Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em www.mamnon.com
Dạy trẻ nghi thức văn hóa trong ăn uống.
Th.S Nguyễn Thị Kim Ngân dịch từ Internet.
Nghi thức văn hóa trong ăn uống là một nét văn hóa mà trong
thời đại công nghiệp hóa – hiện đại hóa này, người ta ít quan
tâm chú ý tới và ít người biết được rằng: “Văn hóa trong ăn
uống là một trong những tiêu chí đánh giá Nhân cách con
người. Điều này liên quan tới việc, đứa trẻ có cảm thấy thoải
mái, tự tin hay không đối với người xung quanh, cũng như việc
mọi người xung quanh chấp nhận đứa trẻ đó như thế nào? Cần
chuẩn bị cho trẻ sự tự tin, thoải mái trong mọi trường hợp nhất
là trong việc ăn uống để chúng ta sẽ không phải xấu hổ vì những
hành vi không đẹp của trẻ. Đã khi nào bạn chú ý xem con mình
ăn uống như thế nào chưa? Con bạn có biết sử dụng những đồ
dùng, vật dụng trong ăn uống hay không? Và chúng có biết vì
sao chúng ta cần những đồ dùng, vật dụng đó? Những đồ dùng
vật dụng đó dùng để làmgì?
Trong trường Mầm non, việc dạy trẻ những nghi thức văn hóa
trong ăn uống được thực hiện trên những giờ học và cả trong
thực tế sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Trẻ được làm quen với
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em www.mamnon.com những đồ dùng, vật dụng khác nhau (bộ đồ bếp, bộ đồ ăn, bộ đồ
uống). Hơn nữa trẻ sẽ được dạy cách sử dụng các đồ dùng đúng
chức năng một cách chính xác và thuần thục.. Để trẻ có được
những kỹ xão, thói quen sử dụng đồ dùng một cách chính xác và
thuần thục và khéo léo, không chỉ đòi hỏi trẻ phải thường xuyên
được luyện tập, mà còn phải đáp ứng được những nhu cầu
thường xuyên của trẻ. Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề
nếp, sự sắp đặt ngăn nắp, ngay ngắn những bộ đồ dùng, vật
dụng, thái độ ăn uống từ tốn, không vội vã, một không khí cởi
mở, thoải mái và đầm ấm, những cuộc trao đổi nhẹ nhàng, dễ
chịu.... tất cả những điều kể trên phải trở thành những yếu tố,
những thói quen không thể thiếu trong gia đình bạn.
Cần cho trẻ luyện tập thường xuyên. Đứa trẻ sẽ không bao giờ
biết sử dụng đũa một cách khéo léo, nếu trẻ không dùng thìa để
ăn cơm. Trẻ sẽ không biết khăn giấy dùng để làm gì, nếu gia
đình bạn không bao giờ sử dụng chúng. Chính những thói quen,
hành vi của những người lớn xung quanh đã trở thành những bài
học đơn giản, dễ hiểu nhất đối với trẻ, và tất nhiên phải có sự
kiên trì để khơi gợi và hình thành ở trẻ những thói quen văn hóa
trong ăn uống.
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em www.mamnon.com
Thông thường chúng đều có thói quen chúc nhau trước bữa
ăn: “ Chúc cả nhà ăn ngon miệng”. Lời chúc chân tình, cộng với
một bộ bát chén xinh xắn, những món ăn thơm ngon được trang
trí đẹp mắt, một không gian yên tĩnh – tất cả những điều đó sẽ
tạo cho ta một không gian khoan khoái, dễ chịu trong bữa ăn và
chúng có một suy nghĩa vô cùng quan trọng không chỉ để nhận
thấy những món ăn ngon hơn, mà còn góp phần hình thành
những thói quen văn hóa trong ăn uống.
