Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục thống kê

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục thống kê" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê giai đoạn 2021-2023, đề án đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê đến năm 2030.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục thống kê

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ĐẶNG XUÂN THẮNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI TỔNG CỤC THỐNG KÊ ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ HÀ NỘI, NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ĐẶNG XUÂN THẮNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI TỔNG CỤC THỐNG KÊ Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Văn Hùng HÀ NỘI, NĂM 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Mọi số liệu và kết quả của nghiên cứu được trình bày trung thực, các nguồn tài liệu có nguồn trích dẫn cụ thể được ghi ở phần danh mục tham khảo. Hà Nội, ngày tháng năm 2024 Tác giả Đặng Xuân Thắng
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này tôi đã nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ từ phía thầy cô, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Cảm ơn các thầy cô giáo Viện Sau đại học trường đại học Thương mại đã hướng dẫn, chỉ dạy cho tôi những kiến thức vô cùng quý giá để tôi có thể hoàn thành tốt đề án tốt nghiệp này. Cảm ơn đặc biệt đến TS. Vũ Văn Hùng, thầy đã hướng dẫn tôi vô cùng nhiệt tình và định hướng cho tôi những cách làm phù hợp với năng lực của mình. Cảm ơn các bạn bè, đồng nghiệp và các đối tác đã hỗ trợ tôi trong việc nghiên cứu và thu thập thông tin, số liệu. Cảm ơn gia đình đã luôn luôn bên cạnh, ủng hộ con đường và ước mơ mà tôi đang theo đuổi. Trong quá trình làm đề án tốt nghiệp sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được góp ý để bài viết ngày càng hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tác giả Đặng Xuân Thắng
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. vi DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... vii DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................... viii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN ............................................................................. ix PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. LÝ DO LỰA CHỌN CHỦ ĐỀ CỦA ĐỀ ÁN ......................................................1 2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ ÁN .........................................................2 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI CỦA ĐỀ ÁN .........................................................2 4. QUY TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ ÁN ...............................3 5. KẾT CẤU ĐỀ ÁN .................................................................................................4 PHẦN 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP ................................................5 1.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT .........................................................................................5 1.1.1 Các khái niệm cơ bản .......................................................................................5 1.1.2. Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại đơn vị sự nghiệp ......8 1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ........................................................................................12 1.2.1. Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại một số đơn vị sự nghiệp........12 1.2.2. Bài học rút ra về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại đơn vị sự nghiệp đối với Tổng cục thống kê .......................................................................................16 1.3. CƠ SỞ PHÁP LÝ .............................................................................................16 PHẦN 2 THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI TỔNG CỤC THỐNG KÊ .......................18 2.1. KHÁI QUÁT VỀ TỔNG CỤC THỐNG KÊ .................................................18
