Đáp án 10 câu hỏi môn Kinh tế quốc tế

ố ế qu c t ơ ở  và c  s  khách

ấ ủ ệ ệ ế ệ Câu 1. Làm rõ tính ch t c a quan h  kinh t ế ố ế ủ  qu c t ? quan c a vi c hình thành quan h  kinh t

ế ố ệ ề ữ ế

, th ộ ố ủ ạ  đ i ngo i là nh ng m i quan h  v  kinh t ặ ộ ề ề ầ ư , tín d ng… c a m t n n KT ho c m t ch ươ   ng ủ

ố ị ạ ể ệ ­  Quan h  kinh t ợ m i, KH&CN, h p tác v  đ u t ố ế ớ th  kinh doanh qu c t ụ  v i bên ngoài (có qu c t ch khác).

ủ ệ ề ố

­ QHKTQT là t ng th  các m i quan h  KTĐNg c a các n n kinh t ạ ổ ế ớ ự ể i. Th c ch t là QHKT hình thành gi a các ch  th

ấ ố ế ữ ồ ự ủ các y u t ế    xét ủ ể     và các ngu n l c c a quá

ế ố ệ ủ ả ậ ế ấ ả ấ ầ trên ph m vi toàn th  gi ể KTQT trong ti n trình di chuy n qu c t trình tái s n xu t ra c a c i v t ch t trên bình di n toàn c u.

ấ ủ ệ ế Tính ch t c a quan h  kinh t ố ế  qu c t :

ự ậ

ữ ể ứ ế ổ

QHKTQT là m i quan h  th a thu n, t  có t ự ệ ệ ỏ ỉ  ch c pháp nhân. Nó ch  có th  phát tri n trên c ẳ ố  ch c kinh t ề ủ ổ ứ ệ ắ ố ộ    nguy n gi a các qu c gia đ c ơ  ể ợ   i cùng các vũng ch  quy n, th c hi n nguyên t c bình đ ng, cùng có l

ậ l p, các t ở ữ s  gi bên tham gia.

ậ ủ

QHKTQT b  đi u ti ậ ế  là các quy lu t c a kinh t ọ ị ề ộ ậ ế  ậ   ng, vì v y m t m t c n v n d ng và tôn tr ng tính khách quan c a các

t b i các quy lu t kinh t ụ ọ ế ở ặ ầ ầ ị ườ ậ ỡ ẫ ự ặ th  tr quy lu t, m t khác cũng c n có s  tôn tr ng và giúp đ  l n nhau cùng có l ủ ợ i.

ị ự ệ ố ả

ộ ủ ể ế ủ ừ

ư ề ướ ụ ườ ầ

QHKTQT ch u s  tác đ ng c a các h  th ng qu n lý khác nhau, c a các ố , vì   ừ   ậ ể ng t n pháp lu t đ  có th  v n d ng phù h p, t ng ừ ướ ệ ậ ậ chính sách, lu t pháp, th  ch  c a t ng qu c gia cũng nh  đi u  ậ ự ậ v y c n có s  am hi m t ữ ướ c nâng cao s  t b ể ự ươ ng thích gi a lu t pháp t ng n ủ ố ế c qu c t ợ ố ế  qu c t ể ậ c và thông l .

ậ ớ ự ậ

ề QHKTQT đ ự ậ ộ ệ ề ệ ố ế ừ ề  qu c t

ượ ủ ế ố ế ừ ệ v a là m t ph ộ ộ ệ ọ ủ qu c t ộ ạ ồ   ủ c v n hành g n li n v i s  v n đ ng c a các lo i đ ng ẩ   ộ ươ ng ti n thúc đ y ậ    v a chính là m t b  ph n quan tr ng c a các

ắ ti n, s  v n đ ng c a quan h  ti n t các quan h  kinh t QHKTQT.

ả ề ặ ự ế ế

ệ ế

ả

ậ ả ộ ộ ị Các kho n cách v  m t không gian đ a lý tác đ ng tr c ti p đ n quá trình   ờ   ố ế ế ể  qu c t hình thành và phát tri n các quan h  kinh t , vì nó liên quan đ n th i ị ị ế   i…Do đó c n chú ý đ n v  trí đ a lý, kho n cách không gian gian, chi phí v n t ướ ế ớ ố ế ậ c ngoài.  v i đ i tác n khi thi ầ t l p m t bang giao kinh t

ơ ở ủ ệ ế ệ C  s  khách quan c a vi c hình thành quan h  kinh t ố ế  qu c t :

ự ệ ề ề ư ấ ữ t v  đi u ki n t

Do s  khác bi ả ệ ự ỗ ư ế ạ ợ

ố ổ ớ ả ữ ẩ ằ

ọ ớ ự ầ ả ẩ ẩ ố  nhiên gi a các qu c gia nh  đ t đai, khí   ậ ấ   ế i th  riêng trong s n xu t h u, khoán s n, đ a đ n tình tr ng m i qu c gia có l ầ   ằ ả ộ ố ả m t s  s n ph m nào đó và h  ph i trao đ i v i nhau nh m cân b ng gi a ph n ế ụ ề ư ề ạ ả d  v  lo i s n ph m này v i s  thi u h t v  ph n s n ph m khác.

ề ự ế ỹ ậ Do s  phát tri n không đ u v  kinh t

ề ả ệ ấ

ệ ế ả

ể ề ề ồ ổ ố ộ ỹ ố ổ ở ộ ạ trên, đó chính là trao đ i qu c t

ư   ữ , k  thu t gi a các qu c gia đ a ậ   ữ ọ ề ố ế ự đ n s  khác nhau v  đi u ki n tái s n xu t gi a h  (v  v n, trình đ  k  thu t, ộ ả   ự ế bí quy t công ngh , ngu n nhân l c, trình đ  qu n lý) vi th  các qu c gia ph i ố ế  ố ố ế  các nhân t m  r ng ph m vi trao đ i qu c t 1

ệ ố ượ ổ ng tham gia trao đ i ngày càng đ ượ   c

ề ộ ề ố ứ v  v n; s c lao đ ng; công ngh ...., đ i t ơ ở ộ m  r ng nhi u h n.

ạ ộ

ỏ ợ ấ ấ ố ế ế ở  tr  thành t

ượ Phân công lao đ ng v ả ả ố ư ộ ự ấ ế ả ợ ợ ố ư ừ hóa s n xu t và h p tác s n xu t, h p tác kinh t m t s  phân công h p tác t t ra kh i ph m vi qu c gia khi n cho chuyên môn ể ạ t y u đ  t o ra ấ i  u cho t ng ngành s n xu t. i  u và quy mô t

ự ạ ố

ỗ ằ ầ ế ổ ủ Do s  gia tăng và đa d ng hóa trong nhu c u tiêu dùng c a m i qu c gia   ứ   ế t nh m đáp  ng ầ ố ế ở  tr  nên c n thi

ờ ố ả ấ ầ ố tăng lên nhanh ch ng khi n cho trao đ i qu c t nhu c u cho s n xu t và đ i s ng.

___________________________

2

ệ ầ ư ự Câu 2: Phân bi c ngoài và đ u t

tr c ti p n ủ ầ ư ố ế ố ớ ố ớ t đ u t ộ ế c ngoài và ch  ra tác đ ng c a đ u t ế   ầ ư  gián ti p    đ i v i đ i v i các bên ướ  qu c t

ỉ ầ ư ậ ướ n ầ ư đ u t , nh n đ u t ?

ứ ủ

ể qu c t ươ ầ ư ữ ề

ằ ậ

ể ệ ở ữ

ầ ư ự ế ướ ự   ễ ố ế ộ ầ ư * Đ u t  là m t hình th c c a QHKTQT trong đó di n ra s  di ế ế ớ   ủ ể ủ ệ i  th  gi  gi a các ch  th  c a n n kinh t ng  ti n đ u t chuy n các ph ụ ạ ợ ạ ộ ế   i nhu n và đ t các m c tiêu nh m ti n hành các ho t đ ng kinh doanh đ  thu l ầ ư ả ượ ộ KTXH khác. Xét trên góc đ  quan h  s  h u và qu n lý, đ u t   c chia  QT đ ế ướ ầ ư c ngoài)  gián ti p n  tr c ti p n thành FDI (đ u t c ngoài) và FII(đ u t

ướ ố ế ể tr c ti p n

ả ứ c ngoài (FDI)   là hình th c di chuy n v n qu c t ướ  vào n ả ế ờ

ượ ủ ả ậ ả ầ ư ầ ư ỏ ố  b  v n, tài s n đ u t ố ử ụ ầ ư t Nam, khái ni m này đ ố    mà ự   c khác và tr c ti p tham gia ộ    và s  d ng v n, tài s n đó, trong m t th i gian khá ầ   ề ệ c ghi trong đi u 1 kho n 1 c a Lu t Đ u

ế ầ ư ự ­ Đ u t trong đó nhà đ u t ạ ộ qu n lý ho t đ ng đ u t ệ ạ dài (T i Vi ư  2005) t

ủ ể ặ ­  Đ c đi m chung c a FDI:

ề ử ụ , quy n s  h u và quy n s  d ng v n thu c v

ầ ư ể ể

ừ ể ề  ộ ả ắ    ph i n m ầ   c; Bên đ u

ờ + Trong th i gian đ u t ầ ư ướ c ngoài. Đ  dành đ ặ  100% v n ho c góp 1 s  v n t ố ố ố ề ở ữ ề ượ ố ố ố ể ừ nhà đ u t  n ố ữ gi ư ả  ph i góp 1 s  v n t t ố ầ ư c quy n ki m soát, bên đ u t ướ ậ i thi u theo lu t pháp t ng n ướ ậ i thi u theo lu t pháp t ng n c;

ề ụ ứ ủ ộ

ị

góp v n càng cao thì quy n c a ch  đ u t ề ế ượ ủ ế ị ế ề

ố ả ề   + Quy n đi u hành, qu n lý ph  thu c vào m c góp v n c a các bên ủ ầ ư  ổ ề ủ ố ỷ ệ ố ố trong t ng s  v n pháp đ nh, t  l ệ   ấ ệ trong vi c quy t đ nh v  các v n đ  liên quan đ n chi n l c c a doanh nghi p càng l n; ớ

ợ ụ ậ ủ + L i nhu n c a nhà đ u t n c ph  thu c vào k t qu

ệ

c ngoài thu đ ậ ầ ượ ư ủ ả ộ ế ố ủ ỷ ệ  góp v n, sau khi tr  l đi ph n thu  ph i n p cho n ả  ế ỗ ượ   c phân  đ ủ   c ch  nhà và

ầ ư ướ ộ ợ kinh doanh c a doanh nghi p. L i nhu n cũng nh  r i ro, thua l ướ ừ ề đ u theo  các chi phí khác.

Ư ượ ể ướ ộ ủ ­  u, nh ủ c đi m c a FDI d i góc đ  c a nhà đ u t ầ ư   :

ề ơ ộ

ị ườ ả ử ụ ẩ ệ ụ ả

ồ ượ ư ả

t qua các rào c n th ự ỏ ng m i và có đ ả ủ ướ ẻ

ế ế   ố ủ ộ Ư ể   u đi m: Ch  đ ng và nâng cao hi u qu  s  d ng v n; có nhi u c  h i chi m ơ ộ ở ộ   ng tiêu th  s n ph m; có c  h i khai thac ngu n nguyên lĩnh­ m  r ng th  tr ạ ươ ẻ ượ ệ   c  u đãi li u và nhân công giá r , v ậ ể ố   ủ c nh n đ u t c a Chính ph  n i d ng s  l ng l o trong qu n lý đ  tr n ố ằ ể thu ­ chuy n giá nh m t ầ ư ợ ụ , l ậ ợ i nhu n. i đa hóa l

3

ể ượ ầ ư ệ c đi m: vì nhà đ u t

ph i ch u trách nhi m hoàn toàn v  d  án đ u t ể ề ự ố ị ệ ượ ồ ầ ư    ng v n cũng khó

ị ủ ớ ầ ư ơ + Nh nên do đó cũng ch u r i ro cao h n; vi c thu h i, chuy n nh ế khăn h n so v i đ u t ả ơ  gián ti p.

ầ ư ướ ứ

ự ệ ề

­ Đ u t c ngoài đ u t ố ạ ơ ố , đ i t

ủ ầ   ế c ngoài: Là hình th c ĐTQT trong đó các ch  đ u  gián ti p n ầ ư ố ế ư    v n nh ng không tham gia tr c ti p vào vi c đi u hành ậ ậ ng nh n đ u t i n i nh n đ u t    s  s  d ng v n đó ủ ở ữ ố ấ ả ầ ư ẽ ử ụ ầ ư ư ướ  n t ầ ư ố ượ ả qu n lý v n t ặ ổ ứ kinh doanh và tr  lãi su t ho c c  t c  cho ch  s  h u v n (nhà đ u t ).

ủ ầ ư ể ặ ế ướ Đ c đi m c a đ u t gián ti p n c ngoài  (PFI)

ầ ư ứ ề ở ữ ố ­ Trong hình th c đ u t

ề ở ữ ầ ư ỏ ủ ụ ườ ề ử ụ ậ quy n s  h u trong tay nhà đ u t ố    này, quy n s  h u v n tách kh i s  d ng v n, ầ ư . , quy n s  d ng trong tay ng i nh n đ u t

ủ ầ ư ướ ố ị c ngoài b  kh ng ch  t góp v n t

n ướ ế ỷ ệ  l ỳ ị ố ố i 30% v n pháp đ nh, tu  vào lu t đ u t

­ Ch  đ u t ế i 10% đ n d ớ ố ố ố ầ ư ả   i đa, trong kho ng ướ   c  c a t ng n ự ậ ầ ư ủ ừ ề ề ừ ướ  d t ị quy đ nh, v i s  v n này nhà đ u t không có quy n đi u hành d  án.

ướ ự ả

ị ạ ướ ề ư i trong qu n lý nh ng cũng b  h n ch ầ ư c nh n đ u t thu n l

ậ ầ ư ọ ỏ ệ ệ

ậ ủ ộ ề   ­ N c nh n đ u t  hoàn toàn ch  đ ng qu n lý và đi u hành d  án. Đi u ừ ế  ậ ợ ả này v a giúp các n ệ ế ậ ế ủ   ả vi c ti p c n công ngh  cao, h c h i kinh nghi m qu n lý kinh doanh tiên ti n c a ướ c ngoài. n

ứ ổ ứ ặ ấ d i các hình th c c  t c ho c lãi su t không

ể ề ầ ư ướ ậ ủ ­ Thu nh p c a nhà đ u t ệ ế làm theo bi u quy t, đi u ki n đi kèm.

ồ ổ ọ gián ti p là ngu n b  sung quan tr ng cho v n đ u t

ố ầ ư ẽ ở ố

t, thì ngu n v n này s  tr  thành n ế ự ả ồ ố ả ơ ẫ c ngoài, ti m  n nguy c  d n đ n kh ng ho ng kinh t

ế ố ầ ư V n đ u t ế ộ ế  xã h i. Tuy nhiên n u qu n lý không t ủ ế ế ẽ ẫ ụ ẫ ể    phát tri n ợ  ồ   ố . S  thoái v n đ ng ế   ầ ư ẫ , d n đ n ạ c ngoài s  d n đ n tr ng thái h t h ng đ u t n

kinh t ề ẩ ướ n ầ ư ướ ạ ủ lo t c a nhà đ u t .ế suy thoái kinh t

Ư ượ ­  u & Nh ể c đi m:

ứ ầ ư ầ ư ấ có đ  r i ro th p do các nhà đ u t

ự ủ

ồ ố ượ ể ờ ả    không ph i ể ả   ệ ạ t h i khi s  c  kinh doanh x y ra;ngoài ra s  r i ro cũng có th  gi m ễ  ặ ố ng v n d

ự ố ờ ặ ộ ủ Ư ể +  u đi m: Là hình th c đ u t ả ị ch u thi ệ ể thi u ho c không nh  có nh  vào vi c thu h i v n và chuy n nh ệ ớ ầ ư ứ t v i đ u t dàng, nhanh chóng, đ c bi ch ng khoán.

ể ượ ườ ố

ủ ầ ư ả ế ề ứ ố ậ thì th ợ c nh n đ u t

ớ ướ ơ ầ ư ả ủ ặ

ị ng b  kh ng ch  v  m c v n đóng   ấ ậ   i nhu n th p. V i n  thì ợ ướ ế   c ngoài, r i vào kh ng ho ng n u ố ầ ư ướ ạ ồ ố ớ + Nh c đi m: Đ i v i ch  đ u t ự ế góp và do không tr c ti p qu n lý nên l ễ ở ố ồ ngu n v n FI I d  tr  thành gánh n ng n  n c ngoài đ ng lo t tháo v n. nhà đ u t n

ủ ầ ư ố ế ố ớ ố ớ ầ ư ộ * Tác đ ng c a đ u t đ i v i đ i v i các bên đ u t qu c t ậ   , nh n

đ u t ầ ư :

ố ớ ­ Đ i v i bên đ u t ầ ư :

ự ộ + Tác đ ng tích c c:

4

ệ ồ ố ố ­ Tăng hi u qu  ngu n v n d  th a t

ắ

ư ừ ươ ậ ệ ả ẩ ạ ng th

ằ ể ả ng tiêu ứ ồ ẩ ụ ả th  s n ph m và ngu n cung  ng nguyên v t li u; kh c ph c tình tr ng lão hóa ươ ườ ả s n ph m b ng con đ  đó kích ầ thích R&D đ  đón đ u công ngh ị ườ ở ộ ng đ i; m  r ng th  tr ạ ụ ệ ể ừ ẩ ng m i hóa s n ph m công ngh  đ  t ệ.

ụ ượ ướ ậ

ậ c xu h ơ ượ ườ ợ ả ng gi m sút l i nhu n trong n ủ ầ ư  do tìm đ i nhu n cao h n cho ch  đ u t ướ c môi tr ề ệ   c, có đi u ki n ầ ư  ng đ u t

ắ ­ Kh c ph c đ ượ ợ c l ậ ợ ơ i h n. thu đ thu n l

ở ộ ằ ­ Là bi n pháp đ  v ị

ể ượ ệ ể ữ ư ả ủ ướ ườ ệ ậ ụ ng, t n d ng tri ộ ậ ị t qua hàng rào b o h  m u d ch nh m m  r ng th ầ ư ậ c nh n đ u t t đ  nh ng  u ái c a n . tr

ế ạ ậ ế ­   Khu ch   tr ng   đ c   s n   ph m,   danh   ti ng,   t o   l p   uy   tín   và   tăng

ươ ị ế ủ ọ ẩ ế ớ ượ ả ị ườ ng th  gi ng v  th  c a h  trên th  tr i. ườ c

ế ố ầ ấ ớ ơ ượ ồ c ngu n y u t đ u vào v i chi phí th p h n so v i đ u t ớ ầ ư

trong n

ự ộ

ế ượ ế ợ

ố ướ ướ ỉ c, chính sách không phù h p thì các nhà kinh doanh không ố   c ngoài, do đó qu c c, mà ch  lao ra kinh doanh n

­ Khai thác đ c.ướ + Tác đ ng tiêu c c: ­ N u chi n l mu n kinh doanh trong n gia có nguy c  t

ả .

ơ ụ ậ ệ ể ả ấ t h u. ở ướ  n ­ Gi m vi c làm  ệ ượ ­ Có th  x y ra hi n t ủ ầ ư c ch  đ u t ể   ả ng ch y máu ch t xám trong quá trình chuy n

giao công ngh .ệ

ủ ầ ư ể ặ ủ ể ề ớ ườ ­ Ch  đ u t ế  có th  g p r i ro l n n u không hi u rõ v  môi tr ầ   ng đ u

t …ư

ố ớ ậ * Đ i v i bên nh n đ u t ầ ư :

ộ ự

ố ầ ư ể ọ ố đ  XD và

ng KT,

ề ơ ộ ể ướ ạ ậ + Tác đ ng tích c c: ồ ổ + V n ĐTQT là ngu n b  sung quan tr ng trong v n đ u t ưở ẩ ể phát tri n, thúc đ y CNH, tăng tr ạ ẩ + Thúc đ y ngo i th c nh n ĐTQT tham

ự ể ạ ớ

ề ể ươ ng, t o ra nhi u c  h i đ  n ố ế ,  gia vào phân công LĐ qu c t ệ   ướ c này đ i m i và nâng cao năng l c công ngh , + T o ĐK đ  các n ế ơ ấ chuy n d ch c  c u n n kinh t

ị ạ ồ ổ ể ế  và th  ch  KT. ấ ượ ng ngu n nhân l c.

