1
LỜ I NÓI ĐẦ U
Đà Nẵ ng thành phố“Núi trong lòng thành phố , phốtrong lòng biể n khơ i”,
vùng đấ t “trư ớ c sông, sau núi, biển kềmột bên này” nằ m trong dòng văn hóa
truyền thống, mang hơ i thở của“xứQuảng”, vùng đấ t đư ợ c mệ nh danh là đị a linh
nhân kiệ t, nơ i mà lịch sửdân tộc luôn giao cho họsứmệnh nặng nề, thiêng liêng
để luôn vững vàng và chống chọ i nơ i đầ u sóng ngọn gió, nhữ ng con ngư ờ i luôn
trực tiế p đố i mặt với bao hiể m nguy đe dọ a từBiể n Đông.
Nguồn gốc từ"Đà Nẵ ng" là biến dạng của tiế ng Chăm cổ daknan, nghĩa là
vùng nư ớ c rộng lớn hay "sông lớn", "cửa sông cái". Năm 1835, vớ i chỉdụcủa vua
Minh Mạng, Cửa Hàn trở thành thư ơ ng cả ng lớn nhất Miền Trung, mộ t đị a danh
gắn liền với công cuộc mởmang bờcõi Đạ i Việt từnhiều thếkỉ trư ớ c. Dấu vết của
một cửa ngõ giao lư u quố c tếgắn liền với xứ Đàng Trong vẫ n còn, và trong dư ba
của lịch sử , đây là mộ t tiề n đồ n quan trọng trong công cuộc chống ngoại xâm của
hai cuộc kháng chiến thần thánh.
Bên cạnh những danh lam thắng cảnh hùng vĩ, nhữ ng công trình kiến trúc
độ c đáo, Đà Nẵ ng còn nổi bật với những giá trị văn hóa độ c đáo đố i sánh vớ i nơ i
khác. Từ xa xư a trên mả nh đấ t này đã hiện hữu sựgiao thoa giữ a văn hoá Sa
Huỳnh và văn hoá Champa, cùng vớ i đặ c điể m vư ơ n ra đạ i dư ơ ng, Đà Nẵ ng là
cánh cửa tiếp nhận sự giao lư u văn hóa đa dạ ng, phong phú từnhiều nề n văn hóa
Đông và Tây, văn hóa sa đả o. Sựtiếp nhận các giá trịtinh hoa củ a văn hóa bên
ngoài với mộ t thái độ khoan dung, sựcộng sinh, cộ ng hư ở ng của những yếu tố
ngoại sinh và yếu tốnộ i sinh, văn hóa Đà Nẵ ng mang trong mình những dấuấn
đậ m nét củ a văn hóa Ấ n Độ thông qua văn hóa Champa, văn hóa Trung Hoa đế n từ
nhiều nẻ o đư ờ ng, văn hóa Nhậ t Bả n, văn hóa phư ơ ng Tây và văn hóa củ a cư dân
các tộ c ngư ờ i tiền trú.
Nhằm chào mừng ngày truyền thống ngành Du lịch Việt Nam (09/7/1960-
09/7/2017). Thư việ n Khoa học Tổng hợp xin trân trọng giới thiệ u đế n quý độ c giả
tậ p thông tin thư mụ c chuyên đề “Đà Nẵ ng xây dự ng thư ơ ng hiệ u du lịch bền
vững”
Tậ p thư mụ c gồm hai phầ n chính: Thư mụ c toàn văn và Thư mụ c chỉchỗ.
-Thư mụ c toàn văn giới thiệu những bài biết vềkinh tếdu lịch, danh lam
thắng cảnh, bản sắcvăn hoá, làng nghề truyền thống củ a Đà Nẵ ng…
-Thư mụ c chỉchỗgiúp độ c giảcó thểdễdàng tìm những tài liệu, bài viết
vềchủ đề mà độ c giảquan tâm hiện có tạ i Thư việ n Khoa học Tổng hợ p Đà Nẵ ng.