iv 2.1.1. Giới thiệu về Tổng cục Thống kê .................................................................18 2.1.2. Khái quát kết quả hoạt động của Tổng cục Thống kê ...............................21 2.1.3. Phân tích môi trường ảnh hưởng đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tông cục Thống kê ......................................................................24 2.2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI TỔNG CỤC THỐNG KÊ GIAI ĐOẠN 2021-2023 ............................27 2.2.1. Lập dự toán đầu tư xây dựng và kế hoạch thực hiện dự án .....................27 2.2.2. Thẩm định và phê duyệt dự án ....................................................................29 2.2.3. Thực hiện đầu tư dự án ................................................................................30 2.2.4. Quyết toán dự án ...........................................................................................37 2.2.5. Thanh tra, kiểm tra .......................................................................................38 2.3. ĐÁNH GIÁ VỀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI TỔNG CỤC THỐNG KÊ GIAI ĐOẠN 2021-2023 .....................39 2.3.1. Thành công ....................................................................................................39 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ..............................................................................40 2.4. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI TỔNG CỤC THỐNG KÊ .......................................42 2.4.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán đầu tư xây dựng cơ bản và kế hoạch thực hiện dự án .................................................................................................................42 2.4.2. Nâng cao hiệu quả công tác thẩm định và phê duyệt dự án .....................43 2.4.4. Quyết toán dự án ...........................................................................................46 2.4.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra ...................................................46 PHẦN 3 CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI TỔNG CỤC THỐNG KÊ .................................................48 3.1. ĐỀ XUẤT TỔ CHỨC THỰC HIỆN ..............................................................48 3.1.1. Bối cảnh thực hiện đề án ..............................................................................48 3.1.2. Phân công trách nhiệm thực hiện đề án ......................................................51
v 3.2. KIẾN NGHỊ VỀ ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP .................53 3.2.1. Kiến nghị về chính sách, pháp luật ..............................................................53 3.2.2. Kiến nghị về nguồn lực tài chính .................................................................53 3.2.4. Kiến nghị về cơ sở vật chất ...........................................................................54 3.2.5. Kiến nghị về hợp tác và liên kết ...................................................................54 KẾT LUẬN ..............................................................................................................55 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TT Từ viết tắt Diễn giải nghĩa 1 XDCB Xây dựng cơ bản 2 QLDA Quản lý dự án 3 TMDT Tổng mức đầu tư 4 GTVT Giao thông vận tải
vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Tình hình điều tra thu thập dữ liệu của tổng cục Thống kê giai đoạn 2021- 2023 ...........................................................................................................................22 Bảng 2.2: Tổng hợp một số tiêu chí thống kê tại Tổng cục thống kê .......................23 Bảng 2.3: Tình hình nhân lực quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Tổng cục Thống kê giai đoạn 2021-2023 ..................................................................................................24 Bảng 2.4: Tình hình thực hiện dự toán đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê giai đoạn 2021-2023 .............................................................................................28 Bảng 2.5: Tổng hợp kết quả thẩm định dự án đầu tư xây dựng tại Tổng cục thống kê giai đoạn 2021-2023 ..................................................................................................30 Bảng 2.6: Tình hình thực hiện dự án tại Tổng cục Thống kê giai đoạn 2021-2023 31 Bảng 2.7: Kế hoạch chi đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê .................34 Bảng 2.8: Kết quả giải ngân cho các hạng mục dự án đầu tư tại Tổng cục Thống kê..35 Bảng 2.9: Đánh giá chất lượng dự án đầu tư xây dựng cơ bản của Tổng cục thống kê giai đoạn 2021-2023 ..................................................................................................36 Bảng 2.10: Thống kê sai sót hồ sơ giai đoạn 2021-2023 ..........................................38