ơ ở ạ ầ ệ ả ự ự ệ ầ ả + T o thêm vi c làm và nâng cao ch t l + Góp ph n c i thi n c  s  h  t ng; nâng cao năng l c qu n lý Nhà

n c…ướ

ế ệ ế ả ậ   ­ H c t p kinh nghi m qu n lý, tác phong làm vi c tiên ti n, ti p nh n

ủ ầ ư ệ ạ ừ ướ c ch  đ u t  n .

ề ệ ể ộ

ọ ậ ệ ệ công ngh  hi n đ i t ệ ạ ệ ự ệ

ả ồ ­ T o đi u ki n đ  khai thác các ngu n tài nguyên m t cách có hi u qu . ằ   ­ Giúp cho vi c xây d ng các khu công nghi p, khu công ngh  cao nh m ể ệ ơ ấ ệ ế ị ỗ ợ h  tr  cho quá trình công nghi p hóa, chuy n d ch c  c u kinh t .

5

ữ ụ ạ ỏ ­ Góp ph n kh c ph c nh ng khó khăn do thiên tai, h a ho n và gi ả   i

ế ầ ề ắ ộ ấ quy t các v n đ  xã h i.

ộ ự

ệ ủ ướ ầ ư ẽ ị ứ ạ c nh n đ u t s  ph i ch u s c ép c nh tranh

ế ự ệ ế ỹ ả ề ậ ố thu c vào đ i tác bên ngoài v  kinh t , k  thu t.

ể ẫ ớ ậ ễ + Tác đ ng tiêu c c: ­ Các doanh nghi p c a n ộ ễ ẫ ơ ớ l n h n, d  d n đ n s  l ạ ­ Có th  d n t i tình tr ng khai thác tài nguyên thái quá, gây ô nhi m môi

ườ tr ng.

ữ ự ể ả ữ   ­ Gây ra s  phân hóa, tăng kho ng cách phát tri n gi a các vùng và gi a

ầ

ề ưở ặ ạ ng ho c tr ng thái tăng tr ưở   ng

+ D  gây ra  o t ệ thu c vào bên ngoài.

ư ớ các t ng l p dân c . ả ưở ễ ng v  mô hình tăng tr ề ữ ộ không b n v ng vì l ể ề ề ệ ạ ấ ệ ậ ­ Có th  làm tăng các v n đ  v  t ộ  n n xã h i, b nh t t.

__________________________

ướ ệ

ể ậ ủ tr c ti p n c ngoài ệ ớ   . Liên h  v i tình hình

ộ ử ụ ặ ầ ư ự ế Câu 3: Trình bày khái ni m, đ c đi m đ u t ế ầ ư ướ c nh n đ u t ổ ớ ế ừ ở ệ  khi đ i m i đ n nay?  Vi t Nam t (FDI) và tác đ ng c a FDI đ n n thu hút và s  d ng  FDI

Ư Ự Ặ Ầ Ể Ế Ệ ƯỚ I. KHÁI NI M, Đ C ĐI M Đ U T  TR C TI P N C NGOÀI

(FDI).

ề . ệ 1. Khái ni m v  FDI

ầ ư ượ ạ ộ ự ộ Khái ni m c a IMF: FDI là m t ho t đ ng đ u t đ

ạ ộ ụ ủ ầ ư ằ   ệ c th c hi n nh m ổ  ủ ầ   ủ , m c đích c a ch  đ u ộ ế ướ  n

ệ ủ ệ ệ ợ ữ ạ ượ  nh ng l i ích lâu dài trong m t doanh nghi p ho t đ ng trên lãnh th đ t đ c ề ủ ế ộ ề  kinh t  khác n n kinh t c a m t n n c ch  đ u t ự ự ả ề  qu n lý th c s  doanh nghi p. ư  là giành quy n t

ủ ặ ể 2. Các đ c đi m c a FDI

ế ớ

ậ ợ ậ i nhu n. Các n ầ ư ư ủ ế i nhu n: FDI ch  y u là đ u t ầ ư ướ c nh n đ u t t , nh t là các n

­ Tìm ki m l ợ ế  tìm ki m l ề ư ự ế ả

ủ ạ ụ ể ụ cho các m c tiêu phát tri n kinh t

ế , xã h i c a n ế ướ ủ ụ ụ ợ ụ  nhân v i m c đích hang   ướ ấ ậ   c đang phát ộ   ể ầ  l u ý đi u này khi ti n hành thu hút FDI, ph i xây d ng cho mình m t ợ ể ướ   ng FDI ộ ủ c mình, tránh   ủ ầ   ậ i nhu n c a các ch  đ u ụ ỉ ph c v  cho m c đích tìm ki m l

đ u làầ tri n c n hành lang pháp lý đ  m nh và các chính sách thu hút FDI h p lý đ  h vào ph c vụ ạ tình tr ng FDI ch tư.

6

ả n ­ Các ch  đ u t v n t

ặ ố ị ị ủ ầ ư ướ  đ nh ho c v n đi u l

ầ ư ể ặ ậ

ề ấ ề ị ể ộ ỉ ệ ố ố c ngoài ph i đóng góp m t t  l   i thi u trong ể  ậ ề ệ ướ ừ ủ ố c đ v n pháp  tùy theo quy đ nh c a lu t pháp t ng n ệ dành quy nề  ki m soát ho c tham gia ki m soát doanh nghi p nh n đ u t ậ   ể . Lu t ố ườ . ng quy đ nh không gi ng nhau v  v n đ  này các n cướ  th

ủ ố ặ ị ­ T  l

ố ồ ỗ ờ ợ ủ ậ ẽ   ho c v n pháp đ nh s   i nhu n và r i ro cũng

ỉ ệ ự ỷ ệ ề ệ  đóng góp c a các bên trong v n đi u l ề   quy n và nghĩa v  c a m i bên, đ ng th i l c phân chia ụ ủ  này. d a vào t  l quy đ nhị ượ đ

ủ ầ ư ụ ộ

­ Thu nh p mà ch  đ u t ọ ỏ ố thu đ ầ ư ả ậ ấ ế ượ c ph  thu c vào k t qu  kinh doanh , nó mang tính ch t thu nh p kinh doanh

ả ợ ứ ậ ệ  nghi p mà h  b  v n đ u t  ph i l i t c. ủ c a doanh ứ ch  không

­ Ch  đ u t

ấ ề ự ự

ự  ọ    l a ch n lĩnh ư    cũng nh  công , th  tr ,

ả , quy t đ nh s n xu t kinh doanh và t ượ c quy n t ầ ư , quy mô đ u t ấ ợ ế ị c ngoài đ ầ ư ế ị ủ ầ ư ự  t ề ỗ ệ ị ch u trách  nhi m v  l ứ ầ ư ự ầ ư  hình th c đ u t v c đ u t ẽ ự ư ệ ngh  cho mình, ầ ư ế ị  quy t đ nh đ u t ầ ư ướ  n  lãi. Nhà đ u t ị ườ ng đ u t ữ  đ a ra nh ng quy t đ nh có l ọ i nh t cho h . do đó s  t

ườ ệ ể ướ ế ng kèm theo chuy n giao công ngh  cho các n ậ   c ti p nh n

­ FDI th ầ ư đ u t .

ướ ể ế ủ ậ ượ c ch  nhà có th  ti p nh n đ c công

ạ ộ Thông qua ho t đ ng FDI, n ế ọ ỏ ệ ệ ả ngh , kĩ thu t ậ  tiên ti n, h c h i kinh nghi m qu n lý .

Ố Ớ ƯỚ Ộ Ầ Ư Ậ Ủ II. TÁC Đ NG C A FDI Đ I V I N C NH N Đ U T

ự ủ ộ 1. Các tác đ ng tích c c c a FDI

ề ộ ố ế ấ ủ ­ Tác đ ng l n nh t c a FDI là tăng ngu n v n cho n n kinh t , tăng tích

ắ ỗ ổ ề lũy cho n n kinh t h ng ngo i t ớ ế  và bù đ p l ồ ạ ệ .

ộ ẩ ể

­ FDI là m t nhân t ự ạ ọ ủ

quan tr ng thúc đ y tăng tr ề ề ưở  các n ể ư ng và phát tri n kinh   ể   ướ ế ở c đang phát tri n,   ệ ổ ế    chuy n đ i nh  Vi t Nam,

ố ế t , nâng cao năng l c c nh tranh c a n n kinh t ớ ồ ư ạ đ a l i lu ng siinh khí m i cho các n n kinh t Trung Qu c.ố

ọ

ơ ấ ướ ướ ệ ẩ ầ ư ể ­ FDI còn có th  kéo theo đ u t  trong n ế ị ể vi c thúc đ y chuy n d ch c  c u kinh t  theo h ầ c, góp ph n quan tr ng vào ạ ệ ng hi n đ i.

ạ ướ ở ạ ế ệ ỹ ề ­ FDI t o đi u ki n cho n c s  t ậ i ti p thu k  thu t công ngh , kinh

ế ệ ả ệ nghi m qu n lý tiên ti n.

ể ề ệ ạ ồ ướ   c

ậ ự ­ FDI giúp phát tri n ngu n nhân l c, t o thêm nhi u vi c làm cho n ầ ư . nh n đ u t

7

ướ ở ộ ị ườ ể c đang phát tri n m  r ng th  tr ẩ ng, thúc đ y XNK và

­ FDI giúp các n ộ ườ ế ậ ng h i nh p kinh t tăng c qu c t ố ế .

ự ủ ộ 2. Các tác đ ng tiêu c c c a FDI

ể ệ a) Chuy n giao công ngh .

ướ ề ậ

ế ướ ể ẽ ể ậ ạ

ậ ệ ỹ ệ ạ ậ ế ị ệ ể ợ   ỹ ầ ư  có th  s  nh n nhi u k  thu t không thích h p. N c ti p nh n đ u t ậ   ườ ng chuy n giao nh ng công ngh  k  thu t l c h u ệ   ậ t ậ ữ c ngoài th t b  cũ. Do v y vi c chuy n giao công ngh  l c h u đã gây thi

Các công ty n và máy móc thi ạ h i cho các

ướ ậ n c nh n đ u t ầ ư ư .  nh  là

ấ ữ ­ R t khó tính đ

t h i trong vi c tính t ậ cướ   nh n đ u t ượ  th

ệ ạ ệ ị ự ủ ệ ạ ị ầ ư ườ ng b  thi đó n ị ả ậ doanh nghi pệ  liên doanh và h u qu  là b  thi ể   c giá tr  th c c a nh ng máy móc chuy n giao đó. Do ỷ ệ ệ  góp trong các    l ậ ợ i nhu n. t h i trong vi c chia l

ổ ạ

ặ

ấ ướ tr c ti p n

ướ ướ ườ c ngoài b  c ng sinh thái. Do các công ty n ướ ẽ ở ị ng theo các quy đ nh r t ch t ch   ấ ọ ế ậ ả ưỡ ng ch , lu t b o v  môi tr ị ưỡ   ng c công  các n   ẩ   ố c ngoài h  mu n xu t kh u ườ   ệ ế ng

­ Gây t n h i môi tr ệ chế  ph i b o v  môi tr ườ ả ả ầ ư ự ể nghi pệ   phát tri n, thông qua đ u t ngườ   sang các n ệ môi tr c mà bi n pháp c ệ . ữ không h u hi u

ủ ả ả ấ ẩ ­ Ch t l ng s n ph m, chi phí s n xu t cao và do đó s n ph m c a các

ầ ư ướ ẩ ể ạ ị ườ ấ ượ ậ  đ u t c nh n n khó có th  c nh tranh trên th  tr ng th  gi ả ế ớ i.

ộ ề ụ ế ố ớ ướ ầ ư ậ b) Ph  thu c v  kinh t đ i v i các n c nh n đ u t .

ế ướ ườ ầ ư ự ng đ Đ u t

ủ ế ẽ

ậ ụ ướ vào v n, k  thu t và m ng l i tiêu th

tr c ti p n ả ế  c a n ướ ủ ủ ố ọ

ậ ế  tr c ti p n ể ồ ầ ư ướ ệ ể ậ

ờ ể

ụ ắ ướ c ch  y u do các công ty xuyên   c ngoài th ộ ủ   ự ằ ỗ  đã làm n y sinh n i lo r ng các công ty này s  tăng s  ph  thu c c a ụ  ạ ố ỹ ầ ư c nh n đ u t ướ ầ ư ự ố   c ngoài có đóng  công ty xuyên qu c gia. Đ u t ệ   ự ế ổ sung quan tr ng cho quá trình phát tri n kinh t  và th c hi n . Đ ng th i cũng thông qua   ể  ướ c ngoài đ  chúng ta có th ừ  ụ  công ty này n m h u h t các kênh tiêu th  hàng hóa t

ướ ố qu c gia, ề n n kinh t hàng hóa c a các ầ góp ph n v n b c nh n đ u t   ngh  cho các n chuy n giao công ố ữ các công ty xuyên qu cố  gia là nh ng bên đ i tác n ế ầ tiêu th  hàng hóa vì các ướ n c này sang n c khác.

ề ự ế tr c ti p n

ộ ầ ư ự ệ ướ ự V y n u càng d a nhi u vào đ u t  vào các n

ộ

ậ

ế ậ ề   kinh t ủ thu c c a n n ả ề ấ v n đ  này có x y ra ậ ủ ừ  n ỹ ậ nh n k  thu t c a t ng ự ưở ả ng tích c c ban nh h ụ  ướ c ngoài, thì s  ph ớ ế ư   ể c công nghi p phát tri n càng l n. Nh ng ế   ả  hay không còn ph  thu c vào chính sách và kh  năng ti p ỹ   c v n, k  thu t và có   c ngoài mà nhanh chóng ụ ủ ượ ố c nào tranh th  đ ướ ế  tr c ti p n

ướ ế ướ c. N u n ầ ư ự ủ ầ  đ u c a đ u t 8

ể ướ ạ

ứ

ớ ề ự ộ ế ng tiêu th  và ti p nh n k ướ c thì s  đ ị  ạ ồ ệ ộ ạ   t o ngu n tích lũy trong n c, đa d ng hóa th ỹ thu t m i cũng nh  đ y m nh nghiên c u và ạ ư ẩ ậ   ủ ụ ẽ ượ ấ   nhi u s  ph  thu c c a các công ty đa ậ c r t

ườ ể ố phát tri n công ngh  n i đ i, ụ trr tri n khai trong n qu c gia.

ả ấ ợ c) Chi phí cho thu hút FDI và s n xu t hàng hóa không thích h p.

ủ ệ ­ Chi phí c a vi c thu hút FDI:

ả ể

ụ ộ ướ ặ ầ ư c đ u t ễ

ặ ả ệ

ụ Đ  thu hút FDI, các n ả ư ự án đ u t ng và

c. Hay

ợ l có th  v

ế c. Th  mà, các ấ ấ ự ọ ượ ướ c Nhà n ầ ư ể ượ ợ t l ơ  còn tính giá cao h n m t b ng qu c t ế ế ệ ầ ư ướ  n ộ ố ướ ị  m t s  các d ch v  trong n ộ ố  trong m t s  lĩnh v c h  đ ủ i ích c a nhà đ u t  nhà đ u t

ế ố ầ ầ ư ườ đ u vào. Các nhà

t h ị ậ ọ

ế   b  mà h  nh p vào đ  th c hi n đ u t ầ ư ầ ư   đ u t t i ích cho

i nhi u l ượ ự ế các nhà đ u t ậ  th c t ề ợ c m t s  l i nhu n

ạ ặ c thu , ho c gi u đ ủ

ầ ư ấ i gây chi phí s n xu t cao  ầ ư ướ ớ khác xâm ở ướ c ch  n ả c ngoài s n xu t

n ướ ộ ể ỉ ả ệ c ch  nhà thi u

ủ ướ ộ ộ chính sách c a n

ầ ư ả ở ề ộ ố ư  ph i áp d ng m t s   u đãi cho các nhà   ầ   ờ đ u tầ ư nh  là gi m thu  ho c mi n thu  trong m t th i gian khá dài cho ph n ọ ấ   ề ớ c ngoài. Ho c vi c gi m ti n cho h  cho vi c thuê đ t, l n các d ầ ư  ớ ưở c là r t th p so v i các nhà đ u t nhà x ướ ế ộ ả   c b o h  thu  quan.... trong n ư ậ ủ ướ   c ch  nhà i ích mà n Và nh  v y đôi khi ố ế ặ ằ ượ ậ    cho nh n đ ậ   ng tính giá cao cho các nguyên v t các y u t ể ự ệ ầ ư   ệ ẩ . li u,bán thành ph m, máy móc thi ư ố   ạ ẳ ệ  ch ng h n nh  tr n Vi c làm này mang l ượ ế ượ ừ ọ ế ộ ố ợ ấ c. T  đó  mà h  ki m đ đ   ế ạ ạ ượ   ị ườ ậ ng. Ng   nh p vào th tr h n ch  c nh tranh c a các nhà đ u t c ả   ủ ướ ủ nhà và n ả ạ ề ạ c ch  nhà ph i i, đi u này l l ấ  v i giá cao h n. Tuy nhiên ơ   mua hàng hóa do các nhà đ u t ế  thông tin, trình đ  ki m soát,   vi c tính giá cao ch  s y ra khi n trình đ  qu n lý, trình đ  chuyên môn y u, ho c các   c đó còn ế nhi u khe h  khi n cho các nhà đ u t ủ ặ ế  có th  l ể ợ ụ  đ i d ng c.ượ

ả ấ ầ ư ­ S n xu t hàng hóa không thích h p:

ấ ợ  Các nhà đ u t ướ

ạ ợ ạ

ườ ố ướ ả   ị  còn b  lên án là s n ậ ể   c kém phát tri n, th m chí đôi ễ   i và gây ô nhi m môi ọ   c ng t có ga  sâu, n

ế ả ươ ế ướ ấ ẩ xu t và bán hàng hóa không thích h p cho các khi còn l tr thay th  n n ỏ  con ng i là nh ng hàng hóa có h i cho kh e ng. Ví d  nh  khuy n khích dùng thu c lá, i, ch t t y thay th  xà ữ ụ ư c hoa qu  t ườ ừ ố  thu c tr ế  phòng v.v.

Ử Ụ Ệ Ớ III.  LIÊN  H   V I   TÌNH   HÌNH  THU   HÚT  VÀ  S   D NG   FDI Ở

Ổ Ớ Ế Ừ Ệ VI T NAM T  KHI Đ I M I Đ N NAY.

ả ố ề

ớ ố ả ữ ư ướ ướ

ằ ổ

ườ ệ ể ữ c, tr  trong n ờ ẽ ị ầ ư ng đ u t

ệ ả ươ ự ệ ạ ớ ế ế  ủ  th c tình hình đó, Chính   ế   ị  vĩ   , kinh doanh…đ  thu hút   ng châm c a chúng ta là th c hi n đa d ng hóa, đa n c

ặ ớ Trong b i c nh ph i đ i m t v i nh ng khó khăn c a n n kinh t ộ ạ ở i, cũng nh  nh ng khó khăn n i t gi i  ạ ữ phủ đã ban hành nh ng bi n pháp m nh m , k p th i nh m  n đ nh kinh t mô, ki mề  ch  l m phát, c i thi n môi tr ế ạ ủ ầ ư ướ  ngoài. V i ph đ u t 9

ầ ư ướ ơ ở ợ ng hóa h p tác đ u t n c ngoài trên c  s  hai bên cùng có l i và tôn

ợ ươ ph ẫ ọ tr ng l n nhau.

ử ụ ệ

ả ố ưở ể ể c phát tri n và tăng tr

ụ ể ể ệ ộ B ng bi n pháp c  th  đ  huy đ ng và s  d ng có hi u qu  v n đ u t ế ượ ổ c ngoài trong t ng th  chi n l ng kinh t ế h n 25 năm qua, khu v c kinh t

ữ ể ế ầ ư  ế   .  FDI ngày càng phát huy vai trò quan   ộ ủ    ­ xã h i c a

ầ ư ướ ằ ướ ự ế  n tr c ti p ự ơ ờ Nh  đó, ọ tr ng và có nh ng đóng góp đáng k  trong s  phát tri n kinh t ỷ ệ Vi ự ố  USD v n đ u t 25 năm thu hút 211 t ể c ngoài t Nam. n .

ầ ư ự ế ướ ạ c ngoài (FDI) t tr c ti p n i Vi

ổ ậ ộ ế ế  khi có Lu t Đ u t

ầ ư ướ ệ ủ ượ

ớ ổ ố

ướ ự ế ế ố ạ ầ ệ ỷ Theo Báo cáo T ng k t 25 năm đ u t ể ừ Nam (k  t  n ế ư , tính đ n h t tháng 2/2013, Vi t ầ ư ự đ u t ỷ 211 t ệ   t ầ   ạ c ngoài năm 1987) c a B  K  ho ch và Đ u ố   ự c 14.550 d  án có v n t Nam đã thu hút đ ạ ầ   ệ ự c ngoài (FDI) còn hi u l c v i t ng v n đăng ký đ t g n  USD. tr c ti p n  USD, v n th c hi n đ t g n 100 t

ỷ ọ ủ ầ ư ự ế ướ tr c ti p n

T  tr ng đóng góp c a đ u t ả ạ

ự ạ

ế ả ổ ỷ ầ c ngoài vào GDP tăng d n qua ỷ các năm và đ t kho ng 19% GDP vào năm 2011, đóng góp 14,2 t  USD cho thu ngân sách giai đo n 2001 ­ 2010. Riêng năm 2012, khu v c này đóng góp cho thu ngân sách kho ng 3,7 t USD, chi m 11,9% t ng thu ngân sách.