Mặ c dù đã rất cốgắng song quá trình tổchức thực hiệ n thư mụ c khó tránh
khỏi những thiếu sót nhấ t đị nh. Rất mong bạ n đọ c góp ý để công tác sư u tầ m, biên
soạ n thư mụ c củ a Thư việ n Khoa học Tổng hợp ngày càng tố t hơ n.
Xin trân trọng cả m ơ n!
2
TOÀN VĂN
I. TỔNG QUAN KINH TẾDU LỊ CH ĐÀ NẴ NG
II. DU LỊCH VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
III. DANH LAM THẮNG CẢ NH ĐÀ NẴNG
IV. DI TÍCH LỊCH SỬ-ĐỊ A DANH VĂN HOÁ
TIÊU BIỂU
V. LÀNG NGHỀTRUYỀN THỐNG
VI. DU LỊCH TÂM LINH
3
I. TỔNG QUAN KINH TẾDU LỊ CH ĐÀ NẴ NG
1. Thực trạ ng, đị nh hư ớ ng và phát triển du lịch thành phố Đà Nẵ ng
trư ớ c thềm hội nhập
Nhữ ng năm gầ nđây, đư ợ c sựquan tâm của lãnh đạ o thành phố, sựhỗtrợcủa
các Sở, ngành, sựnỗlực, quyết tâm vư ợ t qua khó khăn củ a doanh nghiệp du lịch,
ngành du lị ch Đà Nẵ ng đã có nhữ ng bư ớ c phát triển nhanh, trởthành một trong
những ngành kinh tếquan trọ ng đóng góp vào sự tăng trư ở ng của thành phố . Để
quý vịnắ m đư ợ c thông tin vềsựphát triển của du lịch thành phố, tôi xin cung cấp
một sốthông tin vềthực trạng du lịch thành phốthời gian qua cụthể như sau:
Tố c độ tăng trư ở ng vềkhách du lịch bình quân hàng năm giai đoạ n 2011-
2015 là 20,1%, trong đó khách quố c tế tăng bình quân 25,4%, khách nộ i đị a tăng
bình quân 18,5%. Tổng thu du lị ch giai đoạ n 2011-2015 tăng bình quân đạ t 30,7%,
Năm 2011, tổ ng thu du lị ch đạ t 4.600 tỷ đồ ng đế n năm 2015 đạ t 12.800 tỷ đồ ng,
tăng gấ p 2,56 lầ n và tăng gấ p 3,9 lầ n so vớ i giai đoạ n 2006-2010.
Tổ ng lư ợ t khách đế n Đà Nẵ ng năm 2016 đạ t 5,5triệ u lư ợ t, tăng 18,4% so vớ i
năm 2015; trong đó khách quố c tế đạ t 1,67 triệ u lư ợ t, tăng 32,4% so vớ i năm 2015,
khách nộ i đị a đạ t 3,86 triệ u lư ợ t, tăng 13,2% so vớ i năm 2015. Tổ ng thu du lịch
đạ t 16.082,8 tỷ đồ ng, tăng 25,4% so vớ i năm 2015. Dự kiế n năm 2017 đón đư ợ c
6,3 triệ u lư ợ t khách, tăng 14,34% so vớ i ư ớ c thực hiệ n năm 2016; trong đó 2 triệ u
lư ợ t khách quốc tếvà 4,3 triệ u lư ợ t khách nộ i đị a. Tổng thu từkhách du lị ch năm
2017 ư ớ c đạ t 18.500 tỷ đồ ng, tăng 15,77% so vớ i ư ớ c thực hiệ n năm 2016.
Hiệ n nay trên đị a bàn thành phốcó 83 dự án đầ u tư vào lĩnh vự c du lịch dịch
vụvới tổng vố n đầ u tư khoả ng 7,3 tỷ USD (tư ơ ng đư ơ ng 153 ngàn tỷ đồ ng), trong
đó có 20 dự án đầ u tư nư ớ c ngoài với tổng vố n đầ u tư khoả ng 1,3 tỷ USD (tư ơ ng
đư ơ ng 27 ngàn tỷ đồ ng) và 63 dự án đầ u tư trong nư ớ c với tổng vố n đầ u tư khoả ng
6 tỷ USD (tư ơ ng đư ơ ng 126 ngàn tỷ đồ ng).