viii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1: Logo của Tổng cục Thống kê ...................................................................18 Hình 2.2: Tổ chức bộ máy của Tổng cục Thống kê ..................................................21 Hình 2.3: Tình hình vốn thu từ NSNN cho các dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê .............................................................................................................32 Hình 2.4: Tỷ trọng chi phí sử dụng trong dự án đầu tư xây dựng của Tổng cục Thống kê năm 2023 ..............................................................................................................33 Hình 2.5: Tình hình quyết toán vốn đầu tư cho dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê giai đoạn 20210-2023 .........................................................................34
ix TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN Là một cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực thống kê và quản lý nhiều đơn vị cấp dưới ở khắp cả nước, những năm qua công tác đầu tư xây dựng cơ bản ở Tổng cục Thống kê được đẩy mạnh. Nhiều dự án đầu tư xây dựng đưa vào sử dụng giúp cho đơn vị thực hiện tốt các mục tiêu quan trọng đặt ra. Để đảm bảo hiệu quả các dự án triển khai, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản được quan tâm và mang lại những kết quả nhất định. Với đề tài: “Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục thống kê” học viên đã sử dụng các phương pháp khác nhau như thu thập dữ liệu, tổng hợp, so sánh, phân tích để làm rõ thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng tại đơn vị giai đoạn giai đoạn 2021-2023. Một số thành công mà đơn vị đạt được trong quá trình triển khai có thể kể đến như: lập dự toán cụ thể, rõ ràng; chất lượng dự án thẩm định được đánh giá tốt; số lượng dự án có xu hướng tăng lên, chi phù hợp với từng nội dung; quyết toán theo đúng quy định của nhà nước đặt ra, công tác thanh, kiểm tra được tăng cường và phát hiện nhiều sai phạm liên quan. Bên cạnh những thành công, hoạt động này cũng có những hạn chế nhất định như: dự toán không khớp với thực tế; một số nội dung thẩm định không được đánh giá cao; số lượng dự án không đạt so với kế hoạch, một số dự án không đảm bảo về chất lượng và tiến độ thực hiện; vi phạm liên quan có xu hướng tăng, xử phạt chưa tạo được tính răn đe. Từ thực trạng trên, học viên cũng đã đề xuất những giải pháp cụ thể để hoàn thiện công tác này tại đơn vị trong thời gian tới. Đồng thời phân rõ trách nhiệm và điều kiện thực hiện để các giải pháp hiệu quả hơn. Trong giới hạn thời gian và kiến thức, bài viết không tránh khỏi những hạn chế và sai sót. Do đó học viên rất mong nhận những góp ý để hoàn thiện hơn nữa bài viết của mình.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO LỰA CHỌN CHỦ ĐỀ CỦA ĐỀ ÁN Trong những năm qua, Đảng và nhà nước luôn chú trọng đến các hoạt động xây dựng và phát triển kinh tế. Một trong số những hoạt động được quan tâm đó là đầu tư xây dựng cơ bản. Hoạt động này không chỉ thực hiện bởi địa phương mà còn có sự tham gia của các đơn vị sự nghiệp trong cả nước. Đầu tư xây dựng cơ bản tạo ra hệ thống cơ sở vật chất, kĩ thuật hạ tầng từ đó hỗ trợ việc phát triển kinh tế và tăng trưởng GDP của các quốc gia. Hiện nay hoạt động này được triển khai rộng rãi ở các cơ quan đơn vị sự nghiệp. Để hoàn thiện một dự án đầu tư xây dựng cần có sự tham gia của các chủ thể và thường diễn ra trong một thời gian dài do đó sẽ có những tồn tại nhất định liên quan đến tiến độ dự án, hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước cho các mục đích chi, do đó công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản luôn được quan tâm và có vai trò kiểm soát và đảm bảo hiệu quả của những dự án này. Hiện nay việc quản lý các dự án đầu tư xây dựng ở các đơn vị có những đặc trưng riêng và vẫn còn nhiều hạn chế trong việc triển khai. Nhận thấy vai trò của hoạt động này, các đơn vị luôn chú trọng thực hiện hoạt động quản lý một cách hiệu quả. Để đảm bảo công tác quản lý dự án tại các đơn vị sự nghiệp, địa phương hiệu quả, những năm qua nhà nước đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn liên quan như Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 18/06/2024; Luật số 62/2020/QH14 ngày 17/06/2020 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng; Đầu tư công số 39/2019/QH14 ngày 13/06/2019; Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 ngày 23/06/2023; Nghị định 15/2021/NĐ-CP hướng dẫn một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng…Những văn bản thường xuyên được cập nhật giúp các chủ thể liên quan nắm bắt và thực hiện hiệu quả hơn. Là một cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực thống kê và quản lý nhiều đơn vị cấp dưới ở khắp cả nước, những năm qua công tác đầu tư xây dựng cơ bản ở Tổng cục Thống kê được đẩy mạnh. Hiện tại quá trình đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục thống kê được thực hiện thông qua các dự án đầu tư. Để đảm bảo những dự án đầu tư được triển khai đúng tiến độ, chất lượng, kinh phí sử dụng hiệu quả…phục vụ hoạt động phát triển đơn vị, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản được Tổng cục thống kê chú trọng. Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác này vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế như: dự toán không khớp với thực tế, số lượng dự án hoàn