ự ầ ư ướ ệ S  gia tăng m nh m  c a v n đ u t ự c ngoài th c hi n đ c th

ượ ổ ố ả ế

ạ ẽ ủ ờ ỳ ừ ạ ỷ

ỷ ọ ự n

ạ ạ ế ể   n ố   ỷ ệ  USD, chi m 24,32% t ng v n hi n rõ nét qua các th i k . T  kho ng 20,67 t ổ   ộ ế ầ ư  USD, chi m 22,75% t ng  xã h i giai đo n 1991­2000 đã tăng lên 69,47 t đ u t ầ ư ướ ộ ầ ư ố v n đ u t   c ngoài  xã h i giai đo n 2001­2011. T  tr ng khu v c đ u t ơ ấ trong c  c u kinh t giai đo n 2000­2011 tăng 5,4%.

ộ ạ ự ự ế

ộ ồ

ẩ ầ

ệ ả

ệ ổ ớ

ứ c; đ i m i th  t c hành chính và hoàn thi n th  ch  kinh t ộ ệ ủ ụ ộ ệ ướ ề ầ ư ướ ướ ự ả ệ   ệ ả Khu v c này đã t o ra trên 2 tri u lao đ ng tr c ti p và kho ng 3­4 tri u ổ ơ ấ ế ấ ượ   ng ngu n nhân l c và thay đ i c  c u lao lao đ ng gián ti p, nâng cao ch t l ế ị   ể ộ đ ng, góp ph n thúc đ y vi c chuy n giao công ngh  c  v  máy móc, thi t b , ệ ẩ tri th c và kinh nghi m qu n lý; thúc đ y quá trình c i cách doanh nghi p nhà     ng; xây n d ng và hoàn thi n đ i ngũ cán b  qu n lý nhà n ự ệ ả ề ả ể ế c v  đ u t ế ị ườ  th  tr  n c ngoài.

ị ạ ể n

ế ủ Đ u t ướ ầ ư ướ ng Công nghi p hóa ­ Hi n đ i hóa c a Vi

ệ ố ầ ư ướ ủ ạ ưở ng c a khu v c đ u t n

ạ

ầ ư ướ ư ể ệ ầ ộ ơ ố  n

ệ ẩ ị

ị ấ ụ ả ị ạ n

ự ơ ấ ẩ ấ ượ ộ ố c ngoài đã t o nên m t s  ngành d ch v  ch t l ể ư ễ ố ế ể ộ   ơ ấ ộ c ngoài có tác đ ng m nh đ n chuy n d ch c  c u lao đ ng ự ệ ệ   t Nam. Trong khu v c công theo h ự ự ệ nghi p và xây d ng, t c đ  tăng tr   c ngoài bình ộ   quân đ t 18% năm, cao h n t c đ  tăng chung toàn ngành. Trong khu v c nông ­   lâm ­ ng  nghi p, đ u t c ngoài đã góp ph n chuy n d ch c  c u nông ả ạ   nghi p, đa d ng hóa s n ph m, nâng cao giá tr  nông s n xu t kh u… Trong ụ ầ ư ướ ị d ch v , đ u t   ng cao ị nh  vi n thông, du l ch qu c t ả , tài chính, ngân hàng, b o hi m, ki m toán,…

10

ẩ ấ ố ồ

ọ ấ ế ạ Ngoài ra, lu ng v n FDI còn góp ph n quan tr ng vào xu t kh u. Ch ẩ ng vào xu t kh u đã t o thu n l ng khuy n khích đ u t n

ầ ư ướ ệ ầ ướ c ngoài h ự ẩ ệ t Nam trong vi c nâng cao năng l c xu t kh u. Qua đó, giúp Vi ủ  ậ ợ   i   t Nam

ệ ả ầ ị ị ệ ướ ấ ỗ c tham gia và c i thi n v  trí trong chu i giá tr  toàn c u. ươ tr cho Vi ừ t ng b

ỉ ạ ự C  th , tr

ự ấ

ượ ầ thành nhân t c và d n tr

ướ t khu v c doanh nghi p trong n ổ ế ấ ạ ấ ẩ

ớ ấ ẩ ủ ụ ể ướ   c năm 2001, xu t kh u c a khu v c FDI m i ch  đ t 45,2% ẩ ủ ế ư ừ ể ả ầ ạ ổ    2003, xu t kh u c a khu v c này t ng kim ng ch, k  c  d u thô. Th  nh ng, t ố  ệ ự ở ắ ầ đã b t đ u v ả ẩ ẩ chính thúc đ y xu t kh u, chi m kho ng 64% t ng kim ng ch xu t kh u năm   2012.

ổ ơ ấ ặ

ỷ ọ ầ ả ặ ẩ ẩ ướ ấ   Các doanh nghi p FDI đã góp ph n làm thay đ i c  c u m t hàng xu t ơ ấ    tr ng s n ph m khai khoáng, m t hàng s  c p,

ề ầ ỷ ọ kh u theo chi u h tăng d n t ệ ả ng gi m t ế ạ  tr ng hàng ch  t o.

ờ ự ộ Cũng nh  có khu v c này nên đã tác đ ng tích c c t

ở ộ ệ ể ơ ấ ấ ấ ỹ ị  i vi c m  r ng th ấ   ng xu t kh u, nh t là sang M , EU, làm thay đ i đáng k  c  c u xu t

ị ườ ẩ ớ ấ ệ ự ớ ổ ấ ủ ườ ẩ ẩ ở ỹ tr  thành th  tr ng xu t kh u l n nh t c a Vi t Nam. tr ư kh u, đ a M

ự ầ ổ ị ườ ướ ạ

ệ ộ ị ế ng trong n ả ng n i đ a các s n ph m ch t l

ướ ả ẩ ả ậ ậ   c, h n ch  nh p ấ ượ   ẩ ng ư ướ   c c s n xu t, thay vì ph i nh p kh u nh  tr

ị Khu v c FDI còn góp ph n  n đ nh th  tr ị ườ ấ siêu thông qua vi c cung c p cho th  tr ấ ệ cao do doanh nghi p trong n đây.

ầ ư ng đ u t

ườ ệ

ủ ế i nguyên nhân ch  y u khi n môi tr ầ ư ướ ơ ở ạ ầ ố ế ề

ườ

ế ả ạ    VN gi m thu hút ư ậ ệ ệ   c ngoài là do giá đ u vào nh  nhiên li u, nguyên li u, v t li u còn ấ ễ   c vi n thông qu c t , ti n thuê đ t, chi phí ấ ạ ườ ướ ủ ậ   i khu i n c ngoài cao nh t t ậ ệ ố ế ầ ư ng đ u t    VN thi u h  th ng pháp lu t hoàn ạ ấ Tóm l ầ ư ướ đ u t  n cao, chi phí c  s  h  t ng nh  c ế ư l u thông hàng hóa cao, thu  thu nh p c a ng ự v c ASEAN. Ngoài ra môi tr ỉ ch nh, không nh t quán và không minh b ch .

ế ề ề ấ ử ụ ồ ươ . **** Đ  xu t ý ki n v  thu hút, s  d ng ngu n FDI trong t ng lai

ệ ể ấ

ạ

ị ấ  Đ nh h ứ +Th  nh t, ế ể ấ ượ ố ượ ườ ệ ả

ướ ề c chuy n bi n m nh v  thu hút FDI theo s  l ệ ng, công ngh  cao, thân thi n môi tr ớ ị ướ ấ ợ ả  t oạ   ả ng chung đ  thu hút FDI có hi u qu  nh t ph i ự ọ ọ   ng sang ch n l c các d  án ứ ạ   ẩ ng, s n ph m có s c c nh ế ủ ừ ề    c a t ng vùng, ng tái c u trúc n n kinh t

ố ướ b có ch t l tranh cao và phù h p v i đ nh h ừ t ng ngành và qu c gia.

ệ ứ ự ả ớ ặ  bi +Th  hai, đ c

ậ ỗ ố ị

ầ ủ ể ế ớ ừ ự i, t

ệ ẩ   t quan tâm thu hút các d  án quy mô l n, s m ph m ạ   c nh tranh cao tham gia chu i giá tr  toàn c u c a các t p đoàn xuyên qu c gia ệ ố ầ hàng đ u th  gi    đó xây d ng, phát tri n h  th ng các ngành, các doanh ỗ ợ nghi p h  tr .

11

ứ ự + Th  ba, quy ho ch

ợ ươ ị ế ủ ừ ể ạ  thu hút theo ngành, lĩnh v c, đ i tác phù h p v i l ố ả ầ ư ủ ừ  c a t ng đ a ph ớ ợ   i ừ   ng, t ng

ợ ổ ể ợ th  c a t ng vùng đ  phát huy hi u qu  đ u t vùng và phù h p t ng th  l ệ ố i ích qu c gia.

ể ớ ợ ẻ ế FDI v i l ạ   i th  giá nhân công r  sang c nh

+ Th  t ằ ầ ứ ư , chuy n d n thu hút ấ ượ ồ ự tranh b ng ngu n l c ch t l ng cao.

ạ ớ

ọ ầ ư ướ  đ u công tác v n đ ng n ộ   xúc ti n đ u t

ế ầ ư ế ậ c ngoài trong giai đo n t ầ ư  theo h ộ  theo m t  ch ầ i cũng c n chú   ớ ộ   ổ ướ Đ i m i n i ng: ủ  ươ ng  trình ch

ứ ả ộ ợ ứ +Th  5, chính sách đ u t ậ ừ ầ tr ng ngay t ộ ươ ng  th c  v n  đ ng, xúc ti n  đ u t dung, ph ệ đ ng, có hi u qu , phù h p.

ự ệ ả ứ +Th  6, p

ệ l

ượ ế ụ ả ườ

ả ả h i quan tâm đ n v n th c hi n và kh  năng gi ư ộ ỷ ệ ự ệ ữ ể ạ ả ệ t Nam nh ng năm g n đây.  ầ ư ướ ẫ ể ủ ự   i ngân c a d  án ế  ắ c coi nh  m t nút th t kinh t ầ ư   , ng đ u t ớ   ượ c v i Ti p t c c i thi n môi tr c ngoài đ  có th  c nh tranh đ n

ế ố ố ệ ụ  th c hi n v n FDI đang đ vì vi c s t gi m t ầ ủ vi mô c a Vi ự ấ tăng s  h p d n cho các nhà đ u t ướ các n ự ề c trong khu v c v  thu hút FDI.

_____________________

t y u và tác đ ng c a liên k t kinh t

ế ế ớ ươ

ấ ế ộ ậ t Nam gia nh p T  ch c th ứ ố ớ ổ ứ ệ ơ ộ ủ ạ ng m i th  gi ở t Nam khi tr  thành thành viên c a t ố   ế  qu c   i (WTO) và ủ ổ

ữ ứ Câu 4: Phân tích tính t ệ ế ế t ? Ti n trình Vi nh ng c  h i, thách th c đ i v i Vi ch c này?

* Khái ni m:ệ

12

ế ố ế ứ ễ ộ

ấ qu c t ố

ế Liên k t kinh t ả ủ ủ ể ệ ị

ế ớ ữ ứ ấ ộ    là m t hình th c trong đó di n ra quá trình xã h i ố ế ớ ự ấ ổ    v i s  tham ỏ ế   ậ ố ế ự ế  d a trên các hi p đ nh th a thu n và ký k t  qu c t ự   ấ ị ộ  v i nh ng c p đ  nh t đ nh (khu v c,  ch c kinh t

hóa s n xu t, phân ph i, trao đ i, tiêu dùng mang tính ch t qu c t gia c a các ch  th  kinh t ổ ể đ  hình thành nên các t toàn c u).ầ

ự ế ế ố ế ấ ế * S  hình thành liên k t kinh t qu c t là t ắ t y u, b t ngu n t ồ ừ

ữ nh ng nguyên nhân sau đây:

ệ ề ể ự + Do s  khác bi

ộ ượ ụ ợ

ế ạ

ượ ư ồ ự ượ

SX đ ố ỗ ướ ẩ ồ ự ố ữ   t v  trình đ  phát tri n, ngu n l c SX gi a các qu c gia ế ủ ậ ằ thành viên nên các LKKTQT đã đ   i th  c a các c hình thành nh m t n d ng l ẽ ậ   ứ bên, và tăng thêm s c m nh cho các bên liên k t. Vì v y các bên tham gia s  t n ổ ợ   ệ ụ ế ế t ki m t c  u th , ti d ng đ c phân b  h p ế ả ệ lý, nâng cao hi u qu  kinh t ậ ế ố i đa ngu n l c, các y u t c & kh i LKKT đó; ố , thúc đ y KT m i n

ố ừ ự ừ

ng (t ồ ở ướ ệ c có xu h

ể ấ ụ ệ ặ ớ ố    do hóa TM); v a mu n ộ   ng tìm ki m đ ng minh đ  hình thành m t   t là các i ích l n nh t, đ c bi

ự ị ườ + Do v a mu n th c hi n m  rông th  tr ế ả ướ ộ b o h  SX  nên các n ạ ợ ạ ả ằ ỗ ự i l ch  d a nh m đ t c  2 m c tiêu trên, đem l ướ n ỏ c nh ;

ầ ự

ấ ề ớ ự ạ ự

ườ ệ ệ

ở ộ ậ ể ự ế ả ố

i do v y 1 qu c gia không th  t ộ ố ế ể ế ế ẩ + Toàn c u hóa & khu v c hóa là nguyên nhân thúc  đ y s  hình thành   ỹ ậ   ế ươ ng m i, k  thu t,  th ọ   ế ầ ng hi n nay đã m  r ng trên bình di n toàn c u, liên quan đ n m i ệ   i quy t  có hi u  mình gi    khu phát tri n, liên k t kinh t

ẫ ầ ượ LKKTQT, các v n đ  l n trong lĩnh v c tài chình, kinh t môi tr ế ớ ố qu c gia trên th  gi ế ậ ả qu  vì v y đ n đ n phân công lao đ ng qu c t ự v c và toàn c u đ c hình thành;

• Vai trò và tác d ng:ộ

ệ ằ ỉ ế ế ớ  th  gi

ấ ề  Th c ch t n n kinh t ủ ự ộ ỉ

ệ

ự ể ự ố ớ ự ượ ố ệ i hi n nay đang ch  ra r ng, vi c hình thành ị và phát tri n c a các LKKTQT không ch  có tác đ ng t ch c c mà còn có tác ộ đ ng tiêu c c đ i v i s  phát tri n các quan h  KTQT nói chung, các thành viên trong kh i nói riêng, đ ể ể ệ c th  hi n:.

ướ

ệ ơ ấ i đ  khai thác t ướ  theo h ố   i ệ   ng hi n

ậ ợ ể ề ơ ộ c thành viên có c  h i và đi u ki n thu n l ế ể c chuy n d ch c  c u kinh t ộ + Các n ế ủ i th  c a mình, t ng b ở ướ ở ử ơ ộ ị ậ ể ừ ư ợ u l ạ đ i, m  ra c  h i phát tri n m  c a, h i nh p.

ẩ ệ ươ + Thúc đ y các quan h  th ạ ộ , các ho t đ ng kinh t ạ ng m i, đ u t

ầ ư ữ ế ớ ế ầ ự ớ ố khác c thành viên v i các khu v c khác, gi a kh i liên k t v i ph n còn

ướ ữ gi a các n ế ớ ạ ủ i c a th  gi l i.

ạ ể ả ị

ế ổ + T o th   n đ nh t ế ứ ề ạ ự ữ ộ ươ   ng đ i đ  phát tri n, t o kh  năng  ng bi n linh ế ế  ấ  th

ế ố ể ờ ho t v i nh ng bi n đ ng b t ng  bên ngoài khu v c và trong n n kinh t gi ạ ớ i.ớ

ự ụ ệ ệ ẩ ả ọ + Thúc đ y vi c áp d ng và nâng cao hi u qu  thành t u khoa h c công

ngh .ệ

13

ướ ệ ả ả ơ ộ ể + T o c  h i đ  các n c thành viên tăng vi c làm, gi m kho ng cách

ạ phát tri n.ể

ơ ộ ự ế ở

ậ + T o c  h i cho s  giao thoa, hòa nh p không ch  v  kinh t ậ ơ ấ ổ ứ mà còn  ộ ạ ự ả ỉ ề  ch c, chính sách, qu n lý xã h i... ư các lĩnh v c khác nh  pháp lu t, c  c u t

ữ ự ữ ạ ả ộ Bên c nh nh ng tác đ ng tích c c nêu trên, còn x y ra nh ng tác đông tiêu

ệ ỗ ư ự ố ớ c c đ i v i m i thành viên cũng nh  các quan h  KTQT nói chung, đó là:

ự ạ ộ ộ ẽ ẫ ớ ự ấ ẫ i s  l n át l n nhau và làm tăng thêm

ế ộ ố + S  c nh tranh n i b  s  d n t ứ ạ ủ ề tính ph c t p c a n n kinh t , đào sâu thêm h  sâu ngăn cách dân t c.

ữ ả ẫ

ự ủ ệ ả ả ầ ạ ắ + T o kh  năng làm n y sinh và gia tăng mâu thu n gi a các kh i liên  hóa ố ố ế ng, gi m hi u qu  tích c c c a tòan c u hóa, qu c t

ả ị ườ ế k t, chia c t th  tr kinh t .ế

ế ệ ậ * Ti n trình Vi t Nam gia nh p WTO:

ậ

ậ ơ c thành l p v i Ch  t ch là ông Eirik Glenne, Đ i s

ớ ủ ị ố ộ ệ   ệ t Nam n p đ n xin gia nh p WTO. Ban Công tác xem xét vi c 1995: Vi ạ ứ  ủ ị ượ ệ ậ ủ t Nam đ gia nh p c a Vi ừ ạ  1998–2004, Ch  t ch là ông Seung Ho, Hàn Qu c) i WTO (riêng t Na Uy t

ệ ụ ề ộ ị ươ ạ ­  8­1996: Vi t Nam n p “B  vong l c v  chính sách th ng m i”

ắ ầ ệ ị ươ ạ ươ ­   1996: B t đ u đàm phán Hi p đ nh Th ng m i song ph ớ ng v i Hoa

ỳ k  (BTA)

ế ươ ớ ọ ng v i Ban Công tác v

­   1998 ­ 2000: Ti n hành 4 phiên h p đa ph ạ ươ ạ

ủ ệ ế ậ ọ

ể ế ạ

ị ườ ở ử ề    ng m i vào tháng 7­1998, 12­1998, 7­1999, và Minh b ch hóa các chính sách th t Nam 11­2000. K t thúc 4 phiên h p, Ban công tác c a WTO đã công nh n Vi   ạ   ơ ả c  b n k t thúc quá trình minh b ch hóa chính sách và chuy n sang giai đo n đàm phán m  c a th  tr ng.

ứ ế ớ ỳ ­ 7­2000: ký k t chính th c BTA v i Hoa K .

ệ ự ­ 12­2001: BTA có hi u l c

ươ ứ ế ọ ng th  5 v i Ban Công tác. Vi

ớ ụ ắ ầ ế ề ị

ả ươ ệ    ­ 4­2002: Ti n hành phiên h p đa ph t ầ ư   Nam đ a ra B n chào đ u tiên v  hàng hóa và d ch v . B t đ u ti n hành đàm phán song ph ng.

ươ ộ ố ớ ­  2002 – 2006: Đàm phán song ph ầ   ng v i m t s  thành viên có yêu c u

ọ ố ớ đàm phán, v i 2 m c quan tr ng:

ế ươ ớ ớ ­  10­2004: K t thúc đàm phán song ph ấ ố ng v i EU ­ đ i tác l n nh t

ế ươ ố ố ỳ ng v i Hoa K  ­ đ i tác cu i cùng

­  5­2006: K t thúc đàm phán song ph ầ ố ươ trong 28 đ i tác có yêu c u đàm phán song ph ớ ng.

