CÔN TRÙNG HẠI LÚA – SÂU
ĐỤC THÂN BƯỚM CÚ MÈO
BƯỚM CÚ MÈO
(Tên khoa học: Sesamia inferens Walker)
Thuộc: Họ: Noctuidae Bộ: Lepidoptera
Đặc điểm hình thái:
- Trứng hình bánh bao dục dẹt, đỉnh hơi lõm, bề mặt trứng có khía dạng
mạng nhện, mới đẻ màu trắng, gần nở màu tím. Trứng đẻ thành ổ dạng
đai xếp thành 2-3 hàng trong bẹ lá.
- Sâu non đẫy sức có đầu màu nâu đậm, mặt bụng và mặt dưới ngực có
màu vàng nhạt, mặt lưng màu tím. Móc chân bụng có 17-21 cái xếp
thành một đường có dạng lông mày về phía trong của bụng.
- Nhộng: màu nâu vàng, lưng đậm hơn. Mút cánh về phía mặt bụng có
một phần nhỏ tiếp giáp nhau. Đốt bùng 2-7 trừ mép sau của đốt đều có
chấm lõm hình vòng nâu đen. Cuối bụng về phía lưng và phía bụng mỗi
bên có hai gai lưng màu đen.
- Con trưởng thành: ngài có đầu ngực màu vàng tro, bụng màu nâu
nhạt. Râu đầu ngài đực ngắn hình răng lược, ngài cái có hình sợi chỉ.
Cánh trước tựa hình chữ nhật nâu nhạt, gần mép ngoài cánh màu hơi
đậm. Chính giữa cánh có một vân dọc màu nâu tối. Trên dưới đường
vân có 2 điểm đen nhỏ, cánh sau màu trắng bạc, mép ngoài cánh hơi
nâu nhạt.
Đặc điểm sinh học, sinh thái và gây hại:
Vòng đời của sâu đục thân bướm cú mèo từ 32-46 ngày:
+ Thời gian trứng: 4-6 ngày.
+ Thời gian sâu non: 17-29 ngày.
+ Thời gian nhộng: 7-12 ngày.
+ Thời gian ngài vũ hóa đến đẻ trứng: 4-6 ngày.
Ngài của sâu đục thân bướm cú mèo có tính hướng sáng nhưng không
mạnh bằng bướm sâu đục thân bướm 2 chấm và 5 vạch. Nhộng thường
vũ hóa vào buổi tối (từ 6-8h). Ban ngày ngài của loại sâu này thường ẩn
nấp ở trong các khóm lúa hoặc cỏ dại, chập tối mới hoạt động. Mỗi con
ngài cái có thể đẻ từ tới trên 400 quả trứng trong 5-6 ngày (nhiều nhất
là 10 ngày), một ổ trứng có từ 200-270 quả trứng/ổ và tỉ lệ trứng nở khá
cao (trên 80%).
Sâu non mới nở tập trung phá mặt trong bẹ lá, sau tuổi 2-3 mới phát tán
di chuyển phá hại cây kế cận, thường xâm nhập vào đốt thứ 3-4 thân
lúa. Sau tuổi 4-5 sức ăn khỏe, sâu chui ra đục đốt khác hoặc thân khác.
Là loài có sức ăn khoẻ nên chúng có thể di chuyển sang sang những
cánh đồng kế cận để hoàn thành quá trình phát triển của chúng ngày cả
khi lúa đã thu hoạch xong. Sâu non đục vào thân, cắt đứt đường vận
chuyển dinh dưỡng gây chế đỉnh sinh trưởng hoặc bông bạc. Sâu non
đẫy sức có thể hóa nhộng trong thân lúa hoặc ngoài bẹ lá, ngoài mình
nhộng bọc bằng sợi xơ thân lúa.
Sâu đục thân 5 vạch đầu đen phát sinh gây hại nặng ở vụ lúa thu đến vụ
mùa, xuân chính vụ bị hại nhẹ hơn xuân muộn. Đặc điểm của loài sâu
này chịu nóng và chịu lạnh khỏe nên ở vùng núi và trung du sâu này
gây hại nặng. Loại sâu này phân bố ở khắp các vùng trồng lúa trong
nước và trên thế giới.
Phòng trừ: Tương tự như đối với sâu đục thân 5 vạch đầu nâu và đầu
đen.