2 thành ở mức thấp, sai sót về hồ sơ, quy trình…ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư xây dựng của đơn vị. Đây là một trong những hoạt động sử dụng vốn ngân sách nhà nước lớn và cần thiết ở Tổng cục Thống kê vì thế đòi hỏi phải thực hiện một cách chính xác và hiệu quả. Với mong muốn hoàn thiện hạn chế và nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục, học viên đã lựa chọn: “Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê” làm đề tài đề án tốt nghiệp của mình. 2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ ÁN 2.1. MỤC TIÊU Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê giai đoạn 2021-2023, đề án đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê đến năm 2030. 2.2. NHIỆM VỤ - Hệ thống các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại đơn vị sự nghiệp; - Phân tích thực trạng và đánh giá công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê giai đoạn 2021-2023. từ đó đưa ra một số giải pháp hoàn thiện công tác này tại đơn vị đến năm 2030; - Đề xuất và kiến nghị công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê đến năm 2030. 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI CỦA ĐỀ ÁN - Đối tượng của đề án: Là những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản. - Phạm vi của đề án: + Về nội dung: Đề án tập trung nghiên cứu công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê theo các nội dung: Lập dự án đầu tư xây dựng; Thẩm định và phê duyệt dự án; Thực hiện đầu tư dự án; Thanh quyết toán; Kiểm tra, thanh tra.
3 + Về không gian: Đề án nghiên cứu công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê. + Về thời gian: Đề án nghiên cứu thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê giai đoạn 2021-2023 và định hướng giải pháp đến năm 2030. 4. QUY TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ ÁN 4.1. QUY TRÌNH Để thực hiện đề án cần: Bước 1: Xây dựng đề cương đề án Bước 2: Thu thập các tài liệu cần thiết cho đề án Bước 3: Xác định phương pháp triển khai thực hiện Bước 4: Triển khai làm từng phần của đề án, phần trước là cơ sở của các phần sau Bước 5: Hoàn thiện toàn bộ nội dung bài viết 4.2. PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN 4.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu Để thực hiện đề án tốt nghiệp này học viên đã tiến hành thu thập dữ liệu thứ cấp từ nhiều nguồn khác nhau như: - Thu thập qua sách, báo, nghiên cứu khoa học, luận văn, luận án…của các tác giả tại trường Đại học Thương mại và các cơ sở đào tạo khác; - Thu thập qua trang wed chính thức của Tổng cục thống kê; - Thu thập qua báo cáo tổng kết năm 2021-2023 của Tổng cục thống kê; - Thu thập qua báo cáo hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản 2021- 2023 tại Tổng cục thống kê. 4.2.2. Phương pháp tổng hợp Dựa trên những dữ liệu thu thập được, học viên sẽ tiến hành phân loại dữ liệu theo từng tiêu chí và thời gian đẩy đủ trong 3 năm từ 2021-2023 từ đó xây dựng những bảng, biểu phục vụ cho quá trình phân tích. Việc tổng hợp dữ liệu cần đảm
4 bảo đầy đủ, chính xác và bám sát các nội dung liên quan đến quản lý dự án đầu tư xây dựng. 4.2.3. Phương pháp so sánh Từ những bảng thống kê về các chỉ tiêu, học viên tính toán chênh lệch dữ liệu qua các năm, công việc này giúp học viên đánh giá được xu hướng biến động của các chỉ tiêu trong một khoảng thời gian nhất định. Từ đó có cơ sở để đánh giá việc tăng, giảm của các chỉ tiêu có tình hợp lý hay chưa. 4.2.3. Phương pháp phân tích Từ những nội dung thực hiện quản lý dự án đầu tư xây dựng được học viên tổng hợp, tính toán, so sánh. Học viên sẽ sử dụng hiểu biết của mình để đánh giá xem những nội dung đó thực hiện như thế nào? Đã tốt hơn chưa. Việc phân tích giúp học viên đi sâu vào vấn đề, hiểu được nguyên nhân và lí do dẫn đến những kết quả hiện tại của đơn vị. 5. KẾT CẤU ĐỀ ÁN Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, đề án được kết cấu thành 3 phần như sau: Phần 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại đơn vị sự nghiệp. Phần 2: Thực trạng và giải pháp tăng cường quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê. Phần 3: Đề xuất và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại Tổng cục Thống kê.