ế ươ ố ­  26­10­2006: K t thúc phiên đàm phán đa ph

ứ ệ ậ ủ ng cu i cùng, Ban Công ổ   t Nam. T ng

ươ ọ tác chính th c thông qua toàn b  h  s  gia nh p WTO c a Vi ộ c ng đã có 14 phiên h p đa ph ế  tháng 7­1998 đ n tháng 10­2006. ộ ồ ơ ừ ng t

14

ệ ủ ạ ặ ọ ­   7­11­2006: WTO tri u t p phiên h p đ c bi t c a Đ i H i đ ng t

ổ ể ạ ng m i Tr

ứ ế ạ ng Đình Tuy n và T ng giám đ c T  ch c Th ị ố ư ị

ươ ộ ạ   ộ ồ i ộ ưở   ng t Nam vào WTO. Ngày 7/11/2006, B  tr ế  ạ ng m i Th ế   ệ t Nam k t   ng và ủ ươ ng, đa ph

ế ể ừ ệ ơ ệ ậ ệ Geneva đ  chính th c k t n p Vi ổ ứ ươ ươ ể ươ Th ậ ớ gi i (WTO) Pascal Lamy đã ký vào Ngh  đ nh th  gia nh p c a Vi ạ thúc 11 năm ti n hành hàng lo t các cu c đàm phán song ph ấ tham v n k  t ậ  khi đ  đ n gia nh p vào năm 1995.

ậ ượ ứ ủ ­ 11­1­2007 WTO nh n đ

ệ ệ c CHXHCN Vi t Nam. K  t ố   ẩ c quy t đ nh phê chu n chính th c c a Qu c ầ   ở ể ừ t Nam tr  thành thành viên đ y ế ị  đây, Vi

ộ ướ h i n ủ ủ đ  c a WTO.

ệ ủ ướ

ấ ầ ớ ả ả ậ Lí do gia nh p WTO c a Vi ể ể ư ủ t Nam cũng nh  c a ph n l n các n ệ ẩ

ệ ố ế ệ

ả ộ ị ườ ệ ố ầ ư ự ự ớ ng qu c t t Nam cũng hi v ng thu hút thêm v n đ u t

ọ ố ớ ệ ộ ợ ữ ệ ọ i ích quan tr ng n a đ i v i Vi t Nam, nh t là sau m t s

ấ ạ

ớ ơ ơ ấ ủ ệ

ướ ữ ế ạ ả ơ c ti p theo v

c đang ề   ẩ phát tri n khác là đ  có đ ng l c thúc đ y xu t kh u do ph i c i thi n các đi u ở ộ . Cùng v i vi c m  r ng doanh s  hàng ki n tham gia vào th  tr   ế   ố  tr c ti p nông s n và d t may, Vi ộ ố  ướ n c ngoài. M t l ụ ệ ệ   ạ ỳ i Hoa K  (cá da tr n, tôm) và EU (xe đ p), chính là vi c v  ki n bán phá giá t ậ   ế ế ả ậ ế i quy t tranh ch p c a WTO. Sau cùng, vi c gia nh p ti p c n v i c  ch  gi ẽ ạ ự ề  cũng s  t o ra đ ng l c m nh h n cho nh ng c i cách trong n ướ ị ng đ nh h ộ ị ườ ng th  tr

ứ ủ ơ ộ ệ ậ * C  h i và thách th c c a Vi t Nam khi gia nh p WTO

ở 11­1­2007, Vi

ự ể

ự ệ ứ ầ ầ ủ ủ ữ ạ ớ ươ ấ ệ ấ ướ ở m  ra c  h i m i cho s  phát tri n đ t n ổ ứ ượ ượ  ch c th v ầ t Nam tr  thành thành viên đ y đ  c a WTO. S  ki n này   ả   ả c và c  nh ng thách th c c n ph i ng m i l n nh t toàn c u. ớ ơ ộ t qua khi VN đ c tham gia vào t

ơ ộ C  h i

ế ệ M t làộ

ị ườ ậ c ti p c n th  tr ẩ ế ậ ng hàng hoá   ượ ắ   c c t

ả ị ượ ậ t Nam đ : khi gia nh p WTO, Vi ớ ứ ướ ụ ở ấ ả ị t c  các n c thành viên v i m c thu  nh p kh u đã đ và d ch v    t ệ ố ử ụ ị t đ i x . gi m và các ngành d ch v , không b  phân bi

ệ ế ệ ậ Hai là: V i vi c hoàn thi n h  th ng pháp lu t kinh t ơ  theo c  ch  th

ủ ộ ị ng đ nh h

ạ ệ ườ ủ ủ ị ớ ệ ướ ng xã h i ch  nghĩa và th c hi n công khai minh b ch các thi ng kinh doanh c a Vi ế ị  ế   t   t Nam ngày

ả ượ ả ệ ệ ố ự ườ tr ế ch  qu n lý theo quy đ nh c a WTO, môi tr càng đ c c i thi n.

ư ệ ẳ t Nam có đ

ạ ị

ằ ợ ơ kinh t

ị ế   c v  th  bình đ ng nh  các thành ơ ộ ể  ầ ươ ạ ng m i toàn c u, có c  h i đ ơ ế ớ  m i công b ng h n, h p lý h n, có   ủ ủ ấ ướ ằ ể ả ệ ệ ậ ượ Ba là: Gia nh p WTO, Vi ệ viên khác trong vi c ho ch đ nh chính sách th ấ ế ậ t l p m t tr t t đ u tranh nh m thi ệ ợ ề đi u ki n đ  b o v  l ộ ậ ự i ích c a đ t n c, c a doanh nghi p.

ố ề ậ

ộ  Vi c gia nh p WTO, h i nh p vào n n kinh t ả ậ ả ế ế ế ớ  th  gi ả ủ c, b o đ m cho ti n trình c i cách c a Vi i cũng thúc   ệ   t

B n là: ế ồ ướ ả ơ ệ ệ ả ẩ đ y ti n trình c i cách trong n ộ ơ Nam đ ng b  h n, có hi u qu  h n.

15

ự ử ữ ớ

ệ ậ

ớ ị ế ủ ả ườ ổ ề ệ ể ệ ị Năm là: Cùng v i nh ng thành t u to l n có ý nghĩa l ch s  sau 20 năm   ườ ẽ ố ế ạ   ớ Đ i m i, vi c gia nh p WTO s  nâng cao v  th  c a ta trên tr , t o ng qu c t ạ   ố ố ệ i đ i ngo i. đi u ki n cho Vi t Nam tri n khai có hi u qu  đ ng l

Thách th cứ

ạ ắ ơ ơ

th  tr

ự ị ườ  khu v c và  ả ắ ễ ẩ

ế ớ ệ ộ ẽ ễ ơ   (1) C nh tranh s  di n ra gay g t h n trên bình di n r ng h n, sâu h n. ạ ạ ế ớ i, c nh tranh C nh tranh trong     di n ra ngay trên ng th  gi ỡ ỏ ầ   ậ ế ứ ả ệ ộ ị ị ườ  n i đ a do Vi t Nam ph i c t gi m m c thu  nh p kh u, d  b  d n th  tr ng ế các hàng rào phi quan thu  theo cam k t v i WTO;

ẳ ố ợ ữ

ự ị ễ ự ấ ng là các n ố i ích gi a các qu c gia tăng lên và   ạ   t. S  phân hoá giàu nghèo cũng di n ra m nh

ơ ấ ệ (2) S  b t bình đ ng trong phân ph i l ệ ướ ườ th c nghèo ch u thi ơ h n, nguy c  th t nghi p tăng lên;

ỳ ộ ẫ (3) Tính tu  thu c l n nhau gi a các n

s  tăng lên  ả ứ ướ ế ẽ ề ữ đòi  c và n n kinh t ự   ả ế  có kh  năng ph n  ng tích c c c c  s  đ  n n kinh t

ả ạ ượ ơ ở ể ề ế ướ ữ ủ ế ố ế h iỏ  chúng ta ph i t o đ tr ộ c nh ng bi n đ ng c a kinh t qu c t ;

ữ ệ ặ ả ườ ệ ả ng, b o v  an

ấ ả ắ ữ ộ (4) Đ t ra nh ng v n đ  m i trong vi c b o v  môi tr ố ninh qu c gia, gi ệ ề ớ  gìn b n s c văn hoá dân t c.

__________________________

16

ệ ươ

Câu 5: Trình bày các nguyên t c c  b n trong quan h  th ư ế ắ ơ ả ữ ụ ệ ắ ạ   ng m i   t Nam đã v n d ng nh ng nguyên t c này nh  th  nào trong

ố ế ạ ộ ạ ươ . Vi qu c t ho t đ ng ngo i th ậ ng?

ứ ủ TMQT là m t hình th c c a QHKTQT th  hi n

ộ ữ

ữ ằ ắ ổ ể ệ ở ướ ấ c l y ti n t ư ạ ợ i l ạ ộ  các ho t đ ng trao   ớ   ề ệ i  làm môi gi   i ích cho các bên tham

ổ đ i mua bán các HH h u hình và vô hình gi a các n tuân theo nguyên t c trao đ i ngang giá nh m đ a l gia

ắ ơ ả ệ ươ ạ * Các nguyên t c c  b n trong quan h  th ng m i qu c t ố ế :

ắ ố ­ Nguyên t c t i hu  qu ệ ốc (MFN – Most Favoured Nation):

ố ươ ạ

ệ ư ề ạ nghĩa là các bên tham gia trong ng m i dành cho nhau nh ng đi u ki n  u đãi không kém

ướ ố ệ * T i hu  qu c trong th ệ ế ươ quan h  kinh t  th ữ ư ơ h n nh ng  u đãi mà mình dành cho các n ố ế ng m i qu c t ữ c khác.

ộ ắ ủ * N i dung c a nguyên t c:

ư ệ ễ ả ­ T t c  nh ng  u đãi và mi n gi m mà 1 bên tham gia quan h  kinh t

ặ ẽ ứ ươ ả ộ ế    c th  3 nào thì cũng ệ ứ ề ữ ấ ả ố ế ạ th ng m i qu c t ph i dành cho bên kia (bên th  2) đ đã ho c s  dành cho b t k  m t n ượ ưở c h ấ ỳ ộ ướ ng m t cách không đi u ki n.

th

ạ ­ Hàng hoá di chuy n t ố ế ư m t bên tham gia trong quan h  kinh t ứ ả ị

ể ừ ộ ổ ủ ữ ế ậ ớ ổ

ế ươ   ệ ng ế ộ ướ ẽ c s  không ph i ch u m c thu  và  đ a vào lãnh th  c a m t n m i qu c t   ổ ẩ   ủ ụ ơ phí t n cao h n m c thu  và nh ng th  t c, phí t n so v i hàng hóa nh p kh u ừ ộ ướ  m t n t ứ ứ c th  3.

ỗ ụ ụ ị

ự ề

ậ ợ ơ ự ị

ộ ử ụ ượ ị i h n s  đãi ng  dành cho hàng hóa d ch v  có xu t x  t ướ c đãi ng  nh c thành viên đ

ệ ụ ể ủ ộ ấ ứ ừ ướ ị ườ ấ ả ­ Áp d ng trong WTO:  M i thành viên dành cho hàng hóa d ch v  …hay ẩ ệ ầ ư  theo đi u ki n c  th  c a các hi p đ nh s  đãi ng  c a kh u không nhà đ u t   ấ ứ ừ  ầ kém ph n thu n l ư  ộ thành viên khác;  Hàng hóa có xu t x  t ng t nhau trên th  tr các n c thành viên. t c  các n

ố ỉ ơ ở ạ ng m i trên c  s  các

ươ ệ Đây là nguyên t c đi u ch nh các m i quan h  th ị hi p đ nh th ề ắ ươ ạ ng m i đa ph ng, chóng phân bi ệ ươ ệ ố ử t đ i x .

ươ ắ ượ ng pháp áp d ng nguyên t c: MFN đ ề   c áp d ng vô đi u

* Ph ặ ụ ạ ệ ữ ệ ấ ị ườ ki n, m c dù có nh ng ngo i l nh t đ nh, đó là các tr ụ ợ ng h p:

17

ậ ị ­ M u d ch trong FTA (Free Trade Area).

ữ ệ ậ ỏ ị ươ ạ ự ­ Nh ng  u đãi trong các Hi p đ nh và th a thu n th ng m i t ặ    do ho c

ư ề ả các liên minh v  h i quan.

Ư ướ ể ế ­  u đãi dành cho các n ế ộ ư c đang phát tri n (ch  đ   u đãi thu  quan ph ổ

ậ c p – GSP – Generalized System Preference).

ệ ứ ạ khác: các bi n pháp t

ậ v  trong th ẩ ừ ướ  n ế  ươ ng m i: áp m c thu ả   c khác vào, hàng hóa  nh

ệ ệ t l ặ ố ế ự ệ cao h n v i m t hàng bán phá giá nh p kh u t ưở h ­ Các bi ớ ơ ng đ n qu c phòng an ninh…

ắ ố ử ố ­ Nguyên t c đ i x  qu c gia

ộ ắ * N i dung nguyên t c:

ệ ạ

­ Các bên tham gia trong quan h  kinh t ữ ướ

ư ọ ư ế   ng m i cam k t dành cho ộ ị   ị ườ ng n i đ a c mình → ướ

ệ ố ử ộ ị ủ ộ ướ ố ố ế ươ  th ư hàng hóa, công dân, công ty n c ngoài nh ng  u đãi trên th  tr gi ng nh  m i  u đãi dành cho hàng hóa, công dân và công ty n ị ườ ch ng phân bi ng n i đ a c a m t n t đ i x  trên th  tr c.

ị ườ ớ ­ V i hàng hóa là bình đ ng v  c  h i c nh tranh trên th  tr ộ ị   ng n i đ a

ẵ ướ ớ ướ ữ ấ ề ơ ộ ạ c v i hàng hóa n c ngoài. ả gi a hàng hóa s n xu t trong n

ế ở ữ ­ V i hàng hóa liên quan đ n s  h u trí tu : không phân bi ệ ố ử ớ   t đ i x  v i

ườ ở ữ ớ ướ công dân n c khác (là ng ệ i s  h u hàng hóa đó).

ụ ả ạ ị ấ ả ị ­ V i hàng hóa là th ng m i d ch v : đ m b o cho các nhà cung c p d ch

ụ ủ ọ ư ộ ị ấ ươ ị ụ ườ ướ v  ng c ngoài và d ch v  c a h  nh  các nhà cung c p n i đ a. ớ i n

ươ ụ ứ ắ * Ph ng th c áp d ng nguyên t c:

ệ

ng m i t ươ ạ ạ ả ị ườ   ng i th  tr ệ   ng, c  quan h  đa

ươ ạ ị ệ ố ử ế ươ  th Không phân bi ấ ị ộ ụ ố m t qu c gia nh t đ nh. Áp d ng trong c  quan h  song ph ơ ở ệ ươ ng trên c  s  hi p đ nh th ph t đ i x  trong quan h  kinh t ệ ả ế ng m i đã ký k t.

­ Các ngo i l ạ ệ :

ầ ư ướ Ư ằ +  u đãi cho nhà đ u t n c ngoài nh m thu hút FDI.

ớ ớ ả ệ ạ ẩ

+ Áp d ng các bi n pháp t ể ả i biên gi ầ ả ộ ộ ẩ ả ượ ướ ụ ng đ  b o h  m t ph n s n ph m và nhà s n xu t trong n ặ ạ   ậ i v i s n ph m nh p kh u ho c h n ấ ẩ c. ế ị ch  đ nh l

ắ ươ ỗ ắ ạ ­ Nguyên t c t ng h  ­ nguyên t c có đi có l i.

ộ ố ế ươ các bên tham gia th * N i dung:

ươ ứ ạ ng m i qu c t ệ ự ớ ng t ng x ng trong quan h  buôn bán v i nhau d a trên c ữ    dành cho nhau nh ng ơ

ượ ế ủ ư u đãi và nhân nh ự ở ề s  ti m l c kinh t c a cá bên tham gia.

18

ứ ứ ộ ư ề ệ ượ ng ph ụ * Ph ng th c áp d ng:

ự ộ ế ủ ươ ề thu c vào ti m l c kinh t ụ  m c đ   u đãi và đi u ki n nhân nh  c a các bên tham gia.

ạ :

­ Nguyên t c minh b ch hóa trong chính sách kinh t ươ ế là m t nguyên ộ ề ủ ề ắ ố ủ ự ắ t c then ch t c a t do hóa đa ph ng c a GATT (đi u X) và GATS (đi u III).

ắ ươ ạ * N i dung:

ề

ế ậ ộ ệ ạ ủ ế ươ ng m i c a nhau, ban hành r ng rãi quy đ nh v  th

ủ ề ế ầ ộ ạ ng m i, tr  l

ả ờ ổ ươ ể ạ ố ế  ỏ ộ ng m i qu c t  nguyên t c này đòi h i các bên tham gia th ổ ề  ẵ ả ầ ạ ph i c n t o cho nhau đi u ki n bình đ ng trong ti p c n, trao đ i thông tin v ề ươ   ị ơ ế ộ ng ch  đ  và c  ch  th ự ạ ủ ướ ế ị ể ế   c mình, xây d ng và duy trì th  ch  cho phép rà soát các quy t đ nh m i c a n ươ ả qu n lý có tác đ ng đ n th   i yêu c u v  thông tin c a các thành ề ữ viên khác và đ  thông báo v  nh ng thay đ i trong chính sách th ng m i.

ứ ươ ả ố * Ph

ầ ố ị

ể ị

ể ậ ị ứ ự ị ạ ố ớ   ụ  các thành viên ph i công b  và thông báo s m ấ ế ậ   t l p đ u m i cung c p thông tin đ  qua đó các ề ệ ố ượ   c thông tin v  h  th ng lu t đ nh quy đ nh ụ ủ   ng m i qua các lĩnh v c d ch v  c a nhau, đáp  ng m i quan

ng th c áp d ng: các thông tin quy đ nh chung, thi ậ thành viên khác có th  thu nh n đ ươ ế liên quan đ n th ủ ọ tâm c a h .

ế ợ ặ ệ ố ậ ­ Thông tin bí m t liên quan đ n l i ích đ c bi t và an ninh qu c gia là

ngo i l ạ ệ .

ắ ư ­ Nguyên t c  u đãi cho các n c đang phát tri n:

ướ ứ ư ế

ề ấ ị ộ ố ả ệ ẩ ọ ể là ch  đ  thu  quan ế ế ộ   c  công u đãi ph  c p (GSP), là hình th c  u đãi v  thu  quan do các n   ướ   ậ ừ c ướ  các n

ổ ậ ư ể nghi p phát tri n dành cho m t s  s n ph m nh t đ nh mà h  nh p t đang phát tri n.ể

ự ị

ả ậ ầ

ướ ẫ ướ ặ ng d n đ c bi

ụ ­ Trong lĩnh v c d ch v : + Các n ướ ữ ệ  các n ụ

ươ ể ậ

ớ ể ụ ở ệ t cho các nhà cung c p d ch v   ề ị ỹ ể ạ ể ượ ệ ữ ụ ệ ầ ị

ấ   ụ ố ế c phát tri n ph i l p đ u m i ti p xúc v i nhi m v  cung c p ấ ữ ị   c đang phát nh ng h ỉ ẫ ồ ệ ữ ể tri n. Nh ng thông tin này bao g m nh ng ch  d n v  d ch v  công ngh  mà   ạ   ạ ề ướ c đang phát tri n có th  đ ng m i c. V  các khía c nh k  thu t và th n ậ ấ ủ c a vi c cung c p d ch v , vi c đăng ký công nh n đ  đ t nh ng yêu c u có   tính chuyên môn.