Tính đế n tháng 01/2017, thành phố có 35 đư ờ ng bay trực tiế p đế n Đà Nẵ ng
đang hoạ t độ ng, trong đó có 11 đư ờ ng bay trực tiế p thư ờ ng kỳ và 24 đư ờ ng bay
trực tiếp thuê chuyến. Thành phố có 275 đơ n vịkinh doanh lữ hành; 730 xe đạ t
chuẩn phục vụ khách tăng 40 xe so vớ i năm 2015; 575 cơ sở lư u trú vớ i 21.324
phòng (14 khách sạ n 5 sao và tư ơ ng đư ơ ng (3.152 phòng); 26 khách sạn 4 sao và
tư ơ ng đư ơ ng (3.460 phòng); 43 cơ sở dịch vụ đạ t chuẩn, 2.598 hư ớ ng dẫn viên
(trong đó 1.551 HDV quố c tế)
- Sản phẩ m du lị ch thành phố ngày càng đư ợ c đầ u tư phát triể n đa dạ ng, chất
lư ợ ng dịch vụdu lị ch đư ợ c củng cố và nâng cao, cơ bả n đáp ứ ng đư ợ c nhu cầu và
thị hiế u củ a du khách vớ i các sản phẩm mớ i như : quầ n thểdu lịch sinh thái Bà Nà -
Suố i Mơ , Bán đả o Sơ n Trà, các khu du lị ch Hòa Phú Thành, Phư ớ c Nhơ n; Công
viên suối khoáng nóng Núi Thầ n Tài… Công viên Châu Á, đị nh kỳtổchức các
4
hoạ t độ ng1khu vực trục lễhội 02 bên bờ sông Hàn; chư ơ ng trình show diễ n “Đà
Nẵng quyến rũ”…
- Công tác xúc tiến quả ng bá đãđư ợ c đầ u tư và có sự chuyển biến thông qua
việc tham gia các hội chợ, triển lãm du lịch; quả ng bá đế n các thị trư ờ ng quốc tế
vớ i qui mô ngày càng tăng về số lư ợ ng và chấ t lư ợ ng; Thành phốtổchức nhiều sự
kiện lớn: Cuộc thi trình diễn pháo hoa quốc tế, cuộc thi marathon quốc tế, Cuộc
đua thuyề n buồm quốc tế Clipper Race, Khai trư ơ ng mùa du lị ch biể n, Đà Nẵ ng –
Điể m hẹn mùa hè, Đạ i hội Thểthao bãi biển Châu Á... Điể m đế n Đà Nẵ ng đãđư ợ c
nhiều du khách, doanh nghiệp, các tổchức du lịch, các tạp chí, trang mạng chuyên
vềdu lịch trên thếgiới bình chọ n và đánh giá cao, Đặ c biệt, trong tháng 10/2016,
thành phố Đà Nẵ ng nhậ n đư ợ c giả i thư ở ng danh giá “Điể m đế n sựkiện lễhội hàng
đầ u Châu Á” củ a Tổchức Giả i thư ở ng Du lịch thếgiới World Travel Awards; Khu
nghỉ dư ỡ ng Naman Retreat nhận giả i thư ở ng “Khu nghỉ dư ỡ ng retreat hàng đầ u
châu Á”; Khu nghỉ dư ỡ ng cao cấp Intercontinental Danang Sun Peninsula với các
danh hiệ u danh giá “Khu nghỉ dư ỡ ng sang trọng bậc nhất thếgiớ i”, “Khu nghỉ
dư ỡ ng sang trọng nhấ t Châu Á”. Nhữ ng danh hiệ u đạ t đư ợ c đã góp phầ n đị nh vị
hình ảnh và từ ng bư ớ c khẳ ng đị nh thư ơ ng hiệ u của du lịch thành phố đế n thị
trư ờ ng trong nư ớ c và quốc tế.