5 PHẦN 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP 1.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1.1.1 Các khái niệm cơ bản * Dự án Dự án là thuật ngữ được dùng phổ biến hiện nay. Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về dự án. Dự án là việc thực hiện một mục đích hay nhiệm vụ công việc nào đó dưới sự ràng buộc về yêu cầu và nguồn lực đã định. Thông qua việc thực hiện dự án để cuối cùng đạt được mục tiêu nhất định đã dề ra và kết quả của nó có thể là một sản phẩm hay một dịch vụ mà bạn mong muốn (Tổ chức điều hành dự án - VIM). Dự án đầu tư (sau đây gọi là dự án) bao gồm: chương trình, dự án đầu tư xây dựng mới; dự án mua sắm tài sản; dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng; dự án, nhiệm vụ, đề án quy hoạch; hỗ trợ kỹ thuật; các chương trình, dự án khác theo quy định của pháp luật (Khoản 6 Điều 4 Luật Đấu thầu 2023). Trong đề án này, khái niệm về dự án được định nghĩa như sau: Dự án là tập hợp các đề xuất thực hiện các nội dung trong một khoảng thời gian nhất định với nguồn lực nhất định nhằm hoàn thiện các mục tiêu mà tổ chức đặt ra. Thực chất, dự án là tổng thể những chính sách, hoạt động và các chi phí liên quan với nhau được thiết kế nhằm đạt được những mục tiêu nhất định trong một khoảng thời gian nhất định. Từ đó học viên rút ra khái niệm dự án đầu tư xây dựng như sau: Dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề xuất liên quan đến xây dựng, tu sửa, mở rộng các công trình xây dựng trong khoảng thời gian nhất định với nguồn tài chính cụ thể. Khi tiến hành xây dựng các công trình, Chủ đầu tư xây dựng công trình phải lập báo cáo đầu tư, dự án đầu tư (hoặc lập báo cáo kinh tế- kỹ thuật) để xem xét, đánh giá hiệu quả kinh tế – xã hội của dự án. Theo Luật xây dựng 2014 thì khái niệm dự án đầu tư xây dựng công trình “Là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng nhằm phát triển,
6 duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định. Ở giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng, dự án được thể hiện thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng, Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc Báo cáo kinh tế – kỹ thuật đầu tư xây dựng”. Trong dự án đầu tư xây dựng sẽ bao gồm nội dung thực hiện, thuyết minh và bản vẽ thiết kế. Hiện nay các dự án xây dựng sẽ được phân loại theo các nhóm A, B, C dựa trên giá trị đầu tư và loại hình công trình nhằm đảm bảo đánh giá đúng bản chất của của dự án và giúp cho công tác quản lý dự án trở nên thuận tiện hơn. * Đầu tư xây dựng cơ bản Xây dựng cơ bản là một nội dung trong hoạt động đầu tư xây dựng. Khái niệm này được hiểu đơn giản là quá trình xây dựng cơ sở hạ tầng, công trình phục vụ cho sự phát triển kinh tế- xã hội của một quốc gia. Đây là một bộ phận trong đầu tư phát triển. Hoạt động này tạo ra tài sản cố định, phục vụ lợi ích cho cộng đồng trong một thời gian dài thông qua quá trình xây mới, sửa chữa, mở rộng. Quá trình đầu tư xây dựng cơ bản chính là việc bỏ một lượng vốn nhất định thực hiện các hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng cho phát triển kinh tế - xã hội và mang lại lợi ích chung cho nhiều người sử dụng. * Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản Từ khái niệm về dự án đầu tư và đầu tư xây dựng cơ bản có thể hiểu khái niệm quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản