BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
@&?
ĐINH HOÀNG DƯƠNG
ĐÁNH GIÁ CẢNH QUAN PHỤC VỤ
PHÁT TRIỂN NÔNG, LÂM NGHIỆP VÀ DU LỊCH
HUYỆNBABỂ,TỈNHBẮCKẠN
LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA LÍ
HÀ NỘI– 2025
LUẬNÁNĐƯỢCHOÀNTHÀNHTẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học:
1. TS ĐỗVănThanh
2. PGS.TS Kiều Văn Hoan
Phản biện 1:
Đơn vị công tác:
Phản biện 2:
Đơn vị công tác:
Phản biện 3:
Đơn vị công tác:
LuậnánsẽđượcbảovệtrướcHộiđồngchấmluậnáncấpTrườnghọptại
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm…….
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀTÀILUẬNÁN
1. TrầnThếĐịnh,ĐỗVănThanh,ĐinhHoàng Dương(2021), Ứngdụngcác
phươngphápđịnhlượngtrongnghiêncứuđặcđiểmcảnhquanvùngTứgiácLong
Xuyên,TạpchínghiêncứuĐịalínhânvăn,số2.
2. Đinh Hoàng Dương, Đỗ Văn Thanh, Kiều Văn Hoan, Dương Thị Lợi
vàTôThịHồngNhung(2023),ĐặcđiểmcácnhântốthànhtạocảnhquanhuyệnBa
Bể,tỉnhBắcKạn,TạpchíkhoahọcTrườngĐạihọcSưphạmHànội,Khoahọctự
nhiên,tậpsố68,số1,trang167-180.
3. Van Thanh Do, Van Hoan Kieu, Quyet Chien Nguyen, Thi Loi Duong, Hoang
Duong Dinh (2023), Suitability of bamboo to the ecological conditions in Ba Be
district, Bac Kan province, Viet Nam, Heliyons 9 (2023) e22450,
https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e22450.
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và du lịch bền vững là một trong những nhiệm vụ
cơbản,trọngtâmcủanhiềuđịaphươngởnướcta.Đểđảmbảođượcsựpháttriểnđó,các
nguồn lực tự nhiên và xã hội phải được sử dụng phù hợp với tiềm năng vốn có của lãnh thổ,
đảmbảosựpháttriểnkinhtế,xãhộivàbảovệmôitrườngmộtcáchbềnvững.Tiếpcận
CQlàhướngphùhợpcủađịalýứngdụngđểgiảiquyếtnhữngvấnđềtổnghợpcủathực
tiễntrongsửdụngvàquảnlýtàinguyên.Đánhgiácảnhquan(ĐGCQ)làcơsởkhoahọc,
bước trung gian giữa nghiên cứu cơ bản và quy hoạch sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo vệ
môitrường.
Ba Bể là một huyện miền núi thuộc tỉnh Bắc Kạn, có CQ điển hình của miền núi phía
Bắc Việt Nam. Huyện mới thoát nghèo từ năm 2018. Mặc dù đã được các cấp chính quyền,
các ngành của tỉnh Bắc Kạn và huyện quan tâm đầu tư nhưng giá trị sản xuất nông nghiệp, lâm
nghiệp và du lịch của huyện còn thấp, đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn. Một trong
những nguyên nhân của thực trạng đó là chưa phát huy được các tiềm năng và lợi thế tài nguyên
của huyện. Định hướng phát triển nền kinh tế của huyện cũng xác định: khai thác tiềm năng,
lợi thế đểđẩymạnhphát triểnnông- lâm nghiệp với phát triểndu lịchlà một trongnhững
nhiệmvụtrọngtâmcủapháttriểnKT-XHvàbảovệmôitrườnghuyện.
Xuất phát từ những cơ sở trên đây, cùng với mong muốn được thấu hiểu và đóng góp
vàomụctiêupháttriểntrướcmắtcũngnhưbềnvữnglâudàicủamộtđịaphươngcóhơn
95% dân số là người dân tộc thiểu số sinh sống, NCS đã chọn đề tài: "Đánh giá cảnh quan
phục vụ phát triển nông, lâm nghiệp và du lịch huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn" làm nghiên cứu
choluậnáncủamình.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu
Nghiêncứuđánhgiácảnhquannhằmxáclậpnhữngluậncứkhoahọcchoviệcsử
dụng hợplýtàinguyên thiên nhiênđểpháttriểncácngànhsảnxuất nôngnghiệp,lâm
nghiệpvàdulịchhuyệnBaBể,tỉnhBắcKạn.