- SởDu lịch cũng đã triển khai các hoạ t độ ng liên kết phát triển du lị ch 03 đị a
phư ơ ng Thừ a Thiên Huế-Đà Nẵ ng - Quả ng Nam năm 2016; triể n khai ký kế t đa
phư ơ ng giữ a Hà Nội vớ i 03 đị a phư ơ ng; Phố i hợp Hiệp hội du lịch tổchức diễn
đàn du lị ch mùa xuân 2016; xây dựng Quy chếphối hợp giữa SởDu lịch và Hiệp
hội Du lịch. Ngoài ra, cộ ng đồ ng doanh nghiệp du lị ch đã tăng cư ờ ng công tác phối
hợp, kết nối phát triển sản phẩm du lịch, tour tuyến góp phầ n thu hút du khách đế n
vớ i Đà Nẵ ng.
-Môi trư ờ ng du lị ch đư ợ c đả m bảo an toàn. Mô hình Trung tâm hỗtrợdu
khách, 02 quầy thông tin tại ga quốc tếvà quốc nội - Sân bay quốc tế Đà Nẵ ng
phát huy hoạ t độ ng hiệu quả. Duy trì độ i cứu hộbiển, thành lập lự c lư ợ ng chống
chèo kéo khách du lị ch, đầ u tư xây dự ng nhà vệsinh công cộng tại các khu vực tập
trung nhiều khách du lịch. Công tác thanh kiểm tra, xửlý trong hoạ t độ ng du lịch
như : chố ng đeo bám, chèo kéo khách, ăn xin trá hình tạ i các điể m du lịch,bình ổn
giá trong các dịp lễhộ i,... đư ợ c triể n khai thư ờ ng xuyên, đặ c biệt trong thời gian
qua với sựphát triển nóng của thị trư ờ ng khách Hàn Quốc, Trung Quố c và để đả m
bả o môi trư ờ ng du lịch thành phố , Trong năm 2016, Sở Du lị ch đã tiế n hành hơ n
85 lư ợ t thanh kiểm tra, ban hành 78 quyế t đị nh xửphạt vi phạm hành chính với
tổng sốtiền phạt là 662,3 triệ u đồ ng, tăng gấ p 3,4 lần so vớ i năm 2015; trong đó,
xửphạ t 14 cơ sở lư u trú vớ i 78,8 triệ u đồ ng, 16 đơ n vị lữhành với 175 triệ u đồ ng
(tư ớ c giấy phép lữhành quốc tế 24 tháng đố i với 02 công ty lữ hành cho ngư ờ i
nư ớ c ngoài mư ợ n tư cách pháp nhân để hoạ t độ ng lữhành quốc tế , 01 đơ n vị kinh
doanh lữhành quốc tếkhông có giấy phép lữhành quốc tế), 16 ngư ờ i nư ớ c ngoài
hư ớ ng dẫn du lịch trái phép với 292,5 triệ u đồ ng, 25 trư ờ ng hợp vi phạm liên quan
đế n thẻ hư ớ ng dẫn viên với 85,4 triệ u đồ ng, … và chuyển hồ sơ 20 trư ờ ng hợp cho
1Biểu diễ n kèn hơ i, Carnaval, biể u diễn nghệthuật Tuồng, hô hát bài chòi, triển lãm ảnh nghệthuậ t,…
5
Công an thành phốxửlý vi phạm theo thẩm quyền.
- Nguồn nhân lực du lị ch đư ợ c từ ng bư ớ c bổ sung và tăng cư ờ ng. Tính đế n
hế t năm 2016, toàn thành phố có khoả ng 27.000 ngư ờ i lao độ ng trực tiếp làm việc
trong ngành du lị ch, tăng 8,1% so vớ i năm 2015. Để nâng cao chấ t lư ợ ng dịch vụ
và bồ i dư ỡ ng kỹ năng cho nguồ n nhân lực du lịch, ngành du lị ch đã phối hợp với
dựán EU xây dựng quy trình xửlý tình huống cho các khách sạn 1-3 sao; Tổchức
các lớ p đào tạ o, bồ i dư ỡ ng nghiệp vụcho cán bộquản lý nhà nư ớ c, độ i ngũ HDV,
thuyết minh viên, lái xe, thuyền viên, nhân viên phục vụ.