ấ ể

ể ị ầ

ị ả các n

ọ ố ớ ướ

ể ể ự ế   c đang phát tri n có th  tr c ti p ể ứ   ướ c phát tri n đ  đáp  ng, i các n ầ   ể ể c phát tri n ph i chuy n yêu c u   c đang phát ậ   ể c đang phát tri n có th  thành l p

ư

ướ ư ể

ắ ạ ỗ , Th

t đ i x  (thông qua nguyên t c t ạ ạ ố ử ố ố ướ ụ ủ + Các nhà cung c p d ch v  c a các n ạ ố ế ư ầ đ a yêu c u thông tin cho đ u m i ti p xúc t ướ ụ ở ượ ạ ấ i các nhà cung c p d ch v   c l ng ủ ố ế ầ ấ cung c p thông tin cho đ u m i ti p xúc c a h  đ i v i các n ướ ủ ướ ể tri n thông qua chính ph  n c đó. CÁc n ố ơ ầ đ u m i thông tin muôn h n 2 năm (1/1/1997). ắ   ắ ộ ố ắ Ngoài các nguyên t c trên còn có m t s  nguyên t c khác nh : Nguyên t c ạ ươ c đang phát tri n…. ng h , nguyên t c minh b ch hóa,  u đãi cho các n   t ắ ơ ả ủ   ố ế ệ ự ế ươ ng m i qu c t  hi n nay áp d ng theo 5 nguyên t c c  b n c a Th c t ệ  ắ ố ươ WTO là: (1) Th ng m i không phân bi i hu ơ   ự ắ  do h n qu c và nguyên t c đ i x  qu c gia). ụ ệ ố ử ươ ; (2)  Th ng m i ngày càng t

19

ườ ễ ự ướ ng đàm phán). c đ

ể ự ạ ằ

ườ ạ

ế ằ ẳ ư  (b ng cách dành  u đãi h n cho các n

ượ   ứ ằ ; (3)D  d  đoán (t c có th  d  đoán tr c) (b ng con đ ẩ   ạ  ; (4)­ T o ra (nh m thúc đ y) ị ộ ổ ế ờ nh  cam k t, ràng bu c,  n đ nh và minh b ch. ơ  ;(5)­ Khuy n khích phát tri n ế ể   ng c nh tranh ngày càng bình đ ng h n. môi tr ể   ướ ơ ả và c i cách kinh t c kém phát tri n nh t).ấ

ắ * Vi

ạ ộ

ướ ạ ệ ượ ớ ướ ữ t Nam b ẩ

ậ ạ ắ ầ ạ c đ y m nh, trên c  s  t ng b ố

ủ ữ ế ỷ ướ ớ ậ c v i nh ng b ư ế t Nam đã v n d ng nh ng nguyên t c này nh  th  nào trong   ờ ỳ ổ ạ   c sang th i k  Đ i m i, ho t ơ ở ừ ế   c thi t ự ự ượ   ộ c ư   ọ ướ c đi th n tr ng nh ng

ệ ng đ i hi u qu .   ậ ậ ụ ậ ệ ươ ạ Khi Vi ng:   ho t đ ng ngo i th ạ ươ ộ đ ng ngo i th ng cũng b t đ u đ ệ ươ ậ l p quan h  th ng m i, đa d ng hóa đ i tác. Quá trình h i nh p th c s  đ ậ ắ ầ b t đ u vào th p niên 90 c a th  k  tr ả ươ t T  khi gia nh p WTO , Vi

ố ế ớ ươ ọ ề ớ ố

ộ ệ t Nam tham gia h i nh p sâu vào th ế ế ị ừ ộ ề ậ

m t n n kinh t ạ ớ ầ ộ ề ổ ố

ầ ớ ổ ề ươ ươ ng v  th

ữ ớ ớ

ạ

ầ ệ ố ử ượ ờ ươ ế ạ ự c th  và l c trong th ự ng m i ngày càng t t đ i x , thu

ố ừ ạ   ng m i ệ    v i vi c đàm phán, ký k t nhi u FTA v i các đ i tác quan tr ng.  đã qu c t ế  ệ ấ giúp Vi t Nam t  b  bao vây c m v n thành m t n n kinh t ệ ươ ế ớ   ở m , có quan h  th i, ng m i v i g n 240 qu c gia và vùng lãnh th  trên th  gi ầ ư ừ ướ ố ố  t   c và vùng lãnh th . Ph n l n các đ i tác này đã  trên 80 n thu hút v n đ u t ạ ớ ỏ ậ ệ   ặ ươ t ng m i v i Vi ng ho c đa ph có nh ng th a thu n song ph ầ ệ   ậ ự ộ ổ ấ t Nam (l n nh t là trong khuôn kh  WTO).  V i tinh th n tích c c h i nh p, Vi ượ   ươ c ng m i toàn c u, có đ Nam ngày càng nâng cao đ ế  ớ ề ợ nhi u l i ích to l n nh  th  do, ít phân bi ơ .    ả ấ su t gi m  h n

_______________________

ự ậ t y u c a h i nh p kinh t

ấ ế ủ ộ Câu 6: Phân tích th c ch t, tính t ị ự ậ do ASEAN ế  (AFTA) và l ố    qu c i íchợ

ế ệ ấ ự ủ Khu v c m u d ch t t Nam khi tham gia vào liên k t này ế t ? Làm rõ vai trò c a  ủ c a Vi

ự ấ ế ủ ấ * Th c ch t và tính t t y u c a HNKTQT

ố ế (International Economic Intergration) đ

qu c t ế ề ộ ế ị ườ và th  tr

ở ử ể  ế  ị

ươ ươ ộ ế ậ H i nh p kinh t ắ ỉ ch  quá trình g n k t n n kinh t ự ế ớ ị ườ ng th  gi và th  tr ấ ườ ng trên các c p đ  đ n ph tr i (khu v c thông qua các bi n pháp t ộ ơ ng, song ph ượ ử ụ c s  d ng đ ố ớ ề ủ ng c a m t qu c gia v i n n kinh t ự ệ  do hóa và m  c a th ươ ng và đa ph ng).

ấ ủ ụ ậ ộ qu c t

ự ộ ố ề ấ ượ ệ ướ ố c v i các đ i tác, k  c

ệ  là vi c các n ớ ợ ế ể ố ự ữ ư ế   c tìm ki m ể ả  ằ    nh m

ằ ự ể ủ ể ả ố ế Th c ch t, m c đích c a h i nh p kinh t ọ m t s  đi u ki n nào đó mà h  có th  th ng nh t đ ế ạ dành cho nhau nh ng  u đãi, t o ra s  công b ng trong h p tác kinh t ế ậ ụ . khai thác kh  năng c a nhau và t n d ng nguôn l c đ  phát tri n kinh t

ư ậ ủ ể ủ ề ố ủ

ố ế ự ệ ế Nh  v y, ch  th  c a HNKTQT là các qu c gia có n n kinh t ế ộ đ ng tham gia các liên k t kinh t ế ộ ậ  đ c l p, ch ế  và th c hi n các cam k t chung. qu c t

ố ố ế ự ế ệ ậ là th c hi n m  c a n n kinh t

qu c t ươ ệ ộ

ậ ở ấ ả ng. Trên góc đ  song ph ế ệ ể ề ố ố Ở ạ  ph m vi qu c gia, h i nh p kinh t ự th c hi n h i nh p  ươ ph ộ ộ ơ  c p đ  đ n ph ự ng, các qu c gia ph i th c hi n phát tri n kinh t ở ử ề ế   , ươ ộ ng và đa   ớ   ắ  qu c gia g n li n v i

20

ạ ộ ế i, tham gia sâu r ng vào các ho t đ ng kinh t qu c t ố ế

ạ ầ ươ ế kinh t và các t ế ớ  khu v c và th  gi ế ổ ứ , th ự  ch c kinh t ộ ự ng m i khu v c và toàn c u.

ấ ế ộ ấ ế ừ ữ t y u: là m t t ấ t y u xu t phát t nh ng nguyên nhân khách

* Tính t quan

ự ủ ỗ ướ   c

ể ồ ạ ẻ ứ ế ể ậ ế ộ ầ ộ ự ­  Do s  tác đ ng c a xu th  tòan c u hóa và khu v c hóa, vì v y m i n không th  t n t i và phát tri n m t cách riêng l , đ ng ngoài xu th  chung.

ạ ẽ ủ ự ượ ượ ạ ỏ

ể ợ ự ượ ả

ự ố ố ế ố ướ ừ lôi kéo các qu c gia vào gu ng máy chung, t ng b ấ ả   t ra kh i ph m vi ng s n xu t đã v ấ ẩ ố ế  đã thúc đ y phân công lao   ng s n xu t qu c t ả ộ   ồ c ph i h i

­ Do s  phát tri n m nh m  c a l c l ộ m t qu c gia tr  thành l c l ộ đ ng qu c t nh p.ậ

ữ

ọ ỹ ự ề ể ậ ạ ộ

ẽ ủ ả ướ ủ ơ ộ ể ừ

ạ ượ ể ệ   ự ậ ừ ạ ­ Do s  phát tri n m nh m  c a khoa h c k  thu t v a t o ra nh ng đi u ki n, ụ   ế ớ ự ừ ạ c ph i có s  liên k t v i bên ngoài đ  t n d ng v a t o ra áp l c bu c các n ế ủ ủ   ự ữ ợ l  nh ng thành t u chung c a i th  c a mình và tranh th  c  h i phát tri n t ạ nhân lo i đã đ t đ c.

ể ế ổ ổ ị

ạ ố ầ ự ể ủ ố ọ ố ầ ­ Do s  thay đ i trong xu th  ngo i giao và nhu c u hòa bình,  n đ nh đ  phát ạ ằ tri n c a m i qu c gia, thay đ i đ u b ng đ i tho i.

ủ ­ Nguyên nhân ch  quan:

ố i đ u

ờ ạ ế ế ể ả ế ượ ế ớ ề ở  trong th i đ i m i, do đó t ể    vào tình tr ng thi u ngu n l c do phát tri n ầ   ự c yêu c u ạ  mình không th  gi ồ ự i quy t đ

ọ + M i qu c gia trên th  gi ớ kinh t phát tri n.ể

ầ ể ề

ế ế ậ

ậ ứ ạ ệ ủ ầ ộ ắ  là cu c c nh tranh gay g t ph c t p đ ề ạ  đó t o đi u ki n c ng c c đ u tìm cách h i nh p vào xu   ể  ạ ố  c, t

ộ ậ + Do nhu c u phát tri n tránh t ộ th  chung. H i nh p kinh t ể ệ góp ph n vào vi c phát tri n kinh t ữ ữ ố an ninh qu c phòng, gi ướ ụ ậ t h u các n ộ ố ế  qu c t ế ủ ấ ướ ừ  c a đ t n ộ ả ắ  v ng đ c l p, b n s c dân t c…

ị ị ậ ự ế ắ t   t t  là AFTA t Đ nh  nghĩa:

ộ ươ do (AFTA) đa ph

ượ ư

ữ ộ c đ a ra t   ch c   vào   tháng   1/1992   t

ạ ự ng m i t ậ ứ ạ ế ỉ ủ ế ứ ố i thi u các bi u thu  trong khu v c và xóa b

n

ế

ệ . Quy t đ nh thành l p AFTA đ ổ ầ ng   đ nh   ASEAN   l n   th   4,   t ươ ướ ự ng m i trong các n  do hóa th ự ể ể ự ầ ư ướ ộ ị  ASEAN có m t đ nh h ế ự ơ ị ườ ơ ấ ườ ề ự Khu v c   M u  d ch  T   do ASEAN (vi ị ASEAN Free Trade Area) là m t hi p đ nh th ế ị ướ ố gi a các n c trong kh i ASEAN ứ ượ ị H i   ngh   Th ụ Singapore. M c tiêu c a AFTA là t ả ệ thông qua vi c gi m đ n m c t ế các hàng rào phi thu  quan, thu hút đ u t khích các ngành kinh t tr ừ  ươ   ng ạ   i ạ   i c ASEAN   ỏ  ế   c ngoài vào khu v c và khuy n ị  ộ ướ ng r ng h n và mang tính th ự ả  trong lĩnh v c s n xu t và th  tr ng khu v c h n cho các n n kinh t ng.

ố ớ ủ ự : * Vai trò c a Afta đ i v i khu v c

ự ư ưở ấ ng nhanh nh t th ế

ọ ­ AFTA có vai trò quan tr ng "nh  là khu v c tăng tr ạ ớ ớ ị ướ ố ạ ng đ i ngo i m nh". i v i đ nh h gi

21

ẽ ế ụ ơ ộ ố ả ả ấ

ẩ ế ự ữ ế ộ ộ

t nh t cho ASEAN thúc đ y phát   ề    trên m t c  s  b n v ng và tác đ ng m t cách tích c c đ n n n ỗ ­ AFTA s  ti p t c b o đ m c  h i t ộ ơ ở ề ộ  c a m i m t thành viên. ể tri n kinh t ế ủ kinh t

ọ ­ AFTA đóng vai trò quan tr ng nh  m t công c  tăng c

ụ ư ộ ố ợ ố ơ ủ ườ ạ ộ t h n các ho t đ ng kinh t ả   ng kh  năng ế ng c a các thành viên và giúp ph i h p t ng l

ượ ươ th ủ c a các thành viên.

ướ ể ử ụ ư ộ ầ ố ọ ớ   c thành viên có th  s  d ng AFTA nh  m t cây c u n i h  v i

­ Các n ế ề n n kinh t ầ    toàn c u.

ễ ữ ề ỉ ở ấ c xem nh  m t di n đàn đi u ch nh h u ích c p đ ộ

­ AFTA có th  đ ự ư ộ ủ ụ ằ ể ượ ứ khu v c nh m đáp  ng các m c tiêu c a WTO.

ố ớ ủ * Vai trò c a Afta đ i v i VN :

ể ể ệ ệ ­ Là đi u ki n đ  Vi

ơ ấ ộ ướ ạ ể ẩ ấ ệ ấ ở ề ng CNH, HĐH, ph n đ u đ  Vi t Nam đ y m nh quá trình chuy n d ch c  c u kinh c công ị  thành m t n t Nam tr

theo h ệ ướ ế t nghi p vào năm 2002.

ộ ậ ợ ề ệ ấ ẩ i cho xu t kh u hàng hoá sang

ẽ ạ ­ H i nh p AFTA s  t o đi u ki n thu n l ướ ậ c Asean các n

­ Th  tr ộ    giúp VN huy đ ng

ị ườ ng tiêu dùng đ ộ ở ộ ủ ề ẩ ộ ế ố ượ c m  r ng ra là m t y u t ấ ồ ti m năng lao đ ng, tài nguyên d i dào c a mình và tăng xu t kh u.

ệ ầ ư ướ ệ ấ ẫ ơ ­ Làm cho Vi t Nam h p d n h n trong vi c thu hút đ u t n c ngoài.

ộ ậ ề ệ

ệ ố ổ ề ớ ệ ế  Vi ở ộ   t Nam hình thành m  r ng ế t Nam v i khuôn kh  n n kinh t

ẽ ạ => H i nh p AFTA s  t o đi u ki n cho Vi ệ ữ ề ế ớ ủ ự ơ ữ h n n a các m i quan h  gi a n n kinh t chung c a khu v c và th  gi i.

ủ ợ ệ ế * L i ích c a Vi t Nam khi tham gia vào liên k t này:

ườ ệ ươ ­ Tăng c ng quan h  th ạ ớ ng m i v i các n ướ :  c

ề ệ + Vi c tham gia vào ch ng trình này là đi u kiên thu n l i đ  Vi

ậ ợ ể ẩ ạ ươ ng kinh t t Nam     ng m i, thúc đ y nhanh chóng quá

ố ộ ệ ưở ệ ế  và th ấ ướ ạ ệ tăng nhanh t c đ  tăng tr trình công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n ươ c.

ướ ể

ch c th

ố ế ấ ệ ơ ả t Nam tham gia vào các c đi c  b n đ  Vi + Tham gia AFTA cũng là b ế ợ ư ễ ơ ộ ớ  có quy mô r ng l n h n nh  di n đàn h p tác kinh t  Thái Bình ổ ứ ế ớ ạ ươ ng m i th  gi i WTO. AFTA, APEC, WTO . Nâng ệ ệ  nh t là trong  đàm phán đa t Nam trong quan h  qu c t

ươ ế ổ ứ  ch c kinh t t ươ D ng APEC, t ị ế ủ cao v  th  c a Vi ng. ph

ở ộ ị ườ ư ­ M  r ng th  tr ng  u đãi :

ẽ ộ ớ ớ + ASEAN là th  tr

ườ ệ ệ ề ả ạ i Vi

ướ ậ ụ  các n

ị ườ ệ ng ti m năng cho vi c tiêu th  hàng hoá t ẩ ậ ạ ướ ư ặ ậ ệ ế ị ị  ng r ng l n v i kho ng trên 530 tri u dân s  là th ả   ệ t Nam. Hi n nay, kho ng c thành viên ASEAN. Các m t hàng   ụ   t b  và nguyên v t li u ph c tr 30% kim ng ch nh p kh u là t ượ đ ừ ẩ c  u tiên nh p kh u là máy móc thi c nhà n

22

ầ ươ ự ệ

ặ ế ẩ

ư ậ ấ ớ ưở ẩ ả ậ c m  r ng nhanh chóng, ASEAN  nh h

ệ ẩ ậ ng trình CEPT thì ồ   ố c gi m thu  nh p kh u xu ng 0­5%. Nh  v y, lu ng ở ộ ng r t l n thành   ướ   ẩ ừ c  các n

ộ ụ v  cho nhu c u xã h i. Khi tham gia AFTA và th c hi n ch ả ẽ ượ các m t hàng này s  đ ượ ậ hàng nh p kh u đ ấ ử ụ ơ ở ả ủ ph m c a các c  s  s n xu t s  d ng nguyên li u nh p kh u t ASEAN .

ụ ả ả ồ

ườ ế ả ả ả t Nam tăng c

ả ấ

+ Do c  c u danh m c hàng hoá tham gia CEPT bao g m c  nông s n thô  ự ấ ng s n xu t hàng nông s n thì s   ặ    kích thích cho các doanh nghi p s n xu t m t ướ ự ể ơ ấ ệ ế ế và nông s n ch  bi n, n u Vi ế ẽ ở ế ố ắ c t gi m thu  s  tr  thành y u t ẩ ấ hàng này đ  xu t kh u sang các n ệ ả ự c trong khu v c và ngoài khu v c.

ị ẩ ượ ưở c h

ữ ổ ậ ề ả ủ + M t trong nh ng quy đ nh v  s n ph m đ ị

ộ ế ể ả ộ

ậ ệ ị ủ ả ượ ủ

ộ ả ộ ệ ặ ộ ộ c là h i viên c a m t Hi p h i kinh t

ấ ổ ả ướ ị ủ ự ậ ả

ệ ệ ậ ạ

ỹ ủ ẩ ượ c coi s n ph m c a m t n  do thì đ ề t Nam gia nh p AFTA t o đi u ki n cho Vi ể ả ướ ả ẩ ế ệ ố   ng quy ch  h  th ng ỹ   u đãi thu  quan ph  c p (GSP) c a M  là “ tr  giá nguyên v t li u cho phép ẩ ả ướ ậ   i 65% toàn b  giá tr  c a s n ph m đó ế ạ ở ẩ ị    hai c ch  t o  ế ế , Liên minh thu  quan   ệ   ậ ộ ướ c”. Vì v y, vi c ệ   ậ t Nam có th  nh p nguyên li u ẫ ượ ưở ng GSP. c h ư nh p đ  s n xu t hàng hoá đó ph i d khi vào lãnh th  h i quan c a M ” và “tr  giá m t s n ph m đ ho c trên hai n ư khu v c m u d ch t Vi ủ c a các n ể ệ ấ c ASEAN khác đ  s n xu t mà s n ph m đó v n đ

ệ ướ ạ c ngoài ầ ư ừ  t

ể ­ Thu hút v n đ u t ượ ạ ệ c th a v n và đa d ng có s ỹ ừ ố ậ

ử ụ ệ

ậ ầ ộ ỹ

ư ệ ầ ế ồ ố ộ

ệ

ể ế ề  các ngành c n nhi u lao đ ng mà các n ọ ữ ả ử ụ ộ ự ệ

ấ ướ ợ ủ ệ ắ ầ ầ ư ướ ố ề    n :  Tham gia vào AFTA, Vi t Nam có đi u ữ ố ề ự  ki n thu hút đ  nh ng n c nhi u v n đ u t ị ượ d ch chuy n m nh sang các ngành có hàm l   ng k  thu t cao, s  d ng ít nhân ệ ề công nh : Singapo, Malaysia, Thái Lan. Vi   t Nam cũng có đi u ki n đ  ti p thu ở ạ ướ   công ngh  và đào t o k  thu t cao  c ỹ  ể ủ đó đang c n chuy n giao, tranh th  ngu n v n và nh ng ti n b  khoa h c k ể ướ ậ ủ ự   thu t c a các n c trong khu v c  đ  khai thác và s  d ng có hi u qu  tài ụ ụ ơ ở ạ ầ ấ ướ nguyên đ t n   c, xây d ng c  s  h  t ng, ph c v  công cu c công nghi p hoá, ạ t, đón đ u” phù h p c a chúng ta. hi n đ i hoá đ t n c. Đó cũng là cách “đi t

ị

ớ ơ ấ ổ ­ Chuy n d ch c  c u kinh t ệ

ả ấ ượ ộ ứ ả ẩ

ề t Nam đ i m i c  c u t ạ ể

ế ng m i và d ch v  t o nên c  c u kinh t

ệ ợ ỷ ọ ệ ệ ơ ộ ể ơ ấ t Nam sang ASEAN hi n nay, t ổ  tr ng hàng công nghi p ch

ự ả

ặ ơ ộ ể ủ ệ ệ

ẩ ạ ng trình CEPT l ẽ ng trình CEPT s  là c  h i đ  Vi ỷ ọ ướ ệ ẩ

ng nâng cao t ơ ế  tr ng các m t hàng thô, s  ch . Đây cũng là c  h i đ  Vi ị ể ơ ấ ấ ệ ng t ế ướ  h

ự   ẽ ạ ứ ế: Tham gia AFTA s  t o s c ép và đ ng l c ơ ấ ể ấ   ứ ổ ể ệ  ch c, cách th c s n xu t, đ  các doanh nghi p Vi ứ   ả ể ươ ng, h  giá thành s n ph m tăng s c ng pháp qu n lý đ  nâng cao ch t l ph ệ   ệ ế ừ ạ  đó có c  h i đ  phát tri n công nghi p, nông nghi p,  t c ch tranh n n kinh t ạ   ạ ươ ụ ạ ị  thích h p. Trong t ng kim ng ch th ấ ế  ẩ ủ xu t kh u c a Vi ệ ỉ ạ ớ ế   bi n m i ch  đ t 18%, nông s n th c ph m 48%, nhiên li u 34%. Trong đó ế  ệ ươ ọ ư i là các m t hàng công nghi p ch tr ng tâm  u đãi c a ch ị ệ ể ươ ự ế bi n. Vi c th c hi n ch   t Nam chuy n d ch ế ế   ấ ơ ấ  tr ng hàng công nghi p ch  bi n, c  c u xu t kh u theo h ổ  ầ ỷ ọ ơ ộ ể ặ ả t Nam t gi m d n t ấ   ớ ứ ạ ả ch c l i xu t i s n xu t theo mô hình chuy n d ch c  c u kinh t kh u.ẩ

23

ợ ệ ữ ế i th  so sánh c a Vi K t lu n

i và l ữ ậ ợ ư ậ : Nh ng thu n l ố ữ

ế

ế  khách quan nh ng nh ng khó khăn ch  y u là nh ng y u t ứ ề . Đi u này ch ng t ấ ễ ị ổ t Nam r t d  b  t n th ữ ệ

ở ủ ạ ộ

ủ ế t Nam ch  y u là   ế ố ắ    b t ộ    r ng, trong quá trình h i ứ   ng, tr  thành thách th c ể  ế  ượ   c

ể ế ơ ở ể ặ ơ ẳ ủ ủ ế ữ nh ng nhân t ỏ ằ ộ ự ề ồ ừ ngu n t  chính n i l c n n kinh t ậ ươ ệ ế ề ự nh p khu v c, n n kinh t  Vi ả ượ ỏ ớ t lên nh ng trì tr , ách tách c a chính mình đ to l n đòi h i chúng ta ph i v ắ ế ợ tìm ra cách đi h p lý đ  chi n th ng trong cu c ch y đua và c nh tranh kinh t ớ ệ ữ ề t Nam v i các n v  lâu dài đ  các liên k t gi a Vi ề b n ch t h n trên c  s  bình đ ng hai bên cùng có l ạ ướ c thành viên ASEAN đ ợ i .

