B GIÁO DC
VÀ ĐÀO TẠO
VIN HÀN LÂM KHOA HC
VÀ CÔNG NGH VIT NAM
HC VIN KHOA HC VÀ CÔNG NGH
Trnh Th Hng
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM PHÂN B VÀ DINH DƯNG
CỦA CÁC LOÀI LƯỠNG N QUC GIA BN EN
KHU BO TN THIÊN NHIÊN PÙ LUÔNG, TNH THANH HÓA
LUN ÁN TIẾN SĨ SINH HC
Hà Ni Năm 2025
B GIÁO DC
VÀ ĐÀO TẠO
VIN HÀN LÂM KHOA HC
VÀ CÔNG NGH VIT NAM
HC VIN KHOA HC VÀ CÔNG NGH
Trnh Th Hng
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM PHÂN B VÀ DINH DƯNG
CỦA CÁC LOÀI LƯỠNG N QUC GIA BN EN
KHU BO TN THIÊN NHIÊN PÙ LUÔNG, TNH THANH HÓA
LUN ÁN TIẾN SĨ SINH HC
Ngành: Động vt hc
Mã s: 9.42.01.03
c nhn ca Hc vin
Khoa hc và Công ngh
Người hưng dn 1
(, ghi rõ hn)
TS. Phm Th Nh
Người hưng dn 2
(, ghi rõ hn)
TS. Đậu Quang Vinh
Hà Ni 2025
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án: "Nghiên cứu đặc điểm phân bố và dinh dưỡng
của các loài lưỡng ở Vườn Quốc gia Bến En và Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù
Luông, tỉnh Thanh Hóa" công trình nghiên cứu của chính mình dưới sự
hướng dẫn khoa học của tập thể người hướng dẫn. Luận án sử dụng thông tin
trích dẫn từ nhiều nguồn tham khảo khác nhau và các thông tin trích dẫn được
ghi rõ nguồn gốc. c kết quả nghiên cứu của tôi được công bố chung với các
tác giả khác đã được sự nhất tcủa đồng tác giả khi đưa vào luận án. Các số
liệu, kết quả được trình bày trong luận án là hoàn toàn trung thực và chưa từng
được công bố trong bất kỳ một công trình nào khác ngoài các công trình công
bố của tác giả. Luận án được hoàn thành trong thời gian tôi làm nghiên cứu sinh
tại Học viện Khoa học Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ
Việt Nam.
Hà Nội, ngày tháng năm 2025
Tác giả luận án
(Ký và ghi rõ họ tên)
Trịnh Thị Hồng
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Phạm Thị Nhị và TS. Đậu
Quang Vinh đã tận tâm hướng dn giúp đỡ tôi từ việc định hướng nghiên
cứu, triển khai công tác thực địa, phân tích số liệu, công bố các ng trình khoa
học và hoàn thiện luận án này.
i xin cảm ơn Ban nh đạo, phòng Đào tạo, các phòng chức ng của
Học viện Khoa học và Công ngh - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt
Nam, Viện Sinh học, Bộ môn Sinh học Trưng Đại học Hồng Đức đã hỗ trvà
tạo điều kiện cho tôi trong q trình học tập nghiên cứu.
Tôi xin y tỏ lòng biết ơn sâu sắc GS.TS. Nguyễn Quảng Trường, TS.
Ngô Ngọc Hải - Viện Sinh học đã giúp đỡ i trong quá trình nghiên cứu và hoàn
thiện luận án. TS. Phùng Thị Hồng Lưỡng, TS. Đỗ Văn Tứ CN. Hoàng
Trụ, Viện Sinh học đã giúp đỡ tôi trong việc định loại một phần mẫu thức ăn.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn Ban quản lý Vườn Quốc gia Bến En và
Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa đã tạo điều kiện thuận lợi
cho tôi trong quá trình thu thập số liệu cho luận án.
Tôi xin cảm ơn các em sinh viên K16, 17 Đại học phạm Sinh học,
Trường Đại học Hồng Đức đã hỗ trợ công tác thực địa.
Tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình và những người thân, bạn bè,
đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên tôi vượt qua khó khăn để tôi hoàn thành
luận án.
Đề tài nghiên cứu được htrợ bởi đề tài cấp sở Trường Đại học Hồng
Đức “Nghiên cứu đặc điểm phân bố dinh dưỡng của một snhóm loài lưỡng
cư ở Vườn Quốc gia Bến En, tỉnh Thanh Hoá” và đề tài cấp Bộ mã số B2018-
HDT-10 dự án: “Điều tra, đánh giá hiện trạng phân bố xây dựng kế hoạch
bảo tồn các loài lưỡng quý, hiếm tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh
Thanh Hóa.
Nội, ngày tháng năm 2025
Tác giả luận án
(Ký và ghi rõ họ tên)
Trịnh Thị Hồng
iii
MC LC
DANH MC CH VIT TT ........................................................................ v
DANH MC CÁC BNG............................................................................... vi
DANH MC CÁC HÌNH V, Đ TH ........................................................ viii
M ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Tính cp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mc tiêu nghiên cu ...................................................................................... 2
3. Ni dung nghiên cu ..................................................................................... 3
4. Ý nghĩa khoa học và thc tin của đề tài ...................................................... 3
5. Những đóng góp mới của đề tài .................................................................... 3
Chương 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CU ....................................................... 4
1.1. c tình hình nghiên cu v ỡng Đông ơng và Vit Nam ..... 4
1.1.1. Nghiên cu v đa dạng thành phần loài lưỡng cư ở Đông Dương và ở
Vit Nam ........................................................................................................... 4
1.1.2. Các nghiên cu tu chnh phân loi hc ................................................... 7
1.1.3. Nghiên cu v đặc điểm phân b các loài lưỡng cư tại Đông Dương
và Vit Nam .................................................................................................... 10
1.1.4. Nghiên cu v thành phn thức ăn của các loài lưỡng cư .................... 16
1.1.5. Tình hình nghiên cu v ỡng cư ở tnh Thanh Hóa ........................... 21
1.2. Ki quát điu kin t nhiên kinh tế - hi khu vc nghn cu ......... 22
1.2.1 Khái quát điều kin t nhiên và kinh tế - xã hi ti VQG Bến En ........ 22
1.2.2. Khái quát điu kin t nhn kinh tế - hi ti KBTTN Lng ... 23
Chương 2. THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CU ................................................................................................ 25
2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cu ............................................................ 25
2.2. Đối tượng nghiên cu............................................................................... 28
2.3. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 28
2.3.1. Kế thừa tư liệu nghiên cứu trước đây ................................................... 28
2.3.2. Phương pháp kho sát, thu mu ngoài thực địa .................................... 28
2.3.2. Phương pháp nghiên cứu trong phòng thí nghim ................................ 30
2.3.3. Phân tích đặc điểm phân b của các loài lưỡng cư ............................... 33
2.3.4. Xác định các loài quý hiếm, có giá tr bo tn ...................................... 33