rầy lưng trắng phân bố
rộng rãi trên khắp các vùng trồng lúa của Việt Nam và trên thế giới, nó
có khả năng du nhập và di truyển rất cao.
Rầy lưng trắng ở gốc lúa
Rầy lưng trắng trưởng thành cánh dài
Phòng trừ:
● Sử dụng các giống lúa kháng rầy.
● Cấy lúa với mật độ vừa phải, bón phân cân đối NPK. Có thể thả vịt
vào ruộng lúa để diệt rầy.
● Khi mật độ rầy cám 18-20 con/khóm cần phun thuốc diệt rầy. Dùng
các loại thuốc diệt côn trùng và thuốc diệt côn trùng nội hấp rất hữu
hiệu. Có thể sử dụng các loại thuốc sau: Bassa 50EC, Regent 800WP,
Trebon 20ND, Mipcin 20WP, Actara 25WG.
Ruộng lúa bị dịch rầy lưng trắng