____________________________

24

ệ Câu 7   : Phân tích khái ni m, nguyên nhân hình thành đ u t qu c t

ỉ ố ế ố ớ ề qu c t đ i v i n n kinh t ầ ư ố ế   . ố   i và đ i ế ế ớ  th  gi

ầ ư ộ Ch  ra tác đ ng c a đ u t ầ ư ớ v i các bên đ u t ủ ầ ư ậ , nh n đ u t ?

ầ ư ệ ế * Khái ni mệ : Đ u t

ố ế  qu c t ể ộ ươ

ể ế ứ ủ  là m t hình th c c a quan h  kinh t ầ ư ữ ệ ng ti n đ u t ạ ộ i nh m ti n hành các ho t đ ng kinh doanh đ  thu l ố    qu c ủ ể ủ    gi a các ch  th  c a ậ   ợ i nhu n

ế ự ế ễ  trong đó di n ra s  di chuy n các ph t ằ ề ế ế ớ  th  gi n n kinh t ụ ạ và đ t các m c tiêu kinh t ộ  ­ xã h i khác.

ừ ề ệ ấ ầ T  khái ni m trên, ta c n làm rõ các v n đ  sau:

ố ế ầ ư ư ố qu c t cũng gi ng nh  ch  th ủ ể

­ M t là, ch  th  đ u t ố ế ệ ế là nhà đ u t ồ ộ trong quan h  kinh t ủ ể ầ ư  qu c t nói chung, bao g m:

ổ ứ ế ố ế ư + Các t ch c kinh t ­ tài chính qu c t nh  EU, WB, ADB, …

ủ ự ệ

+ Chính ph  các qu c gia là m t ch  th  đ u t ệ ố ượ ố ợ ệ ệ ạ ố ộ ng th c hi n vi n tr  g m các chính ph

ướ ụ ư ể ướ ợ ự   ủ ể ầ ư  tích c c trong vi c th c ự ủ ở  ợ ồ ậ ả   c đang phát tri n, ví d  nh  Nh t B n, ệ c phát tri n vi n tr  cho các n

ệ hi n các lo i v n vi n tr . Đ i t ể các n Australia, EU, …

ư + T  nhân là các công ty, các hãng chi m ph n l n các lĩnh v c đ u t ự ầ ư

ọ ầ ư ủ ự ế ặ ệ ế t quan tr ng là đ u t ầ ớ ở  c a các TNCs. tr c ti p, trong đó đ c bi

ự ủ

+ Các t  qu c t ổ ứ  ch c phi chính ph  (NGO) cũng tham gia ngày càng tích c c vào . ầ ư ố ế đ u t

ả ề ề ả

ộ ầ ư ế ệ

ồ

ả ữ ự ạ ầ ư ặ ư ổ ế ệ ồ ư ứ    bao g m có ti n; các tài s n vô hình nh : S c ả   ệ ằ lao đ ng, công ngh , bí quy t công ngh , b ng phát minh, nhãn hi u, các tài s n ế ị   ệ t b , liên quan đ n s  h u trí tu  khác. Các tài s n h u hình g m có máy móc thi ươ   ưở ư ệ ả  li u s n xu t, nhà x t ng ng, công trình xây d ng. Ngoài ra còn có các ph ệ ti n đ u t ­ Hai là, v  tài s n đ u t ệ ế ở ữ ấ  đ c bi t khác nh  c  phi u, vàng b c, đá quý.

ụ ầ ư ạ là đem l qu c t

i, m c đích c a đ u t ợ ố ế ậ ố ế  qu c t

i cho các ch  đ u t ằ  thu c c a n

ủ ầ ư  ụ  còn nh m vào các m c tiêu   ậ   ộ ủ ướ c nh n ữ ượ ậ   c nh ng tác

ủ ặ i nhu n. M t khác, đ u t ộ ị ầ ư ướ c đ u t ự ề ầ ư ư ạ ậ c nh n đ u t ự ạ Tóm l ế ướ c h t là l tr ụ ế ộ ự ệ , chính tr , xã h i khác. Ví d  nh  t o ra m t s  l kinh t ể ặ ướ ầ ư ầ ư , ho c n  vào n đ u t  có th  nh n đ ệ ặ ệ ộ đ ng tràn tích c c v  công ngh , nhân l c ho c vi c làm.

ẩ ư ả ệ ượ * Nguyên nhân hình thành đ u t ế đ n hi n t ấ ng xu t kh u t ẫ   ầ ư ố ế Có th  khái quát nguyên nhân d n  qu c t  b n và đ u t .  ầ ư ố ế ư  qu c t ể  nh  sau:

ộ ự ấ

ề ữ ả ạ ề ề ệ

ủ ự ượ ể ự ­ M t là, do s  phát tri n không đ u c a l c l ố ế ố ả  s n xu t gi a các qu c gia đã t o nên khác bi ự ổ ố ế ể ổ ự ng s n xu t và s  phân t và  đ  b  sung ngu n nhân l c cho s  phát

ồ ấ ủ ố ể ế ố ấ ố b  không đ u v  các y u t ầ ả làm n y sinh nhu c u trao đ i qu c t ộ ủ tri n kinh t ­ xã h i c a các qu c gia, tăng nâng su t c a v n.

ẽ ầ ạ ng thu n l

ườ ­ Hai là, toàn c u hóa ngày càng m nh m  đã t o ra môi tr ự ự ồ ự ồ ể ạ ộ ở ậ ợ   ạ i ờ   cho s  di chuy n các ngu n l c đ ng th i cũng tr  thành đ ng l c và t o ra yêu

25

ể ố t y u đ i v i s  di chuy n v n qu c t

ố ớ ự ạ ầ ễ ậ ệ   . Toàn c u hóa đã giúp cho vi c   i k t n i các qu c gia tr  thành d  dàng và thu n ti n đã

ướ ế ố ộ ố ế ở ở ộ ệ ẩ ầ ấ ế c u t hình thành m ng l thúc đ y phân công lao đ ng qu c t ệ ả c m  r ng và ngày càng hi u qu . ố ố ế ượ  đ

ạ ộ

ệ ự ể ể ồ ự ệ ạ ễ ọ ể ộ

ề ể ủ ậ ả ự ể ạ

ự

i, thông tin liên l c và s  phát tri n kinh t ữ ả ắ ồ ự ả ệ ể ệ ấ ộ ự   ẽ ủ ­ Ba là, s  phát tri n m nh m  c a khoa h c công ngh  t o ra đ ng l c ể ị ự và đi u ki n đ  các ngu n l c cóp th  d ch chuy n m t cách d  dàng. S  phát   ộ  ế ế tri n c a giao thông v n t , ti n b ồ   ố ế  nhiên gi a các qu c gia, khi n ngu n công ngh  đã rút ng n kho ng cách t ả luân chuy n các ngu n l c s n xu t ngày càng năng đ ng và có hi u qu .

ạ ạ ả ­ B n là, xu th  b o h  th

ố ớ ế

ầ ư ố ế ưở ố ạ ươ ạ ả ng, t o  nh h ế ả ố ế ừ  t ng m i qu c t ớ ướ ng v i n ộ ươ ạ   ữ ng m i t o ra nh ng rào c n đ i v i ho t ị  ả  đó n y sinh nhu c u xâm nh p và chi m lĩnh th  qu c t ầ ằ c khác b ng đ u t ậ . ộ đ ng th ườ tr

ự ướ ạ

ở ộ ệ ấ

ố ủ ộ ổ ị

ổ ­ Năm là, s  thay đ i, m  r ng m ng l ặ ế ố ế  qu c t kinh t  trong đó đ c bi ộ ố ế phân công lao đ ng qu c t ầ ư ố ế  qu c t cũng chính là đ u t ủ ủ ể  i kinh doanh c a các ch  th ổ ề ạ ự   t là các TNCs đã t o s  thay đ i v  ch t trong ể  qua đó trao đ i và d ch chuy n n i kh i c a TNCS   .

đ i v i n n kinh t ế ế ớ  th  gi ố   i và đ i

ộ * Tác đ ng c a đ u t ầ ư ầ ư ậ ủ ầ ư , nh n đ u t ớ v i các bên đ u t ố ế ố ớ ề  qu c t .

ố ớ ề ­ Đ i v i n n kinh t ế ế ớ  th  gi i:

ề ệ ồ ự

ủ ừ ệ ơ ở ợ ả ủ ế i th  so sánh c a t ng n

ầ ẩ ế ộ

qu c t ộ ữ

ế ự ạ ẩ ệ ạ

ị ớ ự ế ộ  do (FTA) song ph ng, đa ph

ế ợ ị ươ ề ướ ể

ủ ự ố ấ ế  ­ tài chính qu c gia tăng lên nhanh chóng, các t ch c kinh t

ơ ấ ự ề ễ ổ ợ

ổ ợ Làm tăng hi u qu  c a n n KTTG thông qua vi c phân b  ngu n l c h p lý   ướ ủ ố   ấ ậ ơ c, tăng năng su t c n biên c a v n. h n trên c  s  l ố ế Ở ộ   ầ ư ố ế ậ .   thúc đ u xu th  toàn c u hóa, liên k t, h i nh p qu c t Đ u t  m t ạ ứ ướ ấ ị m c đ  nh t đ nh, xu th  h p tác bên c nh s  c nh tranh gi a các n   c, các ươ   ượ ố ng c đ y m nh. Các hi p đ nh th qu c gia có ch  đ  chính tr  khác nhau đ ươ ạ ự   ng, khu v c, … gia tăng v i các thành m i t ị ạ   ng phát tri n. Thành viên c a các viên tham gia r t đa d ng v  mô hình, đ nh h ổ ứ ổ ứ    ch c khu v c có t ự ế s  bi n đ i trong c  c u thành viên, nhi u di n đàn h p tác khu v c, liên châu   ụ ượ l c đ c hình thành.

ố ớ ­ Đ i v i bên đ u t ầ ư :

ự ộ + Tác đ ng tích c c:

ệ ồ ố ố ­ Tăng hi u qu  ngu n v n d  th a t

ắ

ư ừ ươ ậ ệ ả ẩ ạ ng th

ằ ể ả ị ườ ở ộ ng tiêu ng đ i; m  r ng th  tr ồ ẩ ụ ả ứ ạ ụ th  s n ph m và ngu n cung  ng nguyên v t li u; kh c ph c tình tr ng lão hóa ườ ả ệ ể ừ ẩ ươ ng m i hóa s n ph m công ngh  đ  t s n ph m b ng con đ  đó kích ệ ầ thích R&D đ  đón đ u công ngh .

ụ ượ ướ ậ

ậ c xu h ơ ượ ườ ợ ả ng gi m sút l i nhu n trong n ủ ầ ư  do tìm đ i nhu n cao h n cho ch  đ u t ướ c môi tr ề ệ   c, có đi u ki n ầ ư  ng đ u t

ắ ­ Kh c ph c đ ượ ợ c l ậ ợ ơ i h n. thu đ thu n l

26

ở ộ ằ ­ Là bi n pháp đ  v ị

ể ượ ệ ể ữ ư ả ủ ướ ườ ệ ậ ụ ng, t n d ng tri ộ ậ ị t qua hàng rào b o h  m u d ch nh m m  r ng th ầ ư ậ c nh n đ u t t đ  nh ng  u ái c a n . tr

ế ậ ạ ế ­   Khu ch   tr ng   đ c   s n   ph m,   danh   ti ng,   t o   l p   uy   tín   và   tăng

ươ ị ế ủ ọ ẩ ế ớ ượ ả ị ườ ng th  gi ng v  th  c a h  trên th  tr i. ườ c

ượ ế ố ầ ấ ơ ớ ồ c ngu n y u t đ u vào v i chi phí th p h n so v i đ u t ớ ầ ư

­ Khai thác đ c.ướ trong n

ự ộ + Tác đ ng tiêu c c:

ế ế ượ ợ

ố ướ ướ ỉ c, chính sách không phù h p thì các nhà kinh doanh không   ố   c ngoài, do đó qu c c, mà ch  lao ra kinh doanh n

ơ ụ ậ ­ N u chi n l mu n kinh doanh trong n gia có nguy c  t t h u.

ệ ả ủ ầ ư ­ Gi m vi c làm ở ướ  n c ch  đ u t .

ể ả ệ ượ ấ ả ­ Có th  x y ra hi n t ể   ng ch y máu ch t xám trong quá trình chuy n

giao công ngh .ệ

ủ ầ ư ể ặ ủ ể ề ớ ườ ­ Ch  đ u t ế  có th  g p r i ro l n n u không hi u rõ v  môi tr ầ   ng đ u

t …ư

ụ ạ ắ ­ Gây h t cán cân thanh toán trong ng n h n.

ố ớ ậ * Đ i v i bên nh n đ u t ầ ư :

ự ộ + Tác đ ng tích c c:

ố ố ọ ầ ư ể đ  XD và phát

ể ồ ẩ tri n, thúc đ y CNH, tăng tr ổ ­ V n ĐTQT là ngu n b  sung quan tr ng trong v n đ u t ưở ng KT,

ơ ộ ể ướ ạ ạ ậ c nh n ĐTQT tham

ề ươ ẩ ng, t o ra nhi u c  h i đ  n ­ Thúc đ y ngo i th ố ế ,  gia vào phân công LĐ qu c t

ể ự

ạ ị ề ể ệ   c này đ i m i và nâng cao năng l c công ngh , ế ướ ­ T o ĐK đ  các n ơ ấ chuy n d ch c  c u n n kinh t ớ ổ ể ế  và th  ch  KT.

ấ ượ ệ ạ ự ồ ­ T o thêm vi c làm và nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c.

ơ ở ạ ầ ự ệ ầ ả ả ­ Góp ph n c i thi n c  s  h  t ng; nâng cao năng l c qu n lý Nhà

n c…ướ

ầ ả ế ế ố ­ Góp ph n gi i quy t khó khăn do thi u v n.

ế ệ ế ả ậ   ­ H c t p kinh nghi m qu n lý, tác phong làm vi c tiên ti n, ti p nh n

ọ ậ ệ ệ ủ ầ ư ệ ạ ừ ướ c ch  đ u t  n . công ngh  hi n đ i t

ệ ệ ề ể ạ ộ ả ồ ­ T o đi u ki n đ  khai thác các ngu n tài nguyên m t cách có hi u qu .

ữ ụ ạ ỏ ­ Góp ph n kh c ph c nh ng khó khăn do thiên tai, h a ho n và gi ả   i

ế ầ ề ắ ộ ấ quy t các v n đ  xã h i.

ự ộ + Tác đ ng tiêu c c:

27

ệ ủ ướ ầ ư ẽ ả

ớ    s  ph i ch u s c ép c nh tranh l n ế ỹ ậ c nh n đ u t ố ế ự ệ ễ ẫ ề ậ + Các doanh nghi p c a n ộ ơ h n, d  d n đ n s  l ị ứ  thu c vào đ i tác bên ngoài v  kinh t ạ , k  thu t.

ệ ễ ườ ạ + C n ki t tài nguyên, ô nhi m môi tr ng.

ưở ặ ạ ưở ng ho c tr ng thái tăng tr ng không

ả ưở ng v  mô hình tăng tr ộ ệ ễ + D  gây ra  o t ề ữ b n v ng vì l ề  thu c vào bên ngoài.

ề ấ ố ố ả ắ ộ + Các v n đ  XH: l i s ng văn hóa, b n s c văn hóa dân t c…

ể ẫ ớ ễ ạ ­ Có th  d n t i tình tr ng khai thác tài nguyên thái quá, gây ô nhi m môi

ườ tr ng.

ữ ự ể ả ữ   ­ Gây ra s  phân hóa, tăng kho ng cách phát tri n gi a các vùng và gi a

ầ ư ớ các t ng l p dân c .

ề ề ệ ạ ệ ể ấ ậ ­ Có th  làm tăng các v n đ  v  t ộ  n n xã h i, b nh t t.

ể ị ả ưở ặ ệ ầ ừ ộ ­ Có th  b   nh h ng ho c l ữ  thu c vào nh ng yêu c u t ủ ầ    phía ch  đ u

t .ư

___________________

28

ị

ưở ố ố   nh h ươ ng pháp xác đ nh  giá h i đoái và tác

ạ ầ ư ố ế ố ủ ỷ ế ệ ỷ       Câu 8:  Phân tích khái ni m t  giá h i đoái và các ph ế ỷ ỷ  giá h i đoái. Làm rõ các nhân t t ng đ n t ươ ố ộ  qu c t ? đ ng c a t  giá h i đoái đ n th ố ả ng m i, đ u t

ỷ ố ệ

ướ ể ứ  c a n

ị ề ệ ủ ụ

ổ ướ ả ế ả ụ ạ

i Ngân hàng ph i y t c  giá mua và giá bán. Ví d : t ả ế

ố ồ   ữ Khái ni m:ệ  T  giá h i đoái là m i quan h  so sánh s c mua gi a các đ ng ề ộ ơ ớ ti n v i nhau hay là giá chuy n đ i m t đ n v  ti n t   c này thành ơ ữ ị ề ệ ủ ữ   nh ng đ n v  ti n t  c a nh ng n c khác. Ví d : 1 USD = 20800 VND; Theo ạ ệ ế   i Ngân  y t giá t thông l ị ể hàng hi n th  trên b ng y t giá USD/VND = 20000/ 800, nghĩa là 1 USD = 20000   VND mua vào (Mn) và 20800 VND bán ra (Bn).

ố ỷ ượ ế ươ * T  giá h i đoái đ c y t giá theo 2 ph ng pháp:

ươ ạ ệ ế ấ ị ­ Ph ng pháp y t giá tr c ti p: l y ngo i t ớ ồ    làm đ n v  so sánh v i đ ng

ụ ề ướ ự ế ơ ố c. Ví d : VCB công b  1 USD = 20800 VND. ti n trong n

ướ ế ề ế ơ c làm đ n v  so sánh

ụ ố ươ ­ Ph ớ ề ướ v i ti n n ị ấ ng pháp y t giá gián ti p: l y ti n trong n c ngoài. Ví d : Ngân hàng Anh công b  1 GBP = 1,512 USD.