Trẻ em học cách sử dụng những bộ đồ dùng trong ăn uống, cố
gắng thể hiện mình thật tốt, thật ngoan để làm người lớn hài
lòng, để được người lớn khen ngợi, tuy nhiên những sự cố gắng
ấy của trẻ không phải lúc nào cũng thành công. Các bạn đừng
thúc giục trẻ, không nên biến thời gian tiếp nhận thức ăn thành
một cuộc chiến nhằm thực hiện những nhiệm vụ giáo dục. Sự
nóng giận của bạn đối với những sai sót của trẻ không chỉ làm
trẻ cảm thấy không ngon miệng, mất hứng thú với đồ ăn, mà còn
gây cản trở nghiêm trọng cho trẻ trong việc hình thành những
thói quen ăn uống văn hóa. Chỉ có sự kiên trì, nhẫn nại, sự đồng
cả, sự quan tâm , chú ý, sự giúp đỡ quý báu của chúng ta mới
giúp trẻ vượt qua được những khó khăn, trở ngại, mới tạo được
một bầu không khí thân ái, đầm ấm cần thiết trong bữa ăn.
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em www.mamnon.com
Có thể các bạn đã nghe được ở đâu đó câu nói: “ Khi tôi ăn,
tôi vừa điếc vừa câm”. Điều đó có đúng không? Các bạn cứ hình
dung trong một buổi họp mặt, tất cả mọi người đều là những
người bạn quen biết và họ ngồi vào bàn ăn với một sự im lặng,
không một lời nào và tất cả tập trung cao độ cho việc nhai thức
ăn. Đã ai trong các bạn đã rơi vào tình huống này chưa? Đã bao
giờ các bạn thử thực hiện như vậy chưa? Một cuộc trao đổi trò
chuyện nhẹ nhàng, thoải mái không những giúp cho trẻ nhanh
chóng tiếp nhận thức ăn, mà còn giúp chúng cảm thấy tự tin
hơn, cảm thấy mình như lớn hơn. Và như vậy trẻ có thể, trẻ có
thể tham gia cuộc trao đổi, trò chuyện nếu chúng biết cách thực
hiện một vào quy tắc trong bữa ăn:
Không nói khi trong miệng còn đầy thức ăn.
Cần biết nghe và biết chờ đợi, không ngắt lời người khác.
Sau đây là một vào gợi ý để hình thành cho trẻ thói quen ăn
uống có văn hóa:
Trẻ cần được:
Cho ăn vào những thời điểm cố định trong ngày.
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em www.mamnon.com Không ép trẻ vội vã khi tiếp nhận thức ăn, cần cho trẻ có
thời gian để nhai kỹ, ăn uống từ tốn.
Không ép buộc trẻ ăn và uống.
Không làm giảm thời gian tập trung của trẻ trong thời gian
ăn uống bằng những câu chuyện đọc hay trò chơi.
Không khen ngợi trẻ chỉ vì trẻ ăn hết suất, không đánh phạt
hay la mắng trẻ khi trẻ không ăn hết suất.
Cần khen ngợi:
Sự tự lực hay những biểu hiện tự lực của trẻ trong ăn uống.
Sự cố gắng trong việc học cách sử dụng những đồ dùng,
vật dụng trong ăn uống, tham gia dọn dẹp bàn ăn.
Cần dạy trẻ:
Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn.
Chỉ ăn uống tại bàn ăn.
Cách sử dụng những đồ dùng , vật dụng trong ăn uống một
cách đúng đắn.
Ăn uống gọn gàng, không rơi vãi, nhỏ nhẹ không gây tiếng
ồn, ngậm miệng trong khi nhai thức ăn.
Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai
Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em www.mamnon.com
Biết mời trước khi ăn, cảm ơn sau khi ăn.
Biết tự dọn , biết giúp người lớn tuổi.
Ngồi ngay ngắn không ảnh hưởng tới người xung quanh.
Ăn hết suất.
Đế hình thành và phát triển ở trẻnhững thói quen nghi thức
văn hóa trong ăn uống cần thiết không chỉ thời gian cho trẻ
luyện tập, ôn luyện mà cònđòi hỏi sự thống nhất các yêu
cầu giáo dục, thống nhất những cách thức và phương thức
giáo dục trẻ giữa gia đình và trường lớp mầm non.
( Theo Thông tin Khoa Học Giáo Dục Mầm Non)