Bên cạnh nhữ ng thành tích đạ t đư ợ c, hoạ t độ ng du lịch vẫn còn những khó
khăn: quy hoạ ch điể m xây dựng cầu tàu, bến du thuyề n đã có, tuy nhiên các dựán
chậm triển khai, ít nhiềuả nh hư ở ng đế n sựphát triển của du lị ch đư ờ ng sông; thiếu
chính sách ư u đãi đầ u tư phát triể n các dịch vụ vui chơ i giả i trí, nhất là giải trí về
đêm, khu mua sắm và ẩm thực quy mô lớn; thiếu các show diễn nghệthuật quy mô
lớ n, đặ c sắ c đị nh kỳphục vụkhách du lịch; chư a có sả n phẩm du lị ch đặ c thù của
đị a phư ơ ng; kinh phí dành cho công tác quả ng bá, xúc tiến du lị ch Đà Nẵ ng ra thị
trư ờ ng quốc tếmặ c dù đãđư ợ c tăng cư ờ ng song vẫ n chư a tư ơ ng xứ ng; nguồn nhân
lực du lịch vẫ n chư a đáp ứ ng kịp nhu cầu phát triển hiệ n nay; môi trư ờ ng du lịch
mặ c dù đư ợ c cải thiện song vẫn còn tiềmẩn hoạ t độ ng kinh doanh thiếu lành
mạnh, trái pháp luật của một bộphận doanh nghiệp du lịch, nhất là kinh doanh lữ
hành và hư ớ ng dẫn viên; ả nh hư ở ng tiêu cực từsựcố môi trư ờ ng biển phía Bắc
miề n Trung,…
Nghịquyết số33/NQ-TW ngày 16/10/2003 của Bộchính trịvềxây dựng và
phát triển thành phố Đà Nẵ ng trong thời kỳcông nghiệp hóa, hiệ n đạ i hóa đấ t nư ớ c
đã xác đị nh: “Đầ u tư phát triể n du lịch là ngành kinh tếmũi nhọ n của thành phố ”
và mớiđây Bộ Chính trịban hành Nghịquyết 08 vềphát triển du lịch trởthành
ngành kinh tếmũi nhọ n, du lịch phát triển tạo nền tả ng để phát triể n độ t phá cho
ngành, thúc đẩ y và tạ o cơ sở cho các ngành khác phát triển; tiếp tục xây dựng
thư ơ ng hiệ u, xây dựng thành phốtrởthành trung tâm du lịch ven biển lớn tầm cỡ
quốc gia và quốc tế. Ngành du lịch sẽtập trung vào một số đị nh hư ớ ng sau:
1. Tập trung phát triển du lịch vào chiều sâu, hình thành các sản phẩm du lịch
mới, có sức cạ nh tranh cao. Ư u tiên phát triể n theo 3 nhóm sản phẩm chính:
- Nhóm sản phẩm du lịch biển, nghỉ dư ỡ ng cao cấp.
- Nhóm sản phẩm du lịch mua sắm, hội nghịhội thảo (MICE).
- Nhóm sản phẩm du lị ch văn hoá, lị ch sử, sinh thái, làng quê, làng nghề.
Đa dạ ng hóa sản phẩm du lịch bổtrợ như du lịch tâm linh, du lị ch văn hóa -
ẩm thực, chữa bệnh - làm đẹ p, du lịch thểthao giải trí biển...
2. Nâng cao chấ t lư ợ ng dịch vụ theo hư ớ ng chuyên nghiệ p, đả m bảo môi
trư ờ ng du lịch an ninh, an toàn, sạ ch đẹ p, thân thiện và mang tính bền vữ ng. Đẩ y
mạnh việ c đào tạ o, bồ i dư ỡ ng độ i ngũ nhân lự c du lịch có kỹ năng, đáp ứ ng yêu
cầu ngày càng cao của du khách, gắn hoạ t độ ng đào tạ o củ a nhà trư ờ ng với thực
tiễn của doanh nghiệp, xã hội.