ố ế ế ậ ủ ố ượ ­ Trên th  tr tùy theo cách ti p c n c a đ i t ng là công dân

ng qu c t ượ ọ ướ ự ế ế ị ườ ỷ  giá đ n c nào thì t c g i là tr c ti p hay gián ti p.

ế ộ

ộ ị ườ ự ướ ấ ề ử ở   c tham  các n ỷ ệ    giá danh ng có s  chênh l ch t

ỷ ­ T  giá luôn bi n đ ng do tác đ ng c a lãi su t ti n g i  ị ườ ỷ ủ ố ng h i đoái nên trong giao d ch th ự ế .  giá th c t gia th  tr nghĩa và t

ố ỷ ữ ề ồ ỷ ệ  l trao đ i gi a các đ ng ti n, đ ượ   c

+ T  giá h i đoái danh nghĩa là t ố ươ ệ ỏ ạ công b  hàng ngày trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng.

ự ế ự ế ươ ả ứ ữ ồ ph n ánh th c t t ề   ng quan s c mua gi a 2 đ ng ti n

+ T  giá th c t ỷ ỷ  giá, trong t

29

ươ ố ỷ ị * Các ph ng pháp xác đ nh t  giá h i đoái

ỷ ị ng pháp xác đ nh t ứ  giá : Căn c  vào hàm l

ượ ế ộ ả ươ ể ụ ữ ệ ị ị

­ Ph ề ề ả ủ   ả ng vàng đ m b o c a ủ ồ đ ng ti n đ  xác đ nh, hi n nay không áp d ng n a vì ch  đ  b n v  vàng c a các   ồ đ ng ti n không còn;

ị ị ­ Ph

ổ ườ ươ ị ườ ế ị ng ng

ữ ườ ị ườ ng kia. Ví d : T i th  tr

ồ ị ,

ế ứ ị

ả ỷ ố ứ  giá ng pháp xác đ nh giá ngh ch đ o; t c là khi mu n so sánh t   ở ị  ị ườ i ta quy đ i giá tr  th  tr  th ng này theo cách y t giá  gi a 2 th  tr ỷ ế ụ ạ    giá niêm y t: GBP/USD = 1,515 ng Newyork, t tr ộ ệ ở  ế ị ủ ế ế đây là cách niêm y t giá gián ti p, còn n u xác đ nh giá tr  c a đ ng n i t ả ủ ỷ ả ấ đây là USD, ta ph i l y ngh ch đ o c a t    giá gián ti p t c là: USD/ GBP = 1/ (GBP/ USD) = 1/1,515 = 0,66; USD/ VND = 20800   ­    VND/ USD = 1/ 20800  = 0,000048.

ề ỷ ị

­ Ph ặ ị ườ i ta th

ữ ề

ươ ả ị ươ ộ ồ  giá chéo: Trên th  tr   ng có m t đ ng ti n có ng pháp xác đ nh t ậ ệ ủ ế ườ ị ườ ọ ng y t giá c a USD t quan tr ng (USD; GBP) do v y ng v  trí đ c bi   ở ậ ự ế   ượ ế ề ồ ồ ớ so v i các đ ng ti n khác b i v y nh ng đ ng ti n không đ c y t giá tr c ti p ể ớ ng pháp tính chéo đ  xác đ nh. v i nhau thì ph i dùng ph

ố ả ưở ế ỷ Các nhân t nh h ng đ n t ố  giá h i đoái

ố

ưở ủ ỷ ế ố ộ ộ ế    có tính quy t ổ    giá h i đoái. C  th : N u t c đ  tăng nhanh và  n

ả ộ ố * T c đ  tăng tr ớ ự ế i s  bi n đ ng c a t ề ướ ỷ  giá có chi u h ế ủ ng kinh t ố ng gi m và ng ộ ố  c a m t qu c giá là nhân t ụ ể ượ ạ c l i. ị đ nh t ị đ nh thì t

ả ố ộ

ề ố ế ủ  c a m t qu c gia ph n ánh quan   ố ế  ậ c đó do v y n u cán cân thanh toán qu c t

ướ ặ ổ ỷ ị * Tình hình cán cân thanh toán qu c t ạ ệ ủ ầ  c a n ả ề  giá có chi u gi m ho c  n đ nh và ng ệ h  cung c u v  ngo i t ươ d ng, t ế ượ ạ c l i.

ủ ề ả ồ ng tr c ti p t

ố ứ ạ ế ố ưở ỷ ỷ ự  giá tăng và t ế ớ ự  i s ẽ   giá s

ủ ỷ ế ứ ạ * M c l m phát c a đ ng ti n qu c gia có  nh h ế ộ  giá h i đoái, n u m c l m phát cao thì t bi n đ ng c a t ỏ ứ ạ không tăng n u m c l m phát nh .

ả * Các chính sách trong lĩnh v c tài chính ngân hàng nh  chính sách qu n lý

ấ ề ủ ạ ệ ư ự ướ ở , chính sách lãi su t ti n g i ngân hàng … c a Nhà n c. ngo i t

ự ữ ế ạ ệ * Y u t tâm lý, t giá tăng lên n u tâm lý thích d  tr ngo i t do lo s ợ

ủ ồ ỷ ế ố ộ ệ ự ấ s  m t giá c a đ ng n i t .

ủ ỷ ộ ố ệ ế Tác đ ng c a t giá h i đoái đ n các quan h  kinh t ế ố ế  qu c t

ữ ố ng ti n so sánh v  m t giá tr  t

ệ ư ộ

ượ

ề ặ ụ ủ ộ ề ớ cũng đ ề ằ ị ươ ố ng đ i gi a các ự ạ  đó có tác đ ng nh  m t công c  c a năng l c c nh tranh trong ủ ế ế . S c c nh tranh c a m t n n kinh t c đánh ồ ề ướ c đó so v i các đ ng ti n khác trong

ế ỷ ừ ạ ệ ngo i t  và t ệ quan h  kinh t  qu c t giá b ng vai trò, s c mua c a đ ng ti n n ệ quan h  kinh t ươ T  giá h i đoái là ph ộ ố ế ứ ạ ủ ồ ứ ố ế ụ ể . C  th :  qu c t

30

ỷ ố ế ươ ng m i qu c t :

ỷ ố ế  T  giá h i đoái tăng (Ví d : Tr ồ ố

ấ ợ ậ

ễ ạ

ộ ẩ ẻ ạ ệ ỷ , t o kh  năng tăng d  tr . Tuy nhiên, khi t

ấ ắ ơ ệ ế ẩ ậ

ụ ụ ả ả ế ẽ ấ

ướ ổ ẽ ả khác không thay đ i s  có xu h ườ ng ng

ề ẩ ơ

ố ậ ể ẫ ớ ố ơ ộ ấ ẽ ạ ươ ố ạ ướ   ụ ộ * Tác đ ng đ n th c 1USD = 20000 VND   ­­     t ộ ệ ả  giá h i đoái tăng), giá đ ng n i t    gi m trong ổ ẽ ề ư ẩ ố ệ i cho nh p kh u nh ng có  khác không đ i s  tác đ ng b t l đi u ki n nhân t   ẩ ị ườ   ấ ấ ợ i cho xu t kh u vì hàng hóa xu t kh u r  hôn, d  c nh tranh trên th  tr ng l ố ự ữ ả ố ế ạ   qu c t  giá h i đoái tăng  ngo i t ẫ ế lên hàng nh p kh u n u là nguyên li u ph c v  s n xu t đ t h n, d n đ n tình   ợ   ạ c. Trong tr ng h p tr ng khan hi m, s  gây khó cho các nhà s n xu t trong n ướ ỷ ượ   c  giá gi m xu ng mà các nhân t t ạ ệ ả   ự ữ ạ  ngo i t i. Các nhà nh p kh u s  có c  h i nhi u h n trong d  tr l  gi m ố ế ạ ố . xu ng có th  d n t i tình tr ng m t cân đ i cán cân th ng m i qu c t

ỷ ộ ế ề qu c t : * Tác đ ng đ n đ u t ố ế  Khi t

ố  ra n ố ố ướ ẽ ủ ướ

ướ ầ ư ặ

ả

trong n ẽ c ngoài s  có l ướ ướ ng  ra n

c ngoài các kho n v n đ u t

ướ ị ấ ẽ ầ ư ệ    giá h i đoái tăng, trong đi u ki n ổ ẽ ạ ầ   ế ự ầ ư c ngoài c a các nhà đ u  khác không đ i s  h n ch  s  đ u t ằ   ể ợ ế c s  không có l c ngoài b ng  ra n i ích vì n u chuy n v n đ u t ồ   ạ ệ ể ổ ấ ị ấ ộ ệ  tăng giá. M t khác, lúc này đ ng  đã b  m t giá đ  đ i l y ngo i t ẩ ấ ướ ặ ể ể ầ ư   c đ  xu t kh u hàng hóa ho c mua h ng hóa  dùng đ  đ u t ả ẽ ỷ ự ươ ợ ơ ố    giá h i đoái gi m s  kích  khi t ng t i h n. T ầ ư ệ   ướ ủ c  vì  vi c c  ngoài c a các nhà đ u t  trong n ể ổ ấ   ộ ệ ầ ư ằ ố ả  tăng giá đ  đ i l y  b ng n i t ợ ơ i h n. các nhân t ư  trong n t ồ đ ng n i t ộ ệ n i t ở ướ  n sang bán  ự thích s  bành tr ể chuy n ra n ạ ệ ngo i t đã b  m t giá s  có l

ỷ ế ộ giá h i đoái còn tác đ ng đ n các ho t đ ng kinh t qu c t ố ế

ố ố ế ề ư ợ ệ ọ ạ ộ ụ ị ế ạ ệ Ngoài ra, t khác nh  h p tác qu c t v  khoa h c công ngh , các d ch v  thu ngo i t …

ị ệ ế ệ ắ

ữ ả ấ ố ớ  khác có   ạ   t nh ng m t cân đ i trong ho t

ệ ế ố ợ ỷ  giá đúng đ n ph i h p v i các bi n pháp kinh t Vi c xác đ nh t ớ ế ề ệ ý nghĩa to l n trong vi c qu n lý và đi u ti ố ế ế ộ  qu c t  và các quan h  kinh t đ ng kinh t .

____________________

31

ộ

ệ ề ệ    và các bi n ả   i pháp

ố ế ủ ệ ố ế Câu 9:   Phân tích n i dung cán cân thanh toán qu c t ư ỉ pháp đi u ch nh cán cân thanh toán qu c t ? Liên h  và đ a ra gi  c a Vi cho cán cân thanh toán qu c t ố ế ệ t Nam hi n nay?

Khái ni m:ệ

ố ế

ớ ế ủ ả ổ  là b n t ng h p v  t ộ ướ  c a m t n ợ c v i các n ả ề ấ ả t c  các kho n thu – chi ế ớ ướ i trong c trên th  gi

ấ ị Cán cân thanh toán qu c t ị ừ ả n y sinh t  các giao d ch kinh t ờ ỳ ộ m t th i k  nh t đ nh.

ự ả ợ ủ ả ả

ố ế ủ ướ ể ả ợ ồ

Th c ch t cán cân thanh toán qu c t ợ ướ c ngoài c a n ấ ố ồ ụ ẩ ị ấ ề ớ ổ ạ ệ ừ ạ ộ  ho t đ ng xu t kh u và các d ch v  thu ngo i t ộ    ph n ánh kh  năng tr  n  c a m t c đó. Ngu n ti n đ  tr  n  chính là   . qu c gia so v i t ng n  n ngu n thu t

ệ ố ế ủ c a m t n

Vi c xem xét cán cân thanh toán qu c t ấ ở ộ ệ ọ t, có ý ạ    đ i ngo i

ế ầ ộ ướ c là c n thi ế ố ả ệ nghĩa r t quan tr ng trong vi c m  r ng và nâng cao hi u qu  kinh t vì:

ả ậ

ượ ẩ ạ ủ ị ố ế + Cán cân thanh toán qu c t ượ ừ c t ị c giá tr  có đ ấ  ph n ánh tình hình xu t nh p kh u, cho   ộ   ế ố ạ ộ  các ho t đ ng kinh t  đ i ngo i c a m t

ố phép xác đ nh đ qu c gia.

ể ư ơ ở

ế ở ở ạ ư ọ ị , kinh doanh, và ho ch đ nh các chính sách kinh t ầ   ữ + Là c  s  quan tr ng đ  đ a ra nh ng quy t đ nh quan tr ng trong đ u    m  b i nó ế ị ọ ề ế  trong n n kinh t t

32

ộ ẽ ế ỷ ế ọ vĩ mô quan tr ng tác đ ng m nh m  đ  t ố  giá h i đoái,

ỉ ố ữ ộ ề ạ ấ ề ấ ọ là m t ch  s  kinh t ồ cung c p nh ng lu ng thông tin quan tr ng v  các v n đ  trên.

ố ế ủ ề ả ố + Ph n ánh tình hình tài chính c a qu c gia v  thu chi qu c t .

ố ế ủ ộ N i dung c a cán cân thanh toán qu c t

ắ ắ * Nguyên t c bút toán c a cán cân thanh toán là nguyên t c bút toán kép,

ỗ ị ế ầ nghĩa là m i giao d ch kinh t ố ế ề ượ ư  đ u đ c đ a vào 2 l n: ủ  qu c t

ả Ợ ớ ấ ­ M t l n

ộ ầ ở ừ ớ ấ  kho n CÓ v i d u (+), 1 l n  ủ ả ả ề ả ầ ở ả    kho n N  v i d u (­). Kho n ố   ụ ị  dòng ch y ra c a hàng hóa, d ch v , tài s n và dòng ti n vào đ i

có phát sinh t l u.ư

ả ừ ụ ủ ả ị ợ ­ Kho n n  phát sinh t dòng vào c a hàng hóa, d ch v , tài s n và dòng

ề ti n ra.

ủ c Vi

ị ­ C  c u: Trên c  s  quy đ nh c a IMF Ngân hàng Nhà n ệ ơ ấ ơ ở ế ấ ơ ả ủ ố ế ủ ị quy đ nh k t c u c  b n c a cán cân thanh toán qu c t c a Vi ệ ướ t Nam ư t Nam nh  sau:

ươ ế

­ Cán cân thanh toán vãng lai là t ấ ệ ụ ườ ng  quan thu chi liên quan đ n các ậ ề ẩ ổ ị nghi p v  trao đ i th ụ ng xuyên v  xu t nh p kh u hàng hóa, d ch v .

ả ố ồ

­ Cán cân các lu ng v n ph n ánh các ho t đ ng cho vay và đ u t ữ ạ ộ ả ở ầ ư  trong n ồ    (lu ng ướ   c và

ệ ị vào, ra), xác đ nh m c chênh l ch gi a các kho n tài chính có  ợ ướ ả các kho n n  n ứ c ngoài.

ẫ ầ ỗ ặ ỗ ố ả ­ Kho n m c nh m l n và sai sót là do l ế i th ng k  ho c l i không thu

ậ ượ ố ệ nh p đ ụ c s  li u.

ể ổ ố   ­ Cán cân t ng th  là t ng h p cán cân vãng lai và cán cân các lu ng v n,

ợ ố ế ủ ả ổ ể ộ ố ộ ồ ặ ộ ổ ph n ánh t ng thu và chi qu c t c a m t qu c gia có th  b i thu ho c b i chi.

bao g m vàng, ngo i t

ồ ự ữ ự ữ ụ ạ

i IMF, tín d ng c a IMF. D  tr ể ả ụ ệ t (SDR) t ủ ộ ố ế  qu c t ổ ể ộ ổ

ố ế ắ ạ ệ ề , quy n rút ­ Kho n m c bù đ p: D  tr  qu c t   ả   ủ ặ ố v n đ t bi  tăng hay gi m ị ự ch u s  tác đ ng c a cán cân t ng th , nó tăng khi cán cân t ng th  b i thu và   ượ ạ c l ng i.

ả ấ ả ị ế ủ ố t c  các giao d ch kinh t c a 1 qu c gia

ế ớ ạ ủ → Cán cân thanh toán ph n ánh t ầ ớ v i ph n còn l i c a th  gi i.

ố ế ệ ề ỉ Các bi n pháp đi u ch nh cán cân thanh toán qu c t

ươ ả ng ph n ánh t

ế ố

Cán cân thanh toán qu c t ạ ộ ỉ ư ộ ấ c coi nh  m t t m g ụ ố ở ạ ọ ằ ữ ấ ả  t c ủ    đ i ngo i c a m t qu c gia. M c tiêu quan tr ng c a    tr ng thái cân b ng. Tuy ộ  là gi cho nó

ặ ộ ể ộ ố ế ượ  đ ạ ủ các ho t đ ng kinh t ố ế ề đi u ch nh cán cân thanh toán qu c t ậ v y, có th  b i thu ho c b i chi.

ằ

ầ ư ơ ổ ướ ướ ệ   * Các bi n pháp đi u ch nh khi b i thu thì d  dàng h n, b ng các bi n ỹ ự ữ ễ c ngoài; b  sung qu  d  tr ộ ầ ư c; đ u t ệ ng đ u t ỉ ề  trong n ra n

ườ pháp: tăng c ố ạ ệ  qu c gia. ngo i t

33

ề ự ế ộ ộ ỉ

ẽ ậ ả ế ố ệ ạ ạ ộ ề * Các đi u ch nh khi b i chi: B i chi s  có tác đ ng tiêu c c đ n n n kinh   ấ ầ   ệ  đ i ngo i… Do v y c i thi n tình tr ng này là r t c n

ằ ế t thi và các quan h  kinh t ệ ế t, b ng bi n pháp:

ặ ẽ

ồ ế ấ ụ ế

ụ ệ ề ậ ẩ

ủ ẽ

ả ữ ưở ệ ắ ử ụ     ­ S  d ng chính sách tài chính th t ch t s  làm cho lãi su t gia tăng, ấ   ắ ả ố ừ khuy t khích đ ng v n t  bên ngoài ch y vào bù đ p cho thi u h t. Lãi su t ặ ả   tăng cũng có tác d ng gi m chi tiêu, đ t bi t chi tiêu cho nh p kh u và đi u đó ạ ệ ẽ ả   s  c i thi n tình tr ng c a tài kho n vãng lai. Tuy nhiên nó s  làm cho tình ạ tr ng tăng tr ặ ng và vi c làm g p nh ng khó khăn.

ử ụ ỷ ỷ ườ ượ ụ ­ S  d ng chính sách t giá: Các chính sách t giá th ng đ c th c thi là:

ế ệ t kh u là ngân hàng trung

ấ ủ ể ề ỷ ỉ ự  su t chi

ị ườ ng cao, Ngân hàng trung

→ ấ + Th c hi n chính sách chi ổ ỷ ấ ế t kh u c a Ngân hàng đ  đi u ch nh t ố ỷ ấ giá h i đoái trên th  tr ấ

ị ườ ỷ ạ ố thay đ i t ườ ng. Khi t tr ế ứ t kh u  lãi su t cho vay trên th  tr m c chi ể ố ướ c ngoài ch y vào đ  thu lãi cao do đó t v n n ươ ng dùng cách   ị  ố  giá h i đoái trên th ươ   ng nâng cao → ồ   ng cũng tăng  kích thích ngu n ẽ ả  giá h i đoái s  gi m;

ự ự ệ ằ ố ụ ự ế   + Th c hi n chính sách h i đoái và th c thi b ng các nghi m v  tr c ti p

ạ ố ể ề ỉ ỷ ệ mua, bán ngo i h i đ  đi u ch nh t giá;

. Nâng giá là vi c nâng giá đ ng n i t

ị

ủ ớ

ặ ồ ạ ấ ỷ ạ ệ ứ , t c là h  th p t ủ ề ệ ướ  n ạ ệ ẩ c mình so v i ngo i t ạ hay nâng t ồ ượ ậ ị ệ ộ ơ ạ ệ . đ y m nh XK vì v y tăng đ ồ ạ ệ  giá h i đoái c a m t đ n v  ngo i t ỷ c ngu n ngo i t ộ ệ    so   . Phá giá là ố  giá h i đoái   ạ ệ    &

ạ ệ + Nâng giá ho c phá giá đ ng ngo i t ố ớ v i ngo i t ạ ấ ứ h  th p s c mua c a ti n t ộ ơ ủ c a m t đ n v  ngo i t ỷ ả  giá; gi m t

ớ ả ế ổ ẽ ả

ắ ạ ộ ườ c cán cân thanh toán trong ng n h n. Nó th

ế ệ   ầ ­ Gi m b t chi tiêu ngân sách (s  tác đ ng đ n t ng c u và c i thi n ắ   ng đi đôi v i chính sách th t ụ ớ ầ ư ấ , thu  khóa­ tăng lãi su t cho vay đ  gi m đ u t , dùng công c

ể ả ẩ ậ ượ đ ặ ề ệ ch t ti n t ấ ế ể ả thu  đ  gi m tiêu dùng, nh t là hàng hóa nh p kh u)

ầ ư ướ ợ ướ ­ Tăng c n

ệ

ườ ạ ệ ự ụ ầ ư ầ ư c s  t ỉ ụ c ngoài và  vay n  n ắ ộ ướ ở ạ  qu c t ồ   c ngoài là ngu n ả ả   i ph i c i thi n môi ố ế   Ch  có th  áp d ng trong ể ­­

ng thu hút đ u t ế ề  tr c ti p. Đi u này b t bu t n ư , áp d ng  u đãi đ u t ả ấ ậ ọ ổ b  sung ngo i t ườ ng đ u t tr ạ ắ ng n h n và ph i r t th n tr ng.