2.2. Nhiệm vụ
-Tổngquantàiliệuliênquanđếnnghiêncứu,ĐGCQchomụcđíchthựctiễnhuyện
BaBể,tỉnhBắcKạn.
-Phân tích các nhân tố thành tạo CQ
-Biên tập các bản đồ hợp phần CQ và thành lập cácbản đồ tổng hợp CQ huyện Ba Bể
tỉ lệ 1/50.000; phân tích cấu trúc, chức năng CQ, phân vùng cảnh quan làm sáng tỏ quy luật
phânhóatựnhiênởlãnhthổnghiêncứu.
-Đánh giá cảnh quan để phân hạng mức độ thích hợp từng loại CQ phục vụ phát triển
nông,lâmnghiệpvàdulịchcủahuyệnBaBể.
2
-Định hướng sử dụng CQ trên địa bàn nghiên cứu.
3. Phạm vi nghiên cứu
3.1. Phạm vi không gian
Toàn bộ lãnh thổ huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, gồm 14 xã và 01 thị trấn, với tổng diện
tích là 684 km2.
3.2. Phạm vi khoa học
-Vận dụng quan điểm và phương pháp tiếp cận địa lý tổng hợp ĐGCQ cho phát triển
kinh tế nông, lâm nghiệp và du lịch huyện Ba Bể trên cơ sở lựa chọn đối tượng nghiên cứu
làCQhuyệnBaBể,tỉnhBắcKạn.
-MộtsốđịnhhướngsửdụngCQchopháttriểnnông,lâmnghiệpvàdulịchhuyện
BaBểtrêncơsởcáckếtquảĐGCQcủahuyện.
4. Cơ sở dữ liệu
Trong quá trình thựchiện các nhiệm vụ của luận án, tác giả đã sử dụng nguồn tư liệu
sauđây:
-Các công trình nghiên cứu, đề tài, dự án, báo cáo khoa học có liên quan.
-Cơ sở dữ liệu xây dựng bản đồ CQ của địa bàn nghiên cứu. Các quy hoạch, kế hoạch
phát triển tổng thể KT –XH, thực trạng và định hướng sử dụng đất, niên giám thống kê và
tài liệu khác của tỉnh Bắc Kạn và huyện Ba Bể có liên quan định hướng đến năm 2025, tầm
nhìnđếnnăm2030.
-Cáctưliệughichép,quansát,ảnhchụpvàvideoclipcủatácgiảquacácđợtthực
địatrongthờigianthựchiệnluậnán.
5. Luận điểm bảo vệ luận án
-Luận điểm 1: Lãnh thổ huyện Ba Bể có sự phân hóa khá sâu sắc về điều kiện tự nhiên,
tài nguyên thiên nhiên, các hợp phần các yếu tố nhân sinh, tạo nên tính đa dạng của CQ với
1hệ,1phụhệ,3 lớp, 5phụlớp, 6hạng,119loại CQ thuộc5 tiểuvùngCQ.
-Luận điểm 2: Đánh giá tổng hợp các đơn vị CQ (loại, tiểu vùng CQ) kết hợp phân tích
thực trạng, quy hoạch và nhu cầu của địa phương là cơ sở khoa học cho định hướng và giải
pháp phát triểnnông,lâm nghiệp vàdulịch huyệnBa bể, tỉnhBắc Kạn.
6. Những đóng góp mới
-Xây dựng đượchệ thống phân loại CQ, phân vùng CQ huyện Ba Bể; Biên tậpđược
các bản đồ hợp phần CQ,thành lập bản đồ tổng hợp CQ và bản đồ định hướng sử dụng CQ
chopháttriểnnông,lâmnghiệpvàdulịchhuyệnBaBể,tỉlệ1/50.000.
-XácđịnhđượcmứcđộthuậnlợivàthứtựưutiêncủacácloạiCQchopháttriển
nôngnghiệp,lâmnghiệpvàdulịchhuyệnBaBể;xácđịnhkhảnăngmởrộngdiệntíchvà
khônggianưutiênphânbốmộtsốcâytrồng(lúa,ngô,dongriềng,chè,mậnsớm,hồng
khônghạt)ởhuyệnBaBểtheocácđơnvịCQ.