như sau: Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản là quá trình tác động của nhà nước và các đối tượng liên quan đối với quy trình, cách thức triển khai, thực hiện và kiểm tra, đánh giá chất lượng dự án đầu tư xây dựng nhất định phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội và hướng đến lợi ích chung. * Đặc điểm của quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại đơn vị sự nghiệp Căn cứ khoản 1 Điều 9 Luật Viên chức 2010 quy định về đơn vị sự nghiệp công lập như sau: - Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước. Đơn vị sự nghiệp công lập có những đặc trưng cơ bản sau:
7 - Đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước đầu tư và xây dựng để vận hành, tùy vào từng loại hình mà Nhà nước có sự hỗ trợ ngân sách ở cấp độ khác nhau. - Mục đích của đơn vị sự nghiệp công lập là cung cấp dịch vụ sự nghiệp trong trong lĩnh vực Nhà nước chịu trách nhiệm cung ứng cho nhân dân, hoặc các lĩnh vực mà khu vực phi Nhà nước không có khả năng đầu tư, không quan tâm đầu tư. - Cơ chế hoạt động: Hiện nay đang được đổi mới theo hướng tự chủ và thực hiện hạch toán độc lập. Tuy nhiên phần lớn phụ thuộc vào NSNN cấp cho các hoạt động phát triển tại đơn vị Từ những đặc điểm của đơn vị sự nghiệp công lập và dự án đầu tư xây dựng cơ bản. Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại đơn vị sự nghiệp sẽ có một số đặc điểm sau: - Được thực hiện xuyên sốt, bám sát tiến độ thực hiện của những dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ dự toán cho đến thanh tra, kiểm tra - Sử dụng số lượng nguồn lực lớn và yêu cầu về trình độ, năng lực của cán bộ quản lý cao - Việc quản lý dự án đầu tư xây dựng được thực hiện toàn diện với nhiều nội dung triển khai. - Dựa trên định hướng và chi đạo từ cơ quan nhà nước * Vai trò của quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại đơn vị sự nghiệp Thứ nhất, đảm bảo tiến độ thực hiện, chất lượng dự án đầu tư xây dựng. Thông qua quá trình quản lý giúp cho các công việc thực hiện đúng quy trình, phát hiện những sai phạm liên quan và có hướng điều chỉnh phù hợp từ đó giúp cho các dự án thực hiện đúng tiến độ và chất lượng như thiết kế ban đầu góp phần quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển của đơn vị đặt ra. Thứ hai, nâng cao hiệu quả công tác quản lý tại đơn vị. Quản lý dự án đầu tư xây dựng là một trong số những nội dung quản lý nhà nước mà các đơn vị thực hiện. Do đó việc thực hiện quản lý dự án đầu tư xây dựng tốt thì sẽ tác động tích cực đến công tác quản lý nói chung. Thứ ba, đảm bảo số vốn sử dụng cho các dự án triển khai. Việc thực hiện các dự án đầu tư xây dựng sẽ sử dụng số lượng vốn lớn. Mỗi dự án cần giá trị vốn khác
8 nhau do đó công tác quản lý đảm bảo việc sử dụng vốn cho dự án đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả từ đó đảm bảo số vốn thực hiện cho các nội dung khác. Thứ tư, tăng cường tinh thần, thái độ làm việc cho cán bộ quản lý dự án. Việc quản lý dự án đầu tư xây dựng đòi hỏi các cán bộ tham gia không những có trình độ, kiến thức mà còn có thái độ làm việc tốt. Quá trình thực hiện các dự án đầu tư xây dựng sẽ không tránh khỏi những sai phạm liên quan. Do đó việc quản lý đảm bảo tính hiệu lực của đơn vị quản lý đồng thời tạo tính răn đe cho các cán bộ nhân viên thực hiện. 1.1.2. Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại đơn vị sự nghiệp 1.1.2.1. Lập dự toán đầu tư xây dựng và kế hoạch thực hiện dự án Lập dự toán đầu tư XDCB và kế hoạch thực hiện dự án nhằm xác định các nội dung cụ thể liên quan đến dự án xây dựng mà đơn vị muốn triển khai bao gồm: vốn thực hiện, thời gian triển khai, số lượng dự án thực hiện…Công việc này sẽ do đơn vị quản lý đầu tư xây dựng tại các đơn vị sự nghiệp đảm nhận. Để đảm bảo tính hiệu quả trong công việc, những nguyên tắc đặt ra bao gồm: - Nhu cầu thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ bản của đơn vị - Mục tiêu phát triển của đơn vị trong năm - Số vốn NSNN được phê duyệt - Kết quả thực hiện các dự án đầu tư từ những năm trước Việc lập dự toán đầu tư xây dựng phải đảm bảo rõ ràng, cụ thể và phù hợp từ đó làm cơ sở cho quá trình thực hiện. Mỗi đơn vị sẽ có bộ phận thực hiện dự toán đầu tư xây dựng cơ bàn khác nhau, sau khi thực hiện xong dự toán sẽ được gửi lên cơ quan cấp trên để tiến hành phê duyệt. Trong quá trình thực hiện dự án, dự toán dự án có thể được điều chỉnh trong một số trường hợp như: Thay đổi quy mô so với thiết kế hoặc cơ cấu chi phí trong quá trình sử dụng nhưng không vượt quá tổng mức đầu tư…Việc điều chỉnh cần có sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 1.1.2.2. Thẩm định và phê duyệt dự án
9 Sau khi đã có kế hoạch về các dự án triển khai, các đơn vị sự nghiệp sẽ phối hợp với cơ quan nhà nước liên quan tiến hành thẩm định dự án trước khi phê duyệt. Nội dung thẩm định dự án bao gồm: - Thẩm định thiết kế kiến trúc hoặc lựa chọn phương án thiết kế kiến trúc. - Thẩm định dự án đầu tư và báo cáo kinh tế - kỹ thuật. - Thẩm định thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công và dự toán xây dựng công trình. - Thẩm định địa điểm triển khai thực hiện Công tác thẩm định và phê duyệt dự án cần đảm bảo nguyên tắc minh bạch, khách quan và độ chính xác cao. Việc thẩm định sẽ hạn chế những rủi ro trong quá trình thực hiện, đảm bảo chất lượng của các dự án đầu tư đúng như kế hoạch đặt ra. Sau khi đánh giá các tiêu chí trên, cơ quan thẩm định sẽ thông báo cho đơn vi sự nghiệp kết quả và quyết định những dự án đầu tư được triển khai 1.1.2.3. Thực hiện đầu tư dự án a. Quản lý tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ bản Mỗi dự án đầu tư xây dựng sẽ có những tiến độ thực hiện khác nhau. Việc quản lý tiến độ thực hiện sẽ đảm bảo được kế hoạch về thời gian cho các dự án mà các đơn vị sự nghiệp triển khai trong năm. Quá trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng sẽ có sự tham gia của nhiều đối tượng liên quan như nhà thầu xây dựng, chủ đầu tư, tư vấn giám sát và cả nhân sự trực tiếp làm hồ sơ thanh toán hoặc trực tiếp thực hiện xây dựng và hoàn thiện công trình xây dựng. Các đơn vị sự nghiệp sẽ cắt cử nhân sự trong ban quản lý dự án để trực tiếp giám sát, đốc thúc và theo dõi tiến độ thực hiện. Vì vậy muốn đảm bảo đúng tiến độ dự án đặt ra, các đơn vị sự nghiệp cần: - Thường xuyên cập nhật và theo dõi tiến độ của các dự án đầu tư để nắm rõ tình hình thực hiện; - Kiểm soát chất lượng của nhà thầu xây dựng, quy định cụ thể nội dung liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản; - Khuyến khích việc đẩy nhanh tiến độ dự án, hỗ trợ và khắc phục kịp thời các khó khăn về hồ sơ hay công tác thực hiện. b. Quản lý tài chính các dự án đầu tư xây dựng cơ bản