ụ ằ ả

ế ể ho c s  d ng hàng rào thu  quan đ  h n ch ấ ướ   ng ế

ệ ẩ ậ ả ị ộ ậ ­ Áp d ng chính sách b o h  m u d ch nh m kích thích s n xu t h ể ạ ặ ử ụ ạ ệ ẩ ấ tói xu t kh u đ  thu ngo i t ạ ệ ế . t ki m ngo i t nh p kh u, ti

ữ ụ ặ ố ệ ạ ề ­ S  d ng quy n rút v n đ t bi t SDR t i IMF.

ư ệ ả i pháp cho cán cân thanh toán qu c t ố ế ủ    c a

ệ ệ * Liên h  và đ a ra gi Vi t Nam hi n nay

ộ ủ ớ ộ ệ N  c a VN hi n nay: Trong m t báo cáo m i đây c a B  Tài chính tr

ớ tính t

ế ả ố ả ệ ả ầ ợ ồ ợ ủ ố ộ Qu c h i, m c ườ ỗ m i ng ứ  n  công ợ ệ i dân Vi ướ   c ệ   i cu i năm 2015 đang chi m 61,3 % GDP. . Hi n   t Nam đang ph i gánh kho n n  kho ng g n 29 tri u đ ng.

34

ợ ủ ệ ổ

ứ

ủ ế ợ ợ ỷ ồ  đ ng, t ng n  công c a Vi   t Nam vào ả   ỷ ồ  đ ng. Theo tính toán c a CTCK B o ỷ  ể t (BVSC), áp l c gia tăng n  công trong năm 2016 có th  lên đ n 385.375 t

ằ ế ổ N u t ng n  công tăng thêm 385.375 t ố ẽ ạ cu i năm 2016 s  đ t m c 2.993.335 t ự ệ Vi ồ đ ng, b ng 64,4% GDP.

ả ố ế ủ ệ +++ Các gi i pháp cho cán cân thanh toán qu c t c a Vi ệ   t Nam hi n

nay:

ằ ệ ự ế ằ Tác đ ng tr c ti p b ng các bi n pháp nh m h n ch  thâm

ả ộ ả ụ h t th :

ẩ ạ ấ

ậ ạ ươ ụ ằ ng m i và cán cân vãng lai.

ự ầ ồ ồ

ế ồ ố ả nh m h n ch  thâm h t cán cân th ộ ể ế ụ ế ề ị ữ .

ư ấ ạ ả i pháp 1­   Gi ươ ợ ạ ng m i và b o đ m ngu n v n tài tr  cho cán cân thanh toán ẩ   ấ , nên tìm cách gi m đà nh p kh u, tăng kim ng ch xu t kh u ứ Th  nh t ế ạ ố   ố ứ Th  hai , c n tích c c huy đ ng ngu n v n ODA và FDI, nh ng ngu n v n ợ ạ dài h n và có tính  n đ nh cao đ  ti p t c tài tr  cho n n kinh t Th  baứ , có nh ng v n đ  c n x  lý v i FDI nh  sau :

ề ầ ử ộ ả

ớ i ngân.  ự ầ ơ ạ ế ư ấ   ầ ư  vào lĩnh v c có tính đ u c  t o bong bóng nh  b t

ế ổ ề ị ề ­ C n có nh ng chính sách đi u hành kinh t n đ nh, làm tăng ni m tin và

chân các nhà đ u t

ầ ư .  ệ ẽ ừ ữ ấ ượ ổ ữ (cid:0) Đi u ch nh đ  tăng ti n đ  gi ề ể ỉ (cid:0) H  nhi ệ ạ t FDI đ u t ộ ả đ ng s n.   ầ ữ ữ gi ế ế ợ N u k t h p nh ng vi c này s  v a làm tăng ch t l ng và s  l ố ượ   ng

ả gi i ngân FDI.

ề ả ầ ượ ệ ằ ả ấ Th  tứ ư, v n đ  gi i ngân ODA cũng c n đ c c i thi n b ng m t s ộ ố

bi n pháp nh  : ư ủ ự ề ả ườ ự ế ả

ệ (cid:0) Đ a v n v  đúng ch , ch  d  án ph i là ng ủ ả ầ ư ủ ư ố ử ụ ự ế ử ụ c a d  án, s  d ng công trình và hoàn tr i tr c ti p qu n lý, kkhai   ả

thác s  d ng k t qu  đ u t ODA.

ơ ệ ữ ừ

ấ ng trình d  án     s

ạ ộ ệ ố ượ ầ ỳ ị ự    nh ng tiêu c c ử  ự ả   c kiêm tra đ nh k  ho c đ t xu t có h  th ng và đ m

ạ ố ổ ị ng ngo i h i minh b ch,  n đ nh.

ị ườ ự ữ ự ườ ạ ố ầ ầ ố

(cid:0) Chuyên nghi p h n trong giám sát. Rút kinh nghi m   t ệ ươ ệ gây th t thoát ODA, thì vi c theo giõi đánh giá ch ấ ụ d ng ODA c n đ ả b o khách quan. Th  nămứ Th  sáuứ

ạ ng d  tr  ngo i h i qu c gia. , c n xây d ng th  tr , c n tăng c

ả ụ ề ế ộ ế Gi i pháp 2­ ằ Tác đ ng gián ti p b ng các công c  đi u ti ề t vĩ mô n n kinh

tế:

ứ ậ ề  giá khi n n kinh t

ộ ắ ỷ ­ Không nên c ng nh c t ề ề ụ ố

ừ ạ ố ị ổ

ự ữ ủ ươ ầ ọ

ộ ướ ớ ề ả ề ệ ả ố   ế ế  ti p nh n nhi u dòng v n ạ   ả ệ  linh đ ng. Đi u này v a làm tăng hi u qu  công c  ch ng l m c đi quan   ng. Đây là m t b ể  t Nam c n xem xét và s m ti p c n, đ ế ủ    c a

ạ ệ ngo i t ừ phát, v a tránh d  tr  ngo i h i b  t n th ế ậ ệ tr ng mà chính ph  và NHNN Vi ể có th  nâng cao vai trò qu n lí và hi u qu  đi u hành n n kinh t mình.

35

ế ể ế ụ t đ  ti p t c thu hút các

ầ ư và nâng cao ch t l ữ nhà đ u t

ử ụ ấ ổ ị ấ ượ ề ả

ạ

ừ ỗ ợ ằ

ượ ấ ả

ệ ả

ờ

ả ằ ư ề ạ ệ ữ ắ ả ẳ ạ ớ

ế ố ể ứ ạ ữ

ủ ả ấ ầ ­ Nh ng chính sách vĩ mô  n đ nh là r t c n thi ố ng s  d ng v n ẩ ấ ượ ướ ng , c, nâng cao ch t l ­ Các chính sách thúc đ y n n s n xu t trong n   ướ   ớ ướ tăng tính c nh tranh cho hàng hóa trong n c v i hàng hóa ngoài n c ủ ượ ư ầ ủ   c đ a ra nh m h  tr  các doanh .V a qua, gói kích c u c a Chính ph  đ ổ ậ ớ ủ ệ t qua kh ng ho n n i b t v i chính sách bù lãi su t 4% cho nghi p v   ộ   ế ỉ ể ặ i pháp tình th  trong m t các doanh nghi p. M c dù đây có th  ch  là gi ự   ọ ể kho ng th i gian không dài, nh ng nó cũng có nh ng tri n v ng tích c c ằ    trong ng n h n, giúp cân b ng nh m gi m b t căng th ng v  ngo i t ộ   cán cân thanh toán, m t trong nh ng y u t  đ  nâng cao s c c nh tranh ủ ề c a n n kinh t ườ ­ Tăng c ng c a công tác giám sát ngân hàng, qu n lý và theo

ể .

ế . ấ ượ ng ch t l ố ế ố ư dõi các ngu n v n l u chuy n qu c t ụ ồ ạ ể ằ ­ Ki m soát l m phát b ng các công c  vĩ mô.

ả ầ ư ế ậ ­ C i cách hành chính trong đ u t ự  xây d ng, tr

ướ ệ ự ố ổ ả   c h t t p trung vào c i   , th  t c xem xét, phê duy t d  án, phân b  và b  trí

ả ủ ụ ầ ư cách th  t c đ u t ủ ụ ố v n,th  t c gi ủ ụ i ngân và thanh toán…

__________________________

ầ ư ự ế ầ ư c ngoài (FDI) và đ u t

ướ  tr c ti p n ệ ị ệ gián   ọ   t Nam nên chú tr ng

Câu 10:   So sánh đ u t ướ c ngoài (PFI)? Theo anh (ch ), hi n nay Vi ố ố ế ti p n thu hút v n FDI hay v n PFI, vì sao?

ứ ủ

ể qu c t ươ ầ ư ữ ề ầ ư * Đ u t chuy n các ph ố ế ộ ệ ng  ti n đ u t ự   ễ  là m t hình th c c a QHKTQT trong đó di n ra s  di ế ế ớ   ủ ể ủ i  th  gi  gi a các ch  th  c a n n kinh t

36

ằ ế ậ

ể ệ ở ữ

ầ ư ự ế ướ ụ ạ ộ ạ ợ nh m ti n hành các ho t đ ng kinh doanh đ  thu l i nhu n và đ t các m c tiêu ượ ầ ư ộ ả KTXH khác. Xét trên góc đ  quan h  s  h u và qu n lý, đ u t c chia  QT đ ế ướ ầ ư c ngoài)  gián ti p n  tr c ti p n thành FDI (đ u t c ngoài) và FII(đ u t

ướ ố ế ể tr c ti p n

ả ứ c ngoài (FDI)   là hình th c di chuy n v n qu c t ướ  vào n ả ế ờ

ượ ủ ậ ả ả ầ ư ầ ư ỏ ố  b  v n, tài s n đ u t ố ử ụ ầ ư t Nam, khái ni m này đ ố    mà ự   c khác và tr c ti p tham gia ộ  và s  d ng v n, tài s n đó, trong m t th i gian khá   ầ   ề ệ c ghi trong đi u 1 kho n 1 c a Lu t Đ u

ế ầ ư ự ­ Đ u t trong đó nhà đ u t ạ ộ qu n lý ho t đ ng đ u t ệ ạ dài (T i Vi ư  2005) t

ủ ể ặ ­  Đ c đi m chung c a FDI:

ề ử ụ , quy n s  h u và quy n s  d ng v n thu c v

ầ ư ể ể

ừ ể ề  ộ ả ắ    ph i n m ầ   c; Bên đ u

ờ + Trong th i gian đ u t ầ ư ướ c ngoài. Đ  dành đ ặ  100% v n ho c góp 1 s  v n t ố ố ố ề ở ữ ề ượ ố ố ố ể ừ n nhà đ u t ố ữ gi ư ả  ph i góp 1 s  v n t t ố ầ ư c quy n ki m soát, bên đ u t ướ ậ i thi u theo lu t pháp t ng n ướ ậ i thi u theo lu t pháp t ng n c;

ề ủ ứ ụ ộ

ị

góp v n càng cao thì quy n c a ch  đ u t ề ế ượ ủ ế ị ế ề

ố ả ề + Quy n đi u hành, qu n lý ph  thu c vào m c góp v n c a các bên   ủ ầ ư  ố ổ ề ủ ỷ ệ ố ố  l trong t ng s  v n pháp đ nh, t ệ   ấ ệ trong vi c quy t đ nh v  các v n đ  liên quan đ n chi n l c c a doanh nghi p càng l n; ớ

ợ ụ ậ ủ + L i nhu n c a nhà đ u t n c ph  thu c vào k t qu

ệ

c ngoài thu đ ậ ầ ượ ư ủ ả ộ ế ố ủ ỷ ệ  góp v n, sau khi tr  l đi ph n thu  ph i n p cho n ả  ế ỗ ượ   c phân  đ ủ   c ch  nhà và

ộ ầ ư ướ ợ kinh doanh c a doanh nghi p. L i nhu n cũng nh  r i ro, thua l ướ ừ ề đ u theo  các chi phí khác.

Ư ượ ể ướ ộ ủ ­  u, nh ủ c đi m c a FDI d i góc đ  c a nhà đ u t ầ ư   :

ề ơ ộ

ị ườ ả ử ụ ẩ ệ ụ ả

ồ ượ ư ả

t qua các rào c n th ự ỏ ng m i và có đ ả ủ ướ ẻ

ế ế   ủ ộ Ư ể ố   u đi m: Ch  đ ng và nâng cao hi u qu  s  d ng v n; có nhi u c  h i chi m ơ ộ ở ộ   ng tiêu th  s n ph m; có c  h i khai thac ngu n nguyên lĩnh­ m  r ng th  tr ẻ ượ ạ ươ ệ c  u đãi li u và nhân công giá r , v   ể ố   ậ ủ i d ng s  l ng l o trong qu n lý đ  tr n c nh n đ u t c a Chính ph  n ố ằ ể thu ­ chuy n giá nh m t ầ ư ợ ụ , l ậ ợ i nhu n. i đa hóa l

ể ượ ầ ư ệ c đi m: vì nhà đ u t

ph i ch u trách nhi m hoàn toàn v  d  án đ u t ể ề ự ố ị ệ ượ ồ ầ ư    ng v n cũng khó

ị ủ ớ ầ ư ơ + Nh nên do đó cũng ch u r i ro cao h n; vi c thu h i, chuy n nh ế khăn h n so v i đ u t ả ơ  gián ti p.

ầ ư ướ ứ

ự ề ệ

­ Đ u t c ngoài đ u t ố ạ ơ ố , đ i t

ủ ầ   ế c ngoài: Là hình th c ĐTQT trong đó các ch  đ u  gián ti p n ầ ư ố ế ư    v n nh ng không tham gia tr c ti p vào vi c đi u hành ậ ậ ng nh n đ u t i n i nh n đ u t    s  s  d ng v n đó ủ ở ữ ố ấ ả ầ ư ẽ ử ụ ầ ư ư ướ  n t ầ ư ố ượ ả qu n lý v n t ặ ổ ứ kinh doanh và tr  lãi su t ho c c  t c  cho ch  s  h u v n (nhà đ u t ).

ủ ầ ư ể ặ ế ướ Đ c đi m c a đ u t gián ti p n c ngoài  (PFI)

ầ ư ứ ề ở ữ ố ­ Trong hình th c đ u t

ề ở ữ ầ ư ỏ ủ ụ ườ ề ử ụ ậ quy n s  h u trong tay nhà đ u t ố    này, quy n s  h u v n tách kh i s  d ng v n, ầ ư . , quy n s  d ng trong tay ng i nh n đ u t

37

ủ ầ ư ướ ị ố c ngoài b  kh ng ch  t góp v n t

n ướ ế ỷ ệ  l ỳ ị ố ố i 30% v n pháp đ nh, tu  vào lu t đ u t

­ Ch  đ u t ế i 10% đ n d ớ ố ố ố ầ ư ả   i đa, trong kho ng ướ   c  c a t ng n ự ậ ầ ư ủ ừ ề ề ừ ướ t  d ị quy đ nh, v i s  v n này nhà đ u t không có quy n đi u hành d  án.

ướ ự ả

ị ạ ướ ề ư i trong qu n lý nh ng cũng b  h n ch ầ ư c nh n đ u t thu n l

ậ ầ ư ọ ỏ ệ ệ

ề   ủ ộ ậ ­ N c nh n đ u t  hoàn toàn ch  đ ng qu n lý và đi u hành d  án. Đi u ả ừ ế  ậ ợ này v a giúp các n ệ ế ậ ế ủ   ả vi c ti p c n công ngh  cao, h c h i kinh nghi m qu n lý kinh doanh tiên ti n c a ướ c ngoài. n

ứ ổ ứ ặ ấ d i các hình th c c  t c ho c lãi su t không

ể ề ầ ư ướ ậ ủ ­ Thu nh p c a nhà đ u t ệ ế làm theo bi u quy t, đi u ki n đi kèm.

ồ ổ ọ gián ti p là ngu n b  sung quan tr ng cho v n đ u t

ố ầ ư ẽ ở ố

t, thì ngu n v n này s  tr  thành n ế ự ả ồ ố ả ơ ẫ c ngoài, ti m  n nguy c  d n đ n kh ng ho ng kinh t

ế ố ầ ư V n đ u t ế ộ ế  xã h i. Tuy nhiên n u qu n lý không t ủ ế ế ẽ ẫ ụ ẫ ể    phát tri n ợ  ồ   ố . S  thoái v n đ ng ế   ầ ư ẫ , d n đ n ạ c ngoài s  d n đ n tr ng thái h t h ng đ u t n

kinh t ề ẩ ướ n ầ ư ướ ạ ủ lo t c a nhà đ u t .ế suy thoái kinh t

Ư ượ ­  u & Nh ể c đi m:

ứ ầ ư ầ ư ấ có đ  r i ro th p do các nhà đ u t

ự ủ

ồ ố ượ ể ờ ả    không ph i ể ả   ệ ạ t h i khi s  c  kinh doanh x y ra;ngoài ra s  r i ro cũng có th  gi m ễ  ặ ố ng v n d

ự ố ờ ặ Ư ể ộ ủ +  u đi m: Là hình th c đ u t ị ả ch u thi ệ ể thi u ho c không nh  có nh  vào vi c thu h i v n và chuy n nh ệ ớ ầ ư ứ t v i đ u t dàng, nhanh chóng, đ c bi ch ng khoán.

ể ượ ườ ố

ủ ầ ư ả ế ề ứ ố ậ thì th ợ c nh n đ u t

ớ ướ ơ ầ ư ả ủ ặ

ị   ng b  kh ng ch  v  m c v n đóng ấ ậ  thì i nhu n th p. V i n   ợ ướ ế   c ngoài, r i vào kh ng ho ng n u ố ầ ư ướ ạ ồ ố ớ c đi m: Đ i v i ch  đ u t + Nh ự ế góp và do không tr c ti p qu n lý nên l ễ ở ố ồ ngu n v n FI I d  tr  thành gánh n ng n  n c ngoài đ ng lo t tháo v n. nhà đ u t n

ổ ố ệ ọ ư

ớ ả ế ệ ế  cao h n, n u qu n lý t

ể ề

ạ

ượ c, đ

ả ạ ;

ệ ấ

ấ

ổ ớ ủ ự ộ ề ẩ ớ ấ ầ ơ ấ ự ị ề

ệ ẩ ự ệ ộ

ế ạ ộ ụ ề ị

ể ự   ư ồ  vì FDI là ngu n v n b  sung tr c * VN hi n nay nên  u tiên l a ch n FDI, ạ ố ả ố   ế ơ i hi u qu  kinh t ti p, so v i FII, v n FDI mang l t ộ ượ ậ ể   ẩ ệ ự c tác đ ng tích c c v  công ngh , thúc đ y chuy n chúng ta có th  nh n đ ệ ự   ơ ấ ấ ượ ồ ướ ế ị  theo h d ch c  c u kinh t ng ngu n nhân l c, ng hi n đ i, nâng cao ch t l ệ ệ ạ ướ ể ạ t o vi c làm, phát tri n công nghi p trong n   c tham gia vào m ng SX ộ ơ ở ậ   ố ế  Đóng góp c  s  v t ợ ầ toàn c u đ y m nh phân công lao đ ng và h p tác qu c t ệ ố ự   ơ ở ạ ầ ch t m i, b  sung và hoàn thi n h  th ng c  s  h  t ng, tăng thêm năng l c ệ   ế ả ố  qu c dân, nh t là khu v c công nghi p; s n xu t m i c a toàn b  n n kinh t ể ế   t Nam và chuy n d ch c  c u theo Góp ph n tích c c thúc đ y n n kinh t  Vi ủ ể ướ   ng ti n b , tăng thu ngân sách, thúc đ y s  phát tri n c a công nghi p và h ẩ ầ ế ướ   c ta; Góp ph n đ y nhanh quá trình  n các ho t đ ng d ch v  trong n n kinh t ế ọ ấ ế ệ hình thành các khu công nghi p, khu ch  xu t, vùng kinh t tr ng đi m… /.

_____